29 نتیجه برای شیر
نعیما وکیلی ساعتلو، تورج مهدی زاده، جواد علی اکبرلو، راحله طهماسبی،
دوره 14، شماره 2 - ( 6-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: شیر یکی از مهمترین اجزای غذایی انسان به حساب می‌آید. استفاده مداوم از سموم دفع آفات در دهه‌های اخیر منجر به آلودگی خاک، آب، هوا و شیر و ایجاد نگرانی عمومی در جامعه شده است. مواجهه طولانی مدت با باقیمانده سموم دفع آفات در زنجیره غذایی می‌تواند مضر باشد، بنابراین نیاز به کنترل شرایط زیست‌محیطی در راستای ارتقاء شیوه‌های فرآوری غذای سالم و پایدار وجود دارد.
روش بررسی: در این تحقیق 30 نمونه شیر خام گاو در مهر ماه سال 1399 به‌طور تصادفی از مراکز جمع‌آوری شیر خام در شهر ارومیه جمع‌آوری و جهت سنجش باقیمانده سموم با دستگاه گاز کروماتوگرافی با طیف سنجی جرمی GC-MS)) مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: ترکیبـات ارگـانوکلره در برخـی نمونـه‌هـای شـیرگاو خام شناسایی شدند .بالاترین میزان باقیمانده این سموم مربوط به سم لیندان (γ- HCH) با دامنه mg/kg 0/6 – 0/3 در 5 نمونه شیر بود. تعداد 15 نمونه از 30 نمونه مورد سنجش حاوی باقیمانده سم آترازین با دامنه mg/kg1/33– 0/8 و 13 نمونه نیز دارای سم آلاکلر با دامنه mg/kg0/5 – 0/35 بودند. سموم در تمام نمونه‌های شیر آلوده در مقادیر بیشتر از مرز بیشینه آفت‌کش (MRL) طبق مقادیر ذکر شده توسط اتحادیه اروپا وجود داشتند.
نتیجه‌گیری: بررسی حاضر نشان داد که باقیمانده سموم ارگانوکلره آلاکلر، آترازین و لیندان از مقدار MRL طبق بیانیه اتحادیه اروپا (EC) بیشتر بود. همچنین این مطالعه کاهش استفاده از آفت‌کش‌های ارگانوکلره هپتاکلر، آلدرین و ایزومرهای هگزاکلروسیکلوهگزان (HCH) از نوع α،β ، γ را منعکس می‌سازد.
محمد حسین نعمتی،
دوره 14، شماره 3 - ( 9-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی‌های زیست محیطی به فلزات سنگین و به تبع آن غذای مردم منجر به بروز خسارت جبران ناپذیری به سلامت انسان‌ها می‌شود. هدف از مطالعه حاضر تعیین میزان غلظت عناصر سنگین مس، روی، سرب و کادمیوم در خون و شیر دامهای چراکننده در اطراف شهرک تخصصی روی استان زنجان بود.
روش بررسی: تعداد 10 نمونه از خون و شیر دامهای چراکننده در هر یک از چهار جهت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه تهیه شد. همچنین به منظور مقایسه وضعیت موجود در منطقه مورد مطالعه با مناطق غیر آلوده، منطقه شاهد (منطقه قره پشتلو) در نظر گرفته شد. برای هضم مواد آلی نمونه‌ها از روش خاکستر خشک استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که غلظت مس در خون گاو و گوسفند و غلظت سرب در خون گاو در غرب منطقه مورد مطالعه بیشتر از گروه شاهد بود (0/05>p). غلظت عناصر روی و کادمیوم در هیچ یک از نمونه‌های خون گاو و گوسفند در مناطق جغرافیایی مختلف شهرک تخصصی روی با گروه شاهد تفاوت معنی‌دار نشان نداد. غلظت مس در شیر گاو و گوسفند به‌ترتیب در مناطق جنوب و شرق شهرک مورد نظر کمتر از گروه شاهد بود (0/05>p). غلظت عناصر روی و سرب در شیر گوسفندی به‌ترتیب در مناطق جنوب و غرب شهرک مورد مطالعه بیشتر از شاهد بود (0/05>p).
