فصلنامه

---

زمینه و هدف: صنایع تولید رنگ و صنایع نساجی مصرف آب زیادی دارند و حجم زیادی از پساب‌های حاوی مواد خطرناک و سمی تولید می‌کنند. روش‌های مختلفی برای جداسازی رنگ از این پساب‌ها استفاده می‌شود که فرایند جذب یکی از روش‌هایی است که در سال‌های اخیر توجهات زیادی را به خود جلب کرده است و تحقیقات زیادی در زمینه جستجوی جاذب‌های ارزان قیمت و موثر در جذب انواع مختلف رنگ انجام شده است. در این تحقیق قابلیت پسماند لیگنوسلولزی کانولا برای جذب رنگ اسید اورانژ 7 بررسی شده است.
روش بررسی: مواد اولیه شامل ساقه خشک کانولا بود که از مزراع پژوهشی برداشت شد و پس از آسیاب کردن غربال گردید و ذرات به ابعاد 4/0 تا 7/0 میلی‌متر برای جذب مورد استفاده قرار گرفتند. رنگ اسید اورانژ 7 از شرکت الوان ثابت تهیه شد. در این تحقیق ابتدا اثر عوامل موثر بر جذب شامل غلظت رنگ، pH و دما و بر کارایی جذب بررسی شد و سپس ایزوترم جذب نیز با انجام تیمارهایی در غلظت مختلف انجام گردید و تبعیت آنها از مدل لانگمیر و فروندلیچ بررسی شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که کارایی جذب به مقدار زیادی به pH محلول و به مقدار کمتری به دمای محلول وابسته است. سرعت جذب رنگ اسید اورانژ 7 با ساقه کانولا سریع بوده و بیش از 95 درصد جذب در 5 دقیقه اول تیمار روی داد. نتایج نشان داد که هر دو مدل لانگمیر و فروندلیچ برای توصیف جذب رنگ اسید اورانژ 7 با ساقه کانولا مناسب هستند.
نتیجه‌گیری: بر اساس مدل لانگمیر، حداکثر ظرفیت جذب رنگ اسید اورانژ 7 توسط پسماندهای لیگنوسلولزی ساقه کانولا برابر با 6/24 میلی‌گرم بر گرم محاسبه شد که بیشتر از ظرفیت جذب این رنگ توسط خاک اره چوب راش و مخلوط خاک و خاکستر بادی است.