32 نتیجه برای آلودگی هوا
رضا بیات، خسرو اشرفی، مجید شفیع پور مطلق، محمدصادق حسنوند، رجبعلی درودی،
دوره 12، شماره 3 - ( 9-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: با وجود بهبود قابل توجه کیفیت هوا در سال 1397 در تهران و کمتر شدن میانگین غلظت‌های اکثر آلاینده‌ها در مقایسه با سال‌های قبل، کیفیت هوا در این کلانشهر کماکان با مقادیر رهنمود سازمان جهانی بهداشت و استاندارد ملی فاصله دارد. هدف این مطالعه، برآورد اثرات آلودگی هوا بر سلامت در شهر تهران و با لحاظ نمودن توزیع مکانی ذرات معلق هوا با قطر 2/5 میکرومتر و کمتر (PM2.5) و توزیع مکانی جمعیت، در تعیین میزان مواجهه است.
روش بررسی: در این مطالعه، ضمن معرفی تابع غلظت-پاسخ GEMM و نرم‌افزار BenMAP-CE، مرگ و میر منتسب به مواجهه بلند مدت با PM2.5 هوای آزاد و توزیع مکانی آن در تهران برای سال‌های 1396 و 1397 از این طریق تخمین زده شده است. داده‌های غلظت ساعتی PM2.5 ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا جهت تخمین میزان غلظت PM2.5 برای 349 محله تهران استفاده شده است.
یافته‌ها: نتایج به‌دست آمده نشان داد که میانگین غلظت مواجهه با PM2.5 وزن‌دهی شده با جمعیت در شهر تهران در سال‌های 1396 و 1397 برابر µg/m3 31/8 و µg/m326/2 بوده است. با استفاده از تابع GEMM، در مجموع 377,7 (126,6-581,8) مرگ منتسب به PM2.5 در سال 1396 در بزرگسالان (بزرگ‌تر از 25 سال) برآورد گردید و برای سال 1397 این تعداد 418,6 (918,5-753,6) برآورد شد.
نتیجه‌گیری: توزیع مکانی مرگ‌های منتسب به PM2.5 نشان داد نرخ مرگ منتسب به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت، در مناطق 16 و 18 شهرداری تهران از سایر مناطق بالاتر و در منطقه یک از مناطق دیگر پایین‌تر است.
مریم قنادنیا، محمد مهدی ضرابی، نیما حبیبی،
دوره 12، شماره 4 - ( 12-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی هوا به‌ویژه بخش ناشی از وسایل نقلیه موتوری، مشکل عمده‌ای در سراسر جهان بوده و می‌تواند سلامتی انسان‌ها را به‌خطر اندازد. این پژوهش جهت بررسی تاثیر آلودگی هوا بر ساختار آناتومیکی برگ برخی درختان مثمر باغستان های سنتی قزوین انجام شد.
روش بررسی: 72 نمونه برگی از گیاهان مناطق آلوده و شاهد در شهریور سال 1396 جمع آوری شده و پس از مخلوط کردن کامل برگ‌ها از هر نمونه، 3 عدد به شکل کاملا تصادفی انتخاب و در فیکساتور مناسب تثبیت شدند. نمونه‌ها پس از قالب‌گیری در پارافین توسط میکروتوم برش گیری و با رنگ های هماتوکسیلن و ائوزین رنگ شدند. اندازه گیری ها در سطح سلولی با میکروسکوپ نوری توسط نرم افزارImage J انجام شد. بررسی داده ها با استفاده از نرم افزار 16SPSS, تجزیه و تحلیل شده و مقایسه میانگین ها توسط آزمون دانکن انجام شد. نمودارها با استفاده از نرم افزارExcel رسم شدند.
یافته‌ها: آلودگی ضخامت کوتیکول تحتانی رگبرگ اصلی در برگ پسته و گردو را افزایش داد. ضخامت برگ و طول پارانشیم نردبانی تحت تاثیر آلودگی در برگ گردو افزایش و در برگ پسته کاهش یافت. کاهش قطر مجاری رزین در برگ درختان پسته تحت تاثیر آلودگی قابل توجه بود.
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش تاثیرات منفی آلاینده‌های هوا بر ساختار برگ های گیاهان و همچنین مکانیسم های مقاومتی متفاوت در آنها را مشخص نمود. به هر حال متابولیسم گیاه می تواند تحت اثر آلودگی متاثر شده و نهایتا سلامتی مصرف کنندگان آنها را در معرض خطر قرار دهد.
