20 نتیجه برای نیترات
غلامرضا جاهد خانیکی، مختار مهدوی، آذر قصری، سعیده سعیدنیا،
دوره 1، شماره 1 - ( 8-1387 )
چکیده
زمینه و هدف: آب بطری شده بعنوان یک نوشیدنی اصلی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه می باشد. آب های بطری شده می توانند به عوامل شیمیایی آلوده باشند. یکی از این عوامل که می تواند سلامت آبهای معدنی و بطری شده را تحت تاثیر قرار دهد و باعث ایجاد عوارض و اثرات بهداشتی در مصرف کننده گردد نیترات می باشد. امروزه مصرف آبهای بطری شده در میان جامعه گسترش زیادی یافته است، لذا آگاهی از کیفیت آن برای هر مصرف کننده الزامی میباشد. هدف از این بررسی تعیین مقادیر نیترات در تعدادی از آبهای بطری شده شهر تهران بود.
روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی و توصیفی ـ تحلیلی با هدف تعیین مقدار نیترات در تعدادی از آبهای بطری شده شهر تهران در سال 1386 انجام گرفت در این بررسی 18 نمونه از تولیدات شش کارخانه مختلف از نظر میزان نیترات مورد آزمایش قرار گرفت.
یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که میانگین کل نیترات 02/9 میلی گرم در لیتر می باشد و تمامی نمونه ها از نظر میزان نیترات کمتر از 50 میلی گرم در لیتر می باشند و در حد استاندارد قرار دارد. نتایج بدست آمده از آزمایشات با اکثر مقادیر نیترات روی برچسب نمونه ها هم خوانی داشته و از لحاظ آماری نیز ارتباط معنی داری بین آنها وجود دارد. همچنین در تعداد محدودی از نمونه ها درصد تفاوت نیترات روی برچسپ بطری با خود نمونه اختلاف زیادی دارد.
نتیجه گیری: مقدار نیترات در این 6 مارک مختلف آب بطری شده که مورد مصرف در شهر تهران است در حد استاندارد ملی و جهانی می باشد و از این نظر تهدیدی برای سلامت مصرف کننده وجود ندارد.
سید باقر مرتضوی، بهمن رماوندی، غلامرضا موسوی،
دوره 3، شماره 1 - ( 1-1389 )
چکیده
زمینه و هدف: امروزه آلودگی آبهای سطحی و بویژه زیرزمینی به نیترات در برخی مناطق جهان در حال افزایش است. از آنجا که نیترات دارای اثرات بهداشتی و محیطی می باشد، افزایش آن در آب زیرزمینی منجر به غیرقابل استفاده شدن منابع آب زیرزمینی شده است. بنابراین همانگونه که نیاز به آب در سراسر جهان در حال افزایش است، کاهش غلظت نیترات از آب شرب امری ضروری می باشد. پودر منیزیم فلزی پتانسیل مناسبی برای حذف نیترات در محیط آبی دارد. هدف این مطالعه بررسی موضوع کینتیک احیای شیمیایی نیترات توسط پودر منیزیم و آنالیز برخی فاکتورهای موثر بر دنیتریفیکاسیون شیمیایی است.
روش بررسی: غلظت نیترات در طول موج 220 نانومتر با اسپکترفوتومتر تعیین گردید. به منظور تعیین عملکرد راندمان حذف نیترات توسط منیزیم، از آب مقطر دوبار تقطیر برای آماده سازی معرفها و آب آلوده به نیترات استفاده شد. هر یک از آزمایشات سه بار تکرار و میانگین نتایج مورد بررسی قرار گرفت.
یافتهها: از آنالیز کینتیکی مطالعات منقطع مشخص گردید که واکنش کاهش شیمیایی نیترات توسط پودر منیزیم با توجه به ثابت میزان واکنش مشاهده شده (Kobs) از نوع درجه اول میباشد. تاثیر شدت اختلاط بر میزان کاهش شیمیایی نشان داد که دنیتریفیکاسیون توسط پودر منیزیم غالباً یک واکنش سطحی محدود شونده از لحاظ انتقال جرم میباشد. همچنین در این مطالعه مشخص شد که دوز منیزیم با Kobs رابطه دارد (99/0 < R2).
نتیجهگیری: در این مطالعه مشخص گردید که دنیتریفیکاسیون کامل در یک محلول سنتتیک در طی چند دقیقه تماس با پودر منیزیم تحت شرایط اتمسفری و بدون کنترل pH در طی واکنش قابل دستیابی است. سرعت دنیتریفیکاسیون با پارامترهایی مانند زمان تماس، دوز منیزیم، میزان اختلاط و غلظت اولیه نیترات وابسته است.
