فصلنامه

---

زمینه و هدف : یکی از عمده ترین آلاینده های محیط زیست موجود در پساب صنایع مختلف از جمله آبکاری، کروم شش و نیکل دو ظرفیتی است که برای انسان و محیط زیست بسیار سمی است. لذا هدف از این تحقیق بررسی کارایی حذف فتوکاتالیستی کروم شش و نیکل دو ظرفیتی از محیط های آبی با استفاده از فرایند  UV/TiO_۲ درسیستم ناپیوسته است.
روش بررسی: ابتدا طراحی و ساخت راکتور صورت گرفت و بعد از آن با تغییر دادن مقدار نانوذرات TiO_۲ و ثابت نگه داشتن بقیه عوامل موثر، مقدار بهینه TiO_۲ که برابر gr/L ۱بود به دست آمد. سپس با ثابت نگه داشتن مقدار نانوذرات TiO_۲ تاثیر pH، غلظت اولیه کروم شش ظرفیتی و نیکل دو ظرفیتی و زمان واکنش بررسی گردید.
یافته ها: نتایج مشخص ساخت که با افزایش زمان واکنش و مقدار TiO_۲ کارایی حذف در مورد هر دو یون افزایش می یابد. هم چنین مشخص گردید که کارایی حذف فتوکاتالیستی کروم شش ظرفیتی با افزایش  pH و غلظت اولیه کروم کاهش می یابد، اما کارایی حذف فتوکاتالیستی نیکل دو ظرفیتی با افزایش غلظت اولیه نیکل دو ظرفیتی و pH به ترتیب کاهش و افزایش می یابد.
نتیجه گیری: به طور کلی نتایج نشان داد که می توان از فرایند UV/TiO_۲ به عنوان یک روش موثر در حذف کروم شش و نیکل دو ظرفیتی از محیط های آبی استفاده کرد. 

---

زمینه و هدف: نیکل (II)و کادمیوم (II) از آلاینده های مهم در محیط زیست محسوب می شوند. روش جذب زیستی به علت کاهش دادن مشکلات لجن، صرفه اقتصادی، کارایی بالا و سازگاری با محیط زیست می تواند روشی موثر برای حذف و بازیابی یون های فلزی از محیط های آبی باشد.
روش بررسی: پودر لجن فعال دفعی فاضلاب شهری در راکتور ناپیوسته با محلول های ۰۲۵/۰ و ۷۵/۰ میلی مولار  فلزات نیکل(II) و کادمیوم (II) در pH و میزان اختلاط های  تعیین شده و دمای ۲۶-۲۴ درجه سلسیوس تماس داده شد. نمونه ها بعد از دو ساعت (و یا زمان های متوالی در مطالعه سینتیک) از سیستم گرفته شده و توسط فیلتر صاف گردیدند و توسط دستگاه جذب اتمی جهت بررسی میزان جذب مورد سنجش قرار گرفتند.
یافته ها: مطالعات سینتیک نشان دادند که زمان تعادل جذب هر دو فلز  در حدود دو ساعت بوده اما پروفیل جذب کادمیوم (II) منظم تر بوده است. جذب هر دو فلز از مدل لانگمیر تبعیت کرده و میزان حداکثر ظرفیت جذب(q_max) نیکل (II) و کادمیوم (II) توسط
پودر لجن فعال دفعی به ترتیب ۱۹۵/۰ و  ۳۷/۰ میلی‌مول بر گرم برآورد شد. افزایش pH تا چهار باعث افزایش جذب هردو فلز شد. برای کادمیوم(II) در هردو غلظت ۲۵/۰ و ۷۵/۰ میلی مولار درpH دو جذبی صورت نگرفته اما برای غلظت ۲۵/۰ میلی مولار نیکل جذب وجود داشت. میزان اپتیمم اختلاط برای هر دو فلز حدود ۲۰۰ دور بر دقیقه بوده که تاثیر میزان اختلاط در غلظت های بالاتر فلزات  مشهودتر بوده است.
نتیجه گیری: هم چون دیگر جاذب ها زیستی، پودر لجن فعال دفعی برای فلز کادمیوم (II) نسبت به نیکل (II) ظرفیت جذب بیش تری داشت و فلز کادمیوم(II) در مدل سازی و نمودارهای بررسی شرایط جذب، تطابق بیش تری از خود نشان داده است.

