جستجو در مقالات منتشر شده


۱۴ نتیجه برای ذرات معلق
بررسی ارتباط بین غلظت ذرات معلق در هوای داخل بیمارستان کودکان تهران و هوای آزاد اطراف آن در سال ۱۳۸۶
سهیلا رضایی، کاظم ندافی، حسین جباری، مسعود یونسیان، ارسلان جمشیدی، سید عبدالمحمد سادات، علیرضا رایگان شیرازی نژاد،
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: در سال‌های اخیر تماس با ذرات هوابرد به صورت یک مشکل عمده مطرح شده است که سلامتی انسان را به مخاطره می اندازد. مطالعات اپیدمیولوژیکی نشان داده است که آیروسل های موجود در هوا می توانند به عنوان عاملی برای انتشار میکروارگانیسم‌ها باشند. بدون توجه به منابع داخلی، کیفیت هوای داخل ساختمان به شدت تحت تاثیر کیفیت هوای آزاد است. با توجه به اینکه بخش اعظم زمان مردم در فضاهای بسته سپری می شود و مطالعات اندکی در زمینه کیفیت هوای داخل ساختمان صورت گرفته است،هدف از انجام این مطالعه تعیین غلظت ذرات معلق در هوای داخل بیمارستان مرکز طبی کودکان تهران و هوای آزاد است.
 روش بررسی: نمونه های ذرات معلق(PM۱۰,PM۲,۵) در هوای داخل بیمارستان و هوای آزاد مجاور آن با استفاده از دستگاه لیزری پایش ذرات معلق مدل۱۰۸/۱به مدت ۴ ماه از آذر تا اسفند ۱۳۸۶ برداشت شدند.محل نمونه برداری در هوای داخل ساختمان، اتاق بستری بیمار و در هوای آزاد ،پشت بام بیمارستان بود.
 یافته‌ها: طبق نتایج این مطالعه، غلظت ذرات PM۱۰در اتاق بستری در ۸۰% موارد از استاندارد WHO بیشتر بود. غلظت ذرات PM۲,۵ دراتاق بستری در ۴۲% موارد از استاندارد EPA و در ۶۴% موارد از استاندارد WHO بیشتر بود. برای سنجش ارتباط بین غلظت ذرات معلق و در هوای داخل بیمارستان و هوای آزاد از رگرسیون خطی استفاده شد. نتایج نشان داد که ارتباط خطی معنی داری بین غلظت ذرات معلق در هوای داخل بیمارستان و هوای آزاد وجود دارد.
نتیجه‌گیری: ارتباط غلظت آلاینده ها در هوای آزاد و هوای داخل بیمارستان نشان دهنده نفوذ این ذرات از محیط بیرون به داخل ساختمان است و هوای آزاد می تواند کیفیت هوای داخل ساختمان را تحت تاثیر قرار دهد.

بررسی ذرات معلق و بیوآیروسل‌های باکتریایی در هوای تنفسی زندانیان
محمدصادق سخاوت جو، رویا ذکاوتی، محسن پیمانی فروشانی،
دوره ۶، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: بسیاری از اختلالات تنفسی و غیرتنفسی در ارتباط با حضور بیوآیروسل‌ها در هوای داخل و محیط خارج است. بهترین شرایط برای حیات بیوآیروسل‌ها رطوبت بالا و دمای متوسط است که معمولا در فضاهای بسته و با جمعیت بالا و متمرکز مانند زندان وجود دارد و با ایجاد کانون‌های نشر عوامل بیماری‌زا در غالب ذرات هوابرد از طریق تنفس، عطسه و سرفه سلامت زندانیان را در معرض خطر شیوع بیماری‌ها قرار می‌دهد. از این‌رو تعیین غلظت ذرات معلق هوا و همچنین شناسایی و تعیین مقدار انواع باکتری‌های موجود در هوای تنفسی زندانیان در نقاط پرتراکم محیط‌های داخلی یکی از زندان‌ها و ارتباط این دو با یکدیگر هدف تحقیق است. روش بررسی: این تحقیق در دو فصل تابستان و زمستان سال ۱۳۹۱ انجام گرفت. در این مطالعه از دستگاه TSI برای جمع‌آوری ذرات معلق PM۲,۵ و PM۱۰ و از محیط‌های کشت بلاد آگار، EMB آگار و لون اشتاین برای شناسایی باکتری‌ها در ۶ نقطه بسته و پرجمعیت زندان در دو بخش خوابگاهی و درمانی استفاده شد که طبق روش استاندارد NIOSH ۰۸۰۰ در دو فصل تابستان و زمستان متوالی با استفاده از پمپ دبی بالای L/min ۳/۲۸ و ایمپکتور تک مرحله‌‌ای اندرسون با مدت زمان نمونه‌برداری min ۵/۲ برای هر پلیت (ظرف دردار پهن حاوی محیط کشت) و طی مراحل آزمایشگاهی صورت پذیرفت و درنهایت پس از شمارش و تشخیص کلونی‌های رشد یافته و تعیین تراکم بر حسبCFU/m³ ، داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل آزمون‌های آماری Anova و Post Hoc و Correlation و آزمون همبستگی پیرسون قرار گرفتند. یافته‌ها: مقادیر ذرات معلق در نقاط نمونه‌برداری خوابگاهی بیش از حد مجاز h ۲۴ و در مکان‌های درمانی کمتر از حد مجاز بودند. از این ۶ ایستگاه، در ۳ ایستگاه از هر دو گروه باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی و در سه ایستگاه فقط باکتری‌های گرم مثبت کشت داده شدند. بیشترین بارآلودگی میکروبی در کریدور اصلی زندان و خوابگاه ۲ و کمترین مقدار آلودگی در خوابگاه بیماران بستری و خوابگاه سل مشاهده شدند. نتایج نشان داد که بین ذرات معلق و بار میکروبی موجود در هیچ یک از فصول تابستان و زمستان ارتباط معنی‌داری وجود نداشت لیکن بین میزان تراکم جمعیت، تعداد تهویه و تراکم باکتری در هوای تنفسی زندانیان ارتباط قوی و از نوع مستقیم برقرار بود. نتیجه‌گیری: باتوجه به اینکه طبق یافته‌ها بیشتر بار آلودگی میکروبی و غلظت غیرمجاز ذرات در بخش‌های خوابگاهی و عمومی بوده است می‌توان ورود روزانه زندانیان جدید، تراکم بالای جمعیت، وجود زندانیان بیمار و نیز زندانیانی که دارای بیماری‌های تنفسی پنهان هستند و هنوز علایم بالینی را نشان نداده‌اند، شرایط آب و هوایی و هجوم ریزگردها را در آلوده بودن نقاط پر تردد و پر تراکم زندان مورد بررسی دخیل دانست که نیازمند کاهش جمعیت و اقدامات مهندسی و بهداشتی تکمیلی است.
بررسی تغییرات غلظت ذرات معلق هوای آزاد و ارزیابی اثرات بهداشتی منتسب به آنها در شهر تبریز
اکبر غلامپور، رامین نبی زاده، محمد صادق حسنوند، حسن تقی پور، ساسان فریدی، امیر حسین محوی،
دوره ۷، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۳ )
چکیده