علیرضا رحمانی، مهری سلیمانی امین آباد، قربان عسگری، فاطمه برجسته عسکری،
دوره 3، شماره 4 - ( 10-1389 )
چکیده
زمینه و هدف: بالا بودن نیترات درمنابع آبی باعث مشکلات بهداشتی و زیست محیطی متعددی می گردد. در این تحقیق از منیزیم تثبیت شده بر روی سنگ آتشفشانی پامیس و فلز منیزیم (با ظرفیت صفر) برای حذف نیترات استفاده گردید.
روش بررسی: گرانول پامیس با کلرید منیزیم اصلاح گردید و حذف نیترات از محلول های آبی در یک سیستم منقطع مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای pH، غلظت اولیه و مقدار دوز جاذب بررسی و از مدل&thinspهای ایزوترمی لانگمیر و فروندلیچ در جذب آنیون توسط پامیس استفاده شد. همچنین از فلز منیزیم نیز جهت حذف نیترات استفاده شد. در این سیستم نیز پارامترهای pH، غلظت اولیه و دوز منیزیم مورد بررسی قرارگرفتند.
یافته ها: راندمان حذف نیترات با استفاده از فلز منیزیم در pH های اولیه 3، 5 و 7 با کنترل pH، به ترتیب برابر با 70%، 40% و 30% تعیین شد که این نتایج نسبت به شرایط بدون کنترل pH بیش تر است. با افزایش غلظت اولیه نیترات در مقدار شرایط نسبت مولی ثابت منیزیم به نیترات، راندمان حذف نیترات افزایش یافت. با استفاده از پامیس اصلاح شده مقدار راندمان حذف نیترات در pH های اولیه 3، 5/6 و 10 با کنترل pH به ترتیب برابر با 49%، 29% و 16% تعیین گردید. با افزایش غلظت اولیه نیترات، راندمان حذف نیترات با پامیس اصلاح شده افزایش یافت. مقادیر ضریب تعیین در جذب نیترات با استفاده از پامیس اصلاح شده برای مدل&thinspهای ایزوترمی لانگمیر و فروندلیچ به ترتیب برابر با 944/0 و 810/0 تعیین شد. جذب نیترات از مدل لانگمیر پیروی نمود و مقدار نیترات جذب شده به ازای واحد جرم پامیس اصلاح شده mg/g 68/0 تعیین گردید.
نتیجه گیری: پامیس اصلاح شده با کلرید منیزیم راندمان کم تری نسبت به فلز منیزیم در حذف نیترات دارد و استفاده از آن نسبت به فلز منیزیم، کم تر تحت تاثیر pH می باشد. در استفاده از فلز منیزیم، توجه به pH محلول به منظور رسیدن به نقطه حذف بهینه نیترات ضروری است.
علیرضا مصداقی نیا، امیر حسین محوی، سیمین ناصری، علی اکبر محمدی، مرضیه شکر ریز، محمود علی محمدی،
دوره 4، شماره 3 - ( 7-1390 )
چکیده
زمینه و هدف: امروزه در بسیاری از شهرهای کشور افزایش بیش از حد نیترات مشاهده می شود که این افزایش نیترات مشکلاتی را در زمینه محیط زیست و بهداشت عمومی ایجاد می کند. نیترات در غلظت های بالا در آب آشامیدنی در نوزادان زیر شش ماه با هموگلوبین تولید متهموگلوبین وایجاد سندرم بچه آبی (blue baby) می کند و همچنین از ترکیبات سرطان زا نیز تولید می کند. در نتیجه غلظت بالای آن اهمیت ویژه ای دارد، بنابراین هدف از این مطالعه تعیین میزان حذف نیترات از آب توسط نانو ذره آهن صفر است.
روش بررسی: آزمایش ها بر روی نمونه های سنتتیک در غلظت های مشخص انجام شد ونمونه ها از لحاظ pH، تاثیر زمان تماس، غلظت نیترات اولیه و سولفات به عنوان متغیر مداخله گر مورد آنالیز قرار گرفتند. تمامی آنالیزها بر اساس استاندارد متد انجام شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که در غلظت 200 میلی گرم در لیتر نیترات و pH های 7، 6، 5 میزان حذف نیترات در 60 دقیقه به ترتیب 69، 72، 88 درصد است. میزان حذف نیترات در غلظت 100 و 300 میلی گرم در لیتر و 6=pH به ترتیب از 60 به83 درصد رسیده است. در غلظت 200 و300 میلی&thinspگرم در لیتر نیترات همراه با همین غلظت سولفات در pH برابر7 بازده حذف از حالتی که بدون سولفات بوده است از 72 به درصد 70رسیده است.