بهنام نظری علمدارلو، اصغر مصلح آرانی، سعید شجاعی برجوئی، حمیدرضا عظیم زاده، بهمن کیانی،
دوره 13، شماره 2 - ( 6-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: ترافیک شهری ضمن تاثیر بر سلامتی انسان باعث تغییرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاهان می گردد. این مطالعه با هدف بررسی تجمع زیستی Pb و Cd و نیز ارزیابی شاخص تحمل آلودگی هوا (Air Pollution Tolerance Index (APTI)) تعدادی از گیاهان رویش یافته در دو منطقه شاهد و پرترافیک شهر یزد است.
روش بررسی: این مطالعه مقطعی، توصیفی – تحلیلی در دو منطقه شاهد و پرترافیک شهر یزد با نمونه برداری تصادفی از 10 گونه درختی، درختچه ای و بوته ای انجام شد. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه با استفاده از روش های استاندارد میزان محتوای آب نسبی، pH عصاره برگ، کلروفیل کل و اسید آسکوربیک اندازه گیری شد. همچنین غلظت Pb و Cd جهت بررسی همبستگی آنها با شاخص APTI در گیاهان اندازه گیری شد. کلیه آنالیزهای آماری از جمله آزمون نرمالیته کلموگروف اسمیرنوف (Kolmogorov–Smirnov test)، آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA)، آزمون تعقیبی دانکن (Duncan) و ضریب همبستگی پیرسون (Pearson Correlation Coefficient) بین پارامترهای مورد بررسی در نرم افزار SPSS22 صورت گرفت.
یافته‌ها: بیشترین محتوای آب نسبی (84/73 درصد) و اسید آسکوربیک (mg/g.FW 5/98) به‌ترتیب در منطقه پرترافیک برای گونه های اختر گلی و گل رز اندازه گیری شد. همچنین بیشترین pH عصاره برگ (7/01) و کلروفیل کل ( mg/g.FW1/48) در منطقه شاهد به‌ترتیب برای شاه پسند و برگ نو اندازه گیری شد. بیشترین شاخص تحمل به آلودگی هوا در گیاه گل رز و برگ نو اندازه گیری شد. همچنین نتایج نشان داد همبستگی شاخص APTI با Pb، اسید آسکوربیک و محتوای آب نسبی مثبت و معنی‌دار بود.
نتیجه‌گیری: براساس طبقه بندی شاخص تحمل آلودگی هوا دو گونه ای گل رز و برگ نو مقاومت متوسطی در برابر آلاینده ها در نواحی پرترافیک دارند. بنابراین با توجه به شرایط اکولوژیکی مورد نیاز این دو گونه، می توان از آنها جهت توسعه فضاهای سبز در نواحی پرترافیک شهر یزد استفاده نمود. این تحقیق نشان داد که Pb باعت افزایش واکنش فیزیولوژیک گیاهان مورد مطالعه می‌گردد، درحالیکه گیاهان واکنش فیزیولوژیک معنی داری به عنصر Cd موجود در گیاهان مورد مطالعه نشان ندادند. از طرف دیگر نتایج این همبستگی نشان داد که محتوای آب نسبی و اسید آسکوربیک نسبت به سایر عوامل تعیین کننده، از اهمیت بیشتری برای شاخص تحمل به آلودگی برخوردار هستند.
سارا منوچهرنیا، میترا محمدی، رضا اسماعیلی، احمد وحدانی،
دوره 13، شماره 3 - ( 9-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: هدف از انجام این مطالعه ارزیابی ارتباط بین پارامترهای اقلیمی و آلودگی هوای شهر مشهد با بیماران قلبی- عروقی و فوت ناشی از آن در سال 1393 توسط مدل سری زمانی است.
