زمینه و هدف: باتوجه به اهمیت اثرات زیان‌بار بیماری کووید-۱۹ و شناسایی عوامل محیطی موثر در شیوع آن، در این تحقیق اثرات عوامل محیطی و رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی در میزان شیوع و مرگ‌ومیر کووید-۱۹ ارزیابی گردید.
روش بررسی: این تحقیق، یک مطالعه توصیفی–تحلیلی روی بیماران قطعی مبتلا به کووید-۱۹ در سال ۱۳۹۹ استان البرز بود. در این مطالعه اطلاعات میزان ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از کووید-۱۹، رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی، غلظت آلایندههای هوا، شاخص‌های آلودگی هوا و شرایط جوی استان البرز به تفکیک روز برای سال ۱۳۹۹ جمع‌آوری گردید. کلیه داده‌ها بعد از آماده‌سازی در نرم‌افزار IBM SPSS Statistics v۲۶ با آزمون‌های آماری پیرسون، اسپیرمن، کروسکال والیس، تحلیل واریانس یک‌طرفهANOVA و رگرسیون دوجمله‌ای منفی تجزیه و تحلیل گردید.
یافته‌ها: نتایج مدل رگرسیون نشان داد که در میزان مرگ‌ومیر در اثر کووید-۱۹، اثر متغیرهای میانگین دما (۰/۰۴۲p=)، رطوبت (۰/۰۴۸p=)، میزان ابتلا به کووید-۱۹ (۰/۰۰۱p=) و رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی (۰/۰۰۷p=) معنی‌دار است؛ اما در مدل میزان ابتلا به کووید-۱۹، فقط متغیر رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی (۰/۰۰۱p=) معنی‌دار گردید. ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن برای متغیرهای میزان ابتلا، رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی، سرعت باد و غلظت‌های مونوکسید کربن، PM۲,۵ و SO۲ با میزان مرگ‌ومیر ناشی از کرونا به ترتیب ۰/۵۷۵، ۰/۴۱۱-، ۰/۲۰۶-، ۰/۲۱۱، ۰/۱۱۴ و ۰/۱۵۸- بوده است.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد علاوه بر رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی، برخی از عوامل جوی و آلایندههای هوا بر میزان ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از کووید-۱۹ مؤثر است.