نتیجه گیری: نتایج تحقیقات نشان می دهد که pH اولیه محلول برای رسیدن به حداکثر بازده حذف حایز اهمیت است، به طوری که در pH های پایین تر میزان حذف بیشتری مشاهده می شود. در تمامی آزمایش ها بیشترین میزان حذف در 5 دقیقه اول به دست آمد. همواره با افزایش غلظت اولیه نیترات میزان حذف بیشتری مشاهده شد.
ام البنین نائیج، انوشیروان محسنی بندپی، احمد جنیدی جعفری، علی اسرافیلی، روشنک رضایی کلانتری،
دوره 5، شماره 3 - ( 7-1391 )
چکیده
زمینه و هدف: نیترات یکی از شایع‌ترین آلاینده شیمیایی آبهای زیر زمینی در جهان
است که احیای آن توسط میکروارگانیسم‌ها به نیتریت می‌تواند خطرات بهداشتی جدی را به وجود آورد. نیترات
به روش‌های جذب و احیاء قابل حذف است. در این تحقیق جذب نیترات با استفاده از زئولیت و امکان افزایش قابلیت حذف آن به روش احیاء با استفاده از نانو ذره آهن نشانده شده بر روی زئولیت مورد بررسی قرار گرفت.
روش بررسی: این تحقیق در دو فاز، بررسی میزان کارایی زئولیت و زئولیت اصلاح شده با نانو ذره آهن صفر در حذف نیترات انجام شد. برای مطالعات جذب نیترات در ابتدا pH بهینه سپس زمان بهینه تعیین گردید و در مراحل بعد تاثیر
میزان مختلف جاذب و
غلظت‌های مختلف نیترات به روش یک فاکتور در زمان مورد بررسی قرار گرفت. سپس ضرایب ایزوترم‌های جذب بر مبنای شرایط بهینه برای هر دو جاذب محاسبه گردید.
برای تعیین
مشخصات فیزیکی جاذب‌ها از آزمایشات SEM و
TEM
استفاده شد.
یافتهها: بررسی مورفولوژی سطح جاذب نشان داد که آهن صفر نشانده شده روی زئولیت دارای اندازه حدودnm 50-30 است. 5=pH، زمان تماس min 120 و میزان جاذب g/L 15، 3=pH ، زمان تماس min 50 و میزان جاذب g/L 5/7 به عنوان شرایط بهینه به ترتیب برای جاذب زئولیت و زئولیت اصلاح شده با نانو ذره آهن صفر بوده است. بررسی روابط ایزوترم نشان داد جذب نیترات توسط هردو جاذب از مدل لانگمیر پیروی می‌کند.
نتیجهگیری: زئولیت اصلاح شده با نانو ذره آهن صفر به علت داشتن جایگاه‌های فراوان جذب و Fe
0 به عنوان عامل احیاء می‌تواند توانایی زیادی در حذف نیترات از آب آشامیدنی داشته باشد.
سعید پرستار، سیمین ناصری، امیرحسین محوی، میترا غلامی، امیرحسین جوادی، سعیده همتی برجی،
دوره 5، شماره 3 - ( 7-1391 )
چکیده
[ زمینه و هدف: آلودگی منابع آب به نیترات یکی از مشکلات زیست محیطی در بسیاری از مناطق جهان است که باعث بیماری متهموگلوبینمیا شده و احتمالا در بروز بیماری‌هایی از قبیل سرطان سیستم لنفاوی و سرطان خون نیز نقش دارد. بنابراین باید به کنترل و حذف آن از منابع آب اقدام نمود. با توجه به این که امروزه استفاده از نانو مواد در تصفیه آلاینده‌های محیط بسیار مورد توجه است، در این مطالعه حذف نیترات با استفاده از نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم غنی شده با نقره (Ag-TiO2) و سنتز شده به روش هم‌رسوبی نوری و تحت تابش فرابنفش مورد مطالعه قرار گرفت.
روش بررسی: غلظت‌های مورد بررسی نیترات در این تحقیق شامل سه غلظت mg/L 20، 50 و 100 در نظر گرفته شد. به منظور بررسی اثر غلظت نانو ذره Ag-TiO2 در احیای نیترات از غلظت های g/L 1/0، 4/0 ، 8/0 و 2/1 نانوذره استفاده شد. برای تعیین اثر pH نیز، سه میزان 5، 7 و 9 منظور شد. در این تحقیق هم چنین از نانو ذره Ag-TiO2 در شرایط تاریکی و کاربرد پرتو فرابنفش به صورت جداگانه در حذف نیترات استفاده شد. همچنین تاثیر حضور مداخله‌گرهای سولفات و کلراید نیز مورد مطالعه قرار گرفت.