---

زمینه وهدف: در صنعت و زندگی روزانه، فنل و ترکیبات فنلی به طور وسیعی استفاده می شود که به دلیل پایداری در محیط، قابلیت انحلال در آب و مشکلات بهداشتی مورد توجه است. بنابراین باید نسبت به حذف آنها و جلوگیری از آلودگی آب&thinspهای پذیرنده اقدام نمود. هدف اصلی در این مطالعه تجزیه فتوکاتالیستی فنل در یک محیط آبی با استفاده از نانوذرات دی اکسید تیتانیوم (TiO_۲) غنی شده با آهن (^+۳Fe) و سنتز شده با روش سل ـ ژل بوده است.
روش بررسی: این مطالعه از نوع مطالعات بنیادی ـ کاربردی است. حجم نمونه مورد بررسی ۱۵۰۰ میلی لیتر بود. نتایج حاصل با استفاده از آزمون آماری آنالیز رگرسیون چندگانه بررسی گردید. غلظت های ۵، ۱۰، ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم در لیتر از فنل ابتدا در مراحل جداگانه تحت تاثیر پرتو فرابنفش و دی اکسید تیتانیوم غنی شده با آهن (TiO_۲-^+۳Fe) و سپس هر دو به طور همزمان، قرار داده شدند. هم چنین اثر غلظت اولیه فنل، بار Fe ^۳+-TiO_۲  و تاثیر pH در میزان تجزیه فتوکاتالیستی فنل مطالعه شد. مقادیر بررسی شده برای فتوکاتالیست برابر با ۲۵/۰، ۵/۰ و ۱ گرم در لیتر بود. pH نیز در محدوده اسیدی (۳=pH)، خنثی (۷=pH) و قلیایی (۱۱=pH) مطالعه شد. به منظور تعیین تاثیر متغیرهای pH، زمان ماند، بار TiO_۲-^+۳Fe غلظت اولیه فنل و UV بر کارایی فرایند از آنالیز رگرسیون چندگانه استفاده گردید.
یافته ها: نتایج نشان دادند که بالاترین کارایی تجزیه در هر کدام از غلظت‌های مورد بررسی فنل در pH اسیدی و میزان ۵/۰ گرم در لیتر _۲TiO-⁺ Fe^۳در فرایندFe ^۳+-TiO_۲ /UV   می باشد (۴/۶۲ درصد در غلظت ۱۰۰ میلی&thinspگرم در لیتر فنل) هم چنین با افزایش غلظت اولیه فنل میزان تجزیه فتوکاتالیستی کاهش یافت. استفاده از پرتو فرابنفش به تنهایی، در مقایسه با فرایند Fe ^۳+-TiO_۲ /UV  کارایی کم&thinspتری در تجزیه فنل  به&thinspویژه در غلظت های بالاتر آن داشت (۶/۳۸ درصد در غلظت ۱۰۰ میلی گرم در لیتر فنل). هم چنین میزان جذب سطحی فنل بر کاتالیستTiO_۲-^+۳Fe  در تاریکی بسیار ناچیز بود.
نتیجه گیری: نتیجه این بررسی نشان داد که نانو فتوکاتالیست _۲TiO-^+۳  Feنقش موثری در تجزیه فتوکاتالیستی فنل به ویژه در غلظت های بالاتر آن در فرایند Fe ^۳+-TiO_۲ /UV   دارد.

---

زمینه و هدف: آبمیوه یکی از بهترین نوشیدنی‌ها است که بخش عمده ای از نیاز بدن به ویتامین‌ها را تامین نموده و منبعی مناسب برای جبران آب هدر رفته به حساب می آید، لیکن در صورت عدم رعایت استانداردهای بهداشتی به عنوان منابع بالقوه آلودگی عمل می ­نماید. هدف این مطالعه بررسی سلامت میکروبی آبمیوه های تازه در آبمیوه فروشی های شهر بندرعباس بوده است.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، کلیه ۵۶  مغازه آبمیوه گیری وبستنی فروشی شهر بندرعباس به عنوان جامعه پژوهش انتخاب شد، ضریب همکاری  ۸۴ درصد بود. کل نمونه ها ۱۴۶ نمونه بود. آزمایش ­ها شامل کل کلیفرم، اشریشیا کلی، باکتری های مزوفیلیک، استافیلوکوکوس اورئوس، کپک و مخمر بود.
یافته ها: از بین ۱۴۶ نمونه، ۱۴۲ نمونه حداقل به یک میکروارگانیسم آلوده بوده. ۱۰۰درصد نمونه های آب هویج و آب انبه آلوده بودند. میانگین آلودگی به کلیفرم، مخمر، باکتری­ های مزوفیلیک و اشریشیا کلی به ترتیب ۲ /۸۶ ، ۶/۵۶ ، ۲/۵۳  و ۵۷ درصد بود. در هیچ­ کدام از آبمیوه ها، ‌استافیلوکوکوس اورئوس و کپک  مشاهده نگردید.
نتیجه گیری: ۳/۹۷ درصد نمونه ها غیر قابل استفاده هستند. اگر مصرف آبمیوه ­های تازه باعث گردد که مصرف کننده در معرض خطر بیماری­ های قابل انتقال از طریق مواد غذایی قرار گیرد، همه مزایای طبیعی آبمیوه های تازه به لحاظ غنای مواد معدنی و ویتامین­ ها هدر خواهد رفت.

---

زمینه و هدف: فلوراید به شکل گسترده ای در صنایعی نظیر ساخت نیمه رساناها،  نیروگاه های زغال سنگی برق، تولید شیشه و غیره مورد استفاده قرار می گیرد و از طریق پساب آنها به محیط زیست منتشر می شود. یکی از روش های حذف فلوراید، جذب سطحی با استفاده از جاذب های ارزان قیمت است. هدف از این مطالعه مقایسه کارایی جاذب های ارزان قیمت در حذف فلوراید از آب بوده است.
روش بررسی: مقادیر pH، زمان تماس و دزاژ جاذب بهینه و غلظت های مختلف فلوراید برای جاذب های باگاس اصلاح شده، باگاس و کیتوزان در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. سپس ضرایب ایزوترم های جذب لانگمیر و فروندلیچ بر مبنای شرایط بهینه محاسبه گردید.
یافته ها: pH معادل ۷، زمان تماس ۶۰ دقیقه و دزاژ جاذب  ۲ گرم بر لیتر به عنوان شرایط بهینه برای هر سه جاذب حاصل شد. بیشترین بازده حذف فلوراید در شرایط بهینه، برای باگاس اصلاح شده و به میزان ۹۱ درصد به دست آمد.
نتیجه گیری: بر مبنای نتایج حاصل از این مطالعه می توان اظهار نمود که روش جذب سطحی با استفاده از باگاس اصلاح شده یک روش کارآمد و قابل اطمینان برای حذف فلوراید از محلول های آبی است.

