فصلنامه

---

زمینه و هدف: استفاده گسترده از آنتی بیوتیک ها و ورود آنها به فاضلاب های پذیرنده منجر به افزایش باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک ها شده که اثرات منفی بر درمان عفونت های باکتریایی دارد. مقاومت آنتی بیوتیکی باکتری های اشریشیا کلی، کلبسیلا پنومونیه و سودوموناس آئروجینوزا در فاضلاب های شهری و بیمارستانی نسبت به آنتی بیوتیک های کلرامفنیکل، سیپروفلوکساسین، تری متوپریم سولفامتوکسازول، جنتامایسین، سفتیزوکسیم، نالیدیکسیک اسید، سفتازیدیم و سفالکسین مورد مطالعه قرار گرفت.
روش بررسی: طی یک مطالعه توصیفی مقطعی به دنبال جداسازی باکتری ها از فاضلاب بیمارستانی و شهری با استفاده از تکنیک های میکروبشناسی، حساسیت آنها با تکنیک استاندارد انتشار دیسک و تفسیر ناحیه انتشار با چارت کربی- بوئر، سنجیده شد. اختلاف آماری بین مقاومت آنتی بیوتیکی در فاضلاب شهری و بیمارستانی با استفاده از تست ناپارامتریک Mann-Whitney مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: درصد مقاومت باکتری اشریشیا کولای نسبت به آنتی بیوتیک ها بین 81/1% تا 02/51% تعیین شد که نسبت به سودوموناس آئروجینوزا (بین 57/3% تا 76/61%) و کلبسیلا پنومونیه (بین 45/6% تا 831/9%) کمتر است. باکتری کلبسیلا پنومونیه بیشترین مقاومت را در مقایسه با بقیه نشان داد. باکتری های اشریشیا کلی، کلبسیلا پنومونیه و سودوموناس آئروجینوزا به ترتیب بیشترین مقاومت را نسبت به سفتازیدیم ، تری متوپریم سولفامتوکسازول و سفالکسین نشان دادند. مشخص شد که میزان بروز مقاومت دارویی در فاضلاب بیمارستانی بیشتر از فاضلاب های شهری است.
نتیجه گیری: با دسترسی آسان به آنتی بیوتیک ها و استفاده بی رویه آنها طیف وسیعی از آنها به فاضلاب ها راه یافته و از توانایی آنها در درمان عفونت های باکتریایی کاسته شده است.  بالاتر بودن غلظت و تنوع آنتی بیوتیک ها در فاضلاب های بیمارستانی در مقایسه با شهری منجر به افزایش انتقال عوامل مقاوم بین باکتری ها شده و مقاومت چندگانه تسریع می گردد.

---

زمینه و هدف: شیر که یک غذای کامل بوده و می‌تواند برای فعالیت باکتری‌های مختلف، محیط رشد مناسبی را فراهم نماید لذا در شرایط غیرپاستوریزه برای بهداشت و سلامت انسان پر مخاطره خواهد بود. مطالعه حاضر به منظور بررسی میزان شیوع و مقاومت آنتی بیوتیکی استافیلوکوکوس اورئوس در شیرهای خام و پاستوریزه شهرستان ساری در تابستان 1393 انجام گرفت.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی و مقطعی در تابستان 1393 در شهرستان ساری انجام شد. تعداد 80 نمونه، هر نمونه به حجم mL  200 از شیرخام از مراکز جمع‌آوری و توزیع شیر و تعداد 80 نمونه، هر نمونه به حجم mL 200 از شیر پاستوریزه موجود از فروشگاه‌های مواد غذایی جمع‌آوری شد. آزمایشات روی نمونه‌ها در شرایط آسپتیک در محیط چاپمن و بلاد آگار کشت و تست‌های تاییدی صورت گرفت. تست آنتی بیوگرام نمونه‌های مثبت انجام شد. نتایج بوسیله نرم افزار 19 SPSS و آزمون آماری T-test و آمار توصیفی مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که از نمونه‌های جمع‌آوری شده 38/75 درصد و 0 درصد نمونه‌ها به ترتیب برای شیر خام و پاستوریزه دارای آلودگی استافیلوکوکوس اورئوس بودند. میانگین تعداد کلونی کشت‌های شیرخام در محدوده Cfu/mL 7×10⁴-3×10⁴ برآورد شد. بیشترین حساسیت برای آنتی‌بیوتیک‌های ونکومایسین، جنتامایسین و کوتریموکسازول (همگی 100 درصد) و بیشترین مقاومت به آنتی بیوتیک آمپی‌سیلین، متی سیلین و سفالوتین به ترتیب 87/5 درصد، 25 درصد و 12/5 درصد مشاهده گردید.

نتیجه‌گیری: طبق نتایج بدست آمده شیوع آلودگی شیرهای خام با استافیلوکوک اورئوس مشاهده گردید. بنابراین رعایت و کنترل اصول بهداشتی در مراحل مختلف تهیه، عرضه و مصرف شیر می‌تواند از آلودگی انسان جلوگیری نماید.

---

زمینه و هدف: استفاده از دستگاه‌های تصفیه آب خانگی در سال­های اخیر به علت آلودگی آب­ها رواج زیادی پیدا کرده است. در دستگاه‌های تصفیه، با تشکیل بیوفیلم باکتریایی در سطح فیلترها، امکان انتقال مقاومت آنتی­بیوتیکی بین باکتری­ها و نهایتا ورود به بدن انسان وجود دارد. در این مطالعه به بررسی نوع باکتری‌هایی که در فیلترهای دستگاه تصفیه رشد می‌کنند و همچنین میزان مقاومت آنتی بیوتیکی آنها پرداخته شده است.

روش بررسی: در این تحقیق از فیلترهای 80 دستگاه تصفیه آب خانگی نمونه‌برداری شد. با کمک روش‌های بیوشیمیایی و مولکولی باکتری‌های رشد یافته در این فیلترها شناسایی شدند. مقاومت آنتی­بیوتیکی نسبت به آنتی بیوتیک‌های پنی سیلین، تتراسایکلین، اریترومایسین، جنتامایسین، سفالکسین و تری­متوپریم-­سولفومتوکسازول به روش دیسک دیفیوژن بررسی شد.

یافته‌ها: از جمله باکتری‌های شناسایی شده شامل سودوموناس، ردوکوکوس، باسیلوس، اسفینگوموناس، زایموموناس،  آئروموناس، کلبسیلا، سیتروباکتر، درکسیا و آکروموباکتر بودند. بیشترین جدایه‌ها مربوط به باکتری سودوموناس ایروژینوزا بود. تست آنتی­بیوگرام نشان داد که اکثر این باکتری‌ها دارای مقاومت چندگانه هستند. بیشترین مقاومت نسبت به سفالکسین و کمترین مقاومت نسبت به جنتامایسین مشاهده شد.

نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از آن است که فیلترهای دستگاه تصفیه خانگی، محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها هستند. در این شرایط باکتری­های دارای مقاومت چندگانه احتمالا می­توانند ژن­های مقاومت آنتی­بیوتیکی را به واسطه آب به باکتری­ها و میکروفلورهای بدن انسان انتقال دهند. لذا فیلترها باید به گونه‌ایی طراحی شوند که نه تنها باکتری‌ها را از آب حذف کنند بلکه آنها را نیز از بین ببرند.

---