فصلنامه

---

زمینه و هدف: در فرآیند تولید مواد غذایی پرمصرفی نظیر کیک، بیسکوئیت، شکلات، ماکارونی و... در مراحل خمیرگیری و آماده­سازی مواد اولیه، آب مورد استفاده قرار می­گیرد. در تحقیق حاضر کیفیت میکربی و شیمیایی آب­های مصرفی صنایع بزرگ غذائی استان آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گرفت.
روش بررسی: تعداد 11 کارخانه با تولیدات متنوع انتخاب گردید. نمونه­های آب مصرفی طی فصل تابستان تهیه و از نظر وضعیت کنترل کیفی آب، آلودگی میکربی آب مصرفی و پارامترهای شیمیایی و فلزات سنگین آنالیز شدند. علاوه بر آن صنایع انتخاب شده از نظر وضعیت کنترل کیفی آب مصرفی نیز مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته ها: بر اساس نتایج حاصل در صنایع بررسی شده وضعیت پایش کیفیت آب مطلوب نمی­باشد. در برخی از صنایع آب مصرفی از نظر میکربی مشکوک به آلودگی بود. کیفیت شیمیائی آب مصرف شده از تفاو­ت­های عمده­ای برخوردار بود. در کلیه آب­های آنالیز شده فلزات نیکل، کروم، مس، روی، آهن و منگنز مشاهده شد اما مقادیر اندازه گیری شده پائین تر از حداکثر مجاز استاندارد ملی آب شرب بود. سرب در کارخانه ماکارونی شماره 2 بالاتر از حداکثر مجاز و در صنایع غذائی شماره 1، کارخانه سوسیس و کالباس و کارخانه قند نزدیک به حداکثر مجاز بود. کادمیوم نیز در کارخانه ماکارونی شماره 2 و کارخانه سوسیس و کالباس نزدیک به حداکثر مجاز مشاهده شد.
نتیجه­گیری: به منظور اطمینان از سلامت و ایمنی مواد غذائی بهتر است صنایع تولید مواد غذائی حداقل برای آب مصرف شده در پروسه تولید از آب شبکه شرب استفاده نمایند. همچنین با توجه به احتمال آلودگی شیمیائی محصول نهائی لازم است بحث کنترل کیفی آب بیشتر مورد توجه قرار گرفته و استاندارد های ویژه آب در صنایع غذایی رعایت گردد و پائین بودن حجم آب مصرفی نمی­تواند دلیلی بر عدم توجه به پایش کیفیت آب باشد. همچنین در محصولات نهایی چنین صنایعی لازم است میزان فلزات سنگین مورد آنالیز قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: انتقال میکروب ها از طریق اتمسفر یک عامل کلیدی برای پراکندگی آن ها می باشد. انتقال میکروب های هوابرد از این طریق می تواند اثرات قابل ملاحظه ای بر سلامت انسان داشته باشد. هدف اصلی این مطالعه تعیین غلظت باکتری های هوابرد در یک بیمارستان کودکان بود.
روش بررسی: تعداد نقاط نمونه برداری هوای داخل بیمارستان 3 نقطه در نظر گرفته شد. این نقاط در طبقات مختلف بیمارستان بوده و نمونه های میکروبی هوا با استفاده از نمونه بردار Quick Take مدل 30 به مدت 4 ماه متوالی (از آذر تا اسفند) و هر 6 روز یک بار برای هر طبقه برداشت شدند.
یافته ها: طبق نتایج این مطالعه میانگین تعداد کلنی تشکیل شده در طول دوره نمونه برداری در طبقه سوم، بخش خون و انکولوژی با مقدار CFU/m³ 429 از سایر بخش ها بیشتر بود.جنس باکتری های شناسایی شده ، فلور نرمال پوست ،سیستم تنفسی و دستگاه گوارش بودند.
نتیجه گیری:  نتایج این بررسی نشان داد که تعداد کلنی ها در 14% موارد دراتاق بستری از استاندارد (CFU/m³500) بیشتر بود. که از این میزان 11% مربوط به بخش خون و انکولوژی بود.

---

سابقه وهدف: امروزه برای حذف استاندارد مواد مغذی از فاضلاب از روش های اصلاح شده لجن فعال موسوم به روش های پیشرفته حذف فسفر استفاده می شود که یکی از مناسب ترین آنها روش بی هوازی-هوازی است. هدف از این تحقیق بررسی ورفع مشکلات موجود تصفیه خانه فاضلاب بهداشتی نیروگاه خوی وبهینه سازی حذف فسفردرآن است.
روش بررسی: این تحقیق در مقیاس کامل روی تصفیه خانه فاضلاب بهداشتی نیروگاه خوی انجام گرفت. این تصفیه خانه که با فرایند هوادهی گسترده طراحی و بهره برداری می شد دارای مشکلاتی بود، لذا در مرحله اول ضمن بررسی کارایی کلی آن، مشکلات و علل آنها بررسی گردید. در مرحله دوم با انجام اصلاحات بهره برداری ضمن رفع مشکلات موجود کارایی کلی تصفیه خانه بررسی گردید. درمرحله سوم سیستم موجود به فرایند بی هوازی-هوازی تبدیل گردید وسیستم جدید با تغییر متغیرهایی چون زمان تماس بی هوازی، میزان غذا به میکروارگانیسم، میزان لجن دفعی و زمان ماند سلولی مورد آزمون قرار گرفت.
یافته ها: درمرحله اول مهم ترین مشکل، بالا بودن غلظت پارامترهای مهم مانندBOD،TSSو فسفر از حدود مجاز تخلیه، رشد بیش ازحد جلبک در قسمت های مختلف تصفیه خانه و آبراه پذیرنده پساب تعیین گردید. دلیل بالابودن فسفر پساب خروجی نیز آزاد شدن مجدد فسفر از لجن تشخیص داده شد. در مرحله دوم با اصلاح شرایط بهره برداری کارایی حذف فسفر از50 به      62 در صد رسید. در مرحله سوم نیز در نهایت میزان حذف فسفر به82 درصد رسید و مناسب ترین زمان تماس بی هوازی  3 الی 4ساعت، زمان ماند سلولی 3 روز و نسبت غذا به میکروارگانیسم 12/0  تعیین گردید که بیشترین تاثیر را کاهش زمان ماند سلولی داشته است.
نتیجه گیری: با تنظیم عوامل بهره برداری مانند زمان ماند سلولی، میزان لجن برگشتی ونحوه پردازش لجن در تصفیه خانه های فاضلاب می توان ضمن حفظ کارایی کلی آنها میزان حذف فسفر را افزایش داد که در مورد این تصفیه خانه این امر به میزان 12درصد بود.درتصفیه فاضلاب،مخصوصا برای حذف فسفر فرایند بی هوازی-هوازی مناسب تراست همچنان که در این طرح تاثیر آن در افزایش میزان حذف فسفر  20 درصد بود