نتیجه‌گیری: به‌طور کلی نتایج نشان داد که انباشت سرب در شیر گوسفند در منطقه غرب شهرک تخصصی بیشتر از حد مجاز بوده و می‌تواند سلامتی مصرف‌کنندگان را به مخاطره اندازد.
پگاه قشلاقی، احسان کامرانی، ابوالفضل ناجی، مسلم دلیری،
دوره 15، شماره 2 - ( 5-1401 )
چکیده
زمینه و هدف: امروزه احداث آب شیرین کن‌ها در سواحل در حال گسترش است، با این حال اطلاعات محدودی درباره اثرات ناشی از تخلیه پساب آنها بر سلامت اکوسیستم دریایی موجود است. از این‌رو پژوهش حاضر به هدف بررسی تأثیر پساب رهاسازی شده این تاسیسات در اکوسیستم ساحلی خلیج فارس بر بازماندگی و تعادل یونی گونه خرچنگ شناگر آبی (P.segnis) تحت شرایط آزمایشگاهی انجام شد.
روش بررسی: پساب دو نوع آب شیرین کن فعال در استان هرمزگان با فناوری های اسمز معکوس (RO) و حرارتی (MED) جمع آوری شد. سپس تعداد 75 عدد خرچنگ (P.segnis) با میانگین (±SD) عرض کاراپاس cm2/18±9/71 و وزن کل g 1/04±61/22 از سواحل بندرعباس زنده گیری به آزمایشگاه منتقل گردید. نمونه ها در 5 تیمار (با 3 تکرار) کاملا تصادفی تیماربندی و به مدت 60 روز تحت آزمایش قرار گرفتند. مرگ و میر نمونه ها ثبت و در پایان از همولنف نمونه ها جهت اندازه گیری الکترولیت های بدن (سدیم، کلسیم، منیزیم و پتاسیم) نمونه برداری شد.
یافته‌ها: میزان بقا خرچنگ ها در تیمارهای پساب نسبت به تیمار شاهد (86 درصد) کاهش یافت که این کاهش در تیمارهای RO 100 درصد وMED 100 درصد به‌ترتیب با مقادیر 46/7 درصد و 40 درصد بسیار محسوس بود (0/01>p). همچنین سطح الکترولیت‌های مورد بررسی نسبت به تیمار شاهد یک روند افزایشی را نشان داد که این افزایش در تیمارهایRO 100 درصد وMED 100 درصد شدیدتر بود (0/01>p).
نتیجه‌گیری: آزمایش حاضر نشان داد که تخلیه پساب آب شیرین کن‌ها باعث بروز تغییرات فیزیولوژیک در موجودات آبزی می شود که در محیط طبیعی با هم افزایی سایر استرس های اکولوژیک می تواند به مراتب اثرات شدیدتری داشته باشد. بنابراین ضرورت دارد که مدیران اجرایی برای به حداقل رساندن اثرات زیست محیطی پساب واحدهای آب شیرین کن تدبیری بیاندیشند، چرا که پیشگیری بهتر از درمان است.
نبی شریعتی فر، جعفر حاجوی، سید حسین ابطحی ایوری، مجتبی کیان مهر،
دوره 15، شماره 4 - ( 12-1401 )
چکیده
زمینه و هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات محافظتی عصاره‌های آبی و اتانولی آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss) بر آسیب DNA لنفوسیت‌های انسان با استفاده از روش کامت، انجام شد.
روش بررسی: لنفوسیت‌های خون محیطی از 16 داوطلب سالم جدا شد. سلول‌ها ابتدا با 100 میکرومولار H2O2 و نیز عصاره‌های آبی و الکلی برگ آویشن با غلظت mg/mL 2/5 بطور جداگانه تیمار شدند. نهایتاً سلول‌ها در ترکیبی از H2O2 جهت ایجاد آسیب DNA با عصاره آبی و الکلی در دمای C0 4 به مدت min 30، انکوبه شدند. میزان مهاجرت DNA در سلول‌ها با استفاده از روش کامت اندازه گیری گردید و آسیب DNA به صورت سه شاخص: طول دنباله، درصد DNA در دنباله و اندازه حرکت دنباله بیان شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که آسیب DNAلنفوسیت‌های در معرض عصاره اتانولی آویشن شیرازی به طور قابل توجهی کمتر از لنفوسیت‌های تیمار شده با H2O2 بود. علاوه بر این، طول دم (µm) 1/62±5/48 در مقابل 6/90±22/82، درصد DNA در دم 1/55±4/56 در مقابل 4/55±16/00، و اندازه حرکت دم (µm) 0/11±0/28 در مقابل 0/83±2/33 بود (0/001 p <).