یافتهها: کارایی بهینه حذف نیترات (5/95%) در شرایط غلظت mg/L 100 نیترات، pH اسیدی و غلظت Ag-TiO2، g/L 8/0 به دست آمد. تاثیر افزایش غلظت نانو ذره بر کارایی حذف نیترات، تا غلظت g/L 8/0 مثبت بود ولی با افزایش غلظت نانوذره به g/L 2/1 کارایی حذف کاهش یافت. کارایی حذف نیترات در شرایط تابش فرابنفش به تنهایی، حداکثر 32% و در شرایط تاریکی حداکثر3/23 % بود. این بررسی نشان داد که حضور یون‌های سولفات و کلراید در محیط آبی، کارایی حذف نیترات را کاهش می‌دهد.
نتیجهگیری: نتیجه این بررسی نشان داد که نانوفتوکاتالیست Ag-TiO2کارایی مطلوبی در حذف نیترات از محیط‌های آبی دارد.
عبدالمطلب صیدمحمدی، حسین موحدیان عطار، مهناز نیک آئین،
دوره 5، شماره 4 - ( 11-1391 )
چکیده
MicrosoftInternetExplorer4
زمینه و هدف: آلوده
شدن منابع مختلف آب آشامیدنی به نیترات می‌تواند اثرات نامطلوبی بر سلامت انسان
داشته باشد. مشکلات موجود در استفاده از فناوری های فیزیکوشیمیایی حذف نیترات،
لزوم استفاده از فرایندهای دنیتریفیکاسیون بیولوژیکی از آب را که دارای کمترین
اثرات جانبی باشند مطرح نموده است. هدف از انجام این پژوهش حذف نیترات از آب
اشامیدنی با استفاده از باکتری‌های خودپرور رشد یافته بر روی بستر کربن فعال اصلاح
شده با گوگرد عنصری در راکتور با بستر شناور است.
روش بررسی: در این
مطالعه پس از اصلاح کربن فعال با گوگرد عنصری به عنوان بستر رشد میکروبی و خالص‌سازی
ارگانیسم‌های دنیتریفایر اتوتروفیک، یک راکتور با بستر شناور در مقیاس آزمایشگاهی
مورد استفاده قرار گرفته و کارایی آن در حذف نیترات و سایر پارامترهای شیمیایی آب
نظیر pH، نیتریت، سختی، کدورت و کل کربن آلی در غلظت نیترات ورودی mg/L 90 بر حسب ازت و
در زمان‌های مختلف هیدرولیکی 53h/5، 94/2، 4/2 و 5/1 مورد بررسی قرار گرفت.
یافتهها: نتایج
این مطالعه نشان داد که زمان ماند هیدرولیکی در راکتور با بستر شناور بر میزان حذف
نیترات تاثیرگذار بوده و زمان ماند هیدرولیکی بهینه
h 4/2 ساعت بوده است. در این شرایط
بالاترین میزان حذف نیترات بیش از 98% و غلظت نیتریت در آب تصفیه شده کمتر از mg/L 1 است. همچنین
میزان سختی در آب خروجی از راکتور به علت
استفاده از بی‌کربنات سدیم به عنوان منبع کربن جهت رشد باکتری‌های
دنیتریفایر در مقایسه با سختی آب ورودی تغییری نداشته است. مقدار کدورت، کل کربن
آلی و pH در آب خروجی از راکتور
منطبق با استانداردهای کیفی آب آشامیدنی است.
نتیجهگیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که امکان
استفاده ازکربن فعال اصلاح شده با گوگرد عنصری به عنوان بستر رشد میکروبی و منبع
تامین انرژی به منظور رشد باکتری‌های خودپرور در یک راکتور با بستر شناور جهت حذف
نیترات از آب آشامیدنی وجود دارد.
حافظ گلستانی‌فر، سیمین ناصری، امیرحسین محوی، محمد هادی دهقانی، انور اسدی،
دوره 5، شماره 4 - ( 11-1391 )
چکیده
زمینه و هدف: نیترات از جمله منابع آلاینده آبهای زیرزمینی و عامل ایجاد بیماری متهموگلوبینمیا در نوزادان و نیز تشکیل ترکیبات سرطان‌زای نیتروزآمین است. هدف از این پژوهش بررسی کارایی نانو ذرات آلومینا در حذف نیترات از محلول‌های آبی و تعیین ایزوترم‌های جذب است.