---

زمینه و هدف: روش های فیزیکی و شیمیایی متداول در گندزدایی آب، استفاده از پرتو فرابنفش، کلرزنی و ازن زنی هستند. در سال های اخیر گندزدایی آب به روش الکترولیز رو به گسترش است. هدف در این تحقیق کاربردی ـ تحلیلی بررسی حذف باکتری اشرشیا کلی (شاخص آلودگی میکروبی آب) از آب آشامیدنی به روش الکترولیز است.
روش بررسی: نمونه آب آلوده با افزودن ۱۰^۲ و ۱۰^۳ عدد باکتری اشرشیا کلی در میلی لیتر آب آشامیدنی تهیه گردید. آب آلوده به باکتری وارد راکتور الکترولیزی شد و کارایی حذف باکتری در شرایط مختلف pH (۶، ۷، ۸)، تعداد باکتری (۱۰^۲ و ۱۰^۳ عدد در میلی لیتر) ، زمان (۱۰،۵، ۲۰ و ۴۰ دقیقه) ، فاصله بین الکترودها (۲، ۵/۲، ۳ و ۵/۳ سانتی متر) و ولتاژ (۱۰، ۲۰، ۳۰ و ۴۰ ولت) مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: یافته ها همبستگی غیرمستقیم کارایی حذف را با فاصله بین الکترودها نشان دادند. نتایج همبستگی مستقیم بین راندمان حذف باکتری و متغیرهای ولتاژ و مدت زمان الکترولیز را نشان دادند. نتایج نشان دادند که بهترین حذف باکتری با تعداد ۱۰^۲ و ۱۰^۳ عدد در میلی لیتر در شرایط pH معادل ۷، مدت زمان الکترولیز ۱۰ دقیقه، فاصله ۲ سانتی متر بین الکترودها به ترتیب در ولتاژ ۲۰ و ۳۰ ولت به دست آمد.
نتیجه گیری: تحقیق نشان داد که ولتاژ و مدت زمان الکترولیز بیشترین اثر را در عملکرد الکترولیز داشته است. یافته های تحقیق نشان دادند که الکترولیز روش امیدبخشی در حذف باکتری اشرشیا کلی از آب آشامیدنی است.

---

زمینه و هدف: رودخانه اترک یکی از منابع اصلی تامین آب استان ‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی و گلستان بوده که از اهمیت ویژه‌ای نیز به دلیل تشکیل قابل توجهی از مرز ایران و ترکمنستان برخوردار است. متاسفانه کمبود اطلاعات کمی و کیفی به دلیل نداشتن سیستم پایش مناسب یکی از مهم ترین چالش‌ها در بررسی کیفی آب این رودخانه است. هدف اصلی تحقیق مذکور ارایه چارچوبی مناسب جهت بررسی کیفی این رودخانه با توجه به محدودیت‌های ذکر شده است.
روش بررسی: در گام اول با انتخاب ایستگاه‌هایی مناسب در طول رودخانه وضعیت کلی کیفیت آب با استفاده از مدل شاخص کیفی آب (WQI) تعیین گردیده است. گام دوم این تحقیق به بررسی و طبقه‌بندی وضعیت تروفیکی بازه‌های مختلف رودخانه اختصاص یافته و در نهایت نیز با توجه به محدودیت‌های مدل WQI، مدل کیفی رودخانه بر مبنای شاخص کیفی مهم کل جامدات محلول (TDS) بر مبنای مدل توصیه شده اکنور (۱۹۷۶) ارایه شده است.
یافته‌ها: نتایج این تحقیق بر مبنای مدل WQI به طورکلی بیان گر قرارگیری کیفیت آب رودخانه در بیشتر ایستگاه‌های مورد بررسی در دسته متوسط می‌باشد. نتایج بررسی وضعیت تروفی این رودخانه نیز مشخص نمود که بخش عمده‌ای از بازه رودخانه در وضعیت مغذی قرار دارد. در نهایت نیز یافته‌های حاصل از مدل‌سازی کیفی بر مبنای مدل اکنور مشخص نمود که عمده شوری در هر چهار ایستگاه مورد بررسی شامل شوری جریان پایه بوده و بنابراین منشا طبیعی دارد.
نتیجه‌گیری: با توجه به کمبود اطلاعات کمی و خصوصا کیفی در غالب رودخانه‌های کشورهای در حال توسعه، متدولوژی ارائه شده در این تحقیق می‌تواند جهت اطلاع کلی از وضعیت کیفی دیگر رودخانه‌ نیز مورد استفاده قرار گرفته تا با استفاده از نتایج آن بتوان تخمینی از روند مدیریتی و اصلاحات لازم را در ارتباط با کیفیت آب به انجام رسانید.

---

زمینه و هدف: امروزه اکثر کشورها بنا به دلایلی همچون افزایش جمعیت، بالا رفتن استانداردهای زندگی و مصارف بی رویه خصوصا در بخش کشاورزی و تجاری با کمبود آب مواجه هستند. یکی از راه های تامین آب در صورت عدم وجود منابع کافی آب، شیرین سازی آب های شور و لب شور است. فرایند انجماد هم یکی از روش هایی است که برای تولید آب شیرین استفاده می شود. هدف از این مطالعه بررسی  اثر انجماد در  تولید آب شیرین از آب شور ساحل خلیج فارس است.
 روش بررسی:  این مطالعه به روش انجماد غیر مستقیم و در مقیاس آزمایشگاهی انجام شده است. سه نمونه ۵۰ لیتری از آب شور سواحل بوشهر  تهیه گردید. فرایند به کار رفته شامل مراحل انجماد (به منظور کریستال سازی)، جداسازی کریستال ها، شست‌وشوی سطحی کریستال ها و ذوب سازی به صورت ناپیوسته بود.  انجماد نمونه‌ آب در دمای ^oC ۲۰- توسط یک دستگاه فریزر با مصرف انرژی ۱/۰ کیلو وات ساعت در درون ظروف ۵/۰ لیتری انجام شده است.
یافته ها: میزان راندمان حذف TDS در نمونه های اول، دوم و سوم با یک بار فرایند انجماد به ترتیب ۵۶، ۵۶ و ۵۱%  و میزان راندمان حذف EC  نیز به ترتیب ۴۲%، ۴۴% و ۴۰% بوده است. میزان راندمان حذف TDS در نمونه های اول، دوم و سوم با سه بار فرایند انجماد به ترتیب ۷۲%، ۷۳% و ۷۲%  و میزان راندمان حذف EC  نیز به ترتیب ۷۷%، ۷۸% و ۷۷% بوده است. میزان آب تولیدی با این روش حدود ۱۵ % الی ۲۰% آب ورودی است.
نتیجه گیری: با انجام سه بار  فرایند انجماد روی نمونه ها آب قابل شرب حاصل شده و مقادیر TDS در آب شرب تولیدی کمتر از حداکثر مجاز  تعیین شده در استاندارد ایران بوده است.