زمینه و هدف: تعیین میزان اثرات آلودگی هوا در شهرهای مختلف با دو چالش مهم روبرو است؛ اولا محدودیت اطلاعات مربوط به اثرات بهداشتی آلاینده‌ها و ثانیا کمبود اطلاعات در خصوص میزان مواجهه با آلاینده‌های هوا و نیز مقادیر غلظت آنها. مطالعه حاضر از نوع مطالعات مشاهده ایی کاربردی بوده و از شهریور ۱۳۹۱ الی مرداد ۱۳۹۲ میزان غلظت، تغییرات فصلی و برآورد اثرات بهداشتی منتسب به ذرات معلق هوای آزاد شهر تبریز تعیین گردید. روش بررسی: بمنظور اندازه گیری ذرات معلق از نمونه بردار با حجم بالا و دستگاهHaz-Dust EPAM۵۰۰۰ استفاده شده و اثرات بهداشتی منتسب به ذرات معلق با استفاده از نرم افزار AirQ۲,۲.۳ برآورد گردید. یافته ها: بر اساس نتایج حاصله، متوسط سالیانه غلظت ذرات معلق TSP، PM۱۰، PM۲,۵ و PM۱ منطقه شهری به ترتیب برابر ۱۳۹، ۸۳، ۳۸ و ۲۷ &mug/m۳ در منطقه صنعتی به ترتیب برابر ۱۷۸، ۱۱۰، ۴۰ و ۲۷ &mug/m۳ بوده و متوسط مقدار نسبت ‌PM۱۰/TSP، PM۲,۵/PM۱۰، PM۱/PM۱۰ و PM۱/PM۲,۵ برای منطقه شهری به ترتیب برابر ۰/۶، ۰/۴۸، ۰/۳۳ و ۰/۷ و برای منطقه صنعتی به ترتیب برابر ۰/۶۱، ۰/۳۷، ۰/۲۸ و ۰/۷۷ بدست آمد. تعداد کل مرگ‌های منتسب به TSP برابر ۳۲۷ مورد برآورد شد که از این تعداد، ۲۰۲ مورد مرگ در اثر بیماریهای قلبی و عروقی و تعداد ۹۹ مورد نیز در اثر بیماری‌های تنفسی بوده است. از طرفی میزان کل مرگ ناشی از ذرات PM۱۰ و PM۲,۵ به ترتیب برابر ۳۶۳ و ۳۶۰ مورد تخمین زده شد. نتیجه گیری: طی این مطالعه مشخص شد که در طی روزهای نمونه برداری شده در منطقه شهری، غلظت ذرات PM۱۰ و PM۲,۵ به ترتیب ۷۳ درصد و ۶۹ درصد از حد استاندارد ملی و از نظر استاندارد EPA به ترتیب ۸ و ۵۰ درصد از سطح استاندارد بالاتر بوده اند. همچنین بررسی مقادیر نسبت‌های مختلف ذرات معلق با اندازه های مختلف مشخص نمود که در شهر تبریز و بخصوص منطقه صنعتی آن، خاک زمین‌های اطراف و تعلیق دوباره ذرات از زمین سهم چشمگیری در انتشار ذرات معلق منطقه داشته و ذرات معلق هوای شهر تبریز در اغلب اوقات سال فراتر از حد استانداردهای وضع شده است.