روش بررسی: داده‌های بیماران (شامل موارد سرپایی و انتقال به بیمارستان) و مرگ و میر قلبی-عروقی از مرکز فوریت‌های پزشکی و سازمان فردوس‌های مشهد، پارامترهای اقلیمی همچون دما، فشار، رطوبت نسبی، سرعت باد و بارندگی از سازمان هواشناسی و آلاینده‌های شاخص هوا از مرکز پایش آلاینده‌های زیست محیطی مشهد برای دوره آماری سال 1393 گردآوری گردید. در این پژوهش، جهت بررسی تاثیر پارامترهای اقلیمی و مقادیر آلاینده هوا بر روی بیماران قلبی-عروقی و فوت ناشی از آن با تاخیر روزانه، هفتگی و ماهانه از مدل سری زمانی باکس جنکینز (مدل تلفیقی اتورگرسیون و میانگین متحرک معروف به ARIMA) در سطح معنی‌داری 5 درصد استفاده شد. سپس به بررسی اثر فصول بر تعداد بیماران مذکور و فوت ناشی از آن توسط آزمون ناپارامتری کروسکال-والیس پرداخته شد.
یافته‌ها: برازش مدل نهایی برای تعیین رابطه ماهانه میان عناصر اقلیمی و آلاینده‌های هوا با تعداد بیماران قلبی-عروقی و فوت ناشی از آن برابر یک مدل 0,0,0)) ARIMA است. در بررسی ماهانه، رطوبت (رابطه مستقیم)، دما (رابطه مستقیم)، سرعت باد (رابطه معکوس) و PM2.5 (رابطه معکوس) به‌ترتیب با میانگین 16/2471، 48/1628، 122/38 و 7/3905، اثر معنی‌داری با تعداد بیماران قلبی-عروقی داشته است. در موارد فوت نیز در بررسی ماهانه فشار (رابطه مستقیم)، دما (رابطه معکوس) و بارندگی (رابطه معکوس) به‌ترتیب با میانگین 6/5904، 1/5728 و 1/1704 رابطه معنی‌داری با میزان مرگ و میر بیماری‌های قلبی-عروقی داشته‌اند (0/05>p). نتایج نشان داد که تنها میان بیماران قلبی-عروقی در فصل‌های مختلف سال تفاوت معنی‌داری وجود دارد و بیشترین میزان بیماران مذکور در فصل پاییز به تعداد 3778 نفر اتفاق افتاده است.
نتیجه‌گیری: از نتایج این مطالعه مشخص شد که ارتباط میان عناصر جوی و آلاینده‌های هوا با تعداد بیماران قلبی-عروقی در مطالعات کوتاه مدت قابل مشاهده بوده، هر چند در موارد مرگ و میر مطالعات بلندمدت می‌تواند اطلاعات بیشتری را نمایان کند. این مطالعه نشان داد که در وقوع بیماری‌های قلبی-عروقی عناصر اقلیمی و آلاینده‌های هوا موثرند در صورتی‌که در مرگ و میر تنها عناصر اقلیمی نقش اساسی را ایفا کرده‌اند. چالش اصلی مطالعه حاضر این است که بیماری قلبی-عروقی و مرگ ناشی از آن ممکن است تحت تاثیر پارامترهای دیگری غیر از موارد مطرح شده در این پژوهش، همچون متغیرهای مخدوش‌کننده متعدد فردی و محیطی نیز باشند.
حسین کمانی، محمدصادق حسنوند، عبدالعلی خمری، صادق حقیقت،
دوره 13، شماره 4 - ( 12-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی هوا یکی از مهمترین عوامل خطر محیطی است که مواجهه با آن می‌تواند سبب اثرات حاد و مزمن متعددی بر سلامت انسان شود. بسیاری از مناطق کشور ایران، بخصوص استان‌های غربی، جنوبی و جنوب شرقی کشور سال هاست که با پدیده گردوغبار درگیر هستند. بررسی‌های مربوط به فراوانی روزهای گرد و غباری کشور نشان می‌دهد که چاله‌های مرکزی ایران و شهرهای زابل و زاهدان بیشترین روزهای گرد و غباری را دارند. تحقیق حاضر جهت تعیین غلظت ذرات معلق با قطر آئرودینامیکی µm 2/5 و کمتر (PM2.5) براساس فصول و ماه‌های مختلف سال در شهر زاهدان است.
روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی-تحلیلی و مقطعی بود که طی تیرماه 1397 الی تیرماه 1398 در شهر زاهدان انجام شد. نمونه ها هر 6 روز 1 بار در طول یک دوره 24 ساعته و همچنین در روزهای گرد و غباری، با استفاده از دستگاه نمونه بردار هوا مدل Air Sampler PQ200/BGI جمع آوری شد.