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که عصاره‌های آبی و اتانولی آویشن شیرازی به طور قابل توجهی قادر به حذف رادیکال‌های DPPH از طریق مکانیسم احتمالی فعالیت مهار رادیکال هستند. در نتیجه، عصاره اتانولی اثر بهتری نسبت به عصاره آبی آویشن شیرازی در جلوگیری از آسیب اکسیداتیو DNA به لنفوسیت‌های انسانی داشت.
سارا میرزایی، محمد احمدی، نبی شریعتی فر، پیمان آریایی،
دوره 16، شماره 2 - ( 6-1402 )
چکیده
زمینه و هدف: با گسترش دانش بشری و پیشرفت در زمینه صنعت غذایی، امروزه پوشش‌های پلاستیکی به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، به‌طور گسترده جهت بسته‌بندی مواد غذایی مختلف نظیر آب و شیر مورد استفاده قرار می‌گیرد. استرهای فتالات به منظور بهبود انعطاف پذیری، کارایی و پایداری در این مواد کاربرد دارند. تماس طولانی مدت با این مواد در بروز انواع مختلف بیماری و سرطان در انسان نقش دارند. هدف از این مطالعه بررسی حضور و میزان استرهای فتالات در انواع مختلف شیر توزیع شده شهر تهران با استفاده از کربن نانوتیوب مغناطیسی شده با اکسید آهن و از طریق دستگاه GC-MS است.
روش بررسی: در این پژوهش ابتدا نانو تیوب‌های کربنی چند جداره با استفاده از اکسید آهن مغناطیسی گردید و سپس کامپوزیت سنتز شده جهت استخراج استرهای فتالات از ماتریکس شیر مورد استفاده قرار گرفت. 60 نمونه از سطح شهر تهران جمع آوری و به صورت دو بار تکرارآماده سازی انجام گرفته است. پس از آماده سازی نمونه، غلظت هرکدام از استرفتالات‌ها از طریق دستگاه GC-MS اندازه‌گیری شد. از نرم افزار SPSS برای آنالیز داده‌ها استفاده شد (آزمون‌های کروسکال-والیس و کولموگروف-اسمیرنوف).
یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که میانگین مجموع فتالات‌ها و نیز میانگین DEHP (بیس (2-اتیل هگزیل) فتالات) موجود در کل نمونه‌ها برابر µg/L 5/26 (محدوده بین 2/94-8/39) و µg/L 0/97 (محدوده بین یافت نشده تا µg/L 2/05) بوده است که از استانداردهای موجود پایین‌تر بوده است (استاندارد DEHP در آب برابر µg/L 6 است).
نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این پژوهش و به دلیل پایین‌تر بودن میانگین کل هر کدام از استرفتالات‌ها نسبت به استاندارد در انواع مختلف شیرهای مصرفی در ایران می‌توان بیان نمود که خطری از این بابت مصرف کننده را تهدید نمی‌کند.
علیرضا بختیاری، بهروز اکبری آدرگانی، پریسا شاولی گیلانی، لیلا کرمی، نجمه یزدانفر، پریسا صدیق آرا،
دوره 17، شماره 1 - ( 3-1403 )
چکیده
مقدمه و هدف: با توجه به آنکه شیر و فرآوردههای آن در بسیاری از نقاط جهان بخش جدایی ناپذیری از رژیم غذایی انسان را تشکیل میدهند، بنابراین باید اقدامات موثری در راستای ایمنی شیر و به حداقل رساندن مقدار آلاینده های خطرناک در آن صورت گیرد. این مطالعه با هدف تعیین غلظت و ارزیابی خطر فلز سنگین سرب در شیر خام تولید شده در استان تهران انجام شده است.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی، نمونه های شیر خام از 24 دامداری مختلف استان تهران در فصل زمستان سال 1401 جمع آوری و از نظر آلودگی سرب با استفاده از روش طیف نگار جذب اتمی شعله مورد ارزیابی قرار گرفتند. با آزمون های آماری مرتبط نتایج حاصله با استانداردهای جهانی مورد مقایسه قرار گرفت. در ادامه با میانگین نتایج ارزیابی خطر صورت گرفت.