بررسی بیوآئروسل های قارچی و ذرات معلق هوای داخل و آزاد بیمارستان های آموزشی- درمانی شهر خرم آباد در زمستان ۹۳ و بهار ۹۴
اصغر سپه وند، حاتم گودینی، یوسف امیدی، محمد جواد طراحی، رجب رشیدی، حسن بصیری،
دوره ۹، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۵ )
چکیده

زمینه و هدف: حضور بیوآئروسل­ های قارچی در بخش­ های داخلی بیمارستان­ ها سلامتی مراجعین به ویژه بیماران با سیستم ایمنی ضعیف‌تر را تحت تاثیر قرار می ­دهد. بنابراین تشخیص میزان و نوع این عوامل ضروری است. هدف از این مطالعه تعیین میزان کمی و کیفی بیوآئروسل ­های قارچی در ارتباط با ذرات معلق (PM۱۰، PM۲,۵ وPM۱) و تعیین نسبت (Indoor/Outdoor) I/O در بخش­ های پراهمیت دو بیمارستان آموزشی-درمانی شهر خرم آباد است.

روش بررسی: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، غلظت بیوآئروسل های قارچی و ذرات معلق در ۱۰ بخش درونی بیمارستان و ۲ ایستگاه بیرونی به مدت ۶ ماه مورد سنجش قرار گرفت. نمونه‌برداری از بیوآئروسل­ های قارچی توسط Quick Take ۳۰ با دبی  ۲۸/۳L/minو زمان  ۲/۵min بر روی محیط کشت سابورو دکستروز آگار حاوی کلرامفنیکل صورت گرفت. همچنین ذرات معلق توسط Monitor Dust-Trak مدل۸۵۲۰ TSI اندازه‌گیری شدند. پارامترهای رطوبت نسبی و دما به وسیله دستگاه دیجیتال TES-۱۳۶۰ بررسی شد.

یافته ­ها: نتایج حاصل از سنجش ۲۸۸ نمونه قارچی و ۸۶۴ نمونه ذرات معلق نشان داد که میانگین تراکم کل عوامل قارچی در محیط داخلی ۵۹/۷۵CFU/m۳ و میانگین غلظت PM۱۰، PM۲,۵ و PM۱ به ترتیب ۲۷/۳، ۲۳ و µg/m۳ ۲۰/۲ بوده است. همچنین میانگین تراکم کل عوامل قارچی در فضای آزاد ۱۳۵/۳CFU/m۳ و میانگین غلظت PM۱۰، PM۲,۵ و PM۱ به ترتیب ۴۰/۲، ۳۵/۷ و ۲۹/۸µg/m۳ تعیین گردید. در مجموع %۱۲/۵ نمونه­ های برداشت شده منفی و %۸۷/۵ آن­ها مثبت بوده است. بخش عفونی با %۱۰۱/۷ به عنوان آلوده‌ترین بخش و اتاق عمل هر دو بیمارستان کمترین میزان آلودگی قارچی را نشان دادند.

نتیجه­ گیری: یافته­ های این پژوهش نشان داد که در تمامی نمونه ­های مورد برداشت نسبتI/O  کمتر از یک بوده است. این نسبت نشان‌دهنده غلبه بیوآئروسل­ های قارچی و ذرات معلق محیط بیرونی بر محیط داخلی است. همچنین، بین ذرات معلق و فراوانی بیوآئروسل ­های قارچی و نیز بین فراوانی بیوآئروسل‌های قارچی، رطوبت نسبی و دما ارتباط معنادار (P <۰/۰۰۱) مشاهده گردید.


محتوای یونی و منابع انتشار احتمالی ذرات معلق هوای شهر تبریز در سال ۹۳-۹۲
اکبر غلام پور، محمد صادق حسنوند، رامین نبی زاده، زهرا علیزاده، امیر حسین محوی،
دوره ۹، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۵ )
چکیده

زمینه و هدف: مطالعه حاضر بمنظور تعیین میزان غلظت و تغییرات یون‌های محلول در آب موجود در ذرات معلق TSP و PM۱۰ هوای محیطی شهر تبریز با هدف تعیین منابع احتمالی انتشار این ذرات انجام گرفت.

روش بررسی: در طول شهریور ۱۳۹۲ الی مرداد ۱۳۹۳ با استفاده از دستگاه نمونه بردار با حجم بالا از ذرات معلق هوا نمونه‌برداری گردید. یون‌های محلول در آب موجود در ذرات معلق با استفاده از دستگاه اولتراسونیک استخراج شده و نهایتا به کمک دستگاه IC میزان یون‌ها اندازه‌گیری شد. با استفاده از نرم افزار Stata۱۲، آنالیز رگرسیون خطی بین یون‌ها انجام شد تا ترکیبات عمده تشکیل‌دهنده یون‌های ذرات مشخص گردد؛ همچنین بمنظور تعیین منابع احتمالی انتشار ذرات PM۱۰، از مدل چرخشی واریماکس استفاده شد.