یافته ها: نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد که میانگین غلظت PM2.5 در شهر زاهدان در طول مدت زمان این مطالعه معادل µg/m3 36/86 بوده است. همچنین مقدار حداکثر و حداقل غلظت روزانه PM2.5 در طول مدت نمونه برداری به‌ترتیب 130/8 و µg/m3 4/75 اندازه گیری شد.
نتیجه‌گیری: میانگین غلظت های PM2.5 در 3 ماهه فصل تابستان، در حدود 88 درصد موارد بالاتر از حدود رهنمود 24 ساعته سازمان جهانی بهداشت (µg/m3 25) بود که این امر بیانگر این است که ذرات معلق هوا به‌عنوان یک تهدیدکننده جدی سلامت برای افراد ساکن آن مناطق است و ضرورت اجرای اقداماتی جهت کاهش این عامل خطر به وضوح نمایان است.
محمد سهرابی، نسرین حسن زاده، فریبا هدایت زاده، مهدی مفید،
دوره 13، شماره 4 - ( 12-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: کیفیت هوا و توزیع عناصر کمیاب در کلانشهر تهران با استفاده از فراکاشت گلسنگ اپیفیت Ramalina sinensis مورد بررسی قرار گرفت.
روش بررسی: تال گلسنگ R. sinensis از منطقه غیرآلوده جمع آوری و به مدت شش ماه در شش سایت شهری تهران فراکاشت شد. بعد از پایان دوره مواجهه، محتوای 12 عنصر در گلسنگ با آنالیز ICP-MS تعیین شد و داده های حاصل با استفاده از آنالیزهای آماری و شاخص های مختلف مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: براساس نتایج، ترتیب میانگین غلظت عناصر در نمونه گلسنگ R. sinensis به‌صورت Co<Ni<Cu<Cr<Pb<Zn<Mn<Na<Mg<Fe<K<Ca تعیین شد و بیشترین میزان انباشت زیستی مربوط به عناصر ضروری یافت شد. برای برخی عناصر اختلاف معنی دار آماری بین سایت های مختلف شهری مشاهده شد. براساس شاخص بار آلودگی (PLI) نیز دو سایت دانشگاه شریف و ستاد بحران دارای آلودگی بیشتری نسبت به سایر مناطق بودند. مقادیر نسبت مواجهه به کنترل (EC) نیز برای عناصر Pb، Zn، Cr، Fe، Mn، Ni، Mg و Co در محدوده نسبت 1/75-1/25 یافت شد. براساس فاکتور تجمع نسبی (RAF)، توان انباشت عناصر توسط گلسنگ R. sinensis به‌ترتیب Na>Cr>Cu>Fe>Mg>Ni>Zn>Mn>Co>Pb>Ca>K مشاهده شد که بیانگر توانایی قابل توجه این گونه در انباشت عناصر Na، Cr، Cu و Fe است. آنالیز PCA و EF نیز نشان داد که منشا عناصر کمیاب جذب شده توسط گلسنگ به‌طور عمده از منابع وسایل نقلیه هستند.
نتیجه گیری: این مطالعه کاربرد و اهمیت استفاده از گلسنگ R. sinensis در پایش زیستی عناصر آلاینده هوا در مناطق شهری را نشان می دهد، که این رویکرد می تواند جایگزینی مناسب، دقیق و مقرون به صرفه بودن گلسنگ نسبت به سایر پایشگرهای زیستی برای آلاینده های هوا و تعیین سطوح مختلف آلودگی هوا را در مقیاس بزرگ ارائه دهد.
مسلم رحیمی، مریم محمدی روزبهانی، خوشناز پاینده، احد نظرپور، ابراهیم پناهپور،
دوره 14، شماره 2 - ( 6-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به گسترش هوای گرد و غباری و انتقال این ذرات به شهرهای استان خوزستان، بررسی وضعیت این ذرات از نظر آلودگی به فلزات سنگین و وضعیت آلودگی آنها اهمیت بالایی دارد.
روش بررسی: در این مطالعه، غلظت فلزات Cr، Cu، Zn، Pb، Ni، Mn، Mg، Fe در هوای 4 شهر استان خوزستان (اهواز، دزفول، ماهشهر و آبادان) در شرایط گرد و غبار و بدون گرد و غبار طی یک دوره 9 ماهه (فصول پاییز، زمستان و بهار) در سال های 1398-1397 بررسی گردید. 48 نمونه در شرایط آلوده و 48 نمونه در شرایط غیر آلوده، در نقاط و زمان های یکسان و با استفاده از پمپ نمونه برداری High Volume با دبی L/min 110 و به مدت h 6 برداشت شد. غلظت فلزات با استفاده از دستگاه ICP سنجش شد.
