محمد فهیمی نیا، حسین جعفری منصوریان، رعنا شیخ بیگلو، سمیه بهاری، اکبر اسکندری،
دوره 10، شماره 4 - ( 12-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: صنایع کارگاهی کوچک از یک‌سو با ایجاد اشتغال موثر در نواحی شهری نقش مهمی در توسعه شهرها دارند و از سوی دیگر حضور آنها در شهر باعث آلودگی زیست محیطی شده است. این مطالعه با هدف بررسی و تحلیل آلودگی‌های ناشی از مشاغل شهر قم در سال 1394 به انجام رسید.
روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی - مقطعی بود. ابتدا لیست تمام مشاغل شهری از 67 اتحادیه مربوطه اخذ شد و پس از شناسایی مشاغل آلاینده محیط شهری، در مجموع 223 صنف از تمامی اتحادیه‌ها به‌صورت تصادفی مورد بازدید قرار گرفت و آلودگی‌های ناشی از فاضلاب، پسماند، هوا، صوت، خاک و منظر اصناف انتخابی مورد بررسی قرار گرفت. با عنایت به نظر 15 متخصص و بهره‌گیری از نرم افزار Expert Choice وزن هر یک از آلودگی‌ها و نیز رتبه آلودگی هر صنف مشخص شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد آلودگی فاضلاب، پسماند، هوا، صوت، خاک، و منظر به‌ترتیب با امتیازهای 0/399، 0/259، 0/169، 0/097، 0/049 و 0/027 حائز اهمیت هستند. بر این اساس از نظر مجموع آلودگی‌های مورد مطالعه واحدهای شغلی نمایندگی مجاز فروش خودرو با امتیاز کل 1، کارواش 0/889، مهمانسرا 0/881، قالیشویی 0/872، گرمابه 0/709، کوره‌پزی 0/644، گچ‌پزی 0/644، سنگبری 0/641، چلوکبابی 0/62، موزائیک‌سازی 0/609، تراشکاری و آهنگری 0/582، درب و پنجره‌سازی آهنی 0/569، تولید پرده عمومی و کرکره 0/552، سرامیک‌سازی 0/546، درودگری 0/518، مکانیک 0/499 و صافکاری 0/499 وضعیت نامناسبی دارند.
نتیجه‌گیری: به‌منظور کاهش آلودگی‌های زیست محیطی ناشی از مشاغل در کوتاه مدت بایستی نظارت و بازرسی‌های مستمر از مشاغل به‌عمل آید و در دراز مدت بایستی با انجام برنامه سازماندهی، مشاغل آلاینده به خارج از شهر منتقل شده و در مجتمع‌های برون شهری مستقر شوند.