---

زمینه و هدف:  امروزه در بسیاری از شهرهای کشور افزایش بیش از حد نیترات مشاهده می شود که این افزایش نیترات مشکلاتی را در زمینه محیط زیست و بهداشت عمومی ایجاد می کند. نیترات در غلظت های بالا در آب آشامیدنی در نوزادان زیر شش ماه با هموگلوبین تولید متهموگلوبین وایجاد سندرم بچه آبی (blue baby) می کند و همچنین از ترکیبات سرطان زا نیز تولید می کند. در نتیجه غلظت بالای آن اهمیت ویژه ای دارد، بنابراین هدف از این مطالعه تعیین میزان حذف نیترات از آب توسط نانو ذره آهن صفر است.
روش بررسی: آزمایش ها بر روی نمونه های سنتتیک در غلظت های مشخص انجام شد ونمونه ها از لحاظ pH، تاثیر زمان تماس، غلظت نیترات اولیه و سولفات به عنوان متغیر مداخله گر مورد آنالیز قرار گرفتند. تمامی آنالیزها بر اساس استاندارد متد انجام شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که در غلظت ۲۰۰ میلی گرم در لیتر نیترات و pH های ۷، ۶، ۵ میزان حذف نیترات در ۶۰ دقیقه به ترتیب ۶۹، ۷۲، ۸۸ درصد است. میزان حذف نیترات در غلظت ۱۰۰ و ۳۰۰ میلی گرم در لیتر و  ۶=pH به ترتیب از ۶۰ به۸۳ درصد رسیده است. در غلظت ۲۰۰ و۳۰۰ میلی&thinspگرم در لیتر  نیترات همراه با همین غلظت سولفات در pH‌‌‌‌ برابر۷ بازده حذف از حالتی که  بدون سولفات بوده است از ۷۲ به درصد ۷۰رسیده است.
نتیجه گیری: نتایج تحقیقات نشان می دهد که pH اولیه محلول برای رسیدن به حداکثر بازده حذف حایز اهمیت است، به طوری که در pH های پایین تر میزان حذف بیشتری مشاهده می شود. در تمامی آزمایش ها بیشترین میزان حذف در ۵ دقیقه اول به دست آمد. همواره با افزایش غلظت اولیه نیترات میزان حذف بیشتری مشاهده شد.

---

زمینه و هدف: یکی از عمده ترین آلاینده های محیط زیست که در پساب صنایع مختلف وجود دارد سیانید است که برای انسان و محیط زیست ایجاد آلودگی می کند. بنابراین هدف از این تحقیق بررسی کارایی حذف سیانید از محیط های آبی با استفاده از پودر آهن و مس در مقیاس آزمایشگاهی بود.
روش بررسی: این تحقیق یک نوع مطالعه بنیادی بود، ابتدا طراحی پایلوت صورت گرفت و بعد از آن با تغییر دادن pH، (۱۲،۸،۶،۴،۲) و ثابت نگه داشتن بقیه عوامل موثر، pH  اپتیمم به دست آمد که به ترتیب برای مس و آهن ۲و ۷ تعیین گردید. سپس با ثابت نگه داشتن pH  اپتیمم، غلظت اولیه سیانید (۴۰،۶۰،۸۰ میلی گرم در لیتر)، مقدار اولیه مس و آهن (۰۸/۰-۱ گرم در ۱۰۰ سی سی) و زمان تماس(۵ تا ۱۲۰ دقیقه) بررسی گردید.
یافته ها : نتایج مشخص ساخت که با افزایش زمان تماس از ۱۵ به ۱۲۰ دقیقه کارایی حذف از۶/۴۶% به ۵۶/۹۰% برای مس و از ۳۱% به ۷۸/۹۴% برای آهن در شرایط ثابت افزایش یافت. همچنین مشخص گردید که با افزایش غلظت اولیه سیانید و مقدار اولیه مس و آهن کارایی حذف به ترتیب کاهش و افزایش یافت. همچنین نتایج مشخص ساخت که داده های تعادلی از مدل ایزوترمی لانگمیر پیروی می کند و سینتیک واکنش با معادله شبه درجه یک Langmuir-Hinshelwood تعیین گردید.
نتیجه گیری: به طور کلی نتایج نشان داد که می توان از پودر آهن و مس به عنوان یک روش سریع  و موثر در مقیاس آزمایشگاهی در حذف سیانید از محیط های آبی استفاده کرد.

