زمینه و هدف: ترکیبات نفتی یکی از عوامل اصلی آلودگی محیطهای آبی محسوب میشود. در سالهای اخیر روشهای بیولوژیکی بهعنوان روشی دوستدار محیطزیست و مقرون بهصرفه در کنار روشهای فیزیکی و شیمیایی برای پاکسازی محیطهای آلوده مورد استفاده قرار گرفته است. اخیرا روش تثبیت سلولی درون حاملهای هیدروژلی بهدلیل مزایایی نظیر سهولت کنترل میکروارگانیزمها، تماس غیرمستقیم آلاینده و سلول، افزایش مقاومت سلولها در برابر تنشها و استفاده مجدد و متوالی مورد توجه قرار گرفته است. اهداف اصلی این تحقیق، معرفی روش الکترواسپری بهمنظور کاهش سایز دانههای آلژینات کلسیم جهت استفاده در سامانه تثبیت سلولی و مقایسه میزان تجزیه زیستی نفتخام سنگین توسط سویه Bacillus licheniformisدر دو حالت سلول آزاد و تثبیت شده هستند.
روش بررسی: سویه تجزیهکننده نفتخام، از منطقه آلوده نفتی جزیره خارک جداسازی شده و توانایی این سویه در حالتهای آزاد و تثبیت شده، در شرایط محیطی متفاوت (pH برابر با 5، 7) و غلظت نفتخام (1500، ppm 3500) بررسی شد. روش الکترواسپری برای تولید دانههای آلژینات و روش وزنسنجی و کروماتوگرافی گازی جهت اندازهگیری میزان حذف نفتخام استفاده شد.
یافتهها: بیشترین میزان حذف نفتخام (61 درصد) مربوط به سلولهای تثبیت شده در محیط خنثی و غلظت نفتppm 3500 بود. تجزیهزیستی نفتخام پس از 14 روز، توسط سلولهای تثبیت شده با اختلاف معنیداری (0/05p<) نسبت به سلولهای آزاد بیشتر بوده و تثبیت سلولی مقاومت میکروارگانیزمها در برابر شرایط محیطی را افزایش داده است.
نتیجهگیری: با استفاده از روش الکترواسپری با کاهش سایز دانهها، میتوان بر مشکلات انتقال جرمی سامانه تثبیت سلولی فائق آمد و این سامانه میتواند بهعنوان جایگزین مناسبی برای سامانه سلولهای آزاد در تصفیه پساب استفاده شود.