یافته‌ها: مجموع غلظت یون‌های محلول در آب موجود در ذرات TSP و PM۱۰ هوای محیطی شهر تبریز به ترتیب برابر ۲۰/۳۳±۲۰/۷۷ و  µg/m۳۱۴/۰۸±۱۶/۰۴ بدست آمد. در ذرات TSP و PM۱۰ یون‌های سولفات (µg/m۳ ۵/۷۹± ۸/۶۹) و نیترات (µg/m۳ ۷/۹±۸/۴۷) عمده‌ترین یون‌های محلول در آب موجود در ذرات بوده و یون‌های کلسیم و سدیم در مرتبه بعدی قرار داشتند.

نتیجه‌گیری: نتایج مدلسازی مشخص نمود که ذرات معدنی ناشی از خاک حاشیه شهر و ذرات ثانویه ناشی از احتراق سوخت‌ها به همراه تعلیق مجدد ذرات از خاک‌های آلوده منبع انتشار حدود ۸۰ درصد از ذرات معلق PM۱۰ منطقه شهری هستند.


ارزیابی سطح ذرات معلق (PM) و تراز صوتی در پایانه‌های زیرزمینی-پارک‌سوار مجلسی اصفهان
آزاده توکلی،
دوره ۱۱، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف: تجمع آلاینده‌ها و تراز صوتی از نگرانی‌های حوزه سلامت کلان‌‌شهرها است. در تونل‌ها، ایستگاه‌های زیرزمینی و اماکن محصور، عدم تهویه کافی و انعکاس و بازتاب صوت منجر به تجمع آلاینده‌ها و آلودگی صوتی می‌شود.
روش بررسی: پژوهش حاضر به ارزیابی ذرات‌ معلق و تراز صوتی در پارک‌سوار مجلسی اصفهان پرداخته است. نمونه‌ برداری در بهار و تابستان، هر بار در شش روز کاری، دو نوبت پیک ترافیک صبح و عصر انجام گرفته و تاثیر ناشی از راه‌اندازی خطوط BRT مورد ارزیابی قرار گرفته است. از پمپ نمونه ‌بردار SKC و دستگاه ترازسنج صوتی KIMO در ارزیابی سطح ذرات معلق و تراز صوتی استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد راه اندازی BRT، باعث تغییر غلظت میانگین ذرات معلق از ۸۵/۱۷ به μg/m۳ ۵۳/۵۸ (کاهش ۳۷ درصد) در محوطه ترمینال شده است. همچنین میانگین تراز صوتی تابستان (dB ۷۸/۳۴) بالاتر از بهار (dB ۷۶/۲۳) بود. غلظت ذرات معلق و تراز صوتی در هر دو نمونه برداری بالاتر از استانداردهای EPA و رهنمودهای WHO است. ذرات معلق و تراز صوت، تابعی از تردد خودروها و در روزهای مختلف متغیر است. پنجشنبه‌ها و روزهای بعد از تعطیلات بالاترین مقادیر را تجربه می‌کنند. به‌دلیل تردد بیشتر و تجمع آلودگی، بعد از ظهرها در مقایسه با ساعات پیک صبحگاهی، غلظت ذرات و تراز صوت بالاتر است.
نتیجه‌گیری: جریان طبیعی هوا تاثیر قابل توجهی در کاهش غلظت آلاینده‌ها دارد. مطالعات موید آن است که محیط‌های بسته و زیرزمینی، به‌علت نیاز به تهویه مکانیکی و عدم تبادل هوای کافی با محیط و انعکاس صوت گزینه‌های‌ مناسبی برای انتخاب به‌عنوان پارکینگ یا ترمینال نیستند.
 

ارزیابی ظرفیت گونه های درختی و درختچه ای در تجمع ذرات معلق هوا (PM۲,۵ ،PM۱۰ و PM۰.۲)
مسعود حاتمی منش، ثمر مرتضوی، عیسی سلگی، احمد مهتدی،
دوره ۱۲، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۸ )
چکیده
زمینه و هدف: امروزه حضور و افزایش ذرات معلق هوا یکی از عوامل جدی تهدید کننده سلامت انسان‌ها است. در این میان درختان می­ توانند به واسطه شاخ و برگ خود بستری مناسب برای تجمع ذرات معلق هوا باشند. در این مطالعه به ارزیابی توان جذب ذرات معلق مختلف توسط برگ برخی از گونه­ های درختی و درختچه ­ای در شهر اصفهان پرداخته شده است.
روش بررسی: ۱۲ گونه درخت و درختچه در ۸ مکان شهر انتخاب و میزان ذرات معلق کل، PM۱۰، PM۲,۵ و PM۰,۲ سطح و موم­ های کوتیکول برگ با استفاده از روش شستشو با آب و کلروفرم توسط فیلترهای کاغذی ۹۱‌،  µm۴۲ و فیلتر پلی تترا فلوئورواتیلن و ترازوی دیجیتالی اندازه ­گیری شد.
یافته­ ها: نتایج نشان داد بیشترین و کمترین میانگین ذرات معلق مربوط به گونه‌های شاه­ توت و بید به میزان ۲۳/۵±۱۹۰/۳۲ و μg/cm۲ ۴/۴۲±۱۱/۹ است. روند تجمع کل ذرات معلق سطح برگ به‌ترتیب از بیشترین به کمترین به‌صورت شاه ­توت> چنار> نارون> توت> عرعر‌> افرا> زبان گنجشک> خرزهره>اقاقیا> ارغوان> شمشاد> بید و در موم­ های کوتیکول در شاه ­توت> نارون> چنار> توت> افرا> عرعر> اقاقیا> ارغوان> زبان گنجشک> خرزهره> شمشاد > بید به‌دست آمد.
نتیجه ­گیری: نتایج حاکی از آنست که توانایی گونه‌های مختلف درختی در جذب  ذرات  به ویژگی‌های مورفولوژیکی، فیزلوژیکی و اکولوژیکی برگ بستگی دارد. درنهایت بین گونه­ های مختلف شاه­ توت دارای بیشترین توانایی جذب ذرات معلق است.
 

