فصلنامه

---

زمینه وهدف: در صنعت و زندگی روزانه، فنل و ترکیبات فنلی به طور وسیعی استفاده می شود که به دلیل پایداری در محیط، قابلیت انحلال در آب و مشکلات بهداشتی مورد توجه است. بنابراین باید نسبت به حذف آنها و جلوگیری از آلودگی آب&thinspهای پذیرنده اقدام نمود. هدف اصلی در این مطالعه تجزیه فتوکاتالیستی فنل در یک محیط آبی با استفاده از نانوذرات دی اکسید تیتانیوم (TiO₂) غنی شده با آهن (⁺³Fe) و سنتز شده با روش سل ـ ژل بوده است.
روش بررسی: این مطالعه از نوع مطالعات بنیادی ـ کاربردی است. حجم نمونه مورد بررسی 1500 میلی لیتر بود. نتایج حاصل با استفاده از آزمون آماری آنالیز رگرسیون چندگانه بررسی گردید. غلظت های 5، 10، 50 و 100 میلی گرم در لیتر از فنل ابتدا در مراحل جداگانه تحت تاثیر پرتو فرابنفش و دی اکسید تیتانیوم غنی شده با آهن (TiO₂-⁺³Fe) و سپس هر دو به طور همزمان، قرار داده شدند. هم چنین اثر غلظت اولیه فنل، بار Fe ³⁺-TiO₂  و تاثیر pH در میزان تجزیه فتوکاتالیستی فنل مطالعه شد. مقادیر بررسی شده برای فتوکاتالیست برابر با 25/0، 5/0 و 1 گرم در لیتر بود. pH نیز در محدوده اسیدی (3=pH)، خنثی (7=pH) و قلیایی (11=pH) مطالعه شد. به منظور تعیین تاثیر متغیرهای pH، زمان ماند، بار TiO₂-⁺³Fe غلظت اولیه فنل و UV بر کارایی فرایند از آنالیز رگرسیون چندگانه استفاده گردید.
یافته ها: نتایج نشان دادند که بالاترین کارایی تجزیه در هر کدام از غلظت‌های مورد بررسی فنل در pH اسیدی و میزان 5/0 گرم در لیتر ₂TiO-⁺ Fe³در فرایندFe ³⁺-TiO₂ /UV   می باشد (4/62 درصد در غلظت 100 میلی&thinspگرم در لیتر فنل) هم چنین با افزایش غلظت اولیه فنل میزان تجزیه فتوکاتالیستی کاهش یافت. استفاده از پرتو فرابنفش به تنهایی، در مقایسه با فرایند Fe ³⁺-TiO₂ /UV  کارایی کم&thinspتری در تجزیه فنل  به&thinspویژه در غلظت های بالاتر آن داشت (6/38 درصد در غلظت 100 میلی گرم در لیتر فنل). هم چنین میزان جذب سطحی فنل بر کاتالیستTiO₂-⁺³Fe  در تاریکی بسیار ناچیز بود.
نتیجه گیری: نتیجه این بررسی نشان داد که نانو فتوکاتالیست ₂TiO-⁺³  Feنقش موثری در تجزیه فتوکاتالیستی فنل به ویژه در غلظت های بالاتر آن در فرایند Fe ³⁺-TiO₂ /UV   دارد.

---

زمینه و هدف: رودخانه اترک یکی از منابع اصلی تامین آب استان ‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی و گلستان بوده که از اهمیت ویژه‌ای نیز به دلیل تشکیل قابل توجهی از مرز ایران و ترکمنستان برخوردار است. متاسفانه کمبود اطلاعات کمی و کیفی به دلیل نداشتن سیستم پایش مناسب یکی از مهم ترین چالش‌ها در بررسی کیفی آب این رودخانه است. هدف اصلی تحقیق مذکور ارایه چارچوبی مناسب جهت بررسی کیفی این رودخانه با توجه به محدودیت‌های ذکر شده است.
روش بررسی: در گام اول با انتخاب ایستگاه‌هایی مناسب در طول رودخانه وضعیت کلی کیفیت آب با استفاده از مدل شاخص کیفی آب (WQI) تعیین گردیده است. گام دوم این تحقیق به بررسی و طبقه‌بندی وضعیت تروفیکی بازه‌های مختلف رودخانه اختصاص یافته و در نهایت نیز با توجه به محدودیت‌های مدل WQI، مدل کیفی رودخانه بر مبنای شاخص کیفی مهم کل جامدات محلول (TDS) بر مبنای مدل توصیه شده اکنور (1976) ارایه شده است.
یافته‌ها: نتایج این تحقیق بر مبنای مدل WQI به طورکلی بیان گر قرارگیری کیفیت آب رودخانه در بیشتر ایستگاه‌های مورد بررسی در دسته متوسط می‌باشد. نتایج بررسی وضعیت تروفی این رودخانه نیز مشخص نمود که بخش عمده‌ای از بازه رودخانه در وضعیت مغذی قرار دارد. در نهایت نیز یافته‌های حاصل از مدل‌سازی کیفی بر مبنای مدل اکنور مشخص نمود که عمده شوری در هر چهار ایستگاه مورد بررسی شامل شوری جریان پایه بوده و بنابراین منشا طبیعی دارد.
نتیجه‌گیری: با توجه به کمبود اطلاعات کمی و خصوصا کیفی در غالب رودخانه‌های کشورهای در حال توسعه، متدولوژی ارائه شده در این تحقیق می‌تواند جهت اطلاع کلی از وضعیت کیفی دیگر رودخانه‌ نیز مورد استفاده قرار گرفته تا با استفاده از نتایج آن بتوان تخمینی از روند مدیریتی و اصلاحات لازم را در ارتباط با کیفیت آب به انجام رسانید.

