زمینه و هدف: توجه به بقایای آنتی‌بیوتیکی در شیر بدلیل اثرات بهداشتی در بروز مقاومت‌های میکروبی در مصرف‌کننده و همچنین اثرات مخرب در صنایع لبنی دارای اهمیت است. این بررسی با هدف تعیین مقدار اکسی‌تتراسایکلین، انروفلوکساسین و پنی‌سیلین جی در نمونه‌های شیرخام تولیدی استان فارس که در غربالگری با کیت سریع آلوده تشخیص داده شدند، انجام شد.
روش بررسی: نمونه‌های اخذ شده ابتدا با کیت تجاری کیفی از نظر وجود باقیمانده آنتی‌بیوتیکی مورد بررسی قرار گرفته و سپس مقدار آنتی‌بیوتیک‌های اکسی‌تتراسایکلین، انروفلوکساسین و پنی‌سیلین جی در نمونه‌های مثبت شده در آزمون سریع متعلق به ماه میانی هر فصل، با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع به همراه طیف سنجی جرمی متوالی تعیین گردید.
یافته‌ها: با کیت تجاری اکلپسی، 121 (7/7 درصد) نمونه آلوده به آنتی‌بیوتیک تشخیص داده شدند. فصل (0/001p<) و محل نمونه‌گیری (0/01p<) اثر معنی‌داری بر روی بقایای آنتی‌بیوتیکی در شیر خام استان داشتند. در روش کروماتوگرافی از 6 نمونه (27/3 درصد) بقایای آنتی‌بیوتیکی اکسی‌تتراسایکلین و انروفلوکساسین جدا شد که غلظت هیچ کدام از آنها بیش از حد مجاز تعیین شده توسط سازمان دامپزشکی ایران نبود.
نتیجه‌گیری: اگرچه مقادیر آنتی‌بیوتیک‌های جدا شده از شیر خام استان فارس بسیار پایین‌تر از حد مجاز بود، اما بدلیل احتمال وجود سایر مواد ضدمیکروبی، لازم است تا اقدامات اجرایی و آموزشی و پژوهشی بیشتری برای به حداقل رساندن این بقایا در شیر خام صورت گیرد.
