7 نتیجه برای شاخص کیفیت آب
رضا شکوهی، ادریس حسین زاده، قدرت ا... روشنایی، مهدی علیپور، سامان حسین زاده،
دوره 4، شماره 4 - ( 12-1390 )
چکیده
زمینه و هدف: سد آیدغموش برروی رودخانه آیدغموش در 19کیلومتری جنوب غربی شهرستان میانه ساخته شده است. این سد چند منظوره با اهداف متعددی چون کنترل سیلاب های بهاری، تامین آب شرب برای روستاهای حومه سد و آبیاری اراضی کشاورزی منطقه احداث شده است. آلاینده‌های مختلفی که احتمالا به رودخانه ورودی به سد، تخلیه می شوند در نهایت به دریاچه پشت سد وارد می شوند بنابراین این مطالعه با هدف بررسی کیفیت آب دریاچه پشت سد انجام شده است.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، پارامترهای کیفی خاص مطالعات میدانی، شامل اکسیژن محلول، دمای آب، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی و شیمیایی، محتمل ترین تعداد کلیفرم، کلیفرم‌های مدفوعی، کدورت، کل جامدات محلول، کل جامدات، pH، هدایت ویژه آب و دیگر پارامترهای کیفی در 8 ایستگاه مختلف طی فصول بهار و تابستان 1389 اندازه‌گیری شدند. ایستگاه‌های نمونه‌برداری براساس اهمیت انتخاب شدند. شاخص کیفیت آب با استفاده از سیستم محاسبه شاخص بنیاد ملی بهداشت(NSF) محاسبه گردید.
یافته‌ها: بیشترین شاخص کیفیت آب با مقدار89/84 برای ایستگاه A3 در تیرماه و کمترین مقدار برای ایستگاهA2 در اردیبهشت ماه به دست آمد. کاهش مقدار شاخص به دلیل افت مقدار اکسیژن محلول در آب دریاچه پشت سد بوده است. براساس طبقه‌بندی شاخص NSFWQI، بیشتر نمونه های اندازه گیری شده دارای کیفیت خوب بودند. مقایسه پارامترهای کیفی اندازه گیری شده براساس ماه و ایستگاه‌های نمونه‌برداری با استفاده از آزمون‌های آنالیز واریانس و t-student، برای برخی پارامترها ارتباط معنی‌داری نشان داد (05/0>P) محاسبه بیلان مواد مغذی نشان می دهد غلظت نیترات، نیتریت، فسفات و آمونیاک در ورودی بیشتر از خروجی سد است.
نتیجه گیری: شاخص محاسبه شده نشان داد کیفیت آب خوب است. بر اساس نتایج شاخصNSFWQI، کیفیت آب دریاچه پشت سد آیدغموش برای استفاده‌های مختلف مناسب می باشد.
محمدرضا محبی، کوشیار اعظم واقفی، احمد منتظری، مهرنوش ابطحی، سوگل اکتابی، رضا غلام نیا، فاطمه علی عسگری، رضا سعیدی،
دوره 6، شماره 2 - ( 6-1392 )
چکیده
زمینه و هدف: در این مطالعه، یک شاخص نوین برای ارزیابی کیفیت منابع آب برای مصرف شرب با عنوان شاخص اصلاح شده کیفیت آب آشامیدنی (Modified Drinking Water Quality Index: MDWQI) توسعه یافت و از آن در بررسی وضعیت کیفیت منابع آب زیرزمینی تأمین‌کننده آب آشامیدنی در مناطق شهری ایران در سال 1390 استفاده گردید. روش بررسی: تعداد 23 خصوصیت کیفی آب بعنوان خصوصیات کیفی ورودی به شاخص استفاده شد و از استانداردهای کیفیت آب آشامیدنی ایران بعنوان معیار مقایسه استفاده گردید. شاخص MDWQI با استفاده از سه عامل تعداد خصوصیات متجاوز از معیار، تعداد اندازه‌گیری‌های متجاوز از معیار و بزرگی تخطی‌ها از معیار محاسبه می‌شود. این شاخص کیفیت منابع آب را با توجه به امتیاز کسب شده در محدوده 0 تا 100 در پنج دسته عالی (100-95)، خوب (94-80)، متوسط (79-65)، مرزی (64-45) و نامناسب (44-0) توصیف می‌نماید. یافته‌ها: بر اساس شاخص MDWQI، کیفیت 95% آب‌های زیرزمینی کشور در سطح خوب تعیین شد و در بقیه موارد متوسط یا مرزی بود، همچنین بهترین و بدترین کیفیت منابع آب زیرزمینی به ترتیب در استان‌های اردبیل و قم مشاهده شد. سه خصوصیت کیفی اول با بیشترین نرخ تخطی به ترتیب فلوراید، منیزیم و نیترات بودند که نرخ تخطی آنها به ترتیب 74%، 32% و 13% تعیین شد. نتیجه‌گیری: میانگین کشوری امتیاز شاخص MDWQI حدود 85 (وضعیت خوب) بود. این مطالعه نشان داد که شاخص MDWQI و زیرشاخص‌های آن کیفیت منابع آب را به سهولت، به درستی و به طور قابل اعتماد توصیف می‌کنند و می‌توان از آنها بطور گسترده در سراسر دنیا برای ارزیابی کیفیت منابع آب استفاده کرد.
