10 نتیجه برای دانش
علی اعظم سلگی، رامین نبی زاده، کاظم گودینی،
دوره 2، شماره 2 - ( 6-1388 )
چکیده
زمینه و هدف: امروزه بحران ناشی از مصارف بی رویه مواد و انرژی و افزایش آلودگی های وارده به محـیط زیست به عنوان چالش های پیش روی بشر مطرح است.توجه به توسعه پایدار به گونه ای که کمترین آسیب به محیط زیست را به همراه داشته باشد، شاید به عنوان راهکاری اجتناب ناپذیر فراروی بشر است. در این میان نقش دانشگاه ها در راستای تحقق اهداف توسعه پایدار نقشی برجسته و حایز اهمیت است. این مقاله به بررسی وضعیت مصارف حامل های انرژی (گاز طبیعی و برق) در پردیس مرکزی دانشگاه تهران و مقادیر آلاینده های ناشی از این میزان از مصارف انرژی پرداخته است.
روش بررسی: برای رسیدن به این هدف، قدم اول بررسی وضعیت موجود پردیس مرکزی دانشگاه از طریق انجام بازدیدها، تکمیل چک لیست ها و پرسشنامه بوده است .محاسبه میزان آلاینده های تولیدی که به محیط زیست وارد می شود دومین اقدامی بوده است که انجام پذیرفته است. پس از محاسبه و تحلیل پخش آلاینده های وارده به محیط زیست راهکارهای مدیریتی جهت مدیریت سبز مصرف انرژی ارایه گردیده است.
یافته ها: مصرف سالیانه 3/16 میلیون کیلووات ساعت انرژی الکتریسیته به همراه 4312392 مترمکعب گاز طبیعی در پردیس مرکزی دانشگاه، تولید8/21 هزار تن دی اکسید کربن،778 کیلوگرم از ترکیبات آلی فرار ،374600 کیلوگرم اکسیدهای نیتروژن،2410کیلوگرم مونوکسیدکربن،65341 کیلوگرم دی اکسید گوگرد،93 کیلوگرم ترکیبات جیوه ، 140 کیلوگرم از ترکیبات سرب و 868 کیلوگرم از ذرات را به همراه دارد که به محیط زیست وارد شده است.
نتیجه گیری: با بررسی ها و مشاهدات به عمل آمده در حال حاضر تلاش مشهودی در راستای مدیریت سبز و اصلاح الگوی مصرف در دانشگاه تهران به عمل نمی آید. با بررسی های به عمل آمده فقط با تعویض لامپ ها و مهتابی های پرمصرف با لامپ های کم مصرف میزان 86/10 درصد در میزان مصرف برق صرفه جویی به عمل می آید. هرگونه تلاش در راستای کاهش مصرف انرژی می تواند علاوه بر منافع اقتصادی اقدامی اساسی در جهت کاهش آلاینده های وارد شده به محیط زیست باشد. اجرای برنامه های مدیریت سبز در دانشگاه در غالب طرح هایی همچون دانشگاه سبز گامی اساسی در این مسیر خواهد بود.
کاظم ندافی، رامین نبی زاده، محمدصادق حسنوند، علیرضا مصداقی نیا، کامیار یغماییان، فاطمه مومنی ها،
دوره 2، شماره 3 - ( 9-1388 )
چکیده
زمینه و هدف: پسماندهای خطرناک به علت دارا بودن خصوصیاتی نظیر سمی، خورنده، اشتعال‌پذیر، واکنش‌پذیر یا دیگر مشخصات مشابه شامل آن دسته از پسماندهایی می‌شوند که سلامت انسان و محیط زیست را به مخاطره می‌اندازند. از آنجایی که دانشگاه علوم پزشکی تهران نقش مهمی در توسعه آموزش کشور دارد به یک مطالعه جهت شناسایی پسماندهای خطرناک در دانشگاه علوم پزشکی تهران نیاز می‌باشد. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت تولید و مدیریت پسماندهای خطرناک در دانشگاه علوم پزشکی تهران بوده است.