برآورد اثرات ذرات معلق هوا با قطر ۲/۵ میکرومتر و کمتر (PM۲,۵) شهر تهران بر سلامت، با استفاده از نرم افزار BenMAP-CE
رضا بیات، خسرو اشرفی، مجید شفیع پور مطلق، محمدصادق حسنوند، رجبعلی درودی،
دوره ۱۲، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۸ )
چکیده
زمینه و هدف: با وجود بهبود قابل توجه کیفیت هوا در سال ۱۳۹۷ در تهران و کمتر شدن میانگین غلظت‌های اکثر آلاینده‌ها در مقایسه با سال‌های قبل، کیفیت هوا در این کلانشهر کماکان با مقادیر رهنمود سازمان جهانی بهداشت و استاندارد ملی فاصله دارد. هدف این مطالعه، برآورد اثرات آلودگی هوا بر سلامت در شهر تهران و با لحاظ نمودن توزیع مکانی ذرات معلق هوا با قطر ۲/۵ میکرومتر و کمتر (PM۲,۵) و توزیع مکانی جمعیت، در تعیین میزان مواجهه است.
روش بررسی: در این مطالعه، ضمن معرفی تابع غلظت-پاسخ GEMM و نرم‌افزار BenMAP-CE، مرگ و میر منتسب به مواجهه بلند مدت با PM۲,۵ هوای آزاد و توزیع مکانی آن در تهران برای سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ از این طریق تخمین زده ‌شده است. داده‌های غلظت ساعتی PM۲,۵ ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا جهت تخمین میزان غلظت PM۲,۵ برای ۳۴۹ محله تهران استفاده ‌شده است.
یافته‌ها: نتایج به‌دست آمده نشان داد که میانگین غلظت مواجهه با PM۲,۵ وزن‌دهی شده با جمعیت در شهر تهران در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ برابر µg/m۳ ۳۱/۸ و  µg/m۳۲۶/۲ بوده است. با استفاده از تابع GEMM، در مجموع ۳۷۷,۷ (۱۲۶,۶-۵۸۱,۸) مرگ منتسب به PM۲,۵ در سال ۱۳۹۶ در بزرگسالان (بزرگ‌تر از ۲۵ سال) برآورد گردید و برای سال ۱۳۹۷ این تعداد ۴۱۸,۶ (۹۱۸,۵-۷۵۳,۶) برآورد شد.
نتیجه‌گیری: توزیع مکانی مرگ‌های منتسب به PM۲,۵ نشان داد نرخ مرگ منتسب به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، در مناطق ۱۶ و ۱۸ شهرداری تهران از سایر مناطق بالاتر و در منطقه یک از مناطق دیگر پایین‌تر است.
 