مواد و روش‌ها: این تحقیق یک مطالعه تجربی ـ توصیفی بوده است که در مقیاس آزمایشگاهی به صورت ناپیوسته و در شرایط آزمایشگاهی دمای 0C 52 انجام گرفت. ساختار نانو ذرات آلومینا با تکنیک‌های پراکنش پرتو ایکس TEM مشخص گردید. غلظت باقی‌مانده نیترات به وسیله دستگاه اسپکتروفتومتری در طول موج‌های nm 275 و 220 اندازه‌گیری شد. پارامترهای مختلفی از جمله دوز اولیه Al2O3 (g/L 0/25-0/06)، غلظت اولیه محلول (mg/L 300 -50)، زمان تماس (min 60-5) و 3،5،7،9= pH مورد بررسی قرار گرفت. همچنین محلول‌های جذب نیترات بر روی نانو آلومینا تعیین شدند.
یافتهها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که با افزایش زمان تماس، غلظت اولیه و pH کارایی حذف نیترات افزایش می‌یابد. به نحوی که در 5 =pH، زمان min 60 وغلظت اولیه mg/L 300، کارایی حذف نیترات 60% بود. نتایج حاصل از مطالعات ایزوترمی نشان داد که حذف نیترات بر روی جاذب مورد استفاده در این تحقیق از معادله ایزوترمی لانگمیر 982/R2>0 پیروی می‌کند.
نتیجهگیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که می‌توان از نانو ذرات آلومینا به عنوان جاذب موثر در جهت حذف غلظت‌های بالای نیترات از محلول‌های آبی استفاده نمود.
مرضیه رضوی، محسن سعیدی، ابراهیم جباری،
دوره 6، شماره 3 - ( 9-1392 )
چکیده
زمینه و هدف: در این تحقیق تصفیه‌پذیری پساب یک واحد خشک‌شویی و لباس‌شویی به روش انعقاد الکتریکی و با استفاده از دو جفت الکترود آلومینیومی و آهنی بررسی شد. روش انعقاد الکتریکی یک روش نوین در تصفیه انواع پساب است که در سال‌های اخیر به صورت ویژه‌ای مورد ملاحظه محققین قرار گرفته است. اعمال جریان برق مستقیم به دو یا چندین الکترود فلزی مناسب در یک راکتور ناپیوسته حاوی پساب، سبب تولید لخته‌های هیدروکسید فلزی میگردد.
روش بررسی: در این روش تغییرات شرایط عملیاتی شامل pH، فاصله بین الکترودها، شدت جریان الکتریکی و جنس الکترودها مورد بررسی قرار گرفت و با تغییر pH از 3تا 7 و همچنین 9 راندمان حذف فسفات، نیترات و COD ثبت شد.
یافتهها: مطابق با نتایج به دست آمده در این تحقیق الکترود آلومینیومی عملکرد بهتری در حذف فسفات و الکترود آهنی نتایج بهتری در حذف نیترات وCOD از خود نشان داد. بیشترین میزان حذف فسفات در 7=pH و با استفاده از الکترود آلومینیومی برابر با 99/93% به دست آمد و این در حالی است که بیشترین میزان حذف نیترات توسط الکترود آهنی و در 9=pH که برابر با 97/62% و بالاترین میزان حذف COD توسط همین الکترود برابر با 80% و در 6=pH تعیین گردید. همچنین در این تحقیق به مقایسه نتایج هزینه‌های عملیاتی در استفاده از این دو الکترود پرداخته شد و نشان داده شد که نسبت هزینه‌ها در شرایط استفاده از الکترود آلومینیومی به هزینه‌ها در شرایط استفاده از الکترود آهنی متفاوت است.