روش بررسی: در این مطالعه چهار دانشکده که در پردیس مرکزی دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند، انتخاب گردیده و داده‌های مورد نیاز از طریق نمونه برداری، پرسش نامه، مصاحبه حضوری با متصدیان واحدهای مورد نظر و مراجعه به اسناد موجود جمع‌آوری گردیده اند. این اطلاعات شامل نوع و مقدار پسماند، روش نگهداری موقت، تناوب تخلیه پسماند و روش دفع نهایی پسماند است.
یافته‌ها: نتایج به دست آمده نشان دادند که تقریبا 2072 کیلوگرم پسماند خطرناک به استثنای فاضلاب کنترل نشده در سال تولید شده است. همچنین دانشکده دندانپزشکی، داروسازی، پزشکی و بهداشت به ترتیب حدود 993، 606، 256، 217 کیلوگرم در سال پسماند خطرناک در پردیس مرکزی تولید نمودند. نتایج حاصل همچنین نشان داده‌اند که از کل مقدار سالانه پسماند خطرناک تولید شده که معادل 72/2 تن بوده است، 954، 848، 475، 427، 245، 49 کیلوگرم را به ترتیب پسماندهای با خاصیت عفونی، سمی، اشتعال پذیر، سرطان‌زا، خورنده و واکنش‌پذیر تشکیل داده‌اند.
نتیجه‌گیری: لازم به ذکر است که پسماند خطرناک جامد همراه با پسماندهای جامد خانگی مدیریت می‌شوند و پسماندهای خطرناک مایع به داخل سیستم دستشویی (سینک) بدون هیچگونه کنترلی تخلیه می‌شوند. روش مدیریت ناصحیح پسماندها از نقطه تولید تا محل دفع نهایی به وضوح قابل مشاهده است.
آمنه مرزبان، وحید رحمانیان، فرخ لقا ثروت، مهران برزگران،
دوره 12، شماره 3 - ( 9-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: آب از جمله با ارزش‌ترین عوامل زیست محیطی است که امروزه به یکی از بزرگترین چالش‌های جامعه بشری تبدیل شده است. هدف از مطالعه حاضر تعیین ارتباط نگرش مذهبی با گرایش به صرفه جویی در مصرف آب در دانش آموزان دبیرستانی شهر یزد است.
روش بررسی: این مطالعه به روش مقطعی روی 600 نفر از دانش آموزان دبیرستانی شهر یزد (300 نفر دختر و 300 نفر پسر) به‌صورت تصادفی در سال 1397 انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه 21 سوالی گرایش به صرفه جویی در مصرف آب و پرسشنامه 60 سوالی نگرش مذهبی بود. دامنه نمره برای گرایش به صرفه جویی در مصرف آب و نگرش مذهبی به‌ترتیب 105-21 و 300-60 بود. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS16 و با آمار توصیفی و آمار تحلیلی (آزمون‌های مجذور کای، آنوا، تی مستقل و ضریب همبستگی پیرسون) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار نمره نگرش مذهبی و گرایش به صرفه جویی در مصرف آب شرکت کنندگان به ترتیب برابر با 14/31±180/11 و 10/21±65/27 بود. نگرش مذهبی دانش آموزان با متغیرهای سن و جنس و گرایش به صرفه جویی در مصرف آب با متغیر جنس و تعداد اعضای خانواده رابطه معنی‌داری داشت (0/05>p). همبستگی بین نگرش مذهبی و گرایش به صرفه جویی در مصرف آب از نظر آماری معنی‌دار بود (0/69=r و 0/01=p).
نتیجه‌گیری: با توجه به همبستگی مثبتی که نگرش مذهبی بر گرایش به صرفه جویی در مصرف آب دارد تلاش در تقویت نهاده‌های مذهبی و اخلاقی مرتبط با صرفه جویی در مصرف آب در دانش آموزان، می‌تواند منجر به گسترش نگرش مصرف بهینه آب در این قشر تاثیرگذار جامعه گردد.
