فصلنامه

---

زمینه و هدف : کنترل و تصفیه آب­های زیرزمینی به وسیله نانو ذرات آهن در طی سالیان اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. کروم به عنوان یکی از آلاینده­های متداول خاک و آب­های زیرزمینی محسوب می­گردد. آهن با ظرفیت صفر، به عنوان عامل احیاکننده طبیعی می تواند در کنترل مکان­های آلوده مورد استفاده قرار گیرد. هدف از انجام این تحقیق بررسی حذف کروم  VI  ظرفیتی از محیط­های آبی با استفاده از نانو ذرات آهن تولیدی و پارامترهای موثر بر آن می باشد.
روش و بررسی:  در این تحقیق سنتز نانو ذرات آهن با ظرفیت صفر (nZVI) به وسیله افزودن محلول آبکی بورو هیدرید سدیم به محلول آبکی کلرور فریک  صورت پذیرفت و کارآیی حذف کروم VI در سیستم ناپیوسته  مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین تأثیر عوامل مؤثر در این فرآیند شامل pH محلول ، غلظت اولیه کروم، غلظت  nZVI و مدت زمان تماس نیز بررسی گردید.
یافته ها : نتایج حاصل از تحقیق مشخص ساخت که ذرات تولیدی در مقیاس نانو بوده و در 3pH= و با غلظت اولیه کروم 10میلی گرم بر لیتر، اضافه نمودن 5/0 گرم بر لیتر نانو ذرات آهن  و  زمان تماس 2 دقیقه ، 100%  از کروم VI حذف گردیده است. 
نتیجه گیری: غلظت  nZVI اثر قابل توجه­ای  در احیاء کروم 6 ظرفیتی دارد. واکنش در محدوده وسیعی از  pH  صورت گرفته وکارآیی  حذف با  pHرابطه عکس دارد. کارایی حذف قابل توجه،  سرعت بالای فرآیند و زمان کوتاه واکنش نشان می­دهد که nZVI دارای توانایی بالایی در احیای کروم و حذف آن از آب­های آلوده می­باشد. 

---

زمینه وهدف: فاضلاب های رنگی صنایع نساجی یکی از منابع مهم آلودگی محیط زیست اند. استفاده از روش های مناسب دوستدار محیط زیست به منظور حذف این آلاینده ها ضروری است. در سال های اخیر، استفاده از فرایندهای اکسیداسیون پیشرفته، بر پایه تولید اجزای بسیار فعال و واکنش پذیر مانند رادیکال هیدروکسیل پیشنهاد شده است. هدف از انجام این تحقیق، تجزیه فتوکاتالیستی رنگ متیلن بلو با استفاده از نانو ذرات اکسید روی تحریک شده با پرتو فرابنفش (UVA)  است.
روش بررسی: در این تحقیق تجزیه فتوکاتالیستی رنگ متیلن بلو به کمک غلظت‌های مختلف نانوذرات اکسید روی با قطر زیر50 نانومتر و پرتو فرابنفش (UVA) در یک راکتور ناپیوسته (Batch) مورد مطالعه قرار گرفت. غلظت رنگ، غلظت نانو ذرات اکسید روی، شدت پرتو اشعه اولتراویوله از جمله متغیرهای مورد مطالعه در این تحقیق بودند.
یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که حذف رنگ متیلن بلو ارتباط مستقیمی با شدت تابش دارد. بهترین نتیجه حذف رنگ در غلظت 150 میلی‌گرم در لیتر نانو ذرات اکسید روی و شدت تابش240 میکرووات بر سانتی ‌متر مربع حاصل گردید. با افزایش غلظت رنگ سرعت حذف رنگ کاهش می‌یافت. متعاقب حذف رنگ، 7/32% از میزان COD اولیه نیز کاسته ‌می شد.
نتیجه گیری: فرایند تجزیه فتوکاتالیستی به کمک نانو ذرات اکسید روی تحت تابش UVA در حذف کامل رنگ متیلن بلو وکاهش COD است.