نتیجهگیری: اگرچه دستیابی به مقادیر قابل توجه حذف نیترات، فسفات وCOD، با استفاده از هر دو نوع الکترود میسر است، اما برآورد هزینه‌های عملیاتی جهت تصفیه پساب‌های حاوی فسفات، نیترات وCOD با استفاده از الکترود آهنی از نظر دستیابی به استانداردهای زیست محیطی نتایج بهتری نسبت به الکترود آلومینیومی ارایه می‌دهد
بهروز کریمی، محمد صادق رجایی، محمد جواد قنادزاده، معصومه مشایخی،
دوره 6، شماره 4 - ( 12-1392 )
چکیده
زمینه و هدف: امروزه نگرانی‌های جهانی در مورد وجود نیترات در آبهای زیر زمینی و تاثیر سوء آن بر سلامتی افزایش یافته است. این پژوهش با هدف بررسی کارایی فرایند فنتون اصلاحی در حضور نانو ذرات آهن در کاهش نیترات از محیط‌های آبی صورت پذیرفت. روش بررسی: این تحقیق یک مطالعه تجربی است که در مقیاس آزمایشگاهی انجام شده است. احیاء نیترات توسط فرآیند اکسیداسیون پیشرفته Fe°/FeІІ/FeШ/H2O2 در pH 10-2، زمان تماس min90-10، غلظت نیترات 50 تا mg/L 300 و نسبت‌های مولی 5-0/5 [H2O2]/[Fe] انجام پذیرفت. در این مطالعه تاثیر pH، نسبت مولی واکنش‌گرها، زمان افزودن H2O2، زمان تماس در حذف نیترات بررسی گردید. جهت سنجش نیترات از اسپکتوفتومتر Dr/5000 استفاده گردید. یافتهها: نتایج نشان داد پارامترهای بهینه در انجام فرآیند فنتون به منظور حذف نیترات به ترتیب شامل pH برابر با 3، نسبت مولی[H2O2]/[ Fe°] برابر با 0/5 و زمان تماس min 15 است. با اعمال این شرایط راندمان حذف نیترات در زمان ماند min 15، غلظت اولیه نیترات mg/L 100، غلظت ترکیبات آهن mg/L10 و pH 4 برای FeШ، FeІІ، Fe°، FeІІ/Fe°/H2O2 و FeШ/Fe°/H2O2 به ترتیب برابر با 10/5، 27/6، 36/5، 62/3، 74% است. نتیجهگیری: بر اساس نتایج آزمایشگاهی به دست آمده مشخص گردید که فرآیند فنتون اصلاحی با نانو ذرات آهن صفر قادر به کاهش نیترات تحت شرایط بهینه از محیط آبی بوده و این روش می‌تواند برای حذف ترکیبات مشابه مورد استفاده قرار گیرد.
سمیرا اخوان، حمید زارع ابیانه، مریم بیات ورکشی،
دوره 7، شماره 2 - ( 7-1393 )
چکیده
این تحقیق، با هدف جمع آوری مطالعات انجام شده در خصوص غلظت نیترات منابع آب کشور انجام شده است. بدین منظور مقالات چاپ شده در مجلات علمی پژوهشی و همچنین مقالات ارائه شده در سمینارها و کنفرانس ها مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی مطالعات نشان داد در مجموع 116 مطالعه در 26 استان کشور صورت گرفته است. اما در استان های ایلام، البرز، خراسان جنوبی، کهگیلویه و بویراحمد و لرستان مطالعاتی در این زمینه به چاپ نرسیده است. براساس مطالعات صورت گرفته، بیشترین مطالعات در استان همدان (14 مطالعه) و سپس خوزستان و مازندران (10 مطالعه) و کمترین تعداد مطالعات نیز به استان های اردبیل، بوشهر، قزوین، قم و کرمانشاه اختصاص داشت. در استان همدان بیش از 1435 نمونه آب به منظور بررسی غلظت نیترات، از منابع آب این استان تهیه شده است که نشان‌دهنده تعداد زیاد مطالعات انجام شده در این منطقه است. بیشترین میزان آلودگی نیترات در استان اصفهان (mg/L 318) و سپس در شهر زاهدان استان سیستان و بلوچستان (mg/L 295) گزارش شده است. بر اساس نتایج گزارش شده در مطالعات، وضعیت آلودگی نیترات منابع آبی کشور در حد متوسط بود. در بیشتر مطالعات علت بالا بودن میزان نیترات نبودن شبکه جمع آوری فاضلاب و تخلیه فاضلاب‌های شهری و صنعتی به منابع آب و فعالیت های کشاورزی توأم با مصرف بی رویه کودهای حیوانی و شیمیایی عنوان شده است.
