9 نتیجه برای جیوه
نرجس اکاتی، عباس اسماعیلی ساری، سید محمود قاسمپوری،
دوره 3، شماره 3 - ( 7-1389 )
چکیده
زمینه و هدف: جیوه یکی از عناصر سنگینی است که در محیط زیست گسترش یافته و دارای اثرات سمی بسیاری است. در حال حاضر مواجهه با متیل جیوه در مادران موضوع مهمی برای تحقیق است، به ویژه در افرادی که مصرف بالای ماهی دارند. متیل جیوه می تواند از طریق شیر مادر به کودکان انتقال یابد. هدف از این تحقیق تعیین ریسک مواجهه با جیوه در مادران سواحل جنوبی دریای خزر می باشد.
روش بررسی: در این پژوهش میزان جیوه موی 70 مادر (36-17 ساله) و عوامل موثر بر آن مورد ارزیابی قرار گرفت. مادران در شهرهای نور، نوشهر، چمستان و روستاهای نور و نوشهر زندگی می کردند. به منظور ارزیابی عوامل موثر بر مقادیر جیوه پرسش نامه ای توسط مادران پاسخ داده شد. از هر مادر حداقل یک گرم مو تهیه شد. برای اندازه گیری میزان جیوه از روش آنالیز پیشرفته جیوه توسط دستگاه LECO AMA 254 Mercury Analyzer بر طبق استاندارد ASTM شماره 6722-D استفاده شد.
یافته ها: میانگین غلظت جیوه موی مادران (1- &mug g) 09/0±19/0 به دست آمد. آزمون توکی نشان داد که متغیرهای مکان زندگی (02/0=P) و مصرف ماهی (0/0=P) به طور معنی داری روی میزان جیوه موی مادران تاثیر دارند. متغیرهای سن و تعداد دندان های پر شده با آمالگام روی میزان جیوه مو تاثیری نداشتند.
نتیجه گیری: میانگین غلظت جیوه مو از حد نرمال WHO برای جیوه مو (1- &mug g 2) و حد راهنمای USEPA برای جیوه مو(1- &mug g 5 ) کم&thinspتر است. تجزیه و تحلیل پرسش نامه ها نشان داد که مادران اغلب ماهی هایی مانند کپور، کفال و سفید مصرف می کردند. گرچه در این پژوهش میزان جیوه در این ماهیان اندازه گیری نشد، اما با توجه به تفاوت معنی دار میزان مصرف ماهی و میزان جیوه موی مادران، آلودگی به جیوه در این نوع ماهی ها می تواند مهم ترین عامل مواجهه با جیوه در این تحقیق باشد.
مهدی خوشناموند، شهرام کبودوندپور، فرزاد غیاثی،
دوره 3، شماره 3 - ( 7-1389 )
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی منابع آب، همواره نگرانی‌هایی در مورد سلامت و بهداشت محصولات دریایی به خصوص گوشت ماهی و احتمال آلودگی آنها به فلزات سنگین پدید آورده است. لذا این پژوهش با هدف سنجش غلظت جیوه کل تجمع یافته در بافت&thinspهای مختلف ماهی کپور نقره‌ای سد قشلاق سنندج به عنوان یکی از پرمصرف ترین ماهی‌های منطقه و مقایسه آن با استانداردهای بهداشتی موجود و نیز تاثیر آن بر سلامت شهروندان طراحی شد.
روش بررسی: تعداد 24 نمونه ماهی کپورنقره‌ای در خلال ماه‌های تیر تا آذر 1388 از دریاچه سد قشلاق سنندج به صورت کاملا تصادفی صید، سپس از سه بافت عضله سفید، عضله قرمز و کبد، نمونه&thinspهایی تهیه و غلظت جیوه تجمع یافته در این بافت‌ها با استفاده از دستگاه پیشرفته آنالیز جیوه (Model, Leco 254 AMA) اندازه‌گیری شد. قرمز 22/32 ± 311 و برای بافت کبد 70/28 ± 251 بر حسب 1- ng g وزن خشک بود. مقایسه میانگین‌های ماهانه جیوه تجمع یافته درهمه بافت‌ها به جز بافت عضله سفید (2332/0 =P, 52/1 = 18 ,5 F) اختلاف معنی&thinspداری را از خود نشان دادند (05/0>P).