---

زمینه و هدف : یکی از عمده ترین آلاینده های محیط زیست موجود در پساب صنایع مختلف از جمله آبکاری، کروم شش و نیکل دو ظرفیتی است که برای انسان و محیط زیست بسیار سمی است. لذا هدف از این تحقیق بررسی کارایی حذف فتوکاتالیستی کروم شش و نیکل دو ظرفیتی از محیط های آبی با استفاده از فرایند  UV/TiO₂ درسیستم ناپیوسته است.
روش بررسی: ابتدا طراحی و ساخت راکتور صورت گرفت و بعد از آن با تغییر دادن مقدار نانوذرات TiO₂ و ثابت نگه داشتن بقیه عوامل موثر، مقدار بهینه TiO₂ که برابر gr/L 1بود به دست آمد. سپس با ثابت نگه داشتن مقدار نانوذرات TiO₂ تاثیر pH، غلظت اولیه کروم شش ظرفیتی و نیکل دو ظرفیتی و زمان واکنش بررسی گردید.
یافته ها: نتایج مشخص ساخت که با افزایش زمان واکنش و مقدار TiO₂ کارایی حذف در مورد هر دو یون افزایش می یابد. هم چنین مشخص گردید که کارایی حذف فتوکاتالیستی کروم شش ظرفیتی با افزایش  pH و غلظت اولیه کروم کاهش می یابد، اما کارایی حذف فتوکاتالیستی نیکل دو ظرفیتی با افزایش غلظت اولیه نیکل دو ظرفیتی و pH به ترتیب کاهش و افزایش می یابد.
نتیجه گیری: به طور کلی نتایج نشان داد که می توان از فرایند UV/TiO₂ به عنوان یک روش موثر در حذف کروم شش و نیکل دو ظرفیتی از محیط های آبی استفاده کرد. 

---

زمینه و هدف: در این تحقیق سمیت نانوذرات اکسید روی (ZnO) و اکسید تیتانیوم (TiO₂) به عنوان دو نوع از پرکاربردترین نانوذرات مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه می تواند به وضع استانداردها و قوانین زیست محیطی نانوذرات کمک کند. 
روش بررسی: غلظت های مختلف از دو نانوذره ZnO و TiO₂ به محیط کشت های نوترینت آگار اضافه شد. سپس باکتری های اشرشیا کلی و استافیلوکوک اورئوس با تعداد مشخص به محیط کشت اضافه شدند و میزان بازدارندگی رشد در مقایسه با نمونه شاهد تعیین شد. اطلاعات حاصل به کمک نرم افزار SPSS ver 16.0 و آزمون استاندارد پروبیت، آنالیز شده و غلظت موثر 50 درصد(EC₅₀ ) و غلظت بدون اثر بازدارنده (NOEC) در ارتباط با دو نوع نانوذره تعیین گردید.
یافته ها: طبق آزمایشات، EC₅₀ 24 ساعته نانو ZnO ، با استفاده از ا. کلای و ا. اورئوس به ترتیب mg/L 47/5 و mg/L 38/2 به دست آمد. EC₅₀ 24 ساعته نانوذرات TiO₂ با استفاده از ا. کلای و ا. اورئوس نیز به ترتیب mg/L 5366 و mg/L 3471 محاسبه شد. همچنین برای نانوذرات ZnO غلظت بدون اثر بازدارنده (NOEC) با استفاده از ا. کلای و ا. اورئوس به ترتیب 15/1 و mg/L 28/3 و برای نانوذرات اکسید تیتانیوم غلظت بدون اثر بازدارنده با استفاده از ا. کلای و ا. اورئوس به ترتیب 1937 و 1184 محاسبه شد.
نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که سمیت حاد نانوذرات اکسید روی به مراتب بیشتر از سمیت حاد نانوذرات اکسید تیتانیوم است. مقایسه نتایج این مطالعه با معیارهای ارایه شده توسط EPA نیز نشان می دهد که از نظر سمیت حاد، نانوذرات اکسید روی در رده مواد با سمیت متوسط و نانوذرات اکسید تیتانیوم در رده موادی که عملا غیر سمی هستند قرار می گیرد. بنابراین پیشنهاد حدود مجاز مواجهه و وضع استانداردهای دفع محیطی نانوذرات اکسیدروی از نظر سمیت حاد در مقایسه با نانوذرات اکسید تیتانیوم نیازمند مراقبت بیشتری است.