احسان صادقی، کیومرث شرفی، علی الماسی، محمد دیهیم، اسماعیل عزیزی، مهدی غایب زاده،
دوره 7، شماره 4 - ( 10-1393 )
چکیده
زمینه و هدف: نیترات و نیتریت، سلامت انسان را تهدید می‌کند. مطابق پژوهش‌های اخیر یکی از منابع بزرگ مواجهه با نیترات و نیتریت در رژیم غذایی انسان سبزیجات هستند. هدف از انجام این مطالعه تعیین تاثیر فرایندهای خشک نمودن و سرخ کردن بر میزان نیترات و نیتریت سبزیجات پرمصرف است. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی تعداد 180 نمونه سبزی از بازار شهر کرمانشاه به طور تصادفی انتخاب و نمونه‌های مذکور از نظر شاخص میزان نیتریت و نیترات به روش گریس- ایلوسوی مورد اندازه گیری قرار گرفتند. در گام بعدی، پروسه‌های سرخ-کردن و خشک‌کردن بر روی نمونه‌ها صورت گرفت و نیترات و نیتریت نمونه‌ها مجدد مورد سنجش قرار گرفت. تجزیه تحلیل نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آماری ANOVA(آنالیز واریانس یک طرفه) انجام شد. یافتهها: میزان نیتریت و نیترات در اکثر نمونه‌ها با توجه به نوع محصول و نوع فرایند نگهداری یا مصرف، اختلاف معناداری دارد (0/05< p). به طور میانگین فرایند سرخ کردن و خشک نمودن به جز سبزی تره، در بقیه سبزیجات باعث افزایش میزان نیتریت و نیترات گردید. نتیجهگیری: در اثر فرایندهای سرخ کردن و خشک نمودن نه تنها کاهش در میزان نیتریت و نیترات سبزیجات به وجود نمی‌آید بلکه این میزان افزایش نیز یافت. لذا بررسی روش‌های دیگر فراوری یا کنترل نیترات و نیتریت در سبزیجات اولویت اساسی است. با توجه به استفاده روزانه و مصرف قابل ملاحظه مردم از سبزیجات و همچنین خطرات بالقوه تجمع نیترات و نیتریت و ارتباط آن با بعضی از بیماری ها و سرطان های دستگاه گوارش، پایش منظم و کنترل کیفی سبزیجات و بررسی تاثیر فرایندهای دیگر نگهداری بر میزان نیترات و نیتریت حائز اهمیت است.
طاهر رجایی، رقیه رحیمی بنماران، حمیده جعفری ،
دوره 7، شماره 4 - ( 10-1393 )
چکیده
زمینه و هدف: پیش بینی و کنترل کیفیت آب رودخانه کرج، به عنوان یکی از مهم ترین منابع تامین کننده آب مورد نیاز شهر تهران، از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این تحقیق، عملکرد مدل‌های شبکه عصبی (ANN)، مدل ترکیبی شبکه عصبی – موجک (WANN) و رگرسیون خطی چند متغیره (MLR)، برای پیش بینی یک ماه آینده یون نیترات و اکسیژن محلول ایستگاه پل خواب واقع در رودخانه کرج، مورد ارزیابی قرار گرفت. روش بررسی: از یک دوره آماری 11 ساله جهت ورودی مدل ها استفاده شد. در مدل ترکیبی WANN سری های زمانی واقعی دبی و پارامتر کیفی مورد نظر (نیترات و اکسیژن محلول) توسط آنالیز موجک تجزیه شدند؛ سپس مجموع سری های زمانی موثر آنها به عنوان ورودی ANN به کار گرفته شد. در ادامه، توانایی هر سه مدل، برای پیش بینی نقاط پیک سری زمانی که دارای اهمیت بسزایی هستند، بررسی شد. کارایی مدل‌ها با ضریب تببین یا نش(E) و ریشه میانگین خطای مربع (RMSE) ارزیابی شدند. یافتهها: نتایج، حاکی از دقت و توانایی بالای مدل هیبرید شبکه عصبی- موجکی با رویکرد حذف نویزهای سری زمانی نسبت به دو مدل دیگر بوده است؛ بطوریکه مدل ترکیبی شبکه عصبی– موجکی قادر بود میزان RMSE را برای یون نیترات در مقایسه با مدل شبکه عصبی و رگرسیون خطی چند متغیره به ترتیب به مقدار% 35/60 و %75/93 و برای یون اکسیژن محلول، به اندازه %40/57 و %60/13 بهبود بخشد. نتیجهگیری: به لحاظ قابلیت بالای شبکه عصبی موجکی و حذف نویزهای سری های زمانی در پیش بینی پارامترهای کیفی آب رودخانه، این مدل می‌تواند، راهکاری مناسب و سریع در مدیریت برتر کیفیت منابع آب و اطمینان از نتایج پایش کیفی و کاهش هزینه های آن مطرح شود.