---

زمینه و هدف: امروزه یکی از مهم ترین معضلات زیست محیطی، مواد زاید تولیدی در مراکز دندانپزشکی و دندانسازی است که به علت دارا بودن عوامل خطرناک، سمی و بیماری زا ازاهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه با هدف آنالیز کمی و کیفی و نحوه مدیریت زباله های تولیدی در لابراتوارهای دندانسازی و دندانپزشکی تجربی شهر همدان در سال 86 انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی، از 24 لابراتوار دندانسازی موجود در شهر همدان، 5 مرکزو از 27 مطب دندانپزشکی تجربی نیز 5 مطب به صورت تصادفی ساده انتخاب و از هر مطب سه نمونه در انتهای سه روز کاری متوا لی (روزهای یکشنبه، دوشنبه وسه شنبه هر هفته) برداشت شد. نمونه ها به صورت دستی جداسازی و به 41 جزء مختلف تفکیک و با استفاده از ترازوی آزمایشگاهی توزین شدند. سپس اجزای توزین شده بر اساس ویژگی و پتانسیل خطرزایی دسته بندی شدند.
یافته ها: میزان کل زباله سالیانه تولیدی درلابراتوارهای دندانسازی و مطب های دندانپزشکی تجربی شهر همدان به ترتیب برابر با 79/15921 و56/8677 کیلوگرم می باشد. سهم تولید زباله های شبه خانگی، بالقوه عفونی، شیمیایی و دارویی و   زباله های سمی در مطب های دندانپزشکی تجربی به ترتیب برابر با 14/91، 14/2 ، 7/6 و02/0 درصد می باشد. درلابراتوارهای دندانسازی زباله های تولیدی فقط شامل زباله های شبه خانگی(47/94 درصد) و زباله های شیمیایی و دارویی(53/6 درصد) می باشد و زباله های بالقوه عفونی و سمی در آنها تولید نمی شود.  اجزای اصلی تشکیل دهنده     زباله های تولیدی در این مراکز شامل 2 جزء گچ قالب گیری و خمیر قالب گیری می شود که در مجموع بیش از 80 درصد زباله را تشکیل می دهند. بنابراین جهت انجام برنامه های کاهش، جداسازی و بازیافت زباله در مراکز تولید آن می بایست بیشترین تمرکز را روی این اجزا داشت.
نتیجه گیری: در رابطه با مدیریت بهینه زباله های تولیدی پیشنهاد بر این است که علاوه بر آموزش دندانپزشکان و دندانسازان جهت انجام فعالیت های مربوط به کاهش، جداسازی و یا بازیافت زباله در داخل مطب، جمع آوری، حمل و نقل و دفع هر کدام از بخش های زباله (زباله های سمی، شیمیایی و دارویی، بالقوه عفونی و شبه خانگی) به صورت جداگانه و مطابق با دستورالعمل ها و ضوابط مربوطه انجام گیرد

---

زمینه و هدف: میکروارگانیسم ها از جمله قارچها ازعوامل عفونت های بیمارستانی هستند که برخی از آنها از طریق هوا منتقل  می شوند. عفونت های بیمارستانی نه تنها بیماران،  بلکه کارمندان و عیادت کنندگان را نیزمبتلا می سازند در نتیجه باعث افزایش میزان مرگ و میر می شوند. استفاده از فناوری نانو و نانو ذرات نقره در سال های اخیر به منظور کنترل عفونت ها مورد توجه و پژوهش قرار گرفته است.در این نوشتار که حاصل یک طرح پزوهشی است، به اثر نانو ذرات نقره در قالب رنگ حاوی این ذرات در کاهش بار میکربی هوای محیط بیمارستانی پرداخته شده است.
روش بررسی: برای بررسی خاصیت ضد میکربی تولیدات رنگ حاوی ذرات نانو نقره سه اتاق در بخش بیماری های عفونی یکی از بیمارستان های تابعه ی دانشگاه علوم پزشکی تهران انتخاب و دو اتاق بستری بیماران با دو نوع رنگ حاوی ذرات نانو نقره محصول دو شرکت مختلف به عنوان "موارد یک و دو" و اتاق سوم با رنگ معمولی بدون ذرات نانو نقره به عنوان اتاق "شاهد" رنگ آمیزی شدند. برای  نمونه گیری از پمپ پرتابل نمونه بردار هوا به نامQuick Take 30 ، استفاده شد و نمونه ها در مدت 2 دقیقه با دبی 3/28 لیتر در دقیقه روی محیط سابرو دکستروز آگار جمع آوری گردید. کلنی های موجود در هوا ((CFU در دو اتاق مورد و یک اتاق شاهد با  استفاده از آزمون ANOVA با هم مقایسه شدند .
یافته ها: در بررسی به عمل آمده ارتباط معنی داری بین میانگین شمارش کلنی مشاهده شده ((CFU در دو اتاق مورد و یک اتاق شاهد به صورت کلی مشاهده نشد و این به آن معنی بود که بررسی اثرات  رنگ های استفاده شده حاوی ذرات نانو نقره در کاهش بار آلودگی میکربی هوای اتاق رنگ آمیزی شده با رنگ نانو نقره به شیوه اکتیو (با استفاده از پمپ نمونه گیری) قادر به نشان دادن تاثیر این رنگ ها در کاهش بار میکربی هوای اتاق ها  نبوده است.
 نتیجه گیری: در بررسی تاثیر گذشت زمان بر اثر بخشی رنگ نانو نقره، خاصیت رنگ نانو نقره در کاهش بار آلودگی میکربی در ماه اول نمایان  می باشد