مهدی تیموری، واحدبردی شیخ، امیر سعدالدین،
دوره 11، شماره 2 - ( 6-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: کیفیت آب از موضوعات مهمی است که با توسعه اقتصادی و اجتماعی، اهمیت زیادی یافته و علاوه بر هزینه های هنگفت بهبود آب شرب، مخاطرات سلامت انسان‌ها و محیط زیست را نیز به همراه دارد. سد شیرین دره با اینکه مدت کوتاهی از ساختش می گذرد ولی مشکلات ناشی از بهره برداری از آن، بخش محیط زیست و سلامت آب را دچار چالش ساخته است.
روش بررسی: از آنجایی که کیفیت آب تحت تاثیر فرایندهای پیچیده و متغیرهای متعددی قرار می گیرد، از متغیرهای روش NSFWQI (National Sanitation Foundation Water Quality Index) به‌صورت ماهانه و در بازه زمانی آذر ماه 1390 تا آبان ماه 1391 استفاده شد تا کیفیت آب مخزن در چارچوب فرایند تحلیل رابطه خاکستری بررسی و با نتایج روش NSFWQI مقایسه صورت گیرد. همچنین با توجه به اهمیت وزن متغیرها، از روش آنتروپی Shannon استفاده گردید.
یافته ها: نتایج نشان داد که در روش تحلیل رابطه خاکستری از ماه های آبان 1390 تا اردیبهشت 1391 و در روش NSFWQI از مهر 1390 تا فروردین 1391 کیفیت آب متوسط و در بقیه ماه ها بد است. در روش تحلیل رابطه خاکستری، بیشترین مقدار شاخص مخزن مربوط به ایستگاه 3 و بهمن 1390 با مقدار 64/2 و بدترین کیفیت آب مربوط به ایستگاه 4 و مرداد 1391 با مقدار 39/2 است. در روش NSFWQI نیز بیشترین مقدار شاخص مخزن مربوط به ایستگاه 3 و بهمن 1390 با مقدار 68/7 و بدترین کیفیت آب مربوط به ایستگاه 1 و مرداد 1391 با مقدار 39/1 است.
نتیجه گیری: هرچند بین دو روش تفاوت چندانی وجود ندارد ولی با توجه به انطباق بیشتر نتایج روش تحلیل خاکستری با وقایع آب و هوایی و کاربری بالادست سد، استفاده از این روش توصیه می گردد. ضمنا با توجه به کیفیت بد آب مخزن در بعضی ماه ها ضروری است که منابع آلاینده ورودی در بالادست سد شناسایی و بعد از تهیه نقشه پهنه بندی مناطق بحرانی، اقدامات کنترلی انجام پذیرد.
هاشم حسینی، عطا شاکری، محسن رضایی، مجید دشتی برمکی، مهدی شهرکی،
دوره 11، شماره 4 - ( 12-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: مخازن آب چاه‌نیمه در استان سیستان و بلوچستان مهمترین منبع تامین کننده آب شرب و کشاورزی هستند. بارش، جغرافیای حوضه آبریز، اتمسفر، زمین شناسی و فعالیت‌های انسانزاد فاکتورهای تاثیرگذار برروی کیفیت آب مخازن چاهنیمهها هستند. بنابراین پایش و ارزیابی کیفیت آب چهار مخزن چاه‌نیمه از اهداف اصلی این پژوهش است.
