فصلنامه

زمینه و هدف: برنج یکی از اقلام پرمصرف غذایی است که در معرض آلودگی به مایکوتوکسین‌ها و فلزات سنگین قرار دارد. با توجه به خاصیت تجمع‌پذیری فلزات سنگین در بافت‌های بدن انسان و اثرات سوء آن بر بدن و سرطان‌زایی و جهش‌زا بودن مایکوتوکسین‌ها، بررسی حاضر به منظور تعیین آلودگی برنج‌های وارداتی به استان گلستان انجام پذیرفت. روش بررسی: در این مطالعه تعداد 80 نمونه برنج وارداتی از کشورهای هندوستان و پاکستان در مرز اینچه برون واقع در استان گلستان در فاصله زمانی دی ماه 90 تا مرداد ماه 91 نمونه‌برداری و از نظر میزان مایکوتوکسین‌ها (آفلاتوکسین‌های B‏1 ،B2، G1،G2 و مجموع آفلاتوکسین ها ، اکراتوکسین A، زرالنون و داکسی نیوالنول) و فلزات سنگین (سرب، آرسنیک و کادمیوم) مورد آزمون قرار گرفتند. تمامی نمونه‌ها از نظر میزان مایکوتوکسین‌ها توسط دستگاه HPLC و خالص‌سازی با ستون ایمونوافینیتی (خالص‌سازی داکسی نیوالنول با ستون فازجامد انجام شد) آزمون شدند. برای اندازه‌گیری آرسنیک از دستگاه بیناب سنجی جذب اتمی بر مبنای تولید هیدرید و برای تعیین مقدار سرب و کادمیوم از روش طیف سنجی نوری جذب اتمی با کوره گرافیتی بر طبق استاندارد AOAC.986.15 استفاده شد . یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین میزان آفلاتوکسین B1 ، B2، اکراتوکسینA و آفلاتوکسین توتال به ترتیب 0/93 ، 0/036، 0/033 وng/g 0/96 بود. آفلاتوکسین‌هایG1، G2 و داکسی نیوالنول در هیچ یک از نمونه‌ها مشاهده نشد. میانگین غلظت سرب ،آرسنیک و کادمیوم در نمونه‌ها نیز به ترتیب 0/067 ،0/007 وmg/kg0/024 بود. نتیجه‌گیری: همه نمونه‌ها با بیشینه مجاز تعیین‌شده برای مایکوتوکسین‌ها و فلزات سنگین برنج در استانداردهای ملی ایران مطابقت داشتند.

زمینه و هدف: گندم به‌دلیل تامین بخش اعظم آردهای مورد استفاده برای تهیه نان در اغلب جوامع از جمله ایران، یکی از مهمترین غلات به شمار می ­رود. امکان آلودگی گندم به مایکوتوکسین­ ها، بسته به شرایط مختلف تولید و نگهداری وجود دارد. با توجه به سرطان­ زایی و جهش­ زا بودن مایکوتوکسین­ ها نظارت بر میزان آلودگی در گندم ­های وارداتی و جلوگیری از ورود گندم با کیفیت پایین به زنجیره غذایی امری ضروری است. بنابراین مطالعه حاضر به منظور تعیین آلودگی گندم­ های وارداتی به استان مازندران انجام شد.
روش بررسی: در این تحقیق، نمونه ­های گندم وارداتی از کشورهای حوزه دریای خزر از نظر میزان رطوبت و مایکوتوکسین ­ها (اکراتوکسین A، زیرالنون و دئوکسی­ نیوالنول) مورد ارزیابی قرار گرفتند. آلودگی مایکوتوکسین­ ها به روش HPLC از طریق خالص ­سازی با ستون ایمونوافینیتی برای اکراتوکسین A و زیرالنون، و ستون فاز جامد برای دئوکسی نیوالنول انجام شد.
یافته ­ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین اکراتوکسین A، زیرالنــون و دئوکسی ­نیوالنـول در گندم­ های وارداتی به ترتیب 2/24، 133/50و ng/g 181/60 بودند.
نتیجه­ گیری: همه نمونه ها از نظر میزان مایکوتوکسین ­ها بر طبق حدود مجاز تعیین ­شده توسط استاندارد ملی ایران در حد قابل قبول برای مصرف بودند. از طرف دیگر، ارتباط مستقیمی بین میزان دئوکسی ­نیوالنول با میزان رطوبت نمونه ­ها (0/092-) مشاهده نشد و همبستگی بین رطوبت با اکراتوکسین ­A و زیرالنون به ترتیب 0/104 و 0/168 بود.