---

زمینه و هدف: در سال های اخیر کاربرد سیستم های راکتورهای زیستی با بستر متحرک در تصفیه زیستی فاضلاب های شهری و صنعتی توسعه یافته است. آزمایش طراحی شده آزمونی است که در آن تغییرات هدف داری در متغیر‌های ورودی فرآیند اعمال می گردد و معمولاً برای شناسایی عوامل مهم و موثر بر روی یک فرآیند و بهینه سازی مدل تجربی فرآیند استفاده می شود. روش تاگوچی از سال 1980 به عنوان یک روش کنترل کیفیت به منظور بهینه‌سازی فرآیند آزمایش‌های مهندسی، به کار گرفته شده‌ است. هدف از انجام این مطالعه بررسی و تعیین شرایط بهینه جهت افزایش کارایی یک راکتور بیوفیلمی با بستر متحرک (MBBR) با کمک روش تاگوچی است.
مواد و روش ها: در ابتدا راه اندازی راکتور با کمک لجن فعال برگشتی تصفیه خانه فاضلاب چنیبیه اهواز انجام گردید. پس از راه اندازی و سازگارسازی، با ثابت بودن زمان ماند 9ساعت بارگذاری آلی در سه میزان COD برابر با 1000، 2000 و 3000 (mg/L) انجام شد. در این مطالعه برای تعیین شرایط بهینه رشد میکروارگانیسم های سازگار شده، در 9 مرحله تغییرات  پارامترهای pH، نوع منبع نیتروژن، میزان اکسیژن خواهی شیمیایی (COD) و نهایتاً میزان شوری در سه سطح مختلف اندازه گیری شد و نتایج توسط نرم افزار Qualitek-4 (w32b)تجزیه و تحلیل گردید.
یافته ها: در این مطالعه، مقدار حذفCOD  محلول در زمان راه اندازی 97 درصد و بهترین شرایط بهینه رشد راکتور MBBR به ترتیب در میزان COD ورودی برابر 1000 میلی گرم در لیتر ، pH  برابر 8، منبع نیتروژن NH₄Cl و شوری 5٪  بدست آمد.
نتیجه گیری: بر اساس تحلیل نتایج می توان با استفاده از روش تاگوچی شرایط بهینه و مناسب را برای افزایش کارایی یک راکتور MBBR بدست آورد.

---

زمینه و هدف: امروزه بحران ناشی از مصارف بی رویه مواد و انرژی و افزایش آلودگی های وارده به محـیط زیست به عنوان چالش های پیش روی بشر مطرح است.توجه به توسعه پایدار به گونه ای که کمترین آسیب به محیط زیست را به همراه داشته باشد، شاید به عنوان راهکاری اجتناب ناپذیر فراروی بشر است. در این میان نقش دانشگاه ها در راستای تحقق اهداف توسعه پایدار نقشی برجسته و حایز اهمیت است. این مقاله به بررسی وضعیت مصارف حامل های انرژی (گاز طبیعی و برق) در پردیس مرکزی دانشگاه تهران و مقادیر آلاینده های ناشی از این میزان از مصارف انرژی پرداخته است.
روش بررسی:  برای رسیدن به این هدف، قدم اول بررسی وضعیت موجود پردیس مرکزی دانشگاه از طریق انجام بازدیدها، تکمیل چک لیست ها و پرسشنامه بوده است .محاسبه میزان آلاینده های تولیدی که به محیط زیست وارد       می شود دومین اقدامی بوده است که انجام پذیرفته است. پس از محاسبه و تحلیل پخش آلاینده های وارده به محیط زیست راهکارهای مدیریتی جهت مدیریت سبز مصرف انرژی ارایه گردیده است.
یافته ها:  مصرف سالیانه 3/16 میلیون کیلووات ساعت انرژی الکتریسیته به همراه 4312392 مترمکعب گاز طبیعی در پردیس مرکزی دانشگاه، تولید8/21 هزار تن دی اکسید کربن،778 کیلوگرم از ترکیبات آلی فرار ،374600 کیلوگرم اکسیدهای نیتروژن،2410کیلوگرم مونوکسیدکربن،65341 کیلوگرم دی اکسید گوگرد،93 کیلوگرم ترکیبات جیوه ، 140 کیلوگرم از ترکیبات سرب و 868 کیلوگرم از ذرات را به همراه دارد که به محیط زیست وارد شده است.
نتیجه گیری: با بررسی ها و مشاهدات به عمل آمده در حال حاضر تلاش مشهودی در راستای مدیریت سبز و اصلاح الگوی مصرف در دانشگاه تهران به عمل نمی آید. با بررسی های به عمل آمده فقط با تعویض لامپ ها و مهتابی های پرمصرف با لامپ های کم مصرف میزان 86/10 درصد در میزان مصرف برق صرفه جویی به عمل می آید. هرگونه تلاش در راستای کاهش مصرف انرژی می تواند علاوه بر منافع اقتصادی  اقدامی اساسی در جهت کاهش آلاینده های وارد شده به محیط زیست باشد. اجرای برنامه های مدیریت سبز در دانشگاه در غالب طرح هایی همچون دانشگاه سبز گامی اساسی در این مسیر خواهد بود.