ابوالمحمد بندری، اصغر باقری، مجتبی سوختانلو، امید جمشیدی، عباس نوروزی،
دوره 12، شماره 4 - ( 12-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: کشاورزان در فعالیت های کشاورزی به اشکال مختلفی با سموم شیمیایی سروکار دارند که سطح دانش آنان می‌تواند تاثیرات مثبت و یا منفی زیادی بر سلامت غذایی جامعه و محیط زیست داشته باشد. شناخت میزان آگاهی آنان درخصوص پیامدهای مصرف سموم، زمینه موثری برای ترویج روش های سازگار با محیط زیست در مزرعه و حفظ امنیت غذایی ایجاد خواهد کرد؛ لذا هدف این پژوهش ارزیابی دانش کشاورزان دشت مغان نسبت به پیامدهای مصرف سموم شیمیایی برای سلامت جامعه، محیط زیست و امنیت غذایی در سال 1396 بود.
روش بررسی: روش این تحقیق، توصیفی و پیمایشی است. جامعه آماری، شامل کلیه کشاورزان کشت آبی در دشت مغان بود. حجم نمونه به روش نمونه گیری چندمرحله‌ای و با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (1970) به تعداد 400 نفر تعیین شد. ابزار تحقیق پرسشنامه بود که روایی آن با استفاده از پنل متخصصین و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت.
یافته ها: یافته ها نشان داد 35/5 درصد از کشاورزان دانش نسبتا ضعیفی در به‌کارگیری سموم شیمیایی داشتند. یافته های مدل معادلات ساختاری (به کمک نرمافزار Lisrel) نشان داد میزان استفاده از منابع اطلاعاتی، در مجموع 24 درصد از تغییرات واریانس دانش کشاورزان درباره پیامدهای سموم شیمیایی را پیش بینی می کند.
نتیجه‌گیری: با توجه به آنکه رفتار ایمنی مطلوب‌تر و کشت محصولات سالم تر زراعی متکی بر دانش مناسب کشاورزان نسبت به‌کارگیری و پیامدهای سموم شیمیایی است، لذا توجه مسئولان و برنامه ریزان به برگزاری کارگاه های مختلف متناسب با ادراک کشاورزان، نسبت به دانش به‌کارگیری و آگاهی از پیامدهای سموم شیمیایی ضرورت دارد.
مقیسه شرافتی، غلامحسین عبدالله زاده، محمد شریف شریف‌‌زاده، محمدرضا محبوبی،
دوره 13، شماره 3 - ( 9-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: کاربرد آفت کش ها جهت مبارزه با آفات و بیماری های گیاهی ضروری است. مصرف گسترده و غیرایمن آفت کش ها توسط کشاورزان ریسک های مختلفی برای سلامت انسان ها و محیط زیست در پی داشته است. بر این اساس در مطالعه حاضر به بررسی دانش، نگرش و رفتار کشاورزان درباره کاربرد آفت‌کش‌ها و مشکلات سلامتی ناشی از استفاده آنها پرداخته میشود.
روش بررسی: روش تحقیق پیمایشی استفاده شد. جامعه هدف کلیه کشاورزان و باغداران شهرستان گلوگاه، استان مازندران به تعداد 6170 نفر است. نمونه ها به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله ای از 2 دهستان و 13 روستا انتخاب شدند و اطلاعات از طریق 397 پرسشنامه جمع‌آوری شد. برای پردازش داده‌های تحقیق از آزمون های آماری من ویتنی، کروسکال والیس، ضریب همبستگی اسپیرمن و مدل رگرسیون استفاده شد.
