فصلنامه

زمینه و هدف: از مهمترین ویژگی‌های واحد پخت ضایعات کشتارگاه‌ها، می‌توان به انتشار ترکیبات فرار و بوی ناخوشایند اشاره کرد که سبب مزاحمت برای افراد شاغل و ساکنان مجاور این صنعت می‌شود. به منظور جلوگیری از گسترش این آلاینده‌ها در محیط اطراف و ایجاد یک محیط زیست مناسب، نیاز به استفاده از فناوری‌های مناسب تصفیه است. روش بررسی: در این مطالعه به منظور انتخاب سیستم تهویه و پالایشگرهای مناسب در قدم اول اقدام به نمونه‌برداری از هوای واحد پخت ضایعات، با اقتباس از روش‌های 1501، 1300، 1600 و 2002 انیستیتو ملی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای شده است. تعداد 24 نمونه از هوای منبع آلودگی، محیطی و منطقه تنفسی کارگران با استفاده از دو جاذب کربن‌فعال و سیلیکاژل نمونه‌برداری شده و توسط دستگاه GC-MS تجزیه و تحلیل گردید. سپس بر اساس نتایج آلاینده‌ها، سیستم تهویه موضعی طراحی شد. برای کنترل ذرات منتشره از دیگ پخت ضایعات از سیکلون مدل استایرمند با راندمان بالا و جهت کنترل آلاینده‌های گازی و بوی بد منتشره از دیگ پخت ضایعات نیز از اکسیدکننده حرارتی طراحی گردید. یافته‌ها: در مجموع 41 آلاینده شیمیایی در هوای خروجی از دیگ پخت ضایعات کشتارگاه شناسایی شده است که این ترکیبات شامل هیدروکربن‌ها، آلدئیدها، کتون‌ها، الکل‌ها، استرها، ترکیبات هالوژنه، ترکیبات گوگرددار، ترکیبات نیتروژن‌دار و اسیدها بوده است. نتایج طراحی سیستم تهویه نشان داد، سیستمی با دبی هواکش m³/h 5725 و سیکلونی با قطر m 1 و ارتفاع m 4 می‌تواند 50 درصد ذرات &mum 9/45 را حذف کند. حذف آلاینده‌های گازی نیز توسط اکسیدکننده حرارتی با دبی گاز سوختی m³/h 96 و حجم محفظه m³ 7/67 صورت می‌گیرد. هزینه سوخت مصرفی این پالایشگر نیز روزانه 310000 ریال برآورد شد. نتیجه‌گیری: تهویه مناسب دیگ پخت ضایعات کشتارگاه‌های صنعتی و استفاده از پالایشگرهای تلفیقی جهت تصفیه هوای خروجی، می‌تواند حجم زیادی از آلاینده‌های ذره‌ای و گازی را حذف کند. کنترل این آلاینده‌ها می‌تواند سبب کاهش مزاحمت بویایی و آلودگی زیست محیطی و ارتقاء سطح سلامت و رفاه کارگران و ساکنان مناطق مجاور این صنعت شود.

زمینه و هدف: میزان ضایعات پسته تولیدی در ایران، سالانه حدود ton 10⁵ × 1/35 است که در صورت مدیریت نامناسب می­تواند سبب ایجاد مشکلات زیست محیطی گردد. هدف از این مطالعه بررسی فرایند تولید کمپوست راکتوری ضایعات حاصل از  فرآوری پسته با تیمارهای مختلف کود گاوی و لجن فاضلاب شهری به عنوان روشی برای بازیافت آن است.

روش بررسی: ضایعات پسته به نسبت وزنی 5/5 به 10 (لجن آبگیری شده فاضلاب شهری به ضایعات پوست‌گیری پسته) و نسبت وزنی 1 به 10 (کود گاوی به ضایعات پوست‌گیری پسته) برای رسیدن به نسبت کربن به ازت 25 به 1 با هم ترکیب شدند. پارامترهای pH، EC، درصد رطوبت، جامدات کل، جامدات فرار، خاکستر، کربن آلی، دما و فنل اندازه‌گیری شدند.

یافته­ ها: طی فرایند 60 روزه کمپوست‌سازی راکتوری، ضایعات پسته با تیمار کود گاوی نسبت کربن به ازت از 25:1 به 13:1 و لجن آبگیری شده فاضلاب شهری از 25:1 به 14:1 و فنل در تیمار کود گاوی از  ppm4980 به  ppm254 و در تیمار لجن آبگیری شده فاضلاب شهری از ppm 6100 به ppm  254 رسید. حداکثر درجه حرارت در تیمار کود دامی و لجن آبگیری شده فاضلاب به ترتیب طی فرایند کمپوست به °C 50 و °C9/48 رسید.

نتیجه­ گیری: نتایج نشان داد کمپوست تولیدی با تیمار کود گاوی در مقایسه با تیمار لجن آبگیری شده فاضلاب به علت تجزیه مناسب‌تر مواد آلی دارای ارزش کودی بالاتری بود.