---

زمینه و هدف : تامین آب آشامیدنی سالم یکی از اهداف مهم در جوامع بشری است و دستیابی به توسعه و پیشرفت در سایه سلامت افراد جامعه امکان پذیر است، واضح است که سلامتی افراد در گرو تامین آب شرب مطلوب است. این بررسی با هدف ارایه تصویری روشن از کیفیت میکربی آب شرب 116 روستای تحت پوشش آب و فاضلاب روستایی شهرستان سقز در سال 1386 انجام شده است.
روش بررسی : منابع آب شرب روستاهای سقز از چاه ‎های نیمه عمیق و چشمه تامین می‎شود و چون در تعدادی از روستاها از هر دو منبع استفاده می‎شد. در کل 359 نمونه برای آزمایش میکربی به فاصله زمانی ماهی یک بار برداشت شد و بر روی نمونه ها آزمون آماری رگرسیون خطی نیز انجام شد.
 یافته‎ها : میزان کلر باقی مانده در آب شرب 88/ 33 درصد جمعیت روستایی شهرستان سقز در گستره  2/0-1  میلی گرم بر لیتر است. میزان کدورت آب شرب 3/98 درصد جمعیت روستایی شهرستان سقز کمتر از حداکثر مجاز استاندارد آب آشامیدنی ایران ( 5واحد NTU )  قرار دارد. همچنین آب شرب 88 درصد از ساکنان روستاهای شهرستان سقز فاقد آلودگی کلیفرم گرماپای بوده است.
نتیجه گیری : بر اساس رهنمود سازمان جهانی بهداشت در سال 2006 برای ارزیابی سلامت میکربی آب، میانگین شاخص مطلوبیت فقدان باکتری کلیفرم گرماپای در روستاهای شهرستان سقز 88 درصد بوده که در محدوده خوب قرار دارد.

---

زمینه و هدف: از نظر سازمان جهانی بهداشت صدا به عنوان سومین آلودگی خطرناک شهرهای بزرگ است. اتوبوس ها موضوع جالبی برای مطالعه آلودگی صوتی هستند. چون هم به منبع صدای متحرک محیطی (ترافیک) و هم منبع صدای شغلی برای رانندگان محسوب می شوند .هدف از این مطالعه بررسی تحلیلی مواجهه رانندگان اتوبوس های شهری  تهران با صدا بوده است.
روش بررسی:  تراز صدا در 90 اتوبوس که در 3 گروه مجزا (1) 30 اتوبوس ایکاروس (2) 30 اتوبوس مان (3) 30 اتوبوس شهاب قرار داشتند و به صورت تصادفی انتخاب گردیده بودند اندازه گیری گردیده و به 8 ساعت کار در روز تعمیم داده شدند. همزمان آنالیز فرکانسی صدا در مراکز اکتاوباند نیز انجام گرفته و مقدار SIL  برای اتوبوس ها محاسبه گردیدند. نتایج به دست آمده برای اتوبوس های مختلف با یکدیگر و مقادیر استاندارد مقایسه شد.
یافته ها: تراز مواجهه 8 ساعته در رانندگان اتوبوس های نوع ایکاروس (A dB82 ) بیشتر از نوع مان (A dB 77.6 ( و مقدار این دو بیشتر از نوع شهاب (dB A 75) می باشد.مقدار SIL نیز در اتوبوس های ایکاروس بیشتر از اتوبوس های دیگر است. آنالیز فرکانسی صدا نشان می دهد که عمر اتوبوس در فرکانس های مرکزی تاثیر معنی داری روی افزایش صدا دارد.
نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که نوع اتوبوس و عمر اتوبوس از فاکتورهای تاثیر گذار بر مقدار مواجهه رانندگان با صدا ست که مشابه با نتایج مطالعات  پیشین در این زمینه است.

---

زمینه و هدف: پسماندهای خطرناک به علت دارا بودن خصوصیاتی نظیر سمی، خورنده، اشتعال‌پذیر، واکنش‌پذیر یا دیگر مشخصات مشابه شامل آن دسته از پسماندهایی می‌شوند که سلامت انسان و محیط زیست را به مخاطره می‌اندازند. از آنجایی که دانشگاه علوم پزشکی تهران نقش مهمی در توسعه آموزش کشور دارد به یک مطالعه جهت شناسایی پسماندهای خطرناک در دانشگاه علوم پزشکی تهران نیاز می‌باشد. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت تولید و مدیریت پسماندهای خطرناک در دانشگاه علوم پزشکی تهران بوده است.
روش بررسی: در این مطالعه چهار دانشکده که در پردیس مرکزی دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند، انتخاب گردیده و داده‌های مورد نیاز از طریق نمونه ‌برداری، پرسش ‌نامه، مصاحبه حضوری با متصدیان واحدهای مورد نظر و مراجعه به اسناد موجود جمع‌آوری گردیده ‌اند. این اطلاعات شامل نوع و مقدار پسماند، روش نگهداری موقت، تناوب تخلیه پسماند و روش دفع نهایی پسماند است.
یافته‌ها: نتایج به دست آمده نشان دادند که تقریبا 2072 کیلوگرم پسماند خطرناک به استثنای فاضلاب کنترل نشده در سال تولید شده است. همچنین دانشکده دندانپزشکی، داروسازی، پزشکی و بهداشت به ترتیب حدود 993، 606، 256، 217 کیلوگرم در سال پسماند خطرناک در پردیس مرکزی تولید نمودند. نتایج حاصل همچنین نشان داده‌اند که از کل مقدار سالانه پسماند خطرناک تولید شده که معادل 72/2 تن بوده است، 954، 848، 475، 427، 245، 49 کیلوگرم را به ترتیب پسماندهای با خاصیت عفونی، سمی، اشتعال‌ پذیر، سرطان‌زا، خورنده و واکنش‌پذیر تشکیل داده‌اند.
نتیجه‌گیری: لازم به ذکر است که پسماند خطرناک جامد همراه با پسماندهای جامد خانگی مدیریت می‌شوند و پسماندهای خطرناک مایع به داخل سیستم دستشویی (سینک) بدون هیچگونه کنترلی تخلیه می‌شوند. روش مدیریت ناصحیح پسماندها از نقطه تولید تا محل دفع نهایی به وضوح قابل مشاهده است.