یافته‌ها: پاسخگویان دانش کافی درخصوص مصرف ایمن آفت کش ها ندارند. نگرش پاسخگویان نسبت به مصرف آفت کش ها مثبت بود. بیشتر پاسخگویان اقدامات ایمنی را کمتر لحاظ می کنند و کاربرد وسایل حفاظت شخصی موثر (ماسک، دستکش و عینک حفاظتی) و دفع بهداشتی باقیمانده آفت کش ها کمتر لحاظ میشود. سرگیجه، مشکلات پوستی، سردرد و استفراغ از شایع‌ترین علائم بیماری های ناشی از کار با آفت کش ها است. یافته های تحلیل رگرسیونی بیانگر این بود که برخورداری از دانش و نگرش مناسب درخصوص مصرف ایمن آفت کش ها تاثیر مثبتی بر ارتقای رفتار ایمنی حین مصرف دارد.
نتیجه‌گیری: ارتقای دانش مرتبط با اقدامات ایمنی و تشویق به استفاده از اقدامات حفاظتی اثربخش مانند پوشیدن ماسک، عینک محافظ و دستکش باید در اولویت برنامه های آموزشی و ترویجی باشد.
مهدی هادی، علیرضا مصداقی نیا، سیمین ناصری، الناز ایروانی،
دوره 13، شماره 4 - ( 12-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: یکی از شیوه‌های بررسی برونداد علمی و روند مطالعات پژوهشی، تحلیل علم‌سنجی است. هدف این مطالعه بررسی تولیدات علمی پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران با استفاده از ابزارهای علم‌سنجی است.
روش بررسی: کلیه مقالات پژوهشکده، نمایه شده در پایگاه‌های استنادی Scopus و WoK از 2009 تا 23 نوامبر 2019 جستجو شد. داده‌های تحقیق با استفاده از روش‌های علم‌سنجی در نرمافزار R استخراج و مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: روند تولید مقالات یک روند افزایشی نمایی با نرخ رشد سالیانه 10 درصد تعیین شد. تعداد مستندات 807 مقاله، متوسط تعداد ارجاعات به هر مستند 19/26 مورد، تعداد مستند به مولف 0/196 و تعداد مولف به مستند 5/1 نفر تعیین شد. بیشترین تعداد ارجاعات در 2017 با متوسط 35/5 بود. پرکاربردترین واژگان کلیدی Adsorption، Drinking water، Air pollution، Particulate matter، Risk assessment و Response surface methodology بودند که حاکی از برجسته‌تر بودن مطالعات مهندسی محور است. بخش قابل توجهی از مطالعات نیز با رویکرد ارزیابی مخاطرات بهداشتی انجام شده است. بیشترین وزن همکاری بین المللی پژوهشکده با ایالات متحده، سوئیس، کانادا و هندوستان است. همچنین در بین موسسات داخلی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی بیشترین همکاری را با پژوهشکده داشته است.
نتیجه‌گیری: علیرغم همکاری‌های قابل توجه پژوهشکده با موسسات خارج و داخل، همچنان ضرورت دارد تا سطح همکاری‌های بین‌المللی در جهت ارتقای جایگاه منطقه‌ای پژوهشکده افزایش یابد و بعلاوه به مطالعات سلامت محور با رویکرد ارزیابی مخاطرات بهداشتی توجه بیشتری شود و این مطالعات در اولویت بیشتری در برنامه عملیاتی مراکز تحقیقاتی و گروه‌های پژوهشی قرار گیرند.