نتیجه&thinspگیری: غلظت جیوه کل تجمع یافته در بافت&thinspهای عضله سفید و عضله قرمز کل ماهی&thinspهایی که وزن بیش تر از 850 گرم داشتند، از استاندارد تعریف شده EPA،WHO و FAO بالاتر بود. این نتایج می&thinspتوانند یک هشدار جدی برای مصرف این ماهی تلقی شوند.
جابر اعظمی، عباس اسماعیلی ساری، نادر بهرامی فر،
دوره 4، شماره 4 - ( 12-1390 )
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی اکوسیستم های آبی به فلزات سنگین، به ویژه جیوه همواره نگرانی هایی را در مورد سلامت و بهداشت موجودات آبزی پدید آورده است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف سنجش جیوه کل در بافت های مختلف سه گونه از مهم ترین پرندگان آبزی شمال ایران و مقایسه آن با استانداردهای بهداشتی موجود انجام شده است.
روش بررسی: در مجموع تعداد 51 نمونه به صورت کاملا تصادفی صید، سپس از بافت های پر، کبد، کلیه و عضله، نمونه های تهیه و غلظت جیوه کل در این بافت ها با دستگاه پیشرفته آنالیز جیوه (Leco AMA 254) اندازه گیری شد.
یافته ها: بیشترین میزان جیوه در کبد باکلان بزرگ که گونه گوشتخوار است، وجود داشت. میانگین میزان جیوه در کبد باکلان بزرگ، اردک سرسبز و چنگر 80/14، 05/2 و 18/0، در کلیه 00/12، 90/1 و 17/0، در پر 57/6، 09/1 و 23/0 و در عضله 67/8، 26/0 و 09/0 میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک بود. مقایسه میانگین ها اختلاف معنی داری را در بین گونه ها نشان دادند (05/0>P). اما اختلاف معنی داری بین جنس های این پرندگان وجود نداشت (05/0< P).
نتیجه گیری: غلظت جیوه کل تجمع یافته در همه بافت های باکلان بزرگ از استاندارد تعریف شده WHO ،FAO و EPA بسیار بالاتر بود. دو گونه دیگر محدودیت مصرف کمتری دارند ولی میزان تجمع جیوه در اردک سرسبز نیز قابل تامل است. این نتایج می تواند یک هشدار جدی برای مصرف کنندگان پرندگان آبزی به ویژه افراد آسیب پذیر باشد.
زهرا باقری، علیرضا ریاحی بختیاری،
دوره 7، شماره 1 - ( 4-1393 )
چکیده
زمینه و هدف: این تحقیق در سال 1390 به منظور تعیین غلظت جیوه کل در رسوبات و بافت نرم دو گونه صدف دوکفه‌ای Callista umbonella و Saccostrea cucullata در سواحل بندرعباس انجام شد. روش بررسی: در مجموع 67 نمونه صدف دوکفه‌ای و 10 نمونه رسوب از دو ایستگاه ترمینال بندرعباس و پارک جهانگردی سورو جمع‌آوری شد. غلظت جیوه کل نمونه‌ها با دستگاه پیشرفته آنالیز جیوه (Leco AMA 254) اندازه‌گیری شد. یافتهها: میانگین غلظت فلز جیوه در بافت نرم صدف دوکفه‌ای S. cucullata در ایستگاه ترمینال بندرعباس و پارک جهانگردی سورو به ترتیب 145/58 و 151/13، برای صدف دوکفه‌ای C. umbonella 34/5 و 63/95و رسوبات به ترتیب (ng/g dw) 30/28 و 20/55 بدست آمد. مقایسه میانگین‌ها اختلاف معنی‌داری را بین بافت نرم دو گونه نشان داد (0/01>p). نتیجه‌گیری: با توجه به تجمع بالاتر جیوه در بافت نرم اویستر S. cucullata نسبت به کلم C. umbonella و درجه تغییرپذیری پایینتر بافت نرم این گونه نسبت به گونه C. umbonella و همچنین وجود همبستگی مثبت و معنیدار برای فلز جیوه بین بافت نرم صدف‌های دوکفه‌ای با رسوبات پیرامونی در مجموع می‌توان نتیجه گرفت بافت نرم S. cucullata به عنوان پایشگر زیستی برای فلز جیوه در مناطق جزرومدی سواحل بندرعباس انتخاب گردد. در مقایسه با استاندارهای ایمنی غذا (FDA، EU Commission و NHMRC)، غلظت جیوه در اویسترها پایینتر از حد مجاز برای مصرف انسان بود.