---

زمینه و هدف : هیدروکربن ‌های معطر چند حلقه ای دسته ای از آلاینده های خطرناک محیط با خاصیت سرطان زایی و جهش زایی اند که بر اساس فعالیت های مختلف در محیط زیست تجمع می یابند. لذا تصفیه  این مواد شیمیایی اهمیت زیادی دارد. در این میان استفاده از روش های زیستی به دلیل سادگی فرایند و هزینه کمتر به عنوان یک روش موثر و مقرون به صرفه توصیه شده است. در این تحقیق به منظور بررسی روند کاهش آلودگی هیدروکربن های نفتی در فرایند اصلاح زیستی، مدل تجزیه زیستی فنانترین در خاک های آلوده به ترکیبات نفتی مورد بررسی قرار گرفت.
روش بررسی : ابتدا از خاک آلوده به ترکیبات نفتی باکتری های مستعد تجزیه PAHs جداسازی شدند سپس قابلیت آنها در تجزیه زیستی فنانترین در محیط دوغابی بررسی گردید و با استفاده از اسینتوباکتر که بیشترین توانایی را در حذف فنانترین داشت، مدل تجزیه زیستی در خاک در مقیاس آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: راندمان حذف فنانترین برای غلظت 100 میلی گرم بر کیلوگرم  4/99 درصد در طول 33 روز برای غلظت 500 میلی گرم بر کیلوگرم 96 درصد در طول 60 روز دوره تجزیه زیستی به دست آمد. نرخ کاهش فنانترین برای غلظت 100 میلی گرم بر کیلوگرم  بین 99/2 تا 86/8 میلی گرم بر کیلوگرم  در روز و برای غلظت 500 میلی گرم بر کیلوگرم بین  4/1 تا 09/11 میلی گرم بر کیلوگرم  در روز بود.
نتیجه گیری : بررسی نتایج نشان داد میزان حذف فنانترین به غلظت اولیه آلودگی بستگی دارد و با افزایش غلظت اولیه نرخ حذف فنانترین افزایش می یابد. همچنین با تقریب مناسبی می توان گفت که حذف فنانترین از مدل سینتیک درجه صفر و یک پیروی می کند.

---

زمینه و هدف: بیش از 70 درصد از ترکیب زباله های شهری ایران را پسماندهای مواد غذایی با درصد فسادپذیری بالا تشکیل می دهند. بر این اساس احداث کارخانه های کمپوست به منظور دفع بهداشتی و تولید کودی ارزشمند از این مواد، از الویت های اصلی مدیریت زباله های شهری در کشور به شمار می آید. هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه کیفیت کمپوست تولیدی در کارخانه های کمپوست خمین و تهران است.
وش بررسی: این مطالعه به مدت 9 ماه بر روی کمپوست تولیدی در کارخانه های کمپوست خمین و تهران انجام شد. به منظور تعیین خصوصیات شیمیایی کمپوست تولیدی دراین دو کارخانه فاکتورهایی نظیر درصد موادآلی، کربن، ازت،  فسفر، پتاسیم و فلزات سنگین سرب، کادمیوم، جیوه و کروم مورد ارزیابی قرار گرفت. خصوصیات میکربی کمپوست تولیدی نیز با تعیین مقادیر کلیفرم، سالمونلا وتخم انگل مشخص گردید.
یافته ها: فاکتورهای مورد ارزیابی در کمپوست خمین و تهران به ترتیب عبارتند از:  میانگین درصد مواد آلی 29,80ppm) ، 37.77)، درصد کربن  (ppm 22,18، 22.14)، درصد ازت (ppm 1.6، 2.08)، میزان سرب (ppm 59.44، 229.6)، میزان کروم (ppm 19.75، 70.2). کیفیت میکربی نمونه های کمپوست تولیدی در سطح کلاس B سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا قرارداشت.
نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که درصد موادآلی در کمپوست تهران کیفیت بهتری داشته اما هر دو نمونه کیفیتی پایین تر از کمپوست درجه 2 دارند. درصد کربن، ازت و پتاسیم در نمونه ها در محدوده قابل قبول و درصد فسفر درآنها پایین تر ازحد مطلوب بود. میزان فلزات سنگین خصوصا سرب و کروم در کمپوست تهران به مراتب بیشتر بوده اما هر دو نمونه در اکثر موارد استانداردهای کمپوست را تامین می نمایند. با استناد به کیفیت میکربی به دست آمده، هر دو نمونه کمپوست قابلیت کاربرد به عنوان عامل اصلاح کننده خاک های ضعیف را دارند.