سعید رجبی، نسیم صالحی، حسن هاشمی، فائزه مباشری،
دوره 15، شماره 4 - ( 12-1401 )
چکیده
زمینه و هدف: شناخت و آگاهی داشتن از رشته تحصیلی سبب ایجاد انگیزه در فرد میشود. لذا دانشجویان باید جهت انجام هر چه بهتر وظائف محول شده در آینده، با آگاهی بیشتری رشته تحصیلی خود را انتخاب نموده تا به دنبال آن علاقه‌مندی بیشتری در آنها ایجاد شود. این مطالعه با هدف تعیین نگرش دانشجویان بهداشت محیط، نسبت به رشته تحصیلی و آینده شغلی خود در دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه در قالب مطالعات پژوهش در آموزش پزشکی بود که بصورت توصیفی-مقطعی انجام شد. در این مطالعه نگرش و آگاهی 120 دانشجوی رشته مهندسی بهداشت محیط در دانشگاه علوم پزشکی شیراز در تمام مقاطع با استفاده از پرسشنامه دانشگاه مینه سوتای آمریکا، ارزیابی شد و سپس داده‌ها با استفاده از آزمون‌های t-test و کای دو تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که بیش از 80 درصد دانشجویان بدون هیچ شناخت قبلی از رشته آن را انتخاب کرده و بیش از 90 درصد آنها این رشته را از اولویت‌های انتخاب رشته خود ندانسته و 80 درصد از آنها بیان کردند که رشته آنها از موقعیت شغلی مناسبی برخوردار نیست.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، بطور کلی نظر اکثر دانشجویان نسبت به ورود به این رشته منفی بود. در نتیجه بهتر است این رشته بطور مناسب و کامل قبل از ورود به آن به دانش آموزان معرفی شود و همچنین تجدید نظری بر روی سرفصل‌های دروس این رشته انجام شود تا نیازهای جامعه برطرف گردد.
انسیه نوروزی، فریده فتحی نژاد، فاطمه سلمانی، پریسا صدیق آرا، طیبه زینلی،
دوره 16، شماره 1 - ( 3-1402 )
چکیده
زمینه و هدف: هدف از این مطالعه ارزیابی تفاوت دانش، نگرش و عملکرد از جنبه بهداشت و ایمنی مواد غذایی بین افراد جامعه با و بدون سابقه ابتلا به کووید-۱۹ است.
روش بررسی: مطالعه توصیفی-تحلیلی با استفاده از پرسشنامه آنلاین استاندارد بر روی 712 نفر از شهریور تا مهر ماه 1400 انجام شد. پرسشنامه در چهار بخش که بخش اول شامل اطلاعات دموگرافیک، بخش دوم شامل 7 سوال در ارتباط با دانش شرکت‌کنندگان در مورد بهداشت و ایمنی مواد غذایی، بخش سوم شامل 10 سوال درباره نگرش و بخش چهارم 10 سوال مربوط به عملکرد بهداشتی شرکت کنندگان استفاده شد. از مدل رگرسیون خطی چندگانه برای تعیین بهترین پیش بینی کنندههای دانش، نگرش و عملکرد استفاده شد. سطح معنی‌داری p <0/05 در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: افراد دارای سابقه ابتلا 271 (43 درصد) و افراد بدون سابقه ابتلا 361 (57 درصد) نفر بودند. فاکتورهای جمعیت شناختی در بین افراد با و بدون سابقه ابتلا تفاوت معنی‌داری نداشت. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که دانش (0/05p=) و عملکرد افراد (0/002p=) در ارتباط با بهداشت و ایمنی موادغذایی با سابقه ابتلا به کرونا ارتباط معنی‌داری دارد. اما نگرش افراد متاثر از سابقه ابتلا به کرونا نبود (0/17p=). مهمترین پیش بینی کننده عملکرد نگرش بود (0/001p<).
نتیجه‌گیری: می‌توان گفت که ابتلا به کرونا باعث افزایش دانش و بهبود عملکرد مردم در ارتباط با اصول بهداشت و ایمنی موادغذایی در طول همه گیری کووید-19 شده و در نتیجه شرایط بهداشتی بهبود یافته است.