---

زمینه و هدف:  امروزه در بسیاری از شهرهای کشور افزایش بیش از حد نیترات مشاهده می شود که این افزایش نیترات مشکلاتی را در زمینه محیط زیست و بهداشت عمومی ایجاد می کند. نیترات در غلظت های بالا در آب آشامیدنی در نوزادان زیر شش ماه با هموگلوبین تولید متهموگلوبین وایجاد سندرم بچه آبی (blue baby) می کند و همچنین از ترکیبات سرطان زا نیز تولید می کند. در نتیجه غلظت بالای آن اهمیت ویژه ای دارد، بنابراین هدف از این مطالعه تعیین میزان حذف نیترات از آب توسط نانو ذره آهن صفر است.
روش بررسی: آزمایش ها بر روی نمونه های سنتتیک در غلظت های مشخص انجام شد ونمونه ها از لحاظ pH، تاثیر زمان تماس، غلظت نیترات اولیه و سولفات به عنوان متغیر مداخله گر مورد آنالیز قرار گرفتند. تمامی آنالیزها بر اساس استاندارد متد انجام شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که در غلظت 200 میلی گرم در لیتر نیترات و pH های 7، 6، 5 میزان حذف نیترات در 60 دقیقه به ترتیب 69، 72، 88 درصد است. میزان حذف نیترات در غلظت 100 و 300 میلی گرم در لیتر و  6=pH به ترتیب از 60 به83 درصد رسیده است. در غلظت 200 و300 میلی&thinspگرم در لیتر  نیترات همراه با همین غلظت سولفات در pH‌‌‌‌ برابر7 بازده حذف از حالتی که  بدون سولفات بوده است از 72 به درصد 70رسیده است.
نتیجه گیری: نتایج تحقیقات نشان می دهد که pH اولیه محلول برای رسیدن به حداکثر بازده حذف حایز اهمیت است، به طوری که در pH های پایین تر میزان حذف بیشتری مشاهده می شود. در تمامی آزمایش ها بیشترین میزان حذف در 5 دقیقه اول به دست آمد. همواره با افزایش غلظت اولیه نیترات میزان حذف بیشتری مشاهده شد.

---

MicrosoftInternetExplorer4 زمینه و هدف: فن‌آوری نانو، شناخت و کنترل مواد در ابعادی بین 1 تا 100 نانومتر است که در این ابعاد خواص فیزیکی، شیمیایی و زیستی ماده غیر معمول است. با توسعه روزافزون این فن‌آوری، نگرانی‌ها در رابطه با خطرات احتمالی رهایش مواد محتوی ذرات نانو به محیط زیست در حال افزایش است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر شوری بر میزان سمیت حاد کلویید نانوذرات نقره در بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان  (Oncorhynchus mykiss)  است.
روش بررسی: جهت انجام آزمایشات سمیت، از آب دریای خزر (ppt 2/0±12) به عنوان منبع آب لب شور و از آب شهر کلر زدایی شده (ppt 4/0) به عنوان منبع آب شیرین، استفاده شد. سمیت نانو ذرات نقره در آب لب شور، در غلظت های ppm 64 و32 ،16 ،8 ، 4، 2 ، 1 و در آب شیرین، در غلظت‌های ppm 12/0، 25/0، 5/0، 1، 2، 4 و  8 مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین جهت بررسی کیفیت نانوذرات نقره از دستگاه‌های Zetasizer، ICP و TEM استفاده شد.
یافته ها: نتایج دوز کُشنده میانه (LC50) 96 ساعته، نشان داد که در آب لب شور نسبت به آب شیرین، سمیت کلویید نانوذرات نقره برای بچه‌ماهی قزل آلای رنگین 12 برابر کاهش می‌یابد.
نتیجه‌گیری: تحلیل نتایج نشان داد که در مورد ماهیان یک گرمی قزل آلای رنگین کمان، نانوذرات نقره در آب شیرین و لب شور به ترتیب به عنوان ماده ای بسیار سمی و کمی سمی دسته‌بندی می‌شوند.