یافته‌ها: در این بررسی، میانگین مقدار سرب در هیچ یک از نمونه ها بالاتر از حد مجاز نبود. میانگین و انحراف معیار غلظت سرب در نمونه ها ppb 5/8± 7 به دست آمد. تمامی نمونه های مورد آزمایش کمتر از حد مجاز استانداردهای جهانی بود. اختلاف معنی داری بین میزان سرب کلیه دامداری ها نیز مشاهده نشد. مقدار HQ (Hazard Quotient) برای کودکان و بزرگسالان کمتر از یک محاسبه شد.
نتیجه‌گیری: غلظت سرب در تمامی نمونه ها زیر حد مجاز اعلامی کدکس و سازمان استاندارد ایران قرار داشت. با توجه به HQ محاسبه شده مصرف شیر از نظر آلودگی به سرب، خطر غیر سرطان زایی نداشت.
مجید هاشمی، محمد جواد آگاه، امیر محمود رستگار،
دوره 17، شماره 1 - ( 3-1403 )
چکیده
زمینه و هدف: توجه به بقایای آنتی‌بیوتیکی در شیر بدلیل اثرات بهداشتی در بروز مقاومت‌های میکروبی در مصرف‌کننده و همچنین اثرات مخرب در صنایع لبنی دارای اهمیت است. این بررسی با هدف تعیین مقدار اکسی‌تتراسایکلین، انروفلوکساسین و پنی‌سیلین جی در نمونه‌های شیرخام تولیدی استان فارس که در غربالگری با کیت سریع آلوده تشخیص داده شدند، انجام شد.
روش بررسی: نمونه‌های اخذ شده ابتدا با کیت تجاری کیفی از نظر وجود باقیمانده آنتی‌بیوتیکی مورد بررسی قرار گرفته و سپس مقدار آنتی‌بیوتیک‌های اکسی‌تتراسایکلین، انروفلوکساسین و پنی‌سیلین جی در نمونه‌های مثبت شده در آزمون سریع متعلق به ماه میانی هر فصل، با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع به همراه طیف سنجی جرمی متوالی تعیین گردید.
یافته‌ها: با کیت تجاری اکلپسی، 121 (7/7 درصد) نمونه آلوده به آنتی‌بیوتیک تشخیص داده شدند. فصل (0/001p<) و محل نمونه‌گیری (0/01p<) اثر معنی‌داری بر روی بقایای آنتی‌بیوتیکی در شیر خام استان داشتند. در روش کروماتوگرافی از 6 نمونه (27/3 درصد) بقایای آنتی‌بیوتیکی اکسی‌تتراسایکلین و انروفلوکساسین جدا شد که غلظت هیچ کدام از آنها بیش از حد مجاز تعیین شده توسط سازمان دامپزشکی ایران نبود.
نتیجه‌گیری: اگرچه مقادیر آنتی‌بیوتیک‌های جدا شده از شیر خام استان فارس بسیار پایین‌تر از حد مجاز بود، اما بدلیل احتمال وجود سایر مواد ضدمیکروبی، لازم است تا اقدامات اجرایی و آموزشی و پژوهشی بیشتری برای به حداقل رساندن این بقایا در شیر خام صورت گیرد.
غلامرضا شقاقی، امیر حسین جاوید، سارا اله یاری بیک، علی ماشینچیان مرادی،
دوره 17، شماره 3 - ( 9-1403 )
چکیده
زمینه و هدف: تخلیه شورابه آب شیرین کن های دریایی به دریا می تواند عوارض جبران ناپذیری به محیط زیست داشته باشد. هدف این مطالعه شناسایی اثرات تخلیه شورابه به دریا، بررسی روش های مدل سازی برای بهینه سازی تخلیه شورابه به دریا و همچنین طراحی مناسب خروجی آن برای تامین استانداردها، کاهش اثرات محیط زیستی و هزینه ها است.