---

زمینه و هدف: در این تحقیق سمیت نانوذرات اکسید روی (ZnO) و اکسید تیتانیوم (TiO₂) به عنوان دو نوع از پرکاربردترین نانوذرات مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه می تواند به وضع استانداردها و قوانین زیست محیطی نانوذرات کمک کند. 
روش بررسی: غلظت های مختلف از دو نانوذره ZnO و TiO₂ به محیط کشت های نوترینت آگار اضافه شد. سپس باکتری های اشرشیا کلی و استافیلوکوک اورئوس با تعداد مشخص به محیط کشت اضافه شدند و میزان بازدارندگی رشد در مقایسه با نمونه شاهد تعیین شد. اطلاعات حاصل به کمک نرم افزار SPSS ver 16.0 و آزمون استاندارد پروبیت، آنالیز شده و غلظت موثر 50 درصد(EC₅₀ ) و غلظت بدون اثر بازدارنده (NOEC) در ارتباط با دو نوع نانوذره تعیین گردید.
یافته ها: طبق آزمایشات، EC₅₀ 24 ساعته نانو ZnO ، با استفاده از ا. کلای و ا. اورئوس به ترتیب mg/L 47/5 و mg/L 38/2 به دست آمد. EC₅₀ 24 ساعته نانوذرات TiO₂ با استفاده از ا. کلای و ا. اورئوس نیز به ترتیب mg/L 5366 و mg/L 3471 محاسبه شد. همچنین برای نانوذرات ZnO غلظت بدون اثر بازدارنده (NOEC) با استفاده از ا. کلای و ا. اورئوس به ترتیب 15/1 و mg/L 28/3 و برای نانوذرات اکسید تیتانیوم غلظت بدون اثر بازدارنده با استفاده از ا. کلای و ا. اورئوس به ترتیب 1937 و 1184 محاسبه شد.
نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که سمیت حاد نانوذرات اکسید روی به مراتب بیشتر از سمیت حاد نانوذرات اکسید تیتانیوم است. مقایسه نتایج این مطالعه با معیارهای ارایه شده توسط EPA نیز نشان می دهد که از نظر سمیت حاد، نانوذرات اکسید روی در رده مواد با سمیت متوسط و نانوذرات اکسید تیتانیوم در رده موادی که عملا غیر سمی هستند قرار می گیرد. بنابراین پیشنهاد حدود مجاز مواجهه و وضع استانداردهای دفع محیطی نانوذرات اکسیدروی از نظر سمیت حاد در مقایسه با نانوذرات اکسید تیتانیوم نیازمند مراقبت بیشتری است.

---

زمینه و هدف: ورود سموم  به منابع تامین آب شرب اثرات زیان‌بار بر سلامتی انسان و محیط زیست دارد. در  سالیان اخیر روش های اکسیداسیون پیشرفته جهت حذف سموم از منابع آبی استفاده فراوانی پیدا کرده است. ماده منعقدکننده PAC مصرفی در تصفیه خانه های آب کاربرد فراوانی دارد که می تواند در حذف سموم موثر باشد. هدف از این مطالعه پژوهش کاربرد UV/O₃ وماده منعقدکننده  PAC در حذف سموم از آب آشامیدنی بوده است.
روش بررسی: جهت انجام این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی، غلظت های (ppm 20،15،10،5،1) از سموم ( دیازینون، کلرپیریفوس و کارباریل) با افزودن به آب دیونیزه تهیه گردید. استخراج با کمک حلال دی کلرو متان و استخراج مایع ـ مایع LLE  و فاز جامد SPE انجام شد و در سیستم ناپیوسته در pH های 7،6و9 و همچنین زمان تماس های 5/0، 1، 5/1 و 2 ساعت در معرض تماس توام UV/O₃ قرار گرفت. در پایلوت PAC تغییرات غلظت سموم ورودی و PAC در محدوده (ppm 12،24،36) به عنوان عوامل موثر بر کارایی حذف انتخاب گردید و مجموعا 220 نمونه به وسیله تزریق به دستگاه HPLC و GC/MS/MS مورد آنالیز قرار گرفت.
یافته ها: مشخص شد که در روش UV/O₃ ، با افزایشpH، کاهش غلظت سموم و افزایش زمان تماس راندمان حذف افزایش می یابد. در مورد پایلوت PAC با افزایش PAC مصرفی و کاهش غلظت سموم راندمان افزایش می یابد. همچنین هر دو روش کارایی بالائی جهت حذف هر دو گروه سموم ارگانوفسفره هالو&zwj&zwjژنه(کلرپیریفوس) و غیر هالوژنه (دیازینون) به میزان بیش از 80% و سم کارباماته (کارباریل) به میزان بیش از 90% دارند. آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه One-Way Anova ودو طرفه Two-Way Anova جهت تجزیه و تحلیل متغیرهای مورد مطالعه، به کار گرفته شد. 
نتیجه گیری: با توجه به کارایی بالا، کاربرد این دو روش جهت حذف سموم مورد مطالعه از محیط های آبی پیشنهاد می گردد.