---

زمینه و هدف : سرطان بدخیم پوست همواره شایع ترین سرطان در ایران بوده است. تابش بیش ازحد پرتوفرابنفش خورشید مهم ترین ریسک فاکتور محیطی درایجاد این بدخیمی است. اهداف این مطالعه تعیین میزان تابش پرتوفرابنفش خورشید و میزان بروز انواع سرطان پوست در شهرستان های کشور و بررسی ارتباط توزیع جغرافیایی سرطان پوست با توزیع جغرافیایی  میزان تابش پرتوفرابنفش درکشور است.
روش بررسی : این مطالعه از نوع اکولوژیک و دارای جنبه های توصیفی و تحلیلی است. تعداد 6921 مورد سرطان پوست در سال 1383 که در مرکز مدیریت بیماری ها ثبت شده بود بررسی و اطلاعات ماهواره ای شاخص تابش پرتو فرابنفش از طریق اینترنت دریافت شد. داده ها با استفاده از نرم افزار ArcGIS و SPSS تحلیل گردید.
یافته ها : میزان بروز کل موارد سرطان پوست در ایران برابر با 13/10 در صدهزار، بروز بدخیمی سلول بازال 53/7 ، بروز بدخیمی سلول سنگفرشی برابر با 79/1 و بروز ملانوم بدخیم 39/0 در صد هزار بود. میانگین شاخص تابش پرتو فرابنفش در کشور در طول ماه های سال از حداکثر 9 در تیرماه تا حداقل 3 در دی ماه متفاوت بود. همبستگی مورد انتظار بین توزیع بروز سرطان پوست در سطح شهرستان ها و توزیع جغرافیایی شاخص حهانی پرتو فرابنفش خورشید مشاهده نشد.
نتیجه گیری : سرطان پوست یک معضل بهداشت عمومی در ایران است. تحقیقات بیشتر در این ارتباط می تواند به بهبود ثبت سرطان پوست و شناخت بهتر تفاوت های فرهنگی، رفتاری و اقلیمی استان ها در ابتلا به این بدخیمی بیانجامد تا با استفاده از دانش به دست آمده امکان پیشگیری موثرتر از این شایع ترین نوع سرطان فراهم شود.

---

زمینه و هدف: شرکت پتروشیمی فن آوران در جنوب غربی ایران واقع در ساحل خلیج فارس،  بندر امام خمینی،  منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در زمینی به مساحت25 هکتار واقع شده است . در این شرکت واحد متانول با ظرفیت تولید یک میلیون تن متانول در سال و واحد مونوکسیدکربن با ظرفیت تولید سالیانه 140 هزار تن گاز مونوکسیدکربن در این تحقیق جهت تعیین میزان و ضرایب انتشار گازهایSO2, CO2, CO, NO, NO2, NOx  مورد مطالعه قرار گرفته است.
روش بررسی: با توجه به اهداف این پروژه،  مدت 14 ماه از فروردین 87 تا خرداد ماه 88 برای اجرای این پروژه در نظر گرفته شده است. به منظور تامین اهداف تحقق مذکور براین اساس 32 مورد نمونه برداری از سه منبع انتشار جهت محاسبه ضرایب انتشار با استفاده از دستگاه قرائت مستقیم غلظت گاز مطابق با روشهای سازمان محیط زیست آمریکا انجام پذیرفته است .
یافته ها: نتایج این مطالعه نشان می دهد که غلظت تمام گازهای آلاینده خروجی ازاین واحدها در سطحی پایین تر از محدوده استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست ایران بوده است. میزان کل ضرایب انتشار گازهای  SO2, CO2, CO, NO, NO2 NOx, خروجی از این واحدها به ترتیب برابر ^6-10×2/681 ،^6-10×2/19  ^6-10×5/431، ^6-10×14/0، ^6-10×8/81، ^6-10×7/11 کیلوگرم به ازای هر میلیون تن محصول تولیدی در سال است.
نتیجه گیری: . پارامترهایی که بهینه سازی بر اساس آنها انجام شده است عبارتند از درصد هوای اضافی، دمای هوای خروجی از پیش گرمکن و نوع سوخت، در واقع با در نظر گرفتن اثرهای این سه عامل به گونه ای انجام می شود که میزان انتشار آلاینده ها به حداقل مقدار خود نزدیک و بهترین سوخت انتخاب شود.

---

زمینه و هدف: شبکه های فاضلابرو و تصفیه خانه ها محیطی مناسب برای رشد و تکثیر بعضی از گونه های سوسریها می باشند. باتوجه به اینکه هر ساله شرکت آب و فاضلاب استان برای سمپاشی به منظورکنترل سوسری ها هزینه های زیادی را متقبل می شود، مطالعه حاضر به منظور تعیین فون سوسری ها در شبکه فاضلاب شهر قم و انتخاب  بهترین روش مبارزه می باشد تا یک کنترل موفقیت آمیز با کم ترین هزینه ممکن انجام گیرد.
روش بررسی: دراین طرح تعداد 120  آدمرو در قسمت های مختلف شهر قم انتخاب و پس از شمارش تعداد سوسری های آنها به گروه های مختلف تقسیم و در هر گروه یک نوع سم و در مجموع 8 نوع سم شامل دیازینون، سیمپراتور،  دورسبان، آیکون، فایکام، سایپرمترین، دلتامترین و سولفاک مورد استفاده قرار گرفتند. یک گروه ازمنهول ها نیز به عنوان شاهد در نظرگرفته شد. شمارش و بررسی نوع سوسری ها درآدمروهای انتخاب شده  قبل ازسمپاشی، یک ماه و 5 ماه بعد از سمپاشی انجام گردید .
یافته ها: نتایج وفورگیری نشان داد که منطقه تحت مطالعه صد درصد آلوده  می باشد. وفور منهولهای تحت مطالعه به سوسری حداقل 4 عدد و حداکثر3600 عدد در یک  منهول مشاهده گردید. کاربرد حشره کش های دورسبان، سیمپراتور، سولفاک و دلتامترین به صورت ابقایی به مقدار 2 گرم در متر مربع، 100 درصد جمعیت سوسری ها را در شبکه فاضلابرو کنترل کردند. سموم آیکون، فایکام، سایپرمترین و دیازینون نتایج کمتر از 100 درصد در یک ماه بعد از سمپاشی در کنترل سوسری ها داشته اند. جمعیت سوسری ها 5 ماه بعد از مصرف سم دورسبان در حد نزدیک به صفر (78/99) باقی مانده است. روش مه پاشی منهولها با سیمپراتور، 100 درصد سوسری ها را کنترل کرده است.
نتیجه گیری: موثرترین روش کنترل سوسری ها مربوط به کاربرد سم دورسبانEC به مقدار 2 گرم در متر مربع در شروع فصل گرما می باشد با توجه به نتایج مبارزه و هم چنین شرایط آب و هوایی شهر قم در صورتیکه زمان مبارزه صحیح انتخاب شود (20 اردیبهشت  تا20 خرداد) با اجرای یک بار مه پاشی و یک بارسمپاشی ابقایی به فاصله 5/1-1ماه با تقدم مه پاشی با دورسبان یا سیمپراتور می توان جمعیت سوسری ها را به مدت طولانی در حد صفر نگاه داشت. نتایج آزمون های آماری انجام شده نشان داد کاهش میزان سوسری ها 1ماه پس از سمپاشی در تمام موارد معنی دار بوده است (p-value  کمتر از05/ )، ولی این کاهش بعد از 5 ماه در تمام موارد معنی دار نبوده است. .هم چنین کاهش سوسری ها درمنهول های شاهد یک و 5 ماه بعد معنی دار نبوده است.