روش بررسی: بررسی اثرات شورابه بر دریا، مدل سازی انتشار آن، طراحی خروجی و استانداردهای تخلیه بر مبنای مرور مقالات و منابع در پایگاه داده هایGoogle Scholar ، Academia، Scopus، Civilica و Irandoc با استفاده از کلید واژه‌هایی مانند Brine/Seawater concentrate discharge،Numerical modeling ،Discharge standards وOutlet design انجام گردید. از 132 مقاله بررسی شده 45 مقاله سازگار با اهداف مطالعه بود.
یافته‌ها: اثرات تخلیه آب شیرین کن‌ها به دریا در محل تخلیه و فواصل دورتر قابل مشاهده است. مدل سازی عددی برای پیش بینی غلظت آلاینده در فواصل مختلف از محل تخلیه و تعیین محل تخلیه با رعایت استانداردها و کاهش هزینه ها به کار می‌رود. طراحی و استفاده از دیفیوزر با چندین نازل با زاویه 60 درجه منجر به بیشترین رقیق سازی در نقطه تخلیه می شود.
نتیجه‌گیری: استفاده از آب شیرین کن‌ها برای مقابله با اثرات تغییرات اقلیمی ضرورت دارد. مدل سازی و طراحی مناسب خروجی آب شیرین کن نقش مهمی در کاهش اثرات نامطلوب، تامین استانداردهای محیط زیستی و بهینه سازی هزینه های ساخت و بهره برداری دارد و نیاز به مطالعات بیشتری در این زمینه در کشور است.
فرزاد کلته، محمدحسین موثق،
دوره 17، شماره 3 - ( 9-1403 )
چکیده
زمینه و هدف: وجود آفت‌کش‌ها در شیر و فراورده‌های آن می‌تواند برای مصرف‌کنندگان مخاطره‌آمیز باشد. هدف از این مطالعه تعیین میزان دیازینون و سایپرمترین در شیر، پنیر و کره عرضه‌شده در شهر گنبدکاووس بود.
روش بررسی: در این مطالعه تعداد 50 نمونه شامل شیر خام، شیر پاستوریزه، شیر فرادما، پنیر سنتی و کره سنتی از دی‌ماه تا اسفندماه 1400 از مراکز عرضه در شهر گنبدکاووس به‌صورت تصادفی اخذ گردید و میزان سموم با روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا تعیین گردید.
یافته‌ها: میانگین میزان دیازینون در نمونه‌های شیر خام، شیر پاستوریزه و شیر فرادما به ترتیب µg/kg 9/68 ± 41/91، µg/kg 5/86 ± 28/07 و µg/kg 9/52 ± 40/21 بود. میانگین میزان سایپرمترین در نمونه‌های شیر خام، شیر پاستوریزه و شیر فرادما به ترتیب µg/kg 8/20 ± 34/06، µg/kg 5/88 ± 22/63 و µg/kg 8/09 ± 29/82 بود. اختلاف معنی‌دار در بین انواع نمونه‌ها ازنظر میزان دیازینون و سایپرمترین مشاهده گردید. در نمونه پنیر میانگین میزان دیازینون و سایپرمترین به ترتیب µg/kg 10/59 ± 57/23 و µg/kg 8/69 ± 38/12 بود. در نمونه کره میانگین میزان دیازینون و سایپرمترین به ترتیب µg/kg 4/15 ± 16/77 و µg/kg 6/47 ± 17/5 بود.
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد انواع شیر در گنبدکاووس دارای باقیمانده دیازینون بیش از حد مجاز هستند. این در حالی است که باقیمانده سایپرمترین در نمونه‌ها کمتر از حد مجاز بود. با توجه به نتایج حاصله برنامه مدونی برای کاهش میزان باقیمانده دیازینون در شیر، پنیر و کره توزیعی در شهر گنبدکاووس باید اجرا گردد.