---

زمینه و هدف: ترکیبات فنلی در فاضلاب صنایع مختلف حضور داشته و جزو آلاینده های دارای تقدم می باشند. استفاده از گونه های خالص میکروبی به ویژه قارچ ها و مخمرها به دلیل سازگار بودن با محیط و داشتن پتانسیل تخریب کامل آلاینده ها در غلظت های بالا، توان رقابت با فرایندهای متدوال را داراست. در این مطالعه بررسی کارایی گرانول های قارچ فوزاریوم کولموروم جهت تجزیه غلظت های بالای فنل انجام گرفته است.
روش بررسی: در این مطالعه کارایی حذف فنل از فاضلاب مصنوعی در مقیاس آزمایشگاهی به صورت ناپیوسته انجام شده است. جهت اندازه گیری COD  از روش تقطیر باز، و برای سنجش مقدار فنل از روش رنگ سنجی 4- آمینو آنتی پیرین با استفاده از اسپکتروفتومتر Unico-UV 2100 UV/VIS در طول موج 500 نانو متر استفاده گردید. برای شناسایی گونه قارچ از محیط کشت PDA و CLA استفاده شد. غلظت فنل مورد استفاده در این آزمایش بین mg/L 20000-500 بوده است.
یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که غلظت فنل فاضلاب به عنوان عامل محدودکننده تجزیه نمی باشد. گرانول های قارچ فوزاریوم کولموروم قادر است حداکثر غلظت موجود در صنایع که نزدیک 20000 میلی گرم بر لیتر را در مدت زمان 33 روز در دمای 37 درجه سانتی گراد به‌طور کامل تجزیه کرده و همزمان بیش از  % 97 COD محلول را که حدود 36000 میلی گرم بر لیتر است، حذف نماید.
نتیجه گیری: قارچ فوزاریوم کولموروم به دلیل داشتن توانایی بسیار بالا در تجزیه فنل، راندمان بالای حذف COD و همچنین ته نشینی راحت و سریع، گزینه مناسبی جهت تصفیه انواع فاضلاب‌های فنلی با غلظت‌های مختلف فنل است.

---

زمینه وهدف: حذف نفتالین که کاربرد گسترده‌ای در صنایع شیمیایی دارد به دلیل سخت تجزیه پذیر بودن ترکیبات آروماتیک با فرایند‌های متداول تصفیه امکان پذیر نیست. هدف از این تحقیق حذف نفتالین از محلول‌های آبی به روش‌ اکسیداسیون پیشرفته با استفاده از نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم تثبیت شده بر روی کربن فعال می باشد. 
روش بررسی: در این مطالعه برای تثبیت نانو ذرات TiO₂ بر روی زغال فعال، پس از تهیه سوسپانسیون نانو TiO₂ آن را با دانه‌‌های زغال اختلاط داده و مدت 30 دقیقه در دستگاه ماکروویو با شدت 180 وات قرار داده شد. راکتور فوتوکاتالیستی شامل بشر 1 لیتری با شرایط اختلاط کامل و هوادهی، تحت تابش پرتوUV-C 20  وات بوده است.
یافته ها:  نتایج نشان دادند که فرایند فوتوکاتالیستی UV/TiO₂ با کاهش غلظت نفتالین بازدهی حذف افزایش پیدا نموده به طوری در غلظتppm 100 مقدار حذف نفتالین بعد از 3 ساعت برابر با 92 درصد است نتایج در صورتی که در غلظت ppm  25 تقریبا در 2 ساعت بازدهی حذف کامل است.
نتیجه گیری:  فرایند UV/TiO₂ به عنوان یکی از روش‌‌های اکسیداسیون پیشرفته است که پایداری و راندمان بالا از امتیازات آن به شمار می‌آید. در 11 =pH بیشترین بازدهی حذف نفتالین صورت گرفته و بعد از مدت 5/1 ساعت غلظت نفتالین ازppm 100 به  ppm 10 رسید، درصد حذف نفتالین با استفاده از این روش بالغ بر 90 درصد بوده است.

---

MicrosoftInternetExplorer4 زمینه و هدف: فنل‌ها در مقادیر ناچیز در پساب بسیاری از تصفیه خانه‌های فاضلاب یافت می‌شوند. آلودگی آب‌های آشامیدنی به فنل‌ها حتی در مقادیر ناچیز، سبب سمیت، مشکلات بهداشتی و طعم و بو می‌گردد. این پژوهش به درک فرایند جذب و توسعه یک تکنولوژی اقتصادی جهت تصفیه آب‌های آلوده به ترکیبات فنلی (فنل،2- کلروفنل و 4- کلروفنل) می‌پردازد. بدین ‌منظور از خاکستر سبوس برنج به عنوان جاذب استفاده شد.
روش بررسی: نتایج حذف فنل، 2-کلروفنل و 4-کلروفنل توسط روش اسپکتروفتومتری به ترتیب در طول موج 5/269، 274 و 280 نانومتر به‌صورت ناپیوسته با تغییر فاکتورهای موثر نظیر زمان تماس، pH، غلظت اولیه ترکیبات فنلی و دوز خاکستر سبوس برنج حاصل شد. در نهایت نتایج توسط مدل‏های سینیتیک و ایزوترم تحلیل گردید.
یافته‌ها: در این پژوهش زمان تعادل سه ترکیب 240 دقیقه به دست آمد. درصد حذف 2-کلروفنل نسبت به فنل و 4-کلروفنل کمتر بود. حداکثر ظرفیت حذف در pH  اولیه 5 حاصل شد. نتایج نشان داد که درصد حذف با افزایش دوز جاذب و کاهش غلظت ترکیب فنلی افزایش می‌یابد. مقدار ضریب همبستگی و فاکتور ARE نشان داد که در مطالعات سینیتیک، فنل(9999/0=R²)،2- کلروفنل (9992/0=R²) و 4- کلروفنل(1=R²) از مدل شبه درجه دوم تبعیت می‌کنند و در مطالعات ایزوترم، برای فنل، مدل لانگمیر(9499/0=R²) و برای 2- کلروفنل(9659/0=R²) و 4- کلروفنل (9542/0=R²) مدل فروندلیچ صادق بود.
نتیجه‌گیری: فرایند جذب بسیار به pH وابسته بوده و بر خصوصیات سطح جاذب، درجه یونیزاسیون و راندمان حذف موثر است. در pH بالا یون‏های هیدروکسید (OH) با مولکول‏های فنل برای مکان‏های جذب رقابت می‌کنند. جذب به سرعت انجام شده و کم‌کم به مقدار ثابتی می‌رسد زیرا با گذشت زمان مکان‌های جذب پر شده تا زمانی که به حد اشباع می‌رسد. با افزایش دوز جاذب درصد جذب به ‏طور قابل توجهی افزایش یافت که به دلیل این حقیقت است که میزان‌های بیشتر جاذب سبب مکان‌های جذب بیشتر می‌شود.