---

زمینه و هدف: به دلیل محدود بودن منابع قابل دسترس آب، کاهش میزان نزولات جوی، افزایش جمعیت و توسعه شهرنشینی و گسترش صنایع، استفاده بهینه از منابع موجود آب و جلوگیری از آلودگی آن که در جهت توسعه پایدار و حفظ محیط زیست و سلامت و بهداشت عمومی می باشد به یک امر غیر قابل اجتناب و ضروری تبدیل شده است. هدف از این مطالعه نشان دادن وضعیت کیفی رودخانه مهران رود و تعیین آلوده بودن یا آلوده نبودن آن به فاضلاب شهری  و ارزیابی و طبقه بندی آن بر اساس شاخص بین المللی کیفیت آب و نهایتا ارایه راهکارهای مدیریتی برای بهبود کیفیت آن می باشد.
روش بررسی: پیمایش مسیر عبور رودخانه مهران رود از سرچشمه تا محل حوزه آبریزی که وارد آن می شود به منظور تعیین نمودن محل های دقیق انشعابات رودخانه، ورود رواناب های داخل شهری و اتصال فاضلاب های شهری صورت گرفت. در این پیمایش تصمیمات لازم در خصوص محل های نمونه برداری و نیز مشخص نمودن نقاط بحرانی و تاثیرگذار در کیفیت رودخانه انجام و سپس برنامه نمونه برداری برای آنالیز خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی اجرا گردید.
یافته ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که میانگین و انحراف معیار مقادیر BOD₅، COD، TSS، NO₃، DO، pH، کدورت و رنگ بترتیب برابر 30±80، 58±155، 637±1013، 2±3/7، 5/3±5/4 میلی گرم در لیتر، 1±2/7، 238±385 NTU و 70±122 TCU می باشد.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از این مطالعه مشخص شد که این رودخانه کاملا آلوده به فاضلاب های شهری و غیربهداشتی می باشد. شاخص کیفی آب در گستره 41-52 در تغییر بوده و آب این رودخانه در زمره آب های طبقه 4 قرار دارد. بنابراین آب این رودخانه در حال حاضر در وضعیت بسیار خطرناک و یا سمی قرار داشته و برای شرب اصلا قابل استفاده نبوده و یا نیاز به تصفیه های خیلی اختصاصی دارد .

---

زمینه و هدف: در سال های اخیر به کاربرد مانع های صوتی توجه زیادی شده است. مانع های صوتی به عنوان یک راهکار کنترل صوت می توانند با افزایش افت صدا گیرنده ها را در مقابل نوفه محافظت کنند. این مقاله نتایج بررسی عملکرد آکوستیکی پخش کننده (PRD) را روی  مانع T شکل زیست محیطی ارایه می کند.
روش بررسی: جهت پیش بینی افت صدای مانع های مورد آزمایش از روش عنصر مرزی دو بعدی استفاده شد. همچنین نتایج به دست آمده از مانع سفت با مانع پوشیده شده با( QRD) مورد مقایسه قرار گرفت.
یافته ها: کاهش فرکانس طراحی(PRD) آثار فرکانس را به سمت فرکانس های پایین ترهدایت می کند که بدین صورت افت صدا در شبکه A نیز بهبود می یابد. از طرفی کاربرد وایر مش با مقاومت موثر در سطح فوقانی (PRD)، بازده مانع های پخشنده را بالا می برد. با این وجود به کارگیری وایر مش برروی یک مانع  (PRD)با مقاومت جریان بیش از امپدانس صوتی ویژه هوا، باعث کاهش چشم گیر عملکرد مانع پخش کننده در محدوده باند فرکانس پهن می شود. در نواحی دور و نزدیک به زمین عملکرد مانع T  شکل با پوشش (PRD)در فرکانس 200 هرتز بهتر از عملکرد مانع های  (QRD)معادل آن می باشد. میزان بهبود ناشی از استفاده مانع( (PRDدر مقایسه با مانع سفت معادل آن در نواحی دور از زمین حدود 2 تا 3 دسی بل می باشد. در حالی که این بهبود نسبت به مدل مانعQR4 به 4 تا 6 دسی بل هم می رسد.
نتیجه گیری: عملکرد موانع در صورت به کارگیری  (PRD) بر روی سطح مانعT شکل در مقایسه با کاربرد پوشش سفت و (QRD) در گیرنده های مورد بررسی بهبود می یابد.