---

زمینه و هدف: سد آیدغموش برروی رودخانه آیدغموش در ۱۹کیلومتری جنوب غربی شهرستان میانه ساخته شده است. این سد چند منظوره با اهداف متعددی چون کنترل سیلاب های بهاری، تامین آب شرب برای روستاهای حومه سد و آبیاری اراضی کشاورزی منطقه احداث شده است. آلاینده­‌های مختلفی که احتمالا به رودخانه ورودی به سد، تخلیه می‌ شوند در نهایت به دریاچه پشت سد وارد می‌ شوند بنابراین این مطالعه با هدف بررسی کیفیت آب دریاچه پشت سد انجام شده است.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، پارامترهای کیفی خاص مطالعات میدانی، شامل اکسیژن محلول، دمای آب، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی و شیمیایی، محتمل ترین تعداد کلیفرم، کلیفرم‌های مدفوعی، کدورت، کل جامدات محلول، کل جامدات، pH، هدایت ویژه آب و دیگر پارامترهای کیفی در ۸ ایستگاه مختلف طی فصول بهار و تابستان ۱۳۸۹ اندازه‌گیری شدند. ایستگاه‌های نمونه‌­برداری براساس اهمیت انتخاب شدند. شاخص کیفیت آب با استفاده از سیستم محاسبه شاخص بنیاد ملی بهداشت(NSF) محاسبه گردید.
یافته‌ها: بیشترین شاخص کیفیت آب با مقدار۸۹/۸۴ برای ایستگاه A۳ در تیرماه و کمترین مقدار برای ایستگاهA۲ در اردیبهشت ماه به دست آمد. کاهش مقدار شاخص به دلیل افت مقدار اکسیژن محلول در آب دریاچه پشت سد بوده است. براساس طبقه‌بندی شاخص NSFWQI، بیشتر نمونه‌ های اندازه  گیری شده دارای کیفیت خوب بودند. مقایسه پارامترهای کیفی اندازه ‌گیری شده براساس ماه و ایستگاه‌های نمونه‌برداری با استفاده از آزمون‌های آنالیز واریانس و t-student، برای برخی پارامترها ارتباط معنی‌داری نشان داد (۰۵/۰>P) محاسبه بیلان مواد مغذی نشان می ‌دهد غلظت نیترات، نیتریت، فسفات و آمونیاک در ورودی بیشتر از خروجی سد است.
نتیجه گیری: شاخص محاسبه شده نشان داد کیفیت آب خوب است. بر اساس نتایج شاخصNSFWQI، کیفیت آب دریاچه پشت سد آیدغموش برای استفاده‌های مختلف مناسب می ‌باشد.

---

زمینه و هدف: نماتودهای آزادزی به دلیل حرکت فعال و مقاومت‌شان به کلر، در فرایندهای متعارف تصفیه آب از بین نرفته و به همین دلیل می‌توانند وارد سیستم های توزیع آب شده و موجب بروز اثرات نامطلوب بهداشتی گردند. بنابراین کاربرد پرتوتابی فرابنفش(UV) می تواند به عنوان یکی از روش های غیرفعال سازی این ارگانیسم ها مدنظر قرار گیرد.
روش بررسی: دراین مطالعه به بررسی کارایی لامپ UV در غیرفعال سازی نماتودهای آزادزی شاخه رابیتیده (Rhabditida) پرداخته شده و اثر زمان تابش، کدورت، دما، دوز تابش و pH بر میزان غیرفعال سازی مورد بررسی قرار گرفته است. لامپ UV مورد استفاده، یک لامپ ۱۱ وات و شدت پرتودهی ۲۴ میکرو وات بر سانتی متر مربع بود.
یافته ها: برای لارو نماتود در زمان تماس ۹ دقیقه و برای نماتود بالغ در زمان تماس ۱۰ دقیقه راندمان غیر فعال سازی لامپ به ۱۰۰% می رسید. با افزایش کدورت تا NTU ۲۵ راندمان غیرفعال سازی لارو از ۱۰۰% به ۶۶% و نماتود بالغ از ۱۰۰% به ۶۴% کاهش یافت. در مدت زمان تابش یکسان تغییر pH در محدوده ۶ تا ۹ تاثیری بر راندمان غیرفعال سازی نداشت. با افزایش دما میزان غیر فعال سازی افزایش یافت.
نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که ارتباط معنی داری بین افزایش زمان تماس، افزایش دما و کاهش کدورت با کارایی لامپ در غیرفعال سازی نماتود وجود دارد (۰۰۱/۰>P). همچنین مشخص گردید تاثیر کارایی این لامپ بر روی لارو نماتود بیشتر از بالغ است.

---

زمینه و هدف: سیانید یک ترکیب بسیار سمی است که به طور معمول در فاضلاب صنایع متعددی از جمله آبکاری وجود دارد ورود این ترکیبات به محیط زیست مخاطرات بهداشتی زیادی را به همراه دارد. هدف از انجام این تحقیق تعیین کارایی فرایند الکتروشیمیایی در حذف سیانور از فاضلاب صنعتی می باشد.
روش بررسی: این تحقیق به صورت تجربی در یک سیستم پایلوت انجام شد. در این تحقیق تاثیر PH، ولتاژ و زمان عملیات بر روی راندمان حذف سیانید از فاضلاب صنعتی به‌روش الکتروشیمیایی با استفاده از الکترودهای استنلس استیل و مس به ترتیب به عنوان آند و کاتد مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: میانگین درصد حذف سیانور در نمونه هایی با غلظت ۹۱۵ میلی‌گرم در لیتر حدود ۸۸ درصد با انحراف معیار برابر ۴۳/۲ بود. شرایط بهینه جهت انجام این آزمایش،  ولتاژ ۶ ولت، pH بابر ۱۳ و زمان عملیات ۹۰ دقیقه بدست آمد. تحت این شرایط حجم لجن تشکیل شده حدود ۲۰ درصد یک راکتور آزمایشگاهی یک لیتری بود.
نتیجه گیری: بررسی نتایج حاصل وجود رابطه آماری معنی داری بین غلظت سیانید ورودی و کارایی حذف را تایید می نماید ۰۵/۰>P و نسبت اکسیداسیون سیانید و سیانات به مصرف یون هیدروکسیل در مطالعات L.Szpyruowicz به صورت ۱:۲ را تصدیق می کند، بنابر این بهینه  PH با توجه به حذف سیانید و نیاز به محیط قلیایی حدود ۵/۱۳-۵/۱۲ مناسب می باشد.