بررسی رابطه موجود میان غلظت ذرات معلق و عمق اپتیکی آلاینده ها طی دوره های گردوغبار: مطالعه موردی در شهر تهران
سعید ستوده یان، بهناز شیرازی رومنان،
دوره ۱۳، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف: طی سالیان گذشته، آلودگی هوا و افزایش سطح ذرات معلق (PMs) به یک معضل اصلی بهداشت در کلانشهر تهران بدل شده است. هزینه بالای احداث و نگهداری ایستگاه­ های پایش آلودگی هوا، امکان دستیابی به یک پوشش مکانی-زمانی مناسب از داده ­های PM را دشوار نموده است. در این راستا، استفاده از داده ­های سنجش از دور مانند عمق اپتیکی آلاینده ­ها (AOD) می ­تواند به عنوان روشی سریع و اقتصادی به منظور برطرف نمودن موانع موجود به‌کار گرفته شود. 
روش بررسی: با توجه به ضعف رابطه خطی خام تک متغیره PM۱۰-AOD در شرایط عادی، در تحقیق پیش­رو رابطه مذکور برای بازه ­های زمانی وقوع پدیده گردوغبار طی سال ­های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰ میلادی در تهران مورد بررسی قرار گرفته است. از داده­ های ماهواره­ ای با دقت مکانی km ۳ و km ۱۰ استخراج شده از سنجنده MODIS به منظور برازش مدل ­ها استفاده شده است.
یافته‌ها: بهترین عملکرد مدل تک متغیره مربوط به شعاع km ۳ استخراج AOD و متوسط روزانه PM۱۰ است (۰/۵۵r=). استفاده از متغیرهای کمکی هواشناسی و توسعه مدل رگرسیون خطی چند متغیره سبب بهبود عملکرد مدل گردیده است (۰/۶۴r=).  همچنین مدل نهایی توانایی پیش­ بینی غلظت ­های بالای PM۱۰ در دوره ­های گردوغبار را داراست.
نتیجه ­گیری: در مجموع، رابطه خطی خام تک متغیره میان PM۱۰ و AOD در دوره ­های گردوغبار قوی ­تر از رابطه مذکور در شرایط عادی بوده و این امر نشان می ­دهد همبستگی بالاتری میان AOD و PM۱۰ ناشی از گردوغبار ‒نسبت به ذرات معلق ناشی از منابع دیگر‒وجود دارد. همچنین مدل نهایی توسعه داده شده می ­تواند به منظور پیش ­بینی روزانه PM۱۰ در دوره ­های گردوغبار به‌کار گرفته شود.

روند تغییرات غلظت ذرات معلق با قطر آئرودینامیکی ۲/۵ میکرون و کمتر در هوای آزاد شهر زاهدان طی سال‌های ۱۳۹۸-۱۳۹۷
حسین کمانی، محمدصادق حسنوند، عبدالعلی خمری، صادق حقیقت،
دوره ۱۳، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی هوا یکی از مهمترین عوامل خطر محیطی است که مواجهه با آن می‌تواند سبب اثرات حاد و مزمن متعددی بر سلامت انسان شود. بسیاری از مناطق کشور ایران، بخصوص استان‌های غربی، جنوبی و جنوب شرقی کشور سال ­هاست که با پدیده گردوغبار درگیر هستند. بررسی‌های مربوط به فراوانی روزهای گرد و غباری کشور نشان می‌دهد که چاله‌های مرکزی ایران و شهرهای زابل و زاهدان بیشترین روزهای گرد و غباری را دارند. تحقیق حاضر جهت تعیین غلظت ذرات معلق با قطر آئرودینامیکی µm ۲/۵ و کمتر (PM۲,۵) براساس فصول و ماه‌های مختلف سال در شهر زاهدان است.
روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی-تحلیلی و مقطعی بود که طی تیرماه ۱۳۹۷ الی تیرماه ۱۳۹۸ در شهر زاهدان انجام شد. نمونه­ ها هر ۶ روز ۱ بار در طول یک دوره ۲۴ ساعته و همچنین در روزهای گرد و غباری، با استفاده از دستگاه نمونه بردار هوا مدل Air Sampler PQ۲۰۰/BGI جمع آوری شد.
یافته­ ها: نتایج به‌دست آمده نشان می‌­دهد که میانگین غلظت PM۲,۵ در شهر زاهدان در طول مدت زمان این مطالعه معادل µg/m۳ ۳۶/۸۶ بوده است. همچنین مقدار حداکثر و حداقل غلظت روزانه PM۲,۵  در طول مدت نمونه­ برداری به‌ترتیب ۱۳۰/۸ و µg/m۳ ۴/۷۵ اندازه­ گیری شد.
نتیجه‌گیری: میانگین غلظت­ های PM۲,۵ در ۳ ماهه فصل تابستان، در حدود ۸۸ درصد موارد بالاتر از حدود رهنمود ۲۴ ساعته سازمان جهانی بهداشت (µg/m۳ ۲۵) بود که این امر بیانگر این است که ذرات معلق هوا به‌عنوان یک تهدیدکننده جدی سلامت برای افراد ساکن آن مناطق است و ضرورت اجرای اقداماتی جهت کاهش این عامل خطر به وضوح نمایان است.