یافته ها: میانگین غلظت فلزات مورد بررسی به استثنا Ni، Mn، Mg در زمان گرد و غبار بالاتر از غلظت آنها در شرایط غیر گرد و غباری بود (0/05p<). در هوای گرد و غباری ترتیب فلزات سنگین براساس غلظت Zn> Mg> Mn> Ni> Cr> Pb> Fe> Cu و در هوای غیر گرد و غباری Mg> Mn> Ni>Pb> Fe> Cr بود که نشان می دهد منشا فلزات روی و مس و افزایش غلظت کروم در هوای آلوده، گرد و غبار و انتقال آلودگی از خارج به درون شهرها توسط این پدیده بوده است. شهرهای اهواز، دزفول، ماهشهر و آبادان از نظر وضعیت آلودگی به فلزات سنگین در شرایط گرد و غباری و غیر گرد و غباری وضعیت به شدت غنی شده را داشتند. در بررسی منشا فلزات، نیکل، کروم، روی و منیزیم در مولفه اول، مس، سرب و منگنز در مولفه دوم و آهن در مولفه سوم قرار داشت که منشا زمین زاد این فلز را در مقایسه با منشا انسان زاد فلزات را تایید می کند.
نتیجه‌گیری: یافته های این مطالعه نشان داد که هر چند غلظت فلزات سنگین در ذرات گرد و غبار هوا در هوای صاف و نیز گرد و غباری مقادیر پایینی را داشت اما نتایج خطر بالای فلزاتی نظیر روی در شهرهای استان خوزستان به ویژه ماهشهر را نشان می دهد که عموما از فعالیت های درون شهری و یا استانی منشا دارند که این موضوع با توجه به شرایط خشکسالی که زمینه را برای بروز بیشتر گرد و غبار فراهم می سازد، نیازمند توجه بیشتری است.
وحیده برزگر، اکبر غلامپور، محمدصادق حسنوند،
دوره 14، شماره 2 - ( 6-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: این مطالعه به منظور بررسی روندهای زمانی بلندمدت و تغییرات مکانی غلظت آلاینده‌های O3، PM2.5، PM10 در شهر تبریز بین سال‌های 85 و 96 انجام شد.
روش بررسی: غلظت‌های ساعتی آلاینده‌های PM2.5،PM10 و O3 ایستگاه‌های پایش کیفیت هوای این شهر از اداره کل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان شرقی طی سال‌های 85 تا 96 دریافت شد و پس از بررسی و پردازش داده‌های دریافتی، مورد آنالیز قرار گرفت. تغییرات مکانی و زمانی آلاینده‌ها با استفاده از آزمون Mann-Kendall و شاخص Moran’s I مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین سالانه غلظت‌های PM10و PM2.5کاهش یافته اما برای O3 در طول دوره مطالعه تقریبا ثابت بود. در طول بعضی روزهای مورد مطالعه، مقدار آلاینده‌های PM10 و PM2.5بیش از رهنمود سازمان بهداشت جهانی و مقادیر استاندارد ملی بود. بالاترین میانگین ماهیانهPM10 در ماه مهر (µg/m³ 80/3)، PM2.5 در ماه دی (µg/m³ 42/9) و O3 در ماه خرداد (µg/m³ 77/8) مشاهده شد. در مقایسه بین مقادیر آلاینده‌ها در ایستگاه‌ها نیز ایستگاه راسته کوچه آلوده‌تر از سایر ایستگاه‌ها بود.
نتیجه‌گیری: برنامه ریزی و اجرای سیاست‌های کنترل مؤثر برای بهبود کیفیت هوای محیط شهر تبریز ضروری است. بنابراین این اطلاعات یک گام کلیدی به مدیران شهری، سیاست‌گذاران و مسئولین بهداشتی و سلامتی، برای کاهش اثرات بهداشتی ناشی از آلودگی هوا می‌دهد.