روش بررسی: نمونه‌برداری آب از 84 ایستگاه در چاهنیمهها، براساس روش‌های استاندارد در دو دوره (شهریور ماه 1396 و فروردین ماه 1397) صورت گرفت و یون‌های اصلی، کلیفرم، BOD، هدایت الکتریکی، ذرات جامد محلول، اسیدیته و نیترات اندازه‌گیری شدند. نمودارهای پایپر وگیبس و روش‌های آماری برای تحلیل‌های هیدروژئوشیمیایی داده‌ها مورد استفاده قرار گرفتند. به‌منظور تعیین وضعیت کیفی آب از شاخص کیفیت آب (WQI) استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج تحلیل هیدروژئوشیمیایی نشان دهنده تغییر تیپ آب از بیکربناته سدیک و سولفاته سدیک به کلروره سدیک در طی دوره‌های نمونه‌برداری است. نمودار گیبس نشان داد که هوازدگی سنگ‌ها به‌طور عمده کنترل‌کننده شیمی یون‌های اصلی آب بوده است. نتایج تحلیل‌های آماری مشخص کرد که همبستگی بالایی میان پارامترهایی مانند کلیفرم، نیترات، سولفات و کلر با شاخص کیفیت آب وجود دارد. نتایج پهنه‌بندی کیفی آب براساس شاخص WQI نشانگر کاهش کیفیت آب چاهنیمهها به ترتیب چاه‌نیمه‌های 3، 2، 1 و 4 است.
نتیجه‌گیری: در این مطالعه استفاده از روش WQI برای تفسیر آسان و سریع داده‌ها به‌منظور استفاده آب شرب، بسیار مفید بوده است. براساس تقسیم بندی WQI اکثر نمونه‌های آب در محدوده خوب تا ضعیف قرار گرفته‌اند.
مهرنوش ابطحی، محمود علی محمدی، رضا سعیدی، رامین نبی زاده، معصومه عسکری، بابک محمودی، مریم غنی،
دوره 14، شماره 2 - ( 6-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: این مطالعه با هدف ارزیابی کیفیت شیمیایی و میکروبی آب‌های بطری شده در ایران و محاسبه شاخص کیفیت آب (WQI) انجام گرفت.
روش بررسی: برندهای مختلف آب بطری شده (4 نمونه از 71 برند) به‌طور تصادفی از بازار جمع آوری شدند. مشخصات شیمیایی و میکروبی نمونه‌ها بررسی و تعیین گردید. در نهایت محاسبات مربوط به شاخص کیفیت آب (WQI) انجام شد و نمونه‌های آب بطری شده در طبقه بندی‌های بسیار خوب، خوب، ضعیف، خیلی ضعیف و نامناسب قرار گرفتند.
یافته‌ها: در هیچ کدام از نمونه‌ها غلظت فلزات سنگین از استانداردهای ایران و غلظت سولفات، کلرور و فلوراید از استانداردهای بین المللی فراتر نبود. در چند نمونه، غلظت نیتریت و نیترات از استاندارد بالاتر بود. در پارامترهای مختلف، بین 8 تا 89 درصد از نمونه‌ها دارای غلظتی بیش از مقدار درج شده برروی برچسب بودند که بر روی برچسب درج شده بود. تعداد 5 گونه از باکتری‌های مختلف در 15 نمونه آب یافت گردید. از نظر شاخص WQI، در حدود 63 درصد از نمونه‌ها دارای کیفیت بسیار خوب بودند. همچنین 34 و 3 درصد از نمونه‌ها نیز به‌ترتیب در رده کیفی خوب و ضعیف قرار گرفتند. هیچ کدام از نمونه‌های آب بطری شده دارای کیفیت خیلی ضعیف و نامناسب نبودند.
نتیجه‌گیری: کیفیت آب‌های بطری شده تحت بررسی عموما مناسب بود اما با توجه به گستره وسیع آب‌های بطری شده در ایران براساس برند و فصل سال، ارزشیابی مستمر روش‌های تصفیه آب در شرکت‌ها و پایش مداوم کیفیت شیمیایی و میکروبی آب‌های بطری شده در تمام فصول سال پیشنهاد می‌شود.