بررسی روند تغییرات مکانی-زمانی آلاینده‌های با قطر آئرودینامیکی ۲/۵ و ۱۰ میکرومتر و ازن هوای شهر تبریز طی سال‌های ۱۳۹۶-۱۳۸۵
وحیده برزگر، اکبر غلامپور، محمدصادق حسنوند،
دوره ۱۴، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۰ )
چکیده
زمینه و هدف: این مطالعه به منظور بررسی روندهای زمانی بلندمدت و تغییرات مکانی غلظت آلاینده‌های O۳، PM۲,۵، PM۱۰ در شهر تبریز بین سال‌های ۸۵ و ۹۶ انجام شد.
روش بررسی: غلظت‌های ساعتی آلاینده‌های PM۲,۵،PM۱۰  و O۳ ایستگاه‌های پایش کیفیت هوای این شهر از اداره کل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان شرقی طی سال‌های ۸۵ تا ۹۶ دریافت شد و پس از بررسی و پردازش داده‌های دریافتی، مورد آنالیز قرار گرفت. تغییرات مکانی و زمانی آلاینده‌ها با استفاده از آزمون Mann-Kendall و شاخص Moran’s I مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین سالانه غلظت‌های  PM۱۰و  PM۲,۵کاهش یافته اما برای O۳ در طول دوره مطالعه تقریبا ثابت بود. در طول بعضی روزهای مورد مطالعه، مقدار آلاینده‌های PM۱۰ و  PM۲,۵بیش از رهنمود سازمان بهداشت جهانی و مقادیر استاندارد ملی بود. بالاترین میانگین ماهیانهPM۱۰  در ماه مهر (µg/m³ ۸۰/۳)، PM۲,۵ در ماه دی (µg/m³ ۴۲/۹) و O۳ در ماه خرداد (µg/m³ ۷۷/۸) مشاهده شد. در مقایسه بین مقادیر آلاینده‌ها در ایستگاه‌ها نیز ایستگاه راسته کوچه آلوده‌تر از‌ سایر ایستگاه‌ها بود.
نتیجه‌گیری: برنامه ریزی و اجرای سیاست‌های کنترل مؤثر برای بهبود کیفیت هوای محیط شهر تبریز ضروری است. بنابراین این اطلاعات یک گام کلیدی به مدیران شهری، سیاست‌گذاران و مسئولین بهداشتی و سلامتی، برای کاهش اثرات بهداشتی ناشی از آلودگی هوا می‌دهد.

منشایابی فلزات سنگین در کل ذرات معلق با مدل تعیین سهم UNMIX در منطقه ۲۱ تهران
سید رضا کریمی، نبی اله منصوری، لعبت تقوی، مظاهر معین‌الدینی،
دوره ۱۵، شماره ۲ - ( ۵-۱۴۰۱ )
چکیده
زمینه و هدف: شهر تهران به دلیل استقرار انواع منابع فلزات سنگین، همواره در معرض پیامدهای نامطلوب قرار دارد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر شناسایی انواع فلزات سنگین موجود در ذرات معلق هوا و منشایابی فلزات سنگین در منطقه ۲۱ تهران است.
روش بررسی: طبق استاندارد EPA ۵ ایستگاه از منطقه ۲۱ تهران جهت نمونه‌برداری انتخاب شد. با روش ۴۰۹۶ASTM  و با استفاده از پمپ نمونه‌برداری حجم بالا ۵۰ نمونه از کل ذرات معلق هوا برداشت شد. نمونه‌ها به آزمایشگاه منتقل‌ شده و سنجش غلظت فلزات سنگین با دستگاه ICP-OES انجام شد. برای شناسایی منابع فلزات سنگین از مدل منشایابی UNMIX استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین غلظت فلزات سنگین در سال ۱۴۰۰ به ترتیب روند کاهشی شامل Li است. نتایج مدل تعیین سهم نشان می‌دهد که سه منبع اصلی در توزیع فلزات سنگین هوا در منطقه ۲۱ نقش داشته که با توجه به غلظت فلزات سنگین هوا در پایگاه اطلاعات SPECIATE نقش منابع وسایل نقلیه سبک ۴۷ درصد، ذرات رسوب شده در خیابان ۳۴ درصد و فرودگاه ۱۸ درصد تعیین شد.
نتیجه‌گیری: منبع وسایل نقلیه سبک بیشترین سهم انتشار و عنصر آلومینیوم بیشترین غلظت را در بین فلزات سنگین منطقه ۲۱ دارد. بنابراین مدل منشایابی UNMIX می‌تواند عناصر شاخص و منابع اولویت‌دار را جهت کنترل آلاینده‌ها به درستی تعیین نماید.
 

بررسی رابطه غلظت ذرات معلق با غلظت آنزیم های کبدی بندناف نوزاد (مطالعه موردی: شهر اصفهان)
زهره نوروزی، عاطفه چمنی، مژگان احمدی ندوشن،
دوره ۱۶، شماره ۱ - ( ۳-۱۴۰۲ )
چکیده
زمینه و هدف: ذرات معلق از آلاینده‌های مهم هوا در مناطق شهری با تأثیرات شناخته نشده بر روی جنین  هستند. لذا هدف مطالعه حاضر، تعیین اثر غلظت ذرات معلق با قطر آئرودینامیکی کوچک‌تر مساوی  μm۲/۵ در محل زندگی مادر، بر سطح آنزیم ­های کبدی خون بندناف نوزاد در شهر اصفهان است.
روش بررسی: سطح آنزیم­ های کبدی در خون بند ناف ۲۰۰ نوزاد در سال­ های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ در شهر اصفهان با استفاده از کیت­ های تشخیص کمی و به روش اسپکتروفتومتری محاسبه شد. غلظت PM۲,۵ نیز با استفاده از داده­­ های ایستگاه ­های پایش، مدل­سازی و همبستگی آن با سطوح آنزیم­ های کبدی به تفکیک سه ماه بارداری و در شعاع‌هایm  ۵۰۰،m ۱۰۰۰ وm ۲۰۰۰ محاسبه شد.
یافته ­ها: متوسط سطح آسپارات آمینو ترانسفراز (Aspartate Aminotransferase (AST)) برابر با ۳۸/۴۲، آلانین آمینوترانسفراز (Alanine Aminotransferase (ALT)) برابر با IU/L ۱۰/۰۹، آلکالین فسفاتاژ (Alkaline Phosphatase (ALP)) برابر با  IU/L ۴۰۷  و گاما گلونامیل ترانسفراز (Gamma-Glutamyl Transpeptidase (GGT)) برابر با IU/L ۱۵۲ بدست آمد. فصول بهار و پاییز با غلظت ذرات ۲۲/۷۷ و μg/m۳ ۳۵/۳۵ به ترتیب دارای حداقل و حداکثر غلظت ذرات معلق بودند. در کلیه آنزیم ­های مورد بررسی، غلظت آنزیم با سه ماهه سوم بارداری و کل دوران بارداری در شعاع‌های m ۲۰۰۰ دارای ضریب همبستگی متوسط بودند که این امر حکایت از تاثیر معنی­ دار غلظت­ های بالای  PM۲,۵بر غلظت آنزیم‌های کبد نوزادان به ­خصوص در اواخر دوران بارداری دارد.
نتیجه­ گیری: نزدیکی به منابع تولید کننده ذرات معلق در شهرها، احتمال افزایش غلظت آنزیم ­های کبدی جنین را به­ خصوص در اواخر دوره بارداری افزایش می­ دهد.
 

