زمینه و هدف: مدیریت پسماندهای پزشکی بعنوان یکی از وظایف مهم و اصلی در برنامه مدیریت مواد زائد جامد در هر شهر است. این مطالعه با هدف تعیین کمیت و کیفیت و نحوه مدیریت انواع پسماندها در بیمارستانهای شهر زنجان در سال 1390 انجام پذیرفت.
روش بررسی: در این مطالعه پسماندهای تولیدی بیمارستانها در چهار دسته اصلی توزین گردید. نحوه مدیریت پسماندها هم بر اساس چک لیست برگرفته از دستورالعملهای کشوری بررسی شد. سپس بیمارستانها در وضعیتهای خیلی ضعیف تا عالی رتبهبندی گردیدند. جهت آنالیز آماری نیز از نرم افزار Excel استفاده گردید.
یافتهها: نرخ تولید پسماند در بیمارستانهای مختلف شهر زنجان بطور متوسط Kg/day.bed0/163±2/402 بدست آمد. نرخ تولید پسماند بر حسب Kg/day.bed به ترتیب برای پسماندهای شبه خانگی برابر 0/059±1/432، عفونی برابر 0/096±0/926، تیز و برنده برابر 0/0055±0/029 و شیمیائی و داروئی برابر 0/002±0/015 بود. وضعیت مدیریت پسماندهای پزشکی در مراحل مختلف مدیریت پسماند در وضعیت متوسط رتبهبندی شد.
نتیجهگیری: نرخ تولید پسماند به ازای هر تخت فعال در بیمارستانهای شهر زنجان در مقایسه با متوسط مورد انتظار در بعضی از شهرهای کشور از جمله تهران (با نرخ تولیدKg/day.bed 2/71) به مراتب کمتر است. اختصاص بیشتر از 34% پسماندهای تولیدی به پسماندهای پزشکی در بیمارستانهای شهر زنجان در مقایسه با مقادیر توصیه شده سازمان بهداشت جهانی رقم بالایی است. پایش و اصلاحات در بعضی از روشهای مدیریتی جهت کاهش اثرات زیستمحیطی پسماندهای بیمارستانی الزامی است.