---

MicrosoftInternetExplorer4 زمینه و هدف: وجود فلزات سنگین در منابع آب از مشکلات مهم زیست محیطی بسیاری از جوامع است. این فلزات اثرات خطرناکی بر روی سلامتی انسان دارند. هدف از این مطالعه، بررسی و مقایسه حذف سرب توسط جاذب‌های نانو و میلی‌متری خاکستر برگ سدر است.
روش بررسی: این مطالعه در مقیاس آزمایشگاهی به صورت ناپیوسته و با تغییر فاکتورهای موثر مانند pH (3، 4، 5، 6، 7 و8)، زمان تماس(5، 10، 15، 30، 45، 60، 90 و120 دقیقه) و مقدار جاذب (1، 2، 5، 10، 20 و 50 گرم بر لیتر)  در غلظت 10 میلی‌گرم بر لیتر محلول فلزی سرب مورد بررسی قرار گرفت. سینتیک‌های جذب سرب بر روی جاذب‌های تهیه شده بر اساس مدل‌های هو و همکاران و لاگرگرن و تطابق داده‌های جذب با ایزوترم‌های جذب لانگمیر و فروندلیچ بررسی شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که با افزایشpH از 3 تا 5 کارایی جذب افزایش، ولی در pH بالاتر از 5 یون‌های فلزی رسوب کردند. افزایش زمان تماس باعث افزایش کارایی جذب و با افزایش مقدار جاذب نانومتری کارایی ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت. همچنین داده‌های به دست آمده در این تحقیق برای هر دو جاذب نشان می‌دهند جذب سرب از مدل سینتیک هو و همکاران و ایزوترم لاگرگرن به خوبی تبعیت می‌کند.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به دست آمده سطح ویژه بالاتر نانو ذرات (56/29 متر مربع بر گرم) نسبت به میلی ذرات (80/17 متر مربع بر گرم) باعث می‌شود ظرفیت جاذب نانومتری (93/19 میلی‌گرم بر گرم)، حدود 4 برابر بیشتر از ظرفیت جاذب میلی‌متری (673/4 میلی‌گرم بر گرم) باشد و این نشان‌دهنده توانایی بالای نانو ذرات در جذب عنصر سرب از محیط‌های آبی است.

---

زمینه و هدف: بنزن، تولوئن و زایلن‌ها (BTX) آلاینده‌های آلی هستند که به طور عمده به همراه نفت و مشتقات آن وجود دارند. BTX جزو آلاینده‌های زیست محیطی بوده و برای سلامتی انسان نیز مضر به حساب می‌آیند. استفاده از جاذب‌هایی مانند زئولیت، یکی از انواع روش‌های حذف این ترکیبات است که در این مطالعه نیز هدف بر آنست تا حذف ترکیبات BTX با استفاده از زئولیت نوع کلینوپتیلولیت و همچنین زئولیت به همراه نانوذرات اکسید مس به جهت خاصیت کاتالیستی آن مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد.
روش بررسی: در این مطالعه از زئولیت منطقه گرمسار سمنان در اندازه دانه‌ای 1-2 میلی‌متر و با انجام اصلاح اسیدی توسط اسید کلردریک و همچنین حالت نانوذره دار شده آن با استفاده از نانوذرات اکسید مس، استفاده شد. جریان هوا که به طور مصنوعی آلوده شده بود، به صورت پیوسته به کار گرفته شد و نمونه‌برداری با استفاده از چارکول تیوب از جریان ورودی و خروجی انجام شد. تشخیص غلظت آلاینده‌ها با استفاده از کروماتوگرافی گازی با آشکارساز FID صورت گرفت.
یافته ها: راندمان حذف برای بنزن، تولوئن، -pزایلن، -mزایلن و -oزایلن در کلینوپتیلولیت به ترتیب برابر 3/78، 1/62، 2/32، 15/32 و 8/18% و در کلینوپتیلولیت حاوی نانوذرات اکسید مس به ترتیب 42/25، 65/35، 33/36، 24/33 و 39/29% به دست آمد. میانگین راندمان حذف ترکیبات BTX در زئولیت بدون نانوذره (31/43%) بیشتر از زئولیت نانوذره دار (32%) به دست آمد. لیکن، نتایج نشان داد که غلظت CO₂ در هوای خروجی از زئولیت حاوی نانوذره (ppm 550) بیشتر از زئولیت بدون نانوذره (ppm 525) است.
نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که اضافه شدن نانوذرات به زئولیت هرچند باعث کاهش راندمان حذف بنزن و تولوئن شده است که می تواند ناشی از اشغال یا مسدود شدن سایت‌های جذب آلاینده‌ها روی زئولیت توسط نانوذرات باشد، ولی موجب ارتقای تاثیر کاتالیستی زئولیت در شکستن مولکول‌های آلاینده ها و پیشرفت بیشتر فرایند تجزیه آنها تا تبدیل شدن به CO₂ شده است.