شهناز زارع، شهرام کبودوندپور،
دوره 7، شماره 3 - ( 2-1393 )
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت دریاچه سد قشلاق سنندج و آلوده بودن این دریاچه به فلز سنگین جیوه و افزایش غلظت و سمیت جیوه ضمن جابجایی بین افق‌های غذایی، مطالعه حاضر انجام شد، تا فاکتور تجمع زیستی و بزرگنمائی زیستی جیوه کل در طول یک مسیر غذایی از زنجیره غذایی (آب، رسوب، ماهی، انسان) در این دریاچه مورد بررسی قرار گیرد. روش بررسی: از فروردین تا شهریورماه سال 1391، 24 نمونه آب، 24 نمونه رسوب، 24 نمونه سیاه ماهی خالدار (Capoeta trutta) از دریاچه و 24 نمونه (بافت مو) از ساکنین روستای سراب قامیش که عمده‌ترین مصرف‌کنندگان ماهی دریاچه هستند گرفته شد. یافتهها: میانگین مقدار جیوه کل اندازه‌گیری شده در نمونههای آب، رسوب، ماهی و موی انسان به ترتیب 0/000128± 0/0028، 0/0057± 0/110 ،0/0119± 0/296، 0/1704± 2/059 برحسب ppm بوده و فاکتور تجمع زیستی در مورد رسوب و سیاه ماهی خالدار به ترتیب 10×4 و 102×1 و بزرگنمائی زیستی به ترتیب 40 و 5 محاسبه شد. نتیجه‌گیری: با توجه به رقم بالای نرخ تجمع و بزرگنمائی زیستی و غلظت جیوه کل ثبت شده در بافت ماکول سیاه ماهی خالدار دریاچه سد قشلاق سنندج، استفاده‌کنندگان از ماهی‌های این دریاچه، حداکثر مجاز به مصرف g 1182 از بافت عضله این ماهی در هفته بدون در نظر گرفتن سایر منابع بالقوه جیوه در سبد غذایی‌شان هستند.
علی عظیمی، علیرضا صفاهیه، علی داداللهی سهراب، حسین ذوالقرنین، احمد سواری، بهناز صفار،
دوره 7، شماره 3 - ( 2-1393 )
چکیده
زمینه و هدف: این مطالعه به منظور بررسی پاسخ متالوتیونین در صدف دوکفه ای Crassostrea sp. به غلظت های آزمایشی جیوه و کادمیوم جهت ارزیابی امکان استفاده از این پروتئین به عنوان نشانگر زیستی آلودگی فلزات مذکور در این نرم تن، انجام شده است. روش بررسی: صدف ها از بندر امام خمینی نمونهبرداری و پس از 7 روز سازگاری با محیط آزمایشگاه، به مدت 14 روز در معرض غلظت های آزمایشی جیوه (15 و µg/L 75) و کادمیوم (15 و µg/L 150) قرار داده شدند. غلظت پروتئین متالوتیونین، پس از مراحل استخراج و رسوب دهی، به روش اسپکتروفتومتری سنجش گردید. میزان فلزات سنگین نیز پس از مراحل آماده سازی و هضم شیمیایی، توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. یافته ها: سطوح متالوتیونین در صدف های در معرض قرار گرفته با فلزات به طور معنی داری از غلظت این پروتئین در نمونه های شاهد بیشتر بود (0/05>P). در دوکفه ای های قرار گرفته در معرض جیوه حداکثر میزان بیوسنتز متالوتیونین µg/g 7/6±137/2 وزن تر و در صدف های