---

MicrosoftInternetExplorer4 زمینه و هدف: عفونت بیمارستانی از علل مرگ‌ومیر، ناخوشی، اتلاف هزینه‌ها و افزایش مدت اقامت بیماران در بیمارستان‌هاست. استفاده صحیح و اصولی از ضدعفونی‌کننده‌ها و گندزداها نقش مهمی در کاهش این عفونت‌ها دارند. در مطالعه حاضر اثربخشی ضدعفونی‌کننده‌ها بر روی باکتری‌های مسئول عفونت‌های بیمارستانی مورد بررسی قرار گرفته است.
روش بررسی: این مطالعه درمقیاس آزمایشگاهی در محیط بیمارستان امام خمینی ارومیه انجام شد. در این مطالعه اثر ضدمیکروبی ضدعفونی‌کننده‌های دسکوسید، کورسولکس بیسیک، میکروباک فورت و پرسیدین 1% برروی باکتری‌های عامل عفونت بیمارستانی از قبیل انتروباکترآیروژینوزا 1221(NCTC 10006)، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس PTCC:1435(Cip81.55) و سودوموناس آیروژینوزا سویه PAO1، مورد بررسی قرار گرفتند. حساسیت باکتری‌ها از طریق حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) و حداقل غلظت‌کشندگی (MBC) ماده ضدعفونی‌کنندها تعیین گردید. در مرحله بعد غلظت ضدعفونی کننده‌ها طبق پروتکل پیشنهادی شرکت سازنده آماده و اثر ضد میکروبی مواد نام برده در غلظت‌ها و زمان‌های مشخص مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: دسکوسید، میکروباک فورت و کورسولکس بیسیک در تمام غلظت‌های پیشنهادی اثر مهارکنندگی خوبی برروی باکتری‌های انتروباکترآیروژینوزا، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس و سودوموناس آیروژینوزا داشته است که از این جهت با دستورالعمل شرکت سازنده مطابقت دارد. ولی پرسیدین 1 % در رقت مصرفی (V/V) 2و4درصد و زمان تماس 5 دقیقه نتوانست رشد این باکتری‌ها را مهار نماید. بنابراین ادعای شرکت سازنده را رد می‌کند. ولی در غلظت 10 و 20 درصد به ترتیب با زمان تماس 15 و 30 دقیقه رشد هر سه نوع باکتری را مهار نموده که با ادعای شرکت سازنده مطابقت دارد.
نتیجه گیری: در این مطالعه قدرت مواد ضدعفونی‌کننده با روش Micro- dilution توصیه شده توسط  NCCLSتعیین گردید. ضعیف‌ترین ضدعفونی‌کننده (بالاترین MIC) جهت مهار هر سه باکتری کورسولکس بیسیک تعیین شد. ولی براساس پروتکل شرکت سازنده در بین هر 4 ماده ضدعفونی‌کننده فقط پرسیدین 1 % در رقت مصرفی 2 و 4 درصد و زمان تماس 5 دقیقه (براساس غلظت‌های سازنده) توانست رشد انتروباکترآیروژینوزا، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس و سودوموناس آیروژینوزا را مهار نماید.

---

MicrosoftInternetExplorer4 زمینه و هدف: وجود فلزات سنگین در منابع آب از مشکلات مهم زیست محیطی بسیاری از جوامع است. این فلزات اثرات خطرناکی بر روی سلامتی انسان دارند. هدف از این مطالعه، بررسی و مقایسه حذف سرب توسط جاذب‌های نانو و میلی‌متری خاکستر برگ سدر است.
روش بررسی: این مطالعه در مقیاس آزمایشگاهی به صورت ناپیوسته و با تغییر فاکتورهای موثر مانند pH (3، 4، 5، 6، 7 و8)، زمان تماس(5، 10، 15، 30، 45، 60، 90 و120 دقیقه) و مقدار جاذب (1، 2، 5، 10، 20 و 50 گرم بر لیتر)  در غلظت 10 میلی‌گرم بر لیتر محلول فلزی سرب مورد بررسی قرار گرفت. سینتیک‌های جذب سرب بر روی جاذب‌های تهیه شده بر اساس مدل‌های هو و همکاران و لاگرگرن و تطابق داده‌های جذب با ایزوترم‌های جذب لانگمیر و فروندلیچ بررسی شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که با افزایشpH از 3 تا 5 کارایی جذب افزایش، ولی در pH بالاتر از 5 یون‌های فلزی رسوب کردند. افزایش زمان تماس باعث افزایش کارایی جذب و با افزایش مقدار جاذب نانومتری کارایی ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت. همچنین داده‌های به دست آمده در این تحقیق برای هر دو جاذب نشان می‌دهند جذب سرب از مدل سینتیک هو و همکاران و ایزوترم لاگرگرن به خوبی تبعیت می‌کند.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به دست آمده سطح ویژه بالاتر نانو ذرات (56/29 متر مربع بر گرم) نسبت به میلی ذرات (80/17 متر مربع بر گرم) باعث می‌شود ظرفیت جاذب نانومتری (93/19 میلی‌گرم بر گرم)، حدود 4 برابر بیشتر از ظرفیت جاذب میلی‌متری (673/4 میلی‌گرم بر گرم) باشد و این نشان‌دهنده توانایی بالای نانو ذرات در جذب عنصر سرب از محیط‌های آبی است.