---

MicrosoftInternetExplorer4 زمینه و هدف: آنیلین ماده‌ای است که در صنایع شیمیایی و در فرایندهای مختلفی استفاده می گردد و به دلیل اثرات منفی روی محیط، روش‌های مختلفی جهت حذف این ماده مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه، کارایی فرایند فتوکاتالیستی نانوذرات اکسید روی در حذف آنیلین از پساب سنتتیک مورد مطالعه قرار گرفت.
روش بررسی: راکتور فتوکاتالیستی از جنس پلکسی گلاس و به حجم 5 لیتر که لامپ فرابنفش (20w.) در مرکز آن (داخل غلاف کوارتزی) بوده و نانوذرات اکسیدروی (g/L 5/0-2/0) وارد پساب سنتتیک حاوی آلاینده آنیلین با غلظت ppm.052 می‌گردید. پس از طی زمان‌‌ ماند30و90،60دقیقه، نمونه‌ها سانتریفوژ شده و محلول رویی توسط فیلتر µ.2/0 از جنس PTFE، فیلتر شد. جهت استخراج مواد آلی از نمونه و آنالیز آنها، از روش مایع ـ مایع و دستگاه گازکروماتوگرافی استفاده گردید.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که فرایند فتوکاتالیستی اکسید روی می‌تواند به طور موثری، منجر به حذف آلاینده آنیلین از پساب گردد. راندمان حذف آنیلین در غلظت نانوذرات اکسیدروی برابر g/L 5/0  به مقدار کمتری نسبت به سایر غلظت‌ها افزایش نشان می‌داد و آزمون آماری (ANOVA) نشان از عدم وجود اختلاف معنادار بین راندمان حذف آنیلین در غلظت‌های مختلف نانوذرات داشت. در pH قلیایی، بیشترین راندمان حذف آنیلین در زمان ماند 90 دقیقه و غلظت نانوذرات g/L 5/0 به میزان 3/76% به دست آمد.
نتیجه‌گیری: در نهایت، می‌توان نتیجه‌گیری نمود که فرایند فتوکاتالیستی نانوذرات اکسیدروی برای حذف آلاینده آنیلین از پساب مناسب است.

---

MicrosoftInternetExplorer4 زمینه و هدف: آرسنیک یکی از سمی­‌ترین آلاینده­‌های آب‌‌های زیرزمینی و خاک است. قابلیت تجمع زیستی آرسنیک (III) در گیاهان از طریق آبیاری با آب­‌های آلوده به این آلاینده و نیز ورود آن به زنجیره غذایی موجودات زنده، خطرات جبران ناپذیری به بار می‌آورد. هدف از این بررسی، مطالعه امکان حذف آرسنیک (III) از آب ‌های آلوده با استفاده از نانوذرات پراکسید کلسیم سنتز شده و پارامترهای موثر بر آنست. هم‌چنین تاثیر افزودن نانوذرات بر فاکتورهای مهم آّبیاری بررسی گردید.
روش بررسی: در این تحقیق ابتدا نانوذرات پراکسید کلسیم به شیوه شیمیایی مورد سنتز قرار گرفته و سپس کارایی آن در حذف آرسنیک از نمونه‌های آبی آلوده به آن مورد بررسی قرار گرفت. و نیز تاثیر عوامل موثر بر این فرایند چون pH، غلظت­‌های متفاوت آرسنیک (III) و نانوذرات نیز مورد مطالعه قرار گرفت. نهایتا نتایج مربوط به اثر نانوذرات بر شاخص‌­های مهم کیفی آب آبیاری ارایه شد.
یافته‌ها: نتایج به دست آمده از این تحقیق مشخص ساخت که اندازه ذرات تولیدی در محدوده nm  25-15 بوده و هم‌چنین نتایج مشخص نمود که کارایی نانو ذرات تولیدی با غلظت mg/L 40و در محدوده pH آبیاری (5/8-5/6) در حذف آرسنیک (III) با غلظت اولیه  /L μg 004 از آب آلوده در زمان تماس min03، حدود 88% بوده است. هم چنین نانوذرات فوق، تاثیر منفی بر فاکتورهای مهم کیفی آب آبیاری نداشت.
نتیجه ‌گیری: در مجموع می­‌توان نتیجه گرفت که نانوذرات پراکسید کلسیم بر پایه اکسیداسیون شیمیایی در محل، اثر قابل توجهی در کاهش غلظت آرسنیک (III) تا کمتر از استانداردهای توصیه شده برای آب آبیاری دارد. سرعت بالای فرایند و زمان نسبتا کوتاه واکنش، هم‌چنین عدم اثرات منفی بر پارامترهای مهم آبیاری نشان می‌ دهد که نانوذرات پراکسید کلسیم سنتز شده، توانایی بالایی در حذف آرسنیک (III) ازآب‌های آلوده را دارند.