---

MicrosoftInternetExplorer۴ زمینه و هدف: در تصفیه بیولوژیکی فاضلاب مقدار بسیار زیادی لجن تولید می‌شود که بسیار فسادپذیر است. بنابراین جهت دفع و استفاده ایمن باید تثبیت شود. با توجه به زمان ماند زیاد و مشکلات آبگیری لجن در هاضم‌ها  نیاز به کاربرد روش‌هایی جهت کاهش زمان و رفع محدودیت‌ها و در نتیجه کم کردن هزینه‌های بهره‌برداری و نگه‌داری است. امواج اولتراسونیک به دلیل افزایش دادن فعالیت آنزیم‌ها می‌تواند زمان مرحله هیدرولیز که عامل محدودکننده در هاضم‌هاست، را کم کند در نتیجه باعث کاهش زمان ماند شود. در نتیجه این تحقیق با هدف بهبود فرایند هضم و آبگیری توسط امواج اولتراسونیک در لجن هاضم‌های بی هوازی و هضم سریع‌تر لجن و کم کردن هزینه‌ها طراحی گردیده است.
روش بررسی: این بررسی یک مطالعه توصیفی تحلیلی و روش آن به صورت مقطعی بوده که  نمونه‌های هاضم هوازی، از ورودی هاضم تصفیه خانه شهرک غرب تهران و نمونه‌های هاضم بی‌هوازی، از لجن ورودی هاضم بی‌هوازی تصفیه‌خانه جنوب تهران طی چهار ماه از تیر لغایت مهر ۱۳۸۹جهت انجام مطالعه به صورت نمونه منفرد و تصادفی برداشت شد. تعداد نمونه‌ها ۲۰ نمونه از هر نوع هاضم بوده و هر هفته دو نمونه از هر هاضم گرفته شد. نمونه‌های لجن  به آزمایشگاه شیمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران منتقل شده و مورد بررسی قرار گرفتند. از دو فرکانس ۳۵ و ۱۳۱ کیلوهرتز امواج اولتراسونیک استفاده شد. هرکدام از نمونه‌های لجن با چهار مدت زمان مختلف شامل ۱۵، ۳۰، ۶۰ و ۹۰ دقیقه در معرض هر کدام از امواج اولتراسونیک قرار گرفتند. آزمایش‌های کل جامدات، جامدات فرار، pH، دما، CODکل ، COD محلول و جامدات قابل ته‌نشینی انجام شد. راکتور مورد استفاده به صورت ناپیوسته دارای حجم ۳۰۰ میلی‌لیتر بود.
یافته ها: نتایج این بررسی نشان داد که کاربرد امواج اولتراسونیک باعث افزایش میزان اکسی‍ژن مورد نیاز شیمیایی کل و محلول و دما شده و  باعث کاهش جامدات فرار، pH و جامدات قابل ته‌نشینی می شود. کاربرد امواج اولتراسونیک در فرکانس ۱۳۱ کیلوهرتز جهت کاهش جامدات فرار و افزایش قابلیت آبگیری لجن موثرتر از فرکانس ۳۵ کیلوهرتز است و بیشترین کارایی را در مدت زمان ۳۰ دقیقه و فرکانس ۱۳۱ کیلوهرتز داشته است. همچنین کاهش جامدات فرار و آبگیری در نمونه‌های هاضم بی‌هوازی بیشتر از هاضم هوازی بوده است.
نتیجه گیری: نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که کاربرد امواج اولتراسونیک با کاهش میزان جامدات فرار به هضم لجن کمک می‌کند و همچنین با کاهش زمان جامدات قابل ته‌نشینی، در  افزایش قابلیت آبگیری موثر است. بنابراین به عنوان یک گزینه در کمک کردن به تصفیه لجن می تواند مورد توجه قرار گیرد.

---

زمینه وهدف: در استان بوشهر، کیفیت آب زیرزمینی به خصوص در مناطق ساحلی به دلیل فعالیت‌‌های صنعتی و تراکم جمعیتی از اهمیت بسیاری برخوردارست. شوری آب زیرزمینی دشت عسلویه از سمت ارتفاعات به سمت خلیج فارس افزایش یافته و در برخی نقاط ساحل حتی برای مصارف کشاورزی غیر قابل استفاده می‌‌شود.
روش بررسی: جهت ارزیابی منشا آنومالی کلریدی، نمونه­‌هایی از آب زیرزمینی چاه‌‌های موجود در دشت آنالیز و از نظر نسبت یونی با آب خلیج فارس مقایسه شدند. همچنین دیاگرام‌‌های مختلف نمونه‌‌های آب تهیه و دلایل شوری آب دشت عسلویه مشخص گردید.
یافته‌‌ها: نتایج آنالیزهای شیمیایی مشخص‌کننده شوری بیش از حد آب زیرزمینی دشت به خصوص در مجاورت دریاست. براساس ماتریس همبستگی، بیشترین میزان همبستگی بین یون‌‌های سدیم و کلر مشاهده می‌گردد.
نتیجه­‌گیری: دلایل شوری آب زیرزمینی در این دشت مختلف و ناشی از انحلال هالیت و ژیپس سازندهای اطراف، افزایش ناگهانی کلرید سدیم در برخی از قسمت‌‌های دشت و تشکیل تیپ آب کلروره سدیک است. نتایج این تحقیق نشان می‌­دهد که آب زیرزمینی منطقه عسلویه دارای تیپ کلروره ـ سدیک بوده و از نظر شرب در رده غیر قابل شرب قرار دارند.