آزاده توکلی، آرزو توکلی، معصومه محمدی،
دوره 14، شماره 3 - ( 9-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی هوا در بیمارستان‌ها می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامت بیماران، کادر درمان و همراهان باشد و همه‌گیری کرونا اهمیت توجه به کیفیت هوا را اثبات کرد. پژوهش حاضر تاثیر حضور ملاقات‌کنندگان در شرایط عادی و اعمال محدودیت‌های بیمارستانی در زمان پاندمی بر کیفیت هوا و پارامترهای محیطی در یک بیمارستان را مورد ارزیابی قرار داده است.
روش بررسی: نمونه‌برداری از هوای بیمارستان ولی‌عصر (عج) زنجان در دو مقطع زمانی شهریور 1398 (صبح و ساعات ملاقات) و همزمان با پاندمی در مهرماه 1399 انجام شد. کلیه بخش‌های داخل بیمارستان و محیط بیرون از نظر آلاینده‌های هوا (PM2.5، PM10، NO2، SO2، CO2) و پارامترهای محیطی (دما، رطوبت و ترازهای صوتی) مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد به استثنای سطح ترازهای صوتی، دیگر آلاینده‌ها در سطح مجاز است. ذرات معلق سایزهای مختلف در هوای بیمارستان دارای همبستگی و اغلب منشاء بیرونی و به واسطه فعالیت‌های عمرانی وارد می‌شود ولی دی‌اکسید نیتروژن وابسته به ترافیک شهری است. ساعات ملاقات با افزایش غلظت ذرات معلق و سطح ترازهای صوتی همراه است. پاندمی به‌واسطه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در برخی بخش‌ها و بر روی برخی پارامترها تاثیر مثبت داشته و باعث بهبود کیفیت هوا شده است.
نتیجه‌گیری: این پژوهش نشان داد تهویه طبیعی تاثیر مستقیم بر کیفیت هوا در داخل بیمارستان دارد. همچنین پیشنهاد می‌شود در بخش‌هایی که بیماران حساس یا نیازمند مراقبت ویژه بستری هستند، محدودیت تردد و ملاقات اعمال شود.
آرزو توکلی، آزاده توکلی،
دوره 14، شماره 4 - ( 12-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: بیوآئروسل‌ها ذرات کوچکی هستند که از طریق استنشاق وارد بدن می‌شوند و با توجه به نوع، غلظت و میزان تماس در بروز بیماری‌های تنفسی و آلرژی‌ها نقش دارند. در کاربری‌های حساس چون مراکز درمانی، توجه به نوع و جمعیت این آلاینده‌ها و احتمال بروز عفونت‌های بیمارستانی، ضروری است. در مطالعه حاضر تعداد و نوع بیوآئروسل‌ها (باکتری و قارچ) در هوای بخش‌های مختلف یک بیمارستان در شرایط عادی، ساعات ملاقات و همزمان با پاندمی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
روش بررسی: نمونه‌برداری از هوای بخش‌های مختلف و محیط بیرون بیمارستان ولی‌عصر زنجان در دو بازه شهریور 98 (صبح و ساعات ملاقات) و مهر 99 (همه‌گیری کرونا) با استفاده از پمپ نمونه‌بردار هوا (Flite 3- SKC Ltd) با دبی L/min 14/1 انجام و سپس در محیط کشت‌های سابارود دکستروز آگار و نوترینت آگار کشت شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد آلودگی هوای بخش‌هایی مانند عفونی و درمانگاه در هر دو دوره بررسی بیش از سایرین است. تراکم میکروب‌ها در ساعات ملاقات (قبل از شیوع بیماری کرونا ویروس) حدود 30 درصد نسبت به شرایط عادی بالاتر است. در مهرماه 99 به دلیل شیوع کرونا و کاهش تردد، آلودگی میکروبی هوا در بیمارستان کاهش یافت. در هر دو دوره بررسی، فراوانی باکتری‌های گرم مثبت، به‌ویژه گونه‌های استافیلوکوکوس (49 درصد) بیش از سایر باکتری‌ها است و در بین گونه‌های قارچی فراوانی آسپرژیلوس‌ها (47 درصد) بیش از سایرین است.
نتیجه‌گیری: این پژوهش نشان داد محدودیت‌های تردد ناشی از همه‌گیری کرونا باعث کاهش تراکم میکروبی در فضای بیمارستان شده و از این دستاورد می‌توان در آینده با هدف بهبود کیفیت هوا و کنترل عفونت‌های بیمارستانی نیز بهره برد.
