زمینه و هدف: وجود آفت‌کش‌ها در شیر و فراورده‌های آن می‌تواند برای مصرف‌کنندگان مخاطره‌آمیز باشد. هدف از این مطالعه تعیین میزان دیازینون و سایپرمترین در شیر، پنیر و کره عرضه‌شده در شهر گنبدکاووس بود.
روش بررسی: در این مطالعه تعداد 50 نمونه شامل شیر خام، شیر پاستوریزه، شیر فرادما، پنیر سنتی و کره سنتی از دی‌ماه تا اسفندماه 1400 از مراکز عرضه در شهر گنبدکاووس به‌صورت تصادفی اخذ گردید و میزان سموم با روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا تعیین گردید.
یافته‌ها: میانگین میزان دیازینون در نمونه‌های شیر خام، شیر پاستوریزه و شیر فرادما به ترتیب µg/kg 9/68 ± 41/91، µg/kg 5/86 ± 28/07 و µg/kg 9/52 ± 40/21 بود. میانگین میزان سایپرمترین در نمونه‌های شیر خام، شیر پاستوریزه و شیر فرادما به ترتیب µg/kg 8/20 ± 34/06، µg/kg 5/88 ± 22/63 و µg/kg 8/09 ± 29/82 بود. اختلاف معنی‌دار در بین انواع نمونه‌ها ازنظر میزان دیازینون و سایپرمترین مشاهده گردید. در نمونه پنیر میانگین میزان دیازینون و سایپرمترین به ترتیب µg/kg 10/59 ± 57/23 و µg/kg 8/69 ± 38/12 بود. در نمونه کره میانگین میزان دیازینون و سایپرمترین به ترتیب µg/kg 4/15 ± 16/77 و µg/kg 6/47 ± 17/5 بود.
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد انواع شیر در گنبدکاووس دارای باقیمانده دیازینون بیش از حد مجاز هستند. این در حالی است که باقیمانده سایپرمترین در نمونه‌ها کمتر از حد مجاز بود. با توجه به نتایج حاصله برنامه مدونی برای کاهش میزان باقیمانده دیازینون در شیر، پنیر و کره توزیعی در شهر گنبدکاووس باید اجرا گردد.