 

---

MicrosoftInternetExplorer۴ زمینه و هدف: ۲-۴-دی کلروفنوکسی استیک اسید یک علف‌کش سمی بوده که سلامت انسان‌ها و حیوانات را می‌تواند از طرق مختلف به خطر بیاندازد. هدف از این مطالعه بررسی کارایی کربن فعال گرانولی در حذف ۲-۴- دی از محیط‌های آبی و همبستگی بین COD با غلظت این سم است.
روش بررسی: این پژوهش در مقیاس آزمایشگاهی انجام شده است. ابتدا اقدام به تهیه غلظت‌های  مختلف سم از محلول استوک  mg/L  ۱۰۰۰ سم شد و سپس COD این نمونه‌ها اندازه‌گیری گردید. pH بهینه حذف سم توسط کربن فعال گرانولی مشخص گردیده و میزان جذب سم در غلظت‌های متغیر سم اولیه و مقادیر متفاوت کربن فعال گرانولی در pH بهینه به دست آمد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که ارتباط مستقیمی بین COD و غلظت سم وجود دارد. با افزایش زمان تماس در غلظت‌های متغیر سم، میزان حذف COD افزایش یافته است، به نحوی که حداکثر میزان حذف سم به ترتیب۹۰% و ۸۴% در غلظت‌های اولیه mg/L ۵۰ و  ۱۰۰سم در زمان تماس ۵۰ دقیقه حاصل شد. pH بهینه برای حذف سم در تمامی غلظت‌های اولیه سم و کربن فعال گرانولی اضافه شده در ۶= pH حاصل شد.
نتیجه‌گیری: نتیجه این بررسی نشان داد که کربن فعال گرانولی قابلیت حذف سم ۲-۴-دی تا حدود ۹۰%  را در محیط‌های آبی دارد. همچنین بین COD و غلظت سم ۲-۴-دی ارتباط معنی‌داری برقرار بوده به طوری که می‌توان از اندازه‌گیری COD به جای اندازه‌گیری مستقیم سم استفاده نمود.

 

---

MicrosoftInternetExplorer۴ زمینه و هدف: استان گیلان با ارزش زیست محیطی بی نظیر در جنوب غربی دریای خزر واقع شده است. دفع فاضلاب‌های تصفیه نشده خانگی، صنعتی و کشاورزی به آب‌های سطحی و سپس دریای خزر سبب آلودگی قابل توجه آب‌های  منطقه و به خصوص سواحل شده و به علت دارا بودن آلودگی‌های مختلف می‌تواند سلامت شناگران را به خطر اندازد. هدف از این تحقیق بررسی میزان آلودگی میکروبی آب دریای خزر در استان گیلان است.
روش بررسی: در این مطالعه موردی ۲۱ نقطه شناگاه ساحلی دریای خزر در استان گیلان  شناسایی و این نقاط از نظرآلودگی میکروبی به وسیله شاخص‌های میکروبی کلیفرم کل و گرماپای به همراه pH و دما و کدورت در طی یکسال ۸۹-۱۳۸۸  با روش استاندارد بررسی شد. از هر ایستگاه در طی دوره نمونه برداری ۶ نمونه و جمعا ۱۲۲ نمونه برداشت شد. سپس داده‌ها با استفاده از نرم افزار آماری مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.
یافته‌ها: نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که میانگین کلیفرم کل ۸/۲۳۴ و کلیفرم گرماپای برابر۶۰ MPN در۱۰۰ میلی لیتر نمونه ضمن این که میانگین کلیفرم کل در ایستگاه‌های ۱و۲ به ترتیب ۱۴۴۵و۶۰۰ MPN در۱۰۰ میلی لیتر نمونه و کلیفرم گرماپای  در ایستگاه‌های ۱و۲و۶و۸و۹و۱۱ به ترتیب ۱۹۵،۳/۱۶۳ ، ۵/۱۳۱، ۵/۱۱۱، ۷/۱۲۷، ۸/۱۱۸ MPN در۱۰۰ میلی لیتر نمونه می باشد. همچنین رابطه معنی داری بین میزان دما، کدورت و آلودگی میکروبی مشاهده گردید(۰۵/۰>P).
نتیجه گیری: نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که میانگین کلیفرم کل در دو ایستگاه های و میانگین کلیفرم گرماپای  در ۶ ایستگاه بیش از حد استاندارد بوده و با توجه به  استانداردهای مربوط به محل‌های شنا  به عنوان خطر میکروبی برای شناگران محسوب می شود.

---

MicrosoftInternetExplorer۴ زمینه و هدف: فلزات سنگین از جمله آنتیموان و کبالت به عنوان دو عامل آلاینده در برخی شرایط از ظروف پلی اتیلن ترفتالات (PET) وارد آب ‌می‌‌شوند. بنابراین اندازه‌گیری آنها در شرایط مختلف نگه‌داری مورد توجه قرار گرفت.
روش بررسی: ۵ تیمار دمایی ـ زمانی بر روی ۵ نمونه آب انجام گرفت و شرایط انبارش به صورت زیر تعریف شد: در دمای محیط بیرون و تابش نور خورشید، دمای اتاق و ^۰C ۴۰ در زمان‌­های مختلف برای هشت هفته، دمای^۰C ۶۵ تا شش هفته و دمای ^۰C  ۸۰ تا هفت روز. اندازه‌گیری با روش ICP-AES و آنالیز نتایج با نرم افزار SPSS انجام گرفت.
یافته‌­ها: غلظت آنتیموان با افزایش زمان انبارش در همه شرایط دمایی و در تمام نمونه‌­ها افزایش یافت که البته نسبت افزایش در نمونه‌ها متفاوت بود. در­ محیط بیرون، دمای اتاق و ^۰C ۴۰ افزایش غلظت آنتیموان تا زمان آخر نگه‌داری پایین تر از حد مجاز بود. اما در دماهای^۰C ۶۵ و^۰C ۸۰ با افزایش زمان مطالعه، میزان آنتیموان از حد مجاز بیشتر شد و به طور مثال اختلاف میان نمونه ۴ و ۵ معنادار بود ((P≤۰/۰۵. غلظت کبالت نیز در ابتدا و در طول مطالعه بسیار پایین و کمتر از حد تشخیص دستگاه بود.
نتیجه‌گیری: با افزایش زمان و دما، میزان نشت آنتیموان به داخل آب زیاد می‌شود. همچنین تابش نور موثر است اما تاثیر دما در این مطالعه قابل توجه نبود و در این بررسی نوع ظرف از نظر شفاف یا رنگی بودن تاثیر معناداری بر میزان نفوذ آنتیموان نداشت (P>۰/۰۵).