جواد ترکمن، مهرداد قدس خواه دریایی، شهروز صحرانورد،
دوره 16، شماره 2 - ( 6-1402 )
چکیده
زمینه و هدف: تغییر اقلیم و آلاینده های محیط زیست در رشدگونه های مختلف گیاهی موثر هستند. که این اثر را می توان در حلقه های رویشی درختان جستجو کرد. هدف این مطالعه تعیین تاثیر تغییرات بارش و دما در چهار دهه (1393-1353) و تاثیر آلاینده های هوای دهه آخر بر روی متوسط پهنای دوایر سالیانه درخت کاج است.
روش بررسی: منطقه مورد مطالعه پارک جنگلی چیتگر واقع در شمال غربی شهر تهران و گونه مورد مطالعه کاج جنگلی (Pinus eldarica) است. روش تحقیق توصیفی است که اطلاعات اقلیمی مورد نیاز از ایستگاه هواشناسی مهرآباد و نمونه‌برداری بصورت برش دیسک از 10 درخت گونه کاج جنگلی تهیه شد. پس از آماده سازی نمونه ها با استفاده از بینوکولار و میز اندازه گیری تعداد و پهنای حلقه های سالیانه شمارش و اندازه گیری شد. برای بررسی تفاوت معنی داری پهنای رویش در چهار دهه از روش آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) در سطح معنی داری 5 درصد استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان می دهد که متوسط بارش در چهار دهه با هم تفاوت معنی داری ندارد درحالیکه دمای متوسط و رویش متوسط دارای تفاوت معنی دار است (0/05>p). مقدار رویش بر اساس نمایه رویش در طی چهار دهه کاهشی است که این کاهش در دهه چهارم بعلت افزایش آلاینده هایی نظیر اوزن (O3) و دی اکسیدنیتروژن (NO2) قابل توجه و مشهودتر است.
نتیجه‌گیری: بطور کلی رویش درخت کاج جنگلی در طی چهل سال با افزایش دمای متوسط سالانه کاهش یافته که کاهش بیش از حد در دهه چهارم ناشی از آلاینده هایی نظیر ازون و دی اکسید نیتروژن است. پیشنهاد می شود که برای درک بهتر تاثیر آلاینده ها بر رشد ونمو درختان، پژوهش بیشتری بر روی گونه های حساس و کاشته شده در فضای شهری انجام شود.
عادل شیخان، غلامرضا موسوی، محسن حیدری،
دوره 17، شماره 3 - ( 9-1403 )
چکیده
زمینه و هدف: شاخص کیفیت هوا (AQI) در توصیف کیفیت هوای آزاد اثر متقابل آلاینده‌های متعدد را در نظر نمی‌گیرد، درحالیکه غلظت و خطر بهداشتی بالای یک آلاینده ممکن است اثر دیگر آلاینده‌ها را تشدید کند. هدف اصلی این مطالعه توصیف کیفیت هوای آزاد اراک با در نظر گرفتن اثرات تجمعی و خطر‌های بهداشتی آلاینده‌های معیار هوا است.
روش بررسی: در این مطالعه، کیفیت هوای آزاد شهر اراک در سال 1401 بر اساس غلظت‌های آلاینده‌های معیار در زمان‌های متوسط گیری مناسب بررسی شد. علاوه براین، AQI، شاخص تجمعی کیفیت هوا (AAQI) و شاخص کیفیت هوای مبتنی بر خطر بهداشتی (HAQI) محاسبه شدند.
یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که غلظت‌های 1 ساعته NO2 و SO2، غلظت‌های 24 ساعته PM10 و PM2.5 به ترتیب در 0/05، 0/2، 12/1 و 35/5 درصد از موارد معتبر ثبت شده فراتر از استاندارد بود. مقادیر AQI، AAQI و HAQI به ترتیب در 54/4، 77/3 و 56/2 درصد از ساعات بیش از 100 بود. PM2.5 در بیش از 99 درصد موارد آلاینده مسئول بود.
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که AAQI و HAQI نسبت به AQI کیفیت هوا را آلوده‌تر توصیف کردند. توصیف سختگیرانه‌تر کیفیت هوا توسط AAQI و HAQI ممکن است منجر به افزایش اتخاذ اقدامات پیشگیرانه در متولیان و عموم مردم شود. لذا توصیه می‌شود تصمیم گیران در حوزه پایش کیفیت هوا در ایران این شاخص را مورد توجه قرار دهند.