---

---

---

زمینه و هدف: سیکلون یکی از رایج ترین وسایل غبارگیرهاست که با استفاده از نیروی گریز از مرکز ذرات را از جریان گاز جدا می کند اما بازده خوبی برای کنترل ذرات کوچکتر از 10µm ندارد. هدف این مطالعه بررسی تاثیر باردار­کردن ذرات بر بازده سیکلون در جمع آوری ذرات کوچکتر از µm 1 سیلیس است. روش بررسی: در راستای هدف فوق یک سیستم تهویه موضعی همراه با پالایشگر سیکلون با راندمان متداول مدل Lapple به صورت پایلوت طراحی و نصب گردید. یک منبع تغذیه ولتاژ بالا که قادر به تامین ولتاژ 18 Kv بود برای باردار کردن ذرات سیلیس به روش‌های استفاده شد. برای نمونه برداری از ذرات در بالا دست و پایین دست سیکلون در شرایط مختلف تحقیق، از پروپ ایزوکنتیک استفاده شد و اندازه‌­گیری توسط دستگاه شمارنده ذرات مدل Grimm 1.08 انجام گرفت. یافته ‌ها: باردارکردن ذرات سیلیس باعث افزایش قابل توجه بازده آنها شده است. بازده جمع آوری با افزایش ولتاژ رابطه مستقیم دارد طوری که بازده جمع آوری کل ذرات از 7/2% در حالت بدون باردارسازی به حدود 72% در حالت باردارسازی با ولتاژ 18 Kv افزایش یافته است. از نتایج مهم دیگر، اثر معکوس سرعت جریان هوای ورودی هوا بر بازده کنترل ذرات در حالت باردارسازی بوده است.
نتیجه‌گیری: استفاده از الکتروسیکلون برای جمع آوری ذرات کوچکتر از 1µm  در مقایسه با سیکلون دارای بازده قابل توجهی است.

---

زمینه و هدف: نگرانی روز افزون در مورد تخلیه رنگ‌های سنتتیک به آب‌های طبیعی در حین فرآیند رنگ‌دهی در صنایع مختلف، استفاده از عملیات‌های مؤثر جهت حذف و جداسازی این آلاینده‌ها را ضروری می‌سازد. در این مقاله، از نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم تثبیت شده جهت تخریب فتوکاتالیستی رنگ اسیدی سیاه 26 در یک راکتور بستر ثابت استفاده شد. روش بررسی: در این بررسی، از الیاف گونی به عنوان پایه برای تثبیت فتوکاتالیست استفاده شد. خواص ساختاری فتوکاتالیست‌های تثبیت شده با استفاده از آنالیزهای SEM و XRD مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی عملکرد فرایند تخریب از اسپکتروفتومتری جذب UV-vis و آنالیز مقدار اکسیژن شیمیایی خواهی (COD) استفاده شد. اثر pH، آنیون‌ها، مقدار H2O2 و غلظت اولیه رنگ بر روی میزان رنگ‌زدایی در سیستم تثبیت شده مورد بررسی قرار گرفت و مقادیر بهینه آنها مشخص گردید. یافته‌ها: آنالیز SEM تشکیل بلورهای TiO2 را بر روی الیاف گونی تأیید می‌کند. نتایج XRD نشان می‌دهد که در نتیجه عملیات تثبیت، در ساختار بلوری فتوکاتالیست تغییر چندانی اتفاق نمی‌افتد. نتایج نشان می‌دهد که میزان رنگ باقیمانده در سیستم تثبیت شده پس از گذشت 1h از تجزیه رنگ اسیدی، 40% و کمتر از سیستم سوسپانسیون (54%) است. نتایج COD نشان می‌دهد که ذرات TiO2 تثبیت شده بر روی الیاف گونی، تقریبا 94% ترکیبات آلی موجود در محلول را پس از گذشت 3h از تجزیه فتوکاتالیستی رنگ اسیدی تخریب می‌کند. نتیجه‌گیری: استفاده از نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم تثبیت شده بر الیاف گونی می‌تواند به عنوان یک روش مؤثر و کم هزینه، در حذف آلاینده‌ها از فاضلاب به‌کار رود.