قرار گرفته در معرض کادمیوم بیشترین میزان بیوسنتز متالوتیونین µg/g 17/9 ±312/4 وزن تر اندازه گیری گردید، که در حدود 3 برابر غلظت این پروتئین در بافت نرم نمونه های شاهد بود. بیوسنتز متالوتیونین در طی دوره در معرض‌گذاری با تجمع زیستی کادمیوم همبستگی مستقیم قوی و معنی داری نشان داد (P< 0/01). در حالی که با تجمع زیستی جیوه همبستگی معنی داری نداشت (0/05
شهره علی دوست، نادر بهرامی فر، عباس اسماعیلی ساری،
دوره 10، شماره 1 - ( 3-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: جیوه یک آلاینده با اهمیت جهانی است که به صورت گسترده در محیط زیست پراکنده شده است. پایش جیوه در محیط های آبی بویژه رسوبات، بدون سنجش جیوه آلی و سلنیوم نمی تواند به طور دقیق بیانگر وضعیت آلودگی جیوه در اکوسیستم های آبی باشد، لذا مطالعه حاضر به سنجش جیوه کل، جیوه آلی و سلنیوم و همچنین خاصیت آنتاگونیستی سلنیوم و همبستگی درصد کربن آلی با جیوه در رسوبات تالاب انزلی می پردازد.
روش بررسی: تعداد 40 نمونه رسوب سطحی از بخش های شرقی و غربی تالاب انزلی جمع آوری گردید و غلظت جیوه آلی و کل آنها با استفاده از دستگاه آنالیز جیوه پیشرفته اندازه گیری شد. همچنین غلظت سلنیوم در نمونه های رسوب با استفاده از دستگاه ICP-OES اندازه گیری گردید.
یافتهها: میانگین غلظت جیوه کل در شرق و غرب تالاب به ترتیب 109/53 و ng/g dw (dry weight) 68/39 بدست آمد، که این میانگین در رسوبات بخش شرقی تالاب به طور معنی داری بالاتر از بخش غربی بوده است (0/001>P). میانگین غلظت جیوه آلی در شرق و غرب تالاب به ترتیب برابر 34/91 و ng/g dw 28/84 بود که به لحاظ آماری تفاوت معنی داری نداشتند. این در حالی بود که، نسبت جیوه آلی به جیوه کل در دو منطقه مورد بررسی اختلاف معنی داری را نشان داد. میانگین غلظت سلنیوم در رسوبات شرق و غرب به ترتیب 156/25 و ng/g dw163/75 بودند و همبستگی منفی معنی داری بین میزان سلنیوم و جیوه آلی در رسوبات بخش غربی تالاب وجود داشت (0/05>P).
نتیجه‌گیری: میزان جیوه کل در رسوبات شرق و غرب تالاب انزلی نسبت به سایر مطالعات مناطق مختلف جهان پایین تر بوده است. در صورتی که درصد جیوه آلی در مناطق شرق و غرب تالاب انزلی به نسبت بالا بوده است. در نتیجه دسترسی زیستی جیوه در رسوب و سمیت آن برای آبزیان منطقه بالاتر خواهد بود. در این تحقیق با وجود بالا بودن نسبت مولی سلنیوم به جیوه کل، درصد جیوه آلی در منطقه نسبتا بالا بوده است. پیشنهاد میشود فرم های مختلف سلنیوم که در پیوند شدن با جیوه معدنی موثر هستند و همچنین میزان سلنیوم و جیوه در آبزیان منطقه اندازه گیری گردند.