احمد مهری، محمد رضوانی قالهری، اشرف مظاهری تهرانی، پرنیا بشردوست، مجید محمدی، روح‌الله دهقانی،
دوره 16، شماره 3 - ( 9-1402 )
چکیده
زمینه و هدف: سیگار کشیدن یکی از بزرگترین مشکلات بهداشت عمومی در جهان است که می تواند بار کلی بیماری در جهان را افزایش دهد. از آنجا که درک عوامل مرتبط با سیگار کشیدن در بین دانشجویان پزشکی برای تدوین و تبیین برنامه‌های مداخله‌ای آموزشی عاملی مهم و ضروری تلقی میشود لذا این مطالعه با هدف تعیین شیوع مصرف سیگار دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کاشان و عوامل مرتبط با آن انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه مقطعی بر روی 681 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کاشان در نیمسال اول تحصیلی 1398 با انجام نمونه گیری تصادفی ساده انجام شد. استعمال سیگار در افراد، خانواده، دوستان نزدیک و سایر مشخصات دموگرافیک با استفاده از پرسشنامه با پایایی مطلوب مورد سنجش واقع شد و برای تجزیه و تحلیل آماری از رگرسیون لجستیک چندگانه استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین سنی شرکت‌کنندگان در این مطالعه (313 پسر و 368 دانش آموز دختر) 4/2 ±25 سال بود. شیوع مصرف سیگار در بین دانشجویان 9/4 درصد (16/7 درصد در پسران و 3/35 در دختران) بود. همچنین، مصرف سیگار با تمایل به سیگار، زندگی در خوابگاه، داشتن دوستان نزدیک سیگاری و اعضای خانواده با سابقه مصرف سیگار ارتباط معنی‌داری داشت (0/05>p).
نتیجه‌گیری: افت تحصیلی دانشجویانی که سیگار مصرف می کنند به میزان قابل توجهی بالاتر از سایر دانشجویان است. از آنجاییکه این مطالعه عوامل مرتبط با مصرف سیگار را در دانشجویان نشان داده است، استفاده از این یافته‌ها می‌تواند مبنایی برای پیشگیری از مصرف سیگار و توسعه مداخلات پیشگیرانه باشد.
هوشمند باقری قره بلاغ، فاطمه محمدی،
دوره 17، شماره 1 - ( 3-1403 )
چکیده
زمینه و هدف: چالش جوامع سالم تر با توجه به محیط زیست و پذیرش دسته جمعی رفتارهای دوستدار محیط زیست آغاز می شود، زیرا انتخاب هایی که مصرف کنندگان با توجه به محیط زیست انجام می دهند بر سلامت و کیفیت زندگی نسل فعلی و آینده تأثیر می‌گذارد. از اینرو درک مفهوم، ویژگی ها و مشخصات جامع مصرف کنندگان سبز برای دانشگاهیان و بازاریابان ضروری است. در این راستا، هدف از مطالعه حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر نگرش مصرف کنندگان نسبت به محصولات سازگار با محیط زیست با توجه به نقش تعدیلگری نوجویی سبز است.
روش بررسی: این مطالعه از نظر هدف کاربردی، از نظر جمع‌آوری داده توصیفی، از لحاظ نوع پیمایشی و از نظر ماهیت کمّی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه مصرف کنندگان محصولات سبز در شهر شاهین دژ تشکیل می‌دهند. حجم نمونه مطابق با فرمول کوکران 208 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شد. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از مدلسازی معادلات ساختاری نرمافزار LISREL و حداقل مربعات جزئی (-Pls3Smart) بهره گرفته شد.
یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که نگرش زیست محیطی (با ضریب معناداری 5/20)، توجه به سلامتی (ضریب معناداری 4/07) و دانش زیست محیطی (ضریب معناداری 3/30) بر نگرش مصرف‌کنندگان نسبت به محصولات سبز تأثیر مثبت و معناداری دارد و متغیر نوجویی سبز به عنوان نقش متغیر تعدیلگری مهم این رابطه شناخته و تأیید شد.
نتیجه گیری: یافته‌های این مطالعه بینشی در مورد توسعه استراتژی‌های آموزشی مناسب برای گروه‌های مصرف‌کننده مختلف به منظور تشویق مصرف‌کنندگان به خرید محصولات سازگار با محیط زیست، با هدف ایجاد محیطی سالم‌تر برای نسل‌های فعلی و آینده، فراهم می‌کند.