تغییرات مکانی و ارزیابی اثرات بهداشتی PM۲,۵ هوای آزاد در شهر تهران در سال ۱۴۰۲
زهرا نصیری، کاظم ندافی، علی احمدی ارکمی، محمدصادق حسنوند، ساسان فریدی،
دوره ۱۷، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۴۰۳ )
چکیده
زمینه و هدف: مطالعه حاضر برای بررسی روند تغییرات مکانی و زمانی  (ساعتی، روزانه، ماهانه و فصلی) غلظت آلاینده ذرات معلق ریز (PM۲,۵) هوای آزاد در شهر تهران در سال ۱۴۰۲ و برآورد اثرات آن بر سلامت (تعداد موارد مرگ) طراحی شده است.
روش بررسی: داده‌های ساعتی PM۲,۵ هوای آزاد از ۴۱ ایستگاه پایش کیفیت هوا در شهر تهران اخذ گردید و سپس ایستگاه‌های معتبر (۲۹ ایستگاه) برای بررسی تغییرات مکانی و زمانی غلظت این آلاینده و برآورد اثرات بهداشتی منتسب به آن شناسایی شدند. به منظور برآورد اثرات بهداشتی منتسب به PM۲,۵ هوای آزاد در شهر تهران از آخرین ویراست نرم افزار AirQ+  (نسخه ۲,۲.۴) استفاده گردید. همچنین برای برآورد اثرات بهداشتی آلودگی هوا  از داده‌های بروز پایه و جمعیت شهر تهران استفاده شده است.
یافته‌ها: میانگین سالانه غلظت PM۲,۵ هوای آزاد در شهر تهران در سال ۱۴۰۲ تقریباً g/m۳۳۲µ  بوده است. این در حالیست که در سطح ایستگاه‌های معتبر و همچنین در سطح تمامی محلات به ترتیب در محدوده µg/m۳ ۲۰/۸-۴۷/۵  و ۴۶/۳- ۲۲/۲ /m۳µg بوده است که تقریباً ۴ الی ۹ برابر مقادیر سالانه رهنمود سازمان جهانی بهداشت (WHO) و ۲ الی ۴ برابر استاندارد ملی کیفیت هوای آزاد (National Ambient Air Quality Standards: NAAQS) بوده است. تعداد موارد مرگ منتسب به مواجهه بلندمدت با آلاینده PM۲,۵ هوای آزاد در شهر تهران در سال ۱۴۰۲ در افراد بالغ بالای ۳۰ سال ۹۳۲۱ (فاصله اطمینان ۹۵ درصد: ۱۰۳۱۳ - ۷۲۳۲)، برای غلظت‌های بالاتر از /m۳۵µg برآورد شده است.
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه بیانگر این واقعیت است که غلظت آلاینده PM۲,۵ هوای آزاد در شهر تهران در سال ۱۴۰۲ همواره از حدود رهنمود WHO و NAAQS بالاتر بوده است. علاوه بر این، مقایسه غلظت این آلاینده در سطح تمامی ایستگاه‌های معتبر و همچنین در سطح تمامی محلات شهر تهران بیانگر این واقعیت است که شهروندان تهرانی در تمامی مناطق شهر از کیفیت هوای نامطلوبی برخوردار بوده اند اگرچه غلظت در برخی از مناطق شهر تهران، عمدتاً بخش های مرکزی و جنوبی شهر، به مراتب بسیار بیشتر از بخش های شمالی بوده است.

صفحه ۱ از ۱     

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به سلامت و محیط زیست می‌باشد.

طراحی و برنامه نویسی: یکتاوب افزار شرق

© 2025 , Tehran University of Medical Sciences, CC BY-NC 4.0

Designed & Developed by : Yektaweb