نرجس اکاتی، عباس اسماعیلی ساری،
دوره 10، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: اطلاعات درباره تاریخچه مواجهه افراد و پایش میزان جیوه بدن را می‌توان از طریق تجزیه بخش‌های طولی مختلف تارهای مو بدست آورد. هدف از این تحقیق ارزیابی تغییرات جیوه در طول مو طی 6 ماهه گذشته و میزان جذب روزانه جیوه در زنان ساکن شهرهای بندرعباس، بوشهر و ماهشهر است.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی و پرسشنامه‌ای، تعداد 43 نمونه موی بلند به صورت کاملا تصادفی از زنان در خانواده‌های صیاد و غیر صیاد جمع‌آوری گردید. میزان جیوه توسط دستگاه پیشرفته آنالیز جیوه (LECO AMA , USA) مدل 254 با روش استاندارد ASTM به شماره 6722-D تعیین گردید.
یافتهها: میانگین کل جیوه مو µg/g 2/31 بدست آمد آزمون ANOVA نشان داد که بین غلظتهای جیوه در قطعات مختلف موی زنان تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. میانگین جذب روزانه جیوهµg/kg/day 0/24 بدست آمد. متغیرهای سن، مصرف ماهی، شهر محل سکونت، خانواده صیاد یا غیر صیاد بر روی میزان جذب روزانه جیوه مؤثر بودند؛ اما اثر تعداد دندان‌های پرشده با آمالگام بر روی میزان جذب روزانه جیوه از لحاظ آماری معنیدار نبود.
نتیجه‌گیری: در 6 ماهه گذشته، روند جذب متیل جیوه در افراد مورد مطالعه ثابت بوده است. میزان جذب روزانه جیوه در 23 درصد از زنان مورد مطالعه از حد راهنمای JECFA فراتر بود. بنابراین ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﻄﺮﻫﺎی اﺣﺘﻤﺎلی ﻧﺎشی از مواجهه با جیوه، مطالعات ارزیابی ریسک جیوه با در نظر گرفتن همه مسیرهای مواجهه با آن در این مناطق ضروری به نظر می‌رسد.
محمد آبادی، عباسعلی زمانی، عبدالحسین پری زنگنه، یونس خسروی، حمید بدیعی،
دوره 10، شماره 3 - ( 9-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی جیوه در اکوسیستم های دریایی یک تهدید بزرگ برای سلامت انسان در کشورهای توسعه یافته همانند ایران است. از جمله راه های ورود جیوه به بدن انسان مصرف ماهی و غذاهای دریایی است. پس از ورود جیوه به بدن انسان، جیوه به متیل جیوه تغییر می یابد و سبب اختلال هایی همچون اختلال های عصبی، نقص در باروری، نارسایی کلیه، بی‌ثباتی روانی، التهاب لثه، تشنج و تنش می شود. هدف پژوهش حاضر اندازه‌گیری غلظت جیوه در اکوسیستم آبی دریای خزر (آب و ماهی) است تا بتوان نتیجه این مطالعه را در حفاظت از سلامت انسان و کاهش آسیب های ناشی از جیوه به‌کار گرفت.
روش بررسی: در این مطالعه به منظور ارزیابی غلظت جیوه در آب، از 36 ایستگاه و از چهار گونه ماهی صید شده از سواحل جنوبی دریای خزر 33 نمونه بافت کبد و 33 نمونه بافت خوراکی جمع آوری شد. در سنجش غلظت جیوه در نمونه های آب و ماهی از دستگاه ولتامتر پلارواگراف و جذب اتمی کوره گرافیتی استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت جیوه در نمونه های آب μg/L 1/697، در بافت خوراکی ماهی 68/636 و در بافت کبد μg/g.dw 125/606 است. نتایج حاصل از فاکتور تجمع زیستی نشان میدهد غلظت جیوه از آب به ماهی در دامنه 14-80 برابر قرار دارد و غلظتهای بیشینه از جیوه در نمونههای آب و ماهی در سواحل غربی دریای خزر مشاهده شده است.
نتیجه گیری: بیش از 58 درصد ایستگاههای نمونهبرداری شده از آب دریای خزر بر طبق استانداردهای US.EPA و SPPA به عنصر جیوه آلوده هستند و میانگین غلظت جیوه در نمونههای ماهی کمتر از استانداردهای WHO و EPAاست.
