فصلنامه

---

زمینه و هدف: در بسیاری از کشورها باور عمومی بر این است ‌که دستکاری همزمان پول و غذا می‌تواند در ایجاد بیماری‌های ناشی از غذا مؤثر باشد. این مطالعه با هدف تعیین میزان آلودگی (تعداد کلی باکتری‌ها) و آلودگی به باکتری های بیماریزای غذازاد در  اسکناس‌های جمع‌آوری شده از فروشگاه‌های تهیه و توزیع مواد غذایی انجام گردیده است.
روش بررسی:در این مطالعه تعداد 120 نمونه از اسکناس‌های رایج کشور (2000، 5000، 10000 و 20000 ریالی) از فروشگاه‌های مختلفی که با مواد غذایی در ارتباط بودند شامل نانوایی،  مرغ ‌فروشی،  ساندویچ و پیتزا فروشی،  قصابی،  شیرینی‌فروشی و  بستنی‌فروشی جمع‌آوری گردید.  اسکناس ها از نظر ظاهری به سه دسته نو، معمولی و کهنه تقسیم گردیدند. بر روی تمامی اسکناس ها آزمایش های تعیین تعداد کلی باکتری ها، جستجوی اشریشیاکولای، استافیلوکوکوس آرئوس، باسیلوس سرئوس، سالمونلا، لیستریا بر اساس روش های استاندارد انجام گردید.
یافته ها: میانگین تعداد کلی باکتری‌ها در اسکناس‌های 2000، 5000، 10000 و 20000 ریالی به ترتیب 49/118، 32/106، 44/69 و 81/220 واحد تشکیل‌دهنده‌ی کولونی بر سانتی‌متر مربع بود. بر اساس نتایج بدست آمده تفاوت معنی‌داری بین انواع مختلف اسکناس در ارتباط با بار کلی میکروبی مشاهده نشد. در هیچکدام از اسکناس‌های جمع‌آوری شده از فروشگاه‌های مختلف مرتبط با مواد غذایی لیستریا و سالمونلا مشاهده نگردید. درصد آلودگی کل اسکناس‌های جمع‌آوری شده به باکتری‌های اشریشیا کولای، استافیلوکوکوس آرئوس، باسیلوس سرئوس به ترتیب 3/13، 5/32 و 8/10 درصد مشاهده گردید. درصد آلودگی اسکناس‌های جمع‌آوری شده از فروشگاه‌های نانوایی، مرغ‌فروشی، شیرینی‌فروشی، بستنی‌ فروشی، قصابی و ساندویچ‌ فروشی به باکتری اشریشیاکولای به ترتیب صفر، 10، 5، صفر، 60 و 5 درصد؛ به باکتری استافیلوکوکوس آرئوس به ترتیب 30، 35، 10، 40، 55 و 25 درصد؛ به باکتری باسیلوس سرئوس به ترتیب 10، 10، 20، 20، صفر  و 5 درصد مشاهده شد. بین وضعیت ظاهری و آلودگی باکتریایی اسکناس ها ارتباط معنی داری مشاهده نشد. تاٌثیر وجود یا عدم وجود صندوق دار در فروشگاه های مرتبط با مواد غذایی بر آلودگی باکتریایی اسکناس ها نیز بررسی گردید.
نتیجه گیری: اسکناس یا به طور کلی پول در طی دوره عمر خود از محیط‌های مختلف و دست‌های مختلف آن ‌هم با فراوانی بسیار زیاد عبور می‌کند. از آنجایی که اطلاعات کمی در مورد سابقه بهداشتی پول در دسترس می باشد، بنابر این در هنگام دستکاری همزمان پول و غذا بایستی توجه زیادی به این مسأله نمود تا از آلودگی متقاطع این دو جلوگیری شود.

---

زمینه و هدف: پول ابزاری است که به طور معمول در محیط ها و همچنین بین افراد مختلف مبادله می­ گردد که می­ تواند منبعی از آلودگی میکروبی و شیمیایی باشد، که با انتقال این عوامل باعث ایجاد بیماری­ های خطرناک شود. هدف این پژوهش تعیین میزان و نوع آلودگی باکتریایی سکه و اسکناس­ های جمع­آوری شده در شهر کرمانشاه است.

روش­ بررسی: در این پژوهش 160 قطعه اسکناس و 96 عدد سکه به روش تصادفی از مشاغل و نقاط مختلف شهر انتخاب و بر روی آنها آزمایش شمارش بار کلی میکروبی انجام گردید. باکتری­ های موجود با روش­ های استاندارد جداسازی و شناسایی گردیدند.

یافته­ ها: میانگین بار کلی میکروبی در اسکناس ­های 1000، 2000، 5000، 10000 و 20000 ریالی به ترتیب 147/6،  147/8،  148/5، 96/3 و 87/9 و در سکه­ های 500، 1000 و 2000 ریالی به ترتیب 104/66، 77/66 و  (Cfu/cm²) 96/56 بود. بارکلی میکروبی در اسکناس­ ها بیشتر از سکه ­ها بود (P<0/05). بیشترین آلودگی در اسکناس­ ها مربوط به باکتری اشریشیاکلی با 21/8 درصد و کمترین میزان آلودگی مربوط به گونه های پسودوموناس و انتروباکتر با 3/1 درصد بود. همچنین بیشترین میزان آلودگی در سکه­ ها مربوط به اشریشیاکلی با 15 درصد و کمترین میزان مربوط به گونه­ های کلبسیلا با 2 درصد بود. در طی این پژوهش مشخص شد که اسکناس ­های جمع ­آوری شده از قصابی­ ها و سکه­ های جمع­آوری شده از اغذیه فروشی ­ها دارای بیشترین میزان آلودگی با E.coli   بودند.

نتیجه ­گیری: با توجه به پاتوژن بودن مهم­ترین میکروارگانیسم­ های جدا شده (اشریشیاکلی و استافیلوکوکوس اورئوس) از نمونه‌های مورد بررسی و توانایی این باکتری­ ها در ایجاد عفونت­ های روده­ ای و مسمومیت­ های غذایی، جلوگیری از آلودگی متقاطع پول و غذا ضروری است.