محمد رضوانی قالهری، بنیامین عجمی، اسفندیار قوردوئی میلان، معین خالویی، امیرحسین محوی،
دوره 14، شماره 4 - ( 12-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: آب‌های زیرزمینی، اصلی ترین منبع آب جهت آشامیدن در مناطق خشک و نیمه‌خشک هستند. میزان بارش، ساختار زمین‌شناسی، کانی شناسی آبخوان و مدت زمان تماس آب با محیط اطراف در زیرزمین اصلی ترین عوامل موثر بر کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی هستند. هدف این مطالعه تعیین خواص فیزیکوشیمیایی آب زیرزمینی با در نظر گرفتن WQI و همچنین ارزیابی کیفی آن برای مصارف آشامیدنی بود.
روش بررسی: در این مطالعه نمونه‌برداری از 71 حلقه چاه مورد استفاده جهت شرب شهرستان کاشان در فصل تابستان سال 1399 با 2 بار نمونه برداری از هر چاه انجام شد و پارامترهای فیزیکی و شیمیایی مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از روش‌های ریاضی شاخص کیفیت آب (WQI) مشخص شد و از ضریب همبستگی پیرسون جهت آنالیز همبستگی استفاده شد. در نهایت آنالیز داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS-16 ،Excel و آزمون‌های آماری صورت گرفت.
یافته‌ها: WQI محاسبه شده از 71 چاه شهرستان کاشان نشان می‌دهد که 67 درصد چاه‌ها دارای کیفیت عالی و 33 درصد چاه‌ها از نظر پارامترهای کیفی آب کیفیت خوب داشتند. در مجموع از 71 نمونه مورد بررسی شاخص عددی کیفیت آب 44/94 بود و آب دارای کیفیت عالی بود.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد یون‌هایی مانند سدیم، سولفات و کلرور به‌طور مستقیم با وجود شوره‌زار در یک منطقه مرتبط هستند و باعث بالا رفتن غلظت‌های EC و TDS و همچنین به هم خوردن تعادل آنیونی و کاتیونی در محیط‌های آبی می‌شود. همچنین مشخص شد که بیش از نیمی از چاه‌ها دارای کیفیت عالی هستند در‌نتیجه استفاده از آب چاه‌های کاشان برای آشامیدن مناسب است.
هوشنگ قمرنیا، میثم پالاش، زلیخا پالاش،
دوره 15، شماره 3 - ( 9-1401 )
چکیده
زمینه و هدف: افزایش بهره وری از آب های سطحی، توسعه ناپایدار کشاورزی در حریم رودخانه ها و فاضلاب های انسانی موجب کاهش کیفیت این منابع آبی شده است. لذا بررسی میزان آلودگی و منابع آن جهت برنامه ریزی های منطقه ای امری بسیار ضروری است. این مطالعه به منظور ارزیابی کیفیت آب رودخانه گلین با استفاده از شاخص کیفیت آب (WQI) و شاخص آلودگی رودخانه (Liou) است.
روش بررسی: نمونه برداری از آب رودخانه گلین در ایستگاه روستای نجار طی یک دوره یک ساله از اردیبهشت 1398 تا فروردین 1399 به منظور بررسی کیفیت آب براساس شاخص های WQI و Liou انجام شد.
یافته ها: کیفیت آب طبق شاخص Liou طی پژوهش در ایستگاه نمونه برداری در ماه های شهریور و اسفند در رده خوب و در سایر ماه ها در رده اندکی آلوده قرار گرفت. طبق نتایج شاخص WQI کیفیت آب در ماه های شهریور و اسفند به ترتیب با مقادیر 47/82 و 49/74 در رده توصیفی عالی قرار داشتند ولی در سایر ماه ها در رده خوب قرار گرفت. در ماه های شهریور و اسفند به دلیل میزان کمتر BOD5 متأثر از کاهش فعالیت های کشاورزی کیفیت آب نسبت به سایر ماه ها بهبود یافت و هر دو شاخص نیز این تغییرات کیفی را نمایان ساختند.
نتیجه گیری: به علت عدم شرایط پایدار در کیفیت آب متأثر از تغییرات فصلی و خروج آن از رده آب های با کیفیت عالی طبق نتایج شاخص WQI و همچنین اندکی آلودگی آب براساس شاخص Liou، استفاده مستقیم از آب رودخانه گلین به منظور شرب توصیه نمی گردد و بدین منظور باید تصفیه متداول صورت گیرد و ارزیابی های دقیق و مستمر کیفیت آب در رودخانه گلین ضروری است.