---

زمینه و هدف: سبزیجات از اجزای مهم رژیم غذایی سالم هستند. آلودگی سبزیجات به فلزات سنگین از طریق آب آلوده می تواند منجر به تجمع زیستی در بدن مصرف­کنندگان گردد به همین منظور در این مطالعه میزان فلزات سرب،کروم،کادمیوم، آرسنیک و روی در سبزیجات پرورشی حومه شهر شاهرود در سال 1387 مورد بررسی قرار گرفت.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی ـ مقطعی بوده و 150 نمونه سبزی در طی 3 ماه، هر ماه 50 نمونه، به طور تصادفی برداشت گردید و پس از آماده سازی از دستگاه جذب اتمی برای تعیین میزان فلزات  و از نرم افزار SPSS با سطح معناداری 05/0 برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.
یافته ها: میانگین غلظت سرب، کروم، کادمیوم و روی در گونه های مختلف سبزیجات با یکدیگر متفاوت و اختلاف از نظر آماری معنادار است((p<0/001. اختلاف معناداری بین میانگین غلظت آرسنیک مشاهده نشد (p =0.173). با حدود اطمینان 95% میانگین غلظت سرب، کروم و کادمیوم موجود در سبزیجات با حدود استاندارد مجاز مواد غذایی از طریق گیاهان هم خوانی ندارد. آرسنیک اختلاف چندانی با حدود استاندارد ندارد و روی موجود در سبزیجات با بازه ( mg/Kg74/188و7/151)در محدود استاندارد قرار دارد.
نتیجه گیری: به جز فلزات روی و آرسنیک میانگین غلظت کروم، کادمیوم و سرب بیشتر از محدود استاندارد ارائه شده توسط FAO & WHO برای گیاهان می باشد. پساب های شهری و صنعتی علت اصلی آلودگی سبزیجات پرورشی مزارع حومه شهر شاهرود به فلزات سنگین می باشد و توصیه می شود از آبیاری سبزیجات با آب آلوده به هر نحو جلوگیری گردد.

---

زمینه و هدف: سیانید یک ماده بسیار سمی است که بطور معمول  از ترکیبات معمول در فاضلاب صنایع متعددی از جمله آبکاری، استخراج معدن فلزات، فلزکاری و تمیزکاری فلزات وجود دارد. ورود این ماده به محیط زیست مخاطرات بهداشتی زیادی را به همراه دارد. هدف از انجام این مطالعه مقایسه کارایی فناوری سونوشیمیایی و فتوسونوشیمیایی جهت حذف سیانید از محیط آبی می باشد.
روش بررسی: در این مطالعه از یک دستگاه مولد امواج فراصوت با توان 500 وات در دو فرکانس 35 و 130 کیلوهرتز و یک لامپ 125 وات جیوه ای با فشار کم استفاده شده است. غلظت سیانید در تمام آزمایشات 5/2 تا 75 میلی گرم در لیتر بوده است. در این تحقیق اثر فاکتورهای pH محیط آبی، غلظت اولیه سیانید و مدت زمان فرایند بر کارایی حذف مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که ماکزیمم کارآیی حذف سیانید در فناوری سونوشیمیایی (فرکانس 130 کیلوهرتز، زمان تماس 90 دقیقه، pH=11 و با غلظت 5/2 میلی گرم بر لیتر سیانید) به 71% رسیده است در حالیکه در شرایط مشابه با فناوری فتوسونوشیمیایی کارایی حذف به 74% رسیده است.
نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که کارایی فرایند فتوسونیک جهت حذف سیانید از محیط آبی بیشتر از فرایند سونوشیمیایی است. ضمناً راندمان حذف سیانید توسط هر دو فرایند با pH، فرکانس و زمان ماند رابطه مستقیم و با غلظت سیانید رابطه عکس دارد.

---

زمینه و هدف: فیلترهای دو بستری دارای بستری دو لایه ای از جنس ماسه و آنتراسیت هستند. مزیت فیلترهای دو بستری کاربرد طولانی‌تر فیلتر و افزایش میزان صافسازی است. هدف از این مطالعه، دستیابی به یک مدل اجرایی جهت ارتقای صافی های تک بستری تصفیه خانه های آب بود.
روش بررسی: دراین مطالعه مقطعی، دو پایلوت، صافی تک بستری و دو بستری ساخته و از آنها نمونه برداری شد. مدت نمونه برداری 5 ماه و تعداد نمونه ها از ورودی و خروجی هر پایلوت، 40 نمونه بود. بر روی نمونه ها سنجش کدورت و کل کربن آلی و بر روی پایلوت سنجش افت فشار انجام گرفت.
یافته ها: میانگین حذف کدورت در پایلوت یک لایه و دو لایه به ترتیب 63  و65 درصد بود. میانگین حذف کل کربن آلی در پایلوت دو بستری و تک بستری به ترتیب ترتیب 66 و 40 درصد و افت فشار در این دو پایلوت به ترتیب دو بستری و یک بستری، 68/0 و 15/1 متر بود.
نتیجه گیری: در دو پایلوت، اختلاف در میانگین حذف کدورت معنی دار نبود ولی در میزان حذف کل کربن آلی معنی دار بود. میانگین افت فشار در پایلوت تک بستری بیشتر از نوع دو بستری بود. نسبت پارامترUFRV در صافی دو بستری نسبت به یک بستری معادل (30/51) یعنی 70/1 است و این بدان معنی است که با تغییر بستر از یک بستری به دو بستری، ظرفیت کمی صاف سازی 70 درصد بهبود می یابد.