---

زمینه و هدف: در میان فلزات سنگین کادمیوم به‌دلیل تحرک زیاد و سمیت آن، به‌لحاظ بهداشتی و زیست‌محیطی اهمیت زیادی دارد. هدف از این پژوهش سنتز نانوذرات مگنتیت (Fe3O4) اصلاح شده با سدیم دودسیل سولفات (SDS) و ارزیابی عملکرد آن در حذف کادمیوم از محلول‌های آبی بوده است. روش بررسی: نانوذرات مگنتیت اصلاح شده سنتز گردید و تأثیر پارامترهای pH و زمان تماس بر کارایی حذف کادمیوم در سیستم ناپیوسته مورد بررسی قرار گرفت. سپس ضرایب سینتیک‌ها و ایزوترم‌های جذب در شرایط pH بهینه و زمان تعادل جذب محاسبه گردید. برای تعیین ویژگی‌های نانوذرات مگنتیت اصلاح شده تولیدی از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)، دستگاه پراش نگار اشعه XRD) X) و طیف‌سنج مادون قرمز (FTIR) استفاده شد. یافته‌ها: تصویربرداری از نانوذرات تولیدی با میکروسکوپ الکترونی نشان داد که قطر این ذرات nm 40-60 است. نتایج نشان داد که در سیستم ناپیوسته با 50mL محلول کادمیوم با غلظت 10mg/L و مقدار 0/1g جاذب، حداکثر جذب کادمیوم در مدت زمان 12h در 6 = pH اتفاق می‌افتد. همچنین بر اساس نتایج آزمایش سینتیک، زمان تعادل برابر 30min به‌دست آمد. فرایند جذب از مدل سینتیک مرتبه دوم هو تبعیت کرده و داده‌های جذب با ایزوترم فروندلیچ مطابقت بیشتری داشت. حداکثر ظرفیت جذب نانوذرات مگنتیت اصلاح شده برای کادمیوم 9/604mg/L به‌دست آمد. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که نانوذرات مگنتیت اصلاح شده می‌تواند به‌عنوان جاذبی مؤثر جهت حذف کادمیوم از منابع آب آلوده به‌کار رود.

---

---

زمینه و هدف: بسیاری از اختلالات تنفسی و غیرتنفسی در ارتباط با حضور بیوآیروسل‌ها در هوای داخل و محیط خارج است. بهترین شرایط برای حیات بیوآیروسل‌ها رطوبت بالا و دمای متوسط است که معمولا در فضاهای بسته و با جمعیت بالا و متمرکز مانند زندان وجود دارد و با ایجاد کانون‌های نشر عوامل بیماری‌زا در غالب ذرات هوابرد از طریق تنفس، عطسه و سرفه سلامت زندانیان را در معرض خطر شیوع بیماری‌ها قرار می‌دهد. از این‌رو تعیین غلظت ذرات معلق هوا و همچنین شناسایی و تعیین مقدار انواع باکتری‌های موجود در هوای تنفسی زندانیان در نقاط پرتراکم محیط‌های داخلی یکی از زندان‌ها و ارتباط این دو با یکدیگر هدف تحقیق است. روش بررسی: این تحقیق در دو فصل تابستان و زمستان سال 1391 انجام گرفت. در این مطالعه از دستگاه TSI برای جمع‌آوری ذرات معلق PM2.5 و PM10 و از محیط‌های کشت بلاد آگار، EMB آگار و لون اشتاین برای شناسایی باکتری‌ها در 6 نقطه بسته و پرجمعیت زندان در دو بخش خوابگاهی و درمانی استفاده شد که طبق روش استاندارد NIOSH 0800 در دو فصل تابستان و زمستان متوالی با استفاده از پمپ دبی بالای L/min 3/28 و ایمپکتور تک مرحله‌‌ای اندرسون با مدت زمان نمونه‌برداری min 5/2 برای هر پلیت (ظرف دردار پهن حاوی محیط کشت) و طی مراحل آزمایشگاهی صورت پذیرفت و درنهایت پس از شمارش و تشخیص کلونی‌های رشد یافته و تعیین تراکم بر حسبCFU/m³ ، داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل آزمون‌های آماری Anova و Post Hoc و Correlation و آزمون همبستگی پیرسون قرار گرفتند. یافته‌ها: مقادیر ذرات معلق در نقاط نمونه‌برداری خوابگاهی بیش از حد مجاز h 24 و در مکان‌های درمانی کمتر از حد مجاز بودند. از این 6 ایستگاه، در 3 ایستگاه از هر دو گروه باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی و در سه ایستگاه فقط باکتری‌های گرم مثبت کشت داده شدند. بیشترین بارآلودگی میکروبی در کریدور اصلی زندان و خوابگاه 2 و کمترین مقدار آلودگی در خوابگاه بیماران بستری و خوابگاه سل مشاهده شدند. نتایج نشان داد که بین ذرات معلق و بار میکروبی موجود در هیچ یک از فصول تابستان و زمستان ارتباط معنی‌داری وجود نداشت لیکن بین میزان تراکم جمعیت، تعداد تهویه و تراکم باکتری در هوای تنفسی زندانیان ارتباط قوی و از نوع مستقیم برقرار بود. نتیجه‌گیری: باتوجه به اینکه طبق یافته‌ها بیشتر بار آلودگی میکروبی و غلظت غیرمجاز ذرات در بخش‌های خوابگاهی و عمومی بوده است می‌توان ورود روزانه زندانیان جدید، تراکم بالای جمعیت، وجود زندانیان بیمار و نیز زندانیانی که دارای بیماری‌های تنفسی پنهان هستند و هنوز علایم بالینی را نشان نداده‌اند، شرایط آب و هوایی و هجوم ریزگردها را در آلوده بودن نقاط پر تردد و پر تراکم زندان مورد بررسی دخیل دانست که نیازمند کاهش جمعیت و اقدامات مهندسی و بهداشتی تکمیلی است.