 

---

زمینه و هدف: دریافت غلظت‌های بالای فلوراید در آب آشامیدنی باعث فلوروزیس دندانی می‌شود. در مطالعه حاضر شیوع فلوروزیس در جوامع روستایی استان آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گرفته است. 
روش بررسی: سه روستای باشسیزکوه بستان آباد (mg/L ۱۲/۰= غلظت فلوراید آب آشامیدنی)، نقاره کوب جدید اهر (mg/L ۶/۰ منبع آب فعلی، mg/L ۴/۱-۱/۱ منبع قدیمی)، قره بلاغ جلفا (mg/L ۳۵/۰ منبع آب فعلی، mg/L ۴/۲ منبع قدیمی)،  به ترتیب به عنوان سطوح مواجهه پایین، متوسط و زیاد به فلوراید انتخاب و کلیه ساکنین بالای ۶ سال روستا معاینه گردیدند. کیفیت منابع آب از طریق سوابق و هم‌چنین انجام آنالیزهای جدید تعیین گردید.  
یافته‌ها: در ۷/۶۲% افراد فلوروزیس دندانی مشاهده شد. در ۵/۳۱ % از افراد فلوروزیس درجه۱،  در ۴/۲۲% فلوروزیس درجه۲، در ۷/۷% فلوروزیس درجه ۳ و در ۴ نفر نیز فلوروزیس درجه ۴ مشاهده شد. در روستاهای قره بلاغ، نقاره کوب و باشسیزکوه به ترتیب ۸/۸۳% ، ۵/۷۰% و ۵/۳۲% افراد دارای درجاتی از فلوروزیس بودند. از نظر آماری (ANOVA) تفاوت معنی‌داری در میانگین شیوع فلوروزیس بین سه روستا وجود داشت (۰۰۱/۰>P). فلوروزیس هم در دندان‌های دایمی و هم دندان‌های شیری مشاهده گردید. متوسط شاخص تجمعی فلوراید در افراد دارای فلوروزیس در مقایسه با افراد بدون فلوروزیس به ترتیب برابر با mg ۲/۲۲۶۶۰ و ۲/۴۷۴۳ بود که بین این شاخص و فلوروزیس همبستگی وجود داشت (۴۱۳/R=۰).
نتیجه‌گیری: در هر سه روستای بررسی شده حتی روستای باشسیزکوه بستان آباد درجات مختلف فلوروزیس دندانی وجود داشت. لازم است ارگان‌های مسئول در ارتباط با دریافت فلوراید از آب آشامیدنی نگاه و رویکرد جدیدتری داشته باشند.

---

MicrosoftInternetExplorer۴ زمینه و هدف: آرسنیک یکی از سمی­‌ترین آلاینده­‌های آب‌‌های زیرزمینی و خاک است. قابلیت تجمع زیستی آرسنیک (III) در گیاهان از طریق آبیاری با آب­‌های آلوده به این آلاینده و نیز ورود آن به زنجیره غذایی موجودات زنده، خطرات جبران ناپذیری به بار می‌آورد. هدف از این بررسی، مطالعه امکان حذف آرسنیک (III) از آب ‌های آلوده با استفاده از نانوذرات پراکسید کلسیم سنتز شده و پارامترهای موثر بر آنست. هم‌چنین تاثیر افزودن نانوذرات بر فاکتورهای مهم آّبیاری بررسی گردید.
روش بررسی: در این تحقیق ابتدا نانوذرات پراکسید کلسیم به شیوه شیمیایی مورد سنتز قرار گرفته و سپس کارایی آن در حذف آرسنیک از نمونه‌های آبی آلوده به آن مورد بررسی قرار گرفت. و نیز تاثیر عوامل موثر بر این فرایند چون pH، غلظت­‌های متفاوت آرسنیک (III) و نانوذرات نیز مورد مطالعه قرار گرفت. نهایتا نتایج مربوط به اثر نانوذرات بر شاخص‌­های مهم کیفی آب آبیاری ارایه شد.
یافته‌ها: نتایج به دست آمده از این تحقیق مشخص ساخت که اندازه ذرات تولیدی در محدوده nm  ۲۵-۱۵ بوده و هم‌چنین نتایج مشخص نمود که کارایی نانو ذرات تولیدی با غلظت mg/L ۴۰و در محدوده pH آبیاری (۵/۸-۵/۶) در حذف آرسنیک (III) با غلظت اولیه  /L μg ۰۰۴ از آب آلوده در زمان تماس min۰۳، حدود ۸۸% بوده است. هم چنین نانوذرات فوق، تاثیر منفی بر فاکتورهای مهم کیفی آب آبیاری نداشت.
نتیجه ‌گیری: در مجموع می­‌توان نتیجه گرفت که نانوذرات پراکسید کلسیم بر پایه اکسیداسیون شیمیایی در محل، اثر قابل توجهی در کاهش غلظت آرسنیک (III) تا کمتر از استانداردهای توصیه شده برای آب آبیاری دارد. سرعت بالای فرایند و زمان نسبتا کوتاه واکنش، هم‌چنین عدم اثرات منفی بر پارامترهای مهم آبیاری نشان می‌ دهد که نانوذرات پراکسید کلسیم سنتز شده، توانایی بالایی در حذف آرسنیک (III) ازآب‌های آلوده را دارند.