---

MicrosoftInternetExplorer4 زمینه و هدف: فنل یکی از ترکیبات آروماتیک بوده که به دلیل سمیت بالا و حضور آن در پساب‌های صنایع، بایستی نسبت به حذف آن و جلوگیری از آلودگی آب‌های پذیرنده اقدام نمود. بهترین و کم هزینه‌ترین روش تصفیه پساب‌های آلوده به فنل و ترکیبات فنلی، استفاده از روش‌های تصفیه بیولوژیکی، به ویژه روش‌های طبیعی است. هدف از این تحقیق بررسی کارایی برکه تثبیت بی‌هوازی در حذف فنل و سایر ترکیبات آلی از فاضلاب پالایشگاه نفت است.
روش بررسی: این مطالعه از نوع تجربی تحلیلی بوده و برکه تثبیت بی‌هوازی مورد استفاده در مقیاس آزمایشگاهی با ابعاد 1×1×2/0متر با استفاده از ورقه فایبرگلاس با ضخامتmm  6 طراحی، ساخته و راه‌اندازی گردید. زمان ماند هیدرولیکی برکه بی‌هوازی در این مطالعه 2 روز و بارهیدرولیکی آن 95 لیتر در روز منظور گردید. با توجه به ماکزیمم غلظت فنل در پساب نفت، بار آلی برکه بی‌هوازی 100 گرم در مترمکعب تامین شد. پس از راه اندازی و بذرپاشی و تثبیت بیولوژیکی، مطالعه کارایی برکه ادامه پیدا کرد. در این مطالعه علاوه بر غلظت فنل موجود در فاضلاب نفت، به میزان mg/L 100 فنل برای ورودی پایلوت تامین گردید. سپس پارامترهای ازت آمونیاکی، فسفات، فنل به ترتیب در طول موج  nm 425، 690، 500 توسط دستگاه اسپکتروفتومتر Varian مدل UV-120-02  برای هریک از نمونه‌ها و همچنین اکسی‍‍‍‍ژن مورد نیاز شیمیایی کل، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی محلول، اکسیژن مورد  نیاز بیوشیمیایی کل، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی محلول، pH و ORP سیستم اندازه‌گیری شد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که راندمان حذف پارامترهای ازت آمونیاکی، فسفات، فنل، اکسی‍‍‍‍ژن مورد نیاز شیمیایی کل، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی محلول، اکسیژن مورد  نیاز بیوشیمیایی کل، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی محلول در برکه بی‌هوازی به ترتیب 91/519 % ، 34/ 64 %، 82/89%، 99/74%،  34/ 73 %، 75/71%، 9/68  %به دست آمد.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که برکه بی‌هوازی قابلیت حذف فنل  و سایر ترکیبات آلی از فاضلاب پالایشگاه نفت با کارایی بالا دارد و با توجه به ویژگی‌های خوب این سیستم می‌توان از این سیستم به جای سیستم‌های گران و پیچیده‌ای استفاده کرد.

---

MicrosoftInternetExplorer4 زمینه و هدف: استرس گرمایی در بسیاری از صنایع از جمله صنایع پتروشیمی و فولاد یک خطر جدی برای سلامتی و ایمنی کارگران به شمار می‌آید. ارزیابی استرس گرمایی نه تنها از نظر پیشگیری از بیماری‌های ناشی از مواجهه با گرما، بلکه از نظر عملکرد و ایمنی کارگران در محیط کار نیز مهم است. شاخص‌هایی که هم اکنون برای ارزیابی استرس گرمایی مورد استفاده قرار می‌گیرند بسیار زیاد بوده و انتخاب یک شاخص مناسب برای محدوده وسیعی از شرایط آب و هوایی سخت است. هدف از انجام این مطالعه ارایه یک شاخص بهینه بر اساس پارامترهای فیزیولوژیکی بدن افراد در  صنعت پتروشیمی است.
روش بررسی: این مطالعه در یک صنعت پتروشیمی واقع در عسلویه صورت پذیرفت و 21 نفر کارگر مرد وارد مطالعه و بر اساس سازش یا عدم سازش فرد با گرما تقسیم بندی شدند. پارامترهای فیزیولوژیکی شامل ضربان قلب و فشار خون سیستولیک و دیاستولیک، دمای پوست و دمای دهانی افراد طی دو هفته در طول روز کاری اندازه گیری شد. هم‌زمان با اندازه‌گیری پارامترهای فیزیولوژیکی، پارامترهای شرایط جوی لازم برای محاسبه شاخص دمای تر گوی سان ((WBGT) Wet Bulb Globe Temperature)، مقدار عرق مورد نیاز ((SW_req)Required Sweat Rate) و شاخص احساس ناراحتی (Discomfort Index (DI)) اندازه گیری شد.
یافته‌ها: میانگین شاخص‌های محاسبه شده برای افراد هر دو گروه سازش یافته و سازش نیافته در سایت کار به طور معنی‌داری بالاتر از سایت پذیرش بود (p>0/05). همچنین میانگین پارامترهای فیزیولوژیکی افراد هر دو گروه در سایت کار بیشتر از سایت پذیرش بود  (p>0/05).در مورد ضریب همبستگی بین شاخص‌های محاسبه شده با پارمترهای فیزیولوژیکی شاخص WBGT با ضربان قلب، فشار سیتولیک و دیلستولیک خون و دمای پوست به ترتیب 731/0 ، 451/0، 375/0 و695/0 بیشترین ضریب هم بستگی را دارا بود و شاخص DI به ترتیب 725/0،  446/0، 352/0 و 689/0 بود و SW_req  با دمای عمقی بدن با مقدار ضریب همبستگی 766/0  بیشترین رابطه را داشت.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه ارتباط معنی‌داری را بین شاخص‌های محاسبه شده و پارامترهای فیزیولوژیکی را در سایت کار و پذیرش را نشان می‌دهد که نتایج مطالعات قبلی را تایید می‌کند. در این مطاله شاخص بهینه با توجه به مطالعات گذشته بر اساس ضربان قلب بررسی و چنین نتیجه‌گیری شد که شاخص WBGT بیشترین ضریب هم‌بستگی را با ضربان قلب داراست. این مطالعه پیشنهاد می‌کند که برای ارزیابی استرس گرمایی با چنین شرایط آب و هوایی شاخص WBGT بهینه‌ترین شاخص کاربردی است.