---

---

---

زمینه و هدف: تعیین میزان اثرات آلودگی هوا در شهرهای مختلف با دو چالش مهم روبرو است؛ اولا محدودیت اطلاعات مربوط به اثرات بهداشتی آلاینده‌ها و ثانیا کمبود اطلاعات در خصوص میزان مواجهه با آلاینده‌های هوا و نیز مقادیر غلظت آنها. مطالعه حاضر از نوع مطالعات مشاهده ایی کاربردی بوده و از شهریور 1391 الی مرداد 1392 میزان غلظت، تغییرات فصلی و برآورد اثرات بهداشتی منتسب به ذرات معلق هوای آزاد شهر تبریز تعیین گردید. روش بررسی: بمنظور اندازه گیری ذرات معلق از نمونه بردار با حجم بالا و دستگاهHaz-Dust EPAM5000 استفاده شده و اثرات بهداشتی منتسب به ذرات معلق با استفاده از نرم افزار AirQ2.2.3 برآورد گردید. یافته ها: بر اساس نتایج حاصله، متوسط سالیانه غلظت ذرات معلق TSP، PM₁₀، PM_2.5 و PM₁ منطقه شهری به ترتیب برابر 139، 83، 38 و 27 &mug/m³ در منطقه صنعتی به ترتیب برابر 178، 110، 40 و 27 &mug/m³ بوده و متوسط مقدار نسبت ‌PM₁₀/TSP، PM_2.5/PM₁₀، PM₁/PM₁₀ و PM₁/PM_2.5 برای منطقه شهری به ترتیب برابر 0/6، 0/48، 0/33 و 0/7 و برای منطقه صنعتی به ترتیب برابر 0/61، 0/37، 0/28 و 0/77 بدست آمد. تعداد کل مرگ‌های منتسب به TSP برابر 327 مورد برآورد شد که از این تعداد، 202 مورد مرگ در اثر بیماریهای قلبی و عروقی و تعداد 99 مورد نیز در اثر بیماری‌های تنفسی بوده است. از طرفی میزان کل مرگ ناشی از ذرات PM₁₀ و PM_2.5 به ترتیب برابر 363 و 360 مورد تخمین زده شد. نتیجه گیری: طی این مطالعه مشخص شد که در طی روزهای نمونه برداری شده در منطقه شهری، غلظت ذرات PM₁₀ و PM_2.5 به ترتیب 73 درصد و 69 درصد از حد استاندارد ملی و از نظر استاندارد EPA به ترتیب 8 و 50 درصد از سطح استاندارد بالاتر بوده اند. همچنین بررسی مقادیر نسبت‌های مختلف ذرات معلق با اندازه های مختلف مشخص نمود که در شهر تبریز و بخصوص منطقه صنعتی آن، خاک زمین‌های اطراف و تعلیق دوباره ذرات از زمین سهم چشمگیری در انتشار ذرات معلق منطقه داشته و ذرات معلق هوای شهر تبریز در اغلب اوقات سال فراتر از حد استانداردهای وضع شده است.