زمینه و هدف: باتوجه به اهمیت اثرات زیانبار بیماری کووید-19 و شناسایی عوامل محیطی موثر در شیوع آن، در این تحقیق اثرات عوامل محیطی و رعایت شیوهنامههای بهداشتی در میزان شیوع و مرگومیر کووید-19 ارزیابی گردید.
روش بررسی: این تحقیق، یک مطالعه توصیفی–تحلیلی روی بیماران قطعی مبتلا به کووید-19 در سال ۱۳۹۹ استان البرز بود. در این مطالعه اطلاعات میزان ابتلا و مرگومیر ناشی از کووید-19، رعایت شیوهنامههای بهداشتی، غلظت آلایندههای هوا، شاخصهای آلودگی هوا و شرایط جوی استان البرز به تفکیک روز برای سال 1399 جمعآوری گردید. کلیه دادهها بعد از آمادهسازی در نرمافزار IBM SPSS Statistics v26 با آزمونهای آماری پیرسون، اسپیرمن، کروسکال والیس، تحلیل واریانس یکطرفهANOVA و رگرسیون دوجملهای منفی تجزیه و تحلیل گردید.
یافتهها: نتایج مدل رگرسیون نشان داد که در میزان مرگومیر در اثر کووید-19، اثر متغیرهای میانگین دما (0/042p=)، رطوبت (0/048p=)، میزان ابتلا به کووید-19 (0/001p=) و رعایت شیوهنامههای بهداشتی (0/007p=) معنیدار است؛ اما در مدل میزان ابتلا به کووید-19، فقط متغیر رعایت شیوهنامههای بهداشتی (0/001p=) معنیدار گردید. ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن برای متغیرهای میزان ابتلا، رعایت شیوه نامههای بهداشتی، سرعت باد و غلظتهای مونوکسید کربن، PM2.5 و SO2 با میزان مرگومیر ناشی از کرونا به ترتیب 0/575، 0/411-، 0/206-، 0/211، 0/114 و 0/158- بوده است.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد علاوه بر رعایت شیوهنامههای بهداشتی، برخی از عوامل جوی و آلایندههای هوا بر میزان ابتلا و مرگومیر ناشی از کووید-19 مؤثر است.