---

MicrosoftInternetExplorer4 زمینه و هدف: آنیلین ماده‌ای است که در صنایع شیمیایی و در فرایندهای مختلفی استفاده می گردد و به دلیل اثرات منفی روی محیط، روش‌های مختلفی جهت حذف این ماده مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه، کارایی فرایند فتوکاتالیستی نانوذرات اکسید روی در حذف آنیلین از پساب سنتتیک مورد مطالعه قرار گرفت.
روش بررسی: راکتور فتوکاتالیستی از جنس پلکسی گلاس و به حجم 5 لیتر که لامپ فرابنفش (20w.) در مرکز آن (داخل غلاف کوارتزی) بوده و نانوذرات اکسیدروی (g/L 5/0-2/0) وارد پساب سنتتیک حاوی آلاینده آنیلین با غلظت ppm.052 می‌گردید. پس از طی زمان‌‌ ماند30و90،60دقیقه، نمونه‌ها سانتریفوژ شده و محلول رویی توسط فیلتر µ.2/0 از جنس PTFE، فیلتر شد. جهت استخراج مواد آلی از نمونه و آنالیز آنها، از روش مایع ـ مایع و دستگاه گازکروماتوگرافی استفاده گردید.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که فرایند فتوکاتالیستی اکسید روی می‌تواند به طور موثری، منجر به حذف آلاینده آنیلین از پساب گردد. راندمان حذف آنیلین در غلظت نانوذرات اکسیدروی برابر g/L 5/0  به مقدار کمتری نسبت به سایر غلظت‌ها افزایش نشان می‌داد و آزمون آماری (ANOVA) نشان از عدم وجود اختلاف معنادار بین راندمان حذف آنیلین در غلظت‌های مختلف نانوذرات داشت. در pH قلیایی، بیشترین راندمان حذف آنیلین در زمان ماند 90 دقیقه و غلظت نانوذرات g/L 5/0 به میزان 3/76% به دست آمد.
نتیجه‌گیری: در نهایت، می‌توان نتیجه‌گیری نمود که فرایند فتوکاتالیستی نانوذرات اکسیدروی برای حذف آلاینده آنیلین از پساب مناسب است.

---

زمینه و هدف: حضور مواد رنگ‌زای شیمیایی در منابع آبی علاوه بر آلودگی آنها، با توقف تولید اکسیژن و جلوگیری از نفوذ نور خورشید موجب مرگ موجودات زنده و وارد آمدن صدمات جدی به محیط زیست می‌گردد. در این مطالعه کارایی فرایند الکترولیز در رنگ زدایی فنل فتالئین و فنل رد از محیط آبی مورد بررسی قرار گرفت.
روش بررسی: برای انجام آزمایشات از یک راکتور الکتروشیمیایی با حجم مفیدL 1 که به 2 الکترود گرافیت مجهز شده بود، استفاده گردید. این مطالعه در مقیاس آزمایشگاهی انجام شد و نمونه های پساب از انحلال دو رنگ فنل فتالئین و فنل رد در آب آشامیدنی تهیه گردید. سپس تاثیر پارامترهای عملیاتی مانند ولتاژ، فاصله بین الکترودها، غلظت نمک NaCl بر حذف کامل رنگ از نقطه نظر زمان ماند مناسب با استفاده از آنالیز واریانس فاکتوریال تعیین شد.
یافته‌‌ها: نتایج نشان داد که بهترین شرایط عملیاتی جهت حذف کامل رنگ برای فنل فتالئین ولتاژ V 48، زمان ماند min 9، فاصله بین الکترود cm 5 و غلظت نمک g/L  5/1 و برای فنل رد ولتاژ  V 48، زمان ماند min 8، فاصله بین الکترودcm  5  و غلظت نمک g/L 2 است، در این شرایط راندمان حذف COD برای فنل فتالئین و فنل رد به ترتیب 85% و 80 % به دست آمد.
نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که فرایند الکترولیز روش موثری جهت حذف رنگ‌های محلول نظیر فنل رد و فنل فتالئین از پساب است و در مدت زمان کوتاهی قادر است رنگ را با راندمان بالایی حذف نماید.

---

[ زمینه و هدف: آلودگی منابع آب به نیترات یکی از مشکلات زیست محیطی در بسیاری از مناطق جهان است که باعث بیماری متهموگلوبینمیا شده و احتمالا در بروز بیماری‌هایی از قبیل سرطان سیستم لنفاوی و سرطان خون نیز نقش دارد.  بنابراین باید به کنترل و حذف آن از منابع آب اقدام نمود. با توجه به این که امروزه استفاده از نانو مواد در تصفیه آلاینده‌های محیط بسیار مورد توجه است، در این مطالعه حذف نیترات با استفاده از نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم غنی شده با نقره  (Ag-TiO₂) و سنتز شده به روش هم‌رسوبی نوری و تحت تابش فرابنفش مورد مطالعه قرار گرفت.
روش بررسی: غلظت‌های مورد بررسی نیترات در این تحقیق شامل سه غلظت mg/L 20، 50 و 100 در نظر گرفته شد. به منظور بررسی اثر غلظت نانو ذره Ag-TiO₂ در احیای نیترات از غلظت های g/L 1/0، 4/0 ، 8/0 و 2/1 نانوذره استفاده شد. برای تعیین اثر pH نیز، سه میزان 5، 7 و 9 منظور شد. در این تحقیق هم چنین از نانو ذره Ag-TiO₂ در شرایط تاریکی و کاربرد پرتو فرابنفش به صورت جداگانه در حذف نیترات استفاده شد. هم‌چنین تاثیر حضور مداخله‌گرهای سولفات و کلراید نیز مورد مطالعه قرار گرفت.
یافته‌ها: کارایی بهینه حذف نیترات (5/95%) در شرایط غلظت mg/L 100 نیترات، pH اسیدی و غلظت Ag-TiO₂، g/L 8/0 به دست آمد. تاثیر افزایش غلظت نانو ذره بر کارایی حذف نیترات، تا غلظت g/L 8/0 مثبت بود ولی با افزایش غلظت نانوذره به g/L 2/1 کارایی حذف کاهش یافت. کارایی حذف نیترات در شرایط تابش فرابنفش به تنهایی، حداکثر 32% و در شرایط تاریکی حداکثر3/23 % بود.  این بررسی نشان داد که حضور یون‌های سولفات و کلراید در محیط آبی، کارایی حذف نیترات را کاهش می‌دهد.
نتیجه‌گیری: نتیجه این بررسی نشان داد که نانوفتوکاتالیست  Ag-TiO₂کارایی مطلوبی در حذف نیترات از محیط‌های آبی دارد.

