فصلنامه

---

زمینه و هدف: اثرات بیولوژیکی پرتوهای غیریونیزان بر بدن موجودات زنده از جمله موضوعاتی است که در سال­‌های اخیر مورد توجه محققان قرار گرفته است. وسایل و تجهیزات پزشکی که با ولتاژ بالا کار می‌‌کنند از منابع مهم تولید میدان‌‌های الکترومغناطیسی هستند که این میدان‌ها از عوامل زیان ‌آور محیط کار در بخش‌های بیمارستانی که از تجهیزات ولتاژ بالا (High voltage) استفاده می‌‌کنند، به شمار می‌‌روند. بنابراین هدف اصلی از انجام این مطالعه، تعیین میزان شدت  میدان‌‌های الکترومغناطیسی در اطراف منابع ولتاژ بالای موجود در بخش‌های رادیولوژی بیمارستان‌های علوم پزشکی همدان است.
روش بررسی: این مطالعه یک بررسی مقطعی(Cross-sectional)  بوده و در آن میزان شدت میدان‌‌های الکترومغناطیسی در اطراف منابع ولتاژ بالای موجود در بخش ‌های بیمارستانی همدان مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه با استفاده از دستگاه کالیبره شده تسلامتر HI-3603، میزان شدت میدان‌‌های الکترومغناطیسی در اطراف منابع ولتاژ بالای موجود در بخش‌‌های رادیولوژی در سطح بیمارستان‌ های علوم پزشکی واقع در شهر همدان مورد مطالعه قرار گرفتند. این اندازه‌گیری‌‌ها در فاصله‌‌های cm 25، m 5/0، m 1، m 5/1 و m 3 از منبع ولتاژ بالا صورت گرفت.
یافته‌‌ها: بیشترین شدت میدان‌‌های مغناطیسی و الکتریکی در اطراف سیستم‌‌های ولتاژ بالا در مراکز مورد مطالعه و در فاصله‌های کمتر از  1 متر از سیستم ولتاژ بالا به ترتیب 738/5±625/29 میلی ‌گاوس و V/m 92/0±17/25 اندازه ‌گیری شد که کمتر از مقادیر توصیه شده توسط ICNIRP برای تابش ‌گیری شغلی و حتی تابش ‌گیری افراد عادی است. بیشترین شدت میدان ‌های مغناطیسی و الکتریکی در اطراف سیستم‌ های ولتاژ بالا در محل قرارگیری تکنسین تصویربرداری در هر یک از سیستم‌ های موجود 004/0±05/3 میلی ‌گاوس و V/m 05/0±/128 بود که کمتر از مقادیر توصیه شده توسط ICNIRP برای تابش ‌گیری شغلی و حتی تابش‌گیری افراد عادی است.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از این مطالعه، به نظر نمی‌‌رسد تابش‌‌گیری پرسنل شاغل در مراکز رادیولوژی به مقادیر بیش از حد مجاز تابش گیری شغلی برسد، بنابراین در خصوص تابش‌گیری بیش از حد تابش‌های غیریونیزان در پرتوکاران نگرانی وجود ندارد. توصیه می‌‌شود به منظور مطالعه جامع در این زمینه مقایسه شدت میدان‌‌های الکتریکی و مغناطیسی در سیستم‌‌های ژنراتور با مارک‌‌های مختلف انجام شود.