---

زمینه و هدف: اساس ساختار تمامی هیدروکربن‌‌های نفتی (TPH)، هیدروژن و کربن است. کاربرد گسترده، دفع نامناسب، نشت‌‌های تصادفی و نشت این ترکیبات باعث می‌­شود حلال‌‌های آلی و هیدروکربن‌‌های پلی‌آروماتیک (PAH_s) به مدت طولانی در خاک و آب‌‌های زیرزمینی باقی بمانند که منجر به پیامدهای زیست ‌محیطی مهمی می‌‌گردد. در این پژوهش خاک آلوده به ترکیبات نفتی توسط سورفکتانت تویین 80 شسته شد و کاربرد فرایند فتوفنتون در تصفیه فاضلاب حاصل مورد بررسی قرار گرفت.
روش بررسی: تویین 80  مایعی زرد رنگ با ویسکوزیته بالا و قابل حل در آب است. برای بررسی کارایی فرایند فتوفنتون متغیرهای غلظت آهن، غلظت H₂O₂، pH و مدت زمان تابش مطالعه گردیدند. منبع تابش UV لامپ فشار متوسط بخار جیوه‌­ای (w400) بود که به شکل عمودی و مستغرق در محلول داخل راکتور از جنس شیشه به حجم  2L   قرار داده شده بود.
یافته‌­ها: نتایج نشان داد که راندمان فرایند فتوفنتون جهت حذف COD فاضلاب تولیدی تابعی از مقدار اولیه آهن، H₂O₂، pH محیط واکنش و مدت زمان تابش نور UV است. در شرایط بهینه, 3/67% از COD در غلظت آهن mM 1/0، پراکسیدهیدروژن M 43/0 و 3=pH  و زمان تابش لامپ UV به مدت  2h ساعت حذف شد. pH نقش بسیار مهمی در کارایی این فرایند دارد به طوری که با کاهش pH, میزان حذف بالا می‌‌رود.
نتیجه­‌گیری: مطابق نتایج حاصل از این مطالعه, فرایند فتوفنتون در شرایط اسیدی (3=pH) یک روش موثر در حذف COD حاصل از فاضلاب مذکور است.

---

MicrosoftInternetExplorer4 زمینه و هدف: آلوده شدن منابع مختلف آب آشامیدنی به نیترات می‌تواند اثرات نامطلوبی بر سلامت انسان داشته باشد. مشکلات موجود در استفاده از فناوری های فیزیکوشیمیایی حذف نیترات، لزوم استفاده از فرایندهای دنیتریفیکاسیون بیولوژیکی از آب را که دارای کمترین اثرات جانبی باشند مطرح نموده است. هدف از انجام این پژوهش حذف نیترات از آب اشامیدنی با استفاده از باکتری‌های خودپرور رشد یافته بر روی بستر کربن فعال اصلاح شده با گوگرد عنصری در راکتور با بستر شناور است.
روش بررسی: در این مطالعه پس از اصلاح کربن فعال با گوگرد عنصری به عنوان بستر رشد میکروبی و خالص‌سازی ارگانیسم‌های دنیتریفایر اتوتروفیک، یک راکتور با بستر شناور در مقیاس آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گرفته و کارایی آن در حذف نیترات و سایر پارامترهای شیمیایی آب نظیر pH، نیتریت، سختی، کدورت و کل کربن آلی در غلظت نیترات ورودی mg/L 90 بر حسب ازت و در زمان‌های مختلف هیدرولیکی 53h/5، 94/2، 4/2 و 5/1 مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که زمان ماند هیدرولیکی در راکتور با بستر شناور بر میزان حذف نیترات تاثیرگذار بوده و زمان ماند هیدرولیکی بهینه h 4/2 ساعت بوده است. در این شرایط بالاترین میزان حذف نیترات بیش از 98% و غلظت نیتریت در آب تصفیه شده کمتر از mg/L 1 است. هم‌چنین میزان سختی در آب خروجی از راکتور به علت  استفاده از بی‌کربنات سدیم به عنوان منبع کربن جهت رشد باکتری‌های دنیتریفایر در مقایسه با سختی آب ورودی تغییری نداشته است. مقدار کدورت، کل کربن آلی و  pH در آب خروجی از راکتور منطبق با استانداردهای کیفی آب آشامیدنی است.
نتیجه‌گیری:  نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که امکان استفاده ازکربن فعال اصلاح شده با گوگرد عنصری به عنوان بستر رشد میکروبی و منبع تامین انرژی به منظور رشد باکتری‌های خودپرور در یک راکتور با بستر شناور جهت حذف نیترات از آب آشامیدنی وجود دارد.

---

MicrosoftInternetExplorer4 زمینه و هدف: فنل و مشتقات آن از متداول­‌ترین ترکیبات آلاینده محیط زیست هستند که علاوه بر ایجاد مشکلات بهداشتی حضور آنها در محیط آبی موجب تشکیل 11 آلاینده سمی که جزو گروه آلاینده‌های متقدم هستند، می‌گردد و این مهم بر اهمیت حذف این ماده از محیط‌های آبی می‌افزاید. بنابراین در مطالعه حاضر کارایی فرایند الکتروشیمیایی در حذف فنل از محیط آبی سنتتیک با کاربرد الکترود آهن و آلومینیوم مورد بررسی قرار گرفت.
روش بررسی: این مطالعه در یک ظرف بوکال (مقاوم در برابر اسید) با حجم موثر 1L تجهیز شده توسط الکترود­های صفحه‌ای آلومینیومی و آهنی به روش دو قطبی به انجام رسید. در ابتدا راکتور را با نمونه سنتتیک در pH های معادل 3، 5، 7 و 9 حاوی غلظت­‌های اولیه فنل mg/L 70، 40، 20، 5 و هدایت الکتریکی µs/cm 3000 ،2000 ،1500 ،1000پر شده و در گستره پتانسیل الکتریکی V 60، 40 و 20 واکنش آغاز ‌شد. در ادامه در فواصل زمانی min 20 در طی حداکثر زمان واکنش min 80، نمونه‌ها برداشت و غلظت باقی‌مانده فنل در آن به روش طیف‌سنجی استفاده گردید.
یافته‌­ها: نتایج این مطالعه نشان داد که بیشترین درصد حذف فنل در این فرایند با کاربرد الکترودهای آهنی و آلومینیومی به ترتیب در  7 و5 =pH، زمان واکنش min 80، هدایت الکتریکی µs/cm 3000 و غلظت اولیه mg/L 5 فنل به ترتیب در حدود 98و 95% بود.
نتیجه‌گیری: در مجموع مشخص شد که فرایند الکتروشیمیایی با استفاده از الکترودهای آهنی و آلومینیومی در مقایسه با سایر روش‌ها می‌تواند به عنوان روشی مناسب، اقتصادی و مطمئن جهت تصفیه پساب‌های حاوی فنل مورد استفاده قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: نگرانی روز افزون در مورد تخلیه رنگ‌های سنتتیک به آب‌های طبیعی در حین فرآیند رنگ‌دهی در صنایع مختلف، استفاده از عملیات‌های مؤثر جهت حذف و جداسازی این آلاینده‌ها را ضروری می‌سازد. در این مقاله، از نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم تثبیت شده جهت تخریب فتوکاتالیستی رنگ اسیدی سیاه 26 در یک راکتور بستر ثابت استفاده شد. روش بررسی: در این بررسی، از الیاف گونی به عنوان پایه برای تثبیت فتوکاتالیست استفاده شد. خواص ساختاری فتوکاتالیست‌های تثبیت شده با استفاده از آنالیزهای SEM و XRD مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی عملکرد فرایند تخریب از اسپکتروفتومتری جذب UV-vis و آنالیز مقدار اکسیژن شیمیایی خواهی (COD) استفاده شد. اثر pH، آنیون‌ها، مقدار H2O2 و غلظت اولیه رنگ بر روی میزان رنگ‌زدایی در سیستم تثبیت شده مورد بررسی قرار گرفت و مقادیر بهینه آنها مشخص گردید. یافته‌ها: آنالیز SEM تشکیل بلورهای TiO2 را بر روی الیاف گونی تأیید می‌کند. نتایج XRD نشان می‌دهد که در نتیجه عملیات تثبیت، در ساختار بلوری فتوکاتالیست تغییر چندانی اتفاق نمی‌افتد. نتایج نشان می‌دهد که میزان رنگ باقیمانده در سیستم تثبیت شده پس از گذشت 1h از تجزیه رنگ اسیدی، 40% و کمتر از سیستم سوسپانسیون (54%) است. نتایج COD نشان می‌دهد که ذرات TiO2 تثبیت شده بر روی الیاف گونی، تقریبا 94% ترکیبات آلی موجود در محلول را پس از گذشت 3h از تجزیه فتوکاتالیستی رنگ اسیدی تخریب می‌کند. نتیجه‌گیری: استفاده از نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم تثبیت شده بر الیاف گونی می‌تواند به عنوان یک روش مؤثر و کم هزینه، در حذف آلاینده‌ها از فاضلاب به‌کار رود.

---

زمینه و هدف: بیس‌فنل‌A یک ماده شیمیایی مختل‌کننده غدد درون‌ریز است که از طریق پساب‌های کارخانه تولید آن، کاغذسازی و پلاستیک‌سازی وارد محیط می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی ایزوترم‌های جذب مربوط به کاهش بیس‌فنل‌A از محلول‌های آبی توسط نانوتیوب کربن تک دیواره است. روش بررسی: این مطالعه از نوع تجربی است. آزمایش بصورت ناپیوسته با حجم 50mL نمونه در مقیاس آزمایشگاهی انجام گردید. متغیرها در این مطالعه زمان تماس (5,15,30,60,90,120min)، غلظت اولیه بیس‌فنل 2,5,20,50mg/L) A) و pH آن (3,5,6,9,11) بود. غلظت بیس‌فنل‌A با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتری UV-VIS سنجیده شد. یافته‌ها: حداکثر ظرفیت جذب برابر با 71/42mg/g است. نتایج آزمایشات نشان داد که بیشترین ظرفیت جذب تعادلی در زمان تماس 60min و در 9 = pH اتفاق می‌افتد. همچنین با افزایش غلظت اولیه، ظرفیت جذب افزایش یافته و سپس به حالت ثابت می‌رسد. نتیجه‌گیری: میزان جذب بیس‌فنل‌A توسط نانوتیوب کربن تک دیواره از مدل ایزوترم فروندلیچ – لانگمویر تبعیت می‌کند.

---