مهسا جهانگیری راد، رامین نبی زاده، جعفر نوری، مسعود یونسیان، فرامرز معطر،
دوره 8، شماره 1 - ( 5-1394 )
چکیده
زمینه و هدف: نیترات از جمله آنیون‌های موجود در آب است که به لحاظ بهداشت عمومی دارای اهمیت زیادی است. فعالیت های مختلف انسانی در کنار منابع طبیعی ناشی از انحلال کانی‌های حاوی این نمک در ورود آن به منابع آبی نقش بسزایی دارد. هدف این تحقیق بررسی کارایی حذف نیترات از محیط آبی توسط ستون حاوی پلی اکریلونیتریل پوشش داده شده با نانو ذرات اکسید آهن است. روش بررسی: پلی اکریلونیتریل عامل‌دار شده و پوشش داده شده با نانوذرات آهن سنتز گردید و بعنوان ماده جاذب درون ستونی شیشه‌ای ریخته شد. مخزن محلول نیترات در قسمت بالایی ستون تعبیه گردید. محلول نیترات (mg/L 100) از داخل مخزن توسط میکروست در دبی‌های 2، 5 و mg/L 7 وارد ستون شد و کارایی حذف مورد بررسی قرار گرفت. میزان جذب همچنین در حضور میزان متفاوت جاذب (ارتفاع‌های مختلف) 10،15و cm 20 مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد که داده‌ها از فرمول توماس پیروی نموده و بر طبق آن نمودار نقطه شکست نیز ترسیم گردید. همچنین نتایج نشان داد ستون در دبی‌های پایین موثرتر عمل کرده است. هرچه میزان جریان افزایش یافته زمان نقطه شکست کم شده است. در ارتفاع‌های پایین‌تر از ستون بدلیل زمان کم جهت تماس نیترات با جاذب، نقطه شکست از 9 به h 4 کاهش یافت هنگامی‌که دبی ورودی از 2 به mL/min 7 افزایش یافت. نتیجهگیری: ستون حاوی جاذب در حذف نیترات موثر عمل کرد. در ارتفاعات بیشتری از ستون حذف بالاتر بود. داده‌ها از فرمول توماس تبعیت کردند. داده‌های حاصل از ستون جذب با رگرسیون لجستیک هماهنگی بالایی نشان دادند.
راضیه سادات حاجی میر محمد علی، حمید کاریاب،
دوره 8، شماره 4 - ( 12-1394 )
چکیده
زمینه و هدف: اطلاع از غلظت نیترات، عوامل تاثیرگذار در بیلان و روند تغییرات آن در یک آبخوان از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. با توجه به آنکه مدل‌سازی روشی کارامد جهت پیش‌بینی غلظت این آنیون در منابع آب است، در این مطالعه با استفاده از مدل تجمعی پارامتریک و شبیه‌سازی مونت‌‌کارلو غلظت نیترات در منابع آب زیرزمینی دشت قزوین برآورد و تجزیه تحلیل شد.
روش بررسی: تعداد 19 حلقه چاه در اقلیم‌های مختلف حوضه آبریز شور در دشت قزوین انتخاب و مسیر‌های ورود و خروج نیترات به این منابع با استفاده از مدل تجمعی پارامتریک مورد تحلیل قرار گرفت. در ادامه شبیه‌سازی غلظت نیترات در آبخوان با مدل مونت‌‌کارلو اجرا گردید.
یافتهها: کاربرد مدل تجمعی پارامتریک در بخشی از منابع آب زیرزمینی حوضه آبریز شور دشت قزوین تغییرات غلظت نیترات را در دامنه mg/L 8/12 تا 15/94 پیش‌بینی نمود. غلظت نیترات در اقلیم خشک سرد با میانگین mg/L 0/04±12/8 بالاترین برآورد بود. همچنین اختلاف بین غلظت برآورد شده نیترات و عوامل موثر در انتشار آن در اقلیم‌های مختلف معنی‌دار بود (0/05>(p.
نتیجهگیری: علیرغم آنکه غلظت پیش‌بینی شده نیترات در محدوده مطالعاتی مطابق با استاندارد ملی ایران جهت مصارف شرب بود، احتمال تجمعی حاصل از شبیه‌سازی مونت کارلو نشان داد که احتمال افزایش نیترات از حد کاملا ایمن mg/L10 در کل منطقه مطالعاتی 90 درصد است (0/05 =(p.
اسفندیار حسنی مقدم، عبدالرضا بازدار، مهدی شعبان،
دوره 12، شماره 1 - ( 3-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: میزان نیترات یکی از مهمترین فاکتورهای تعیین کیفیت در سبزیجات است. امروزه به‌دلیل استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی حاوی ازت برای تسریع رشد رویشی، بسیاری از سبزی ها دارای درصد بالایی نیترات در رژیم غذایی انسان است. هدف از اجرای این تحقیق بررسی غلظت نیترات در 4 گونه سبزی کشت شده در دو شهرستان پلدختر و خرمآباد است.
روش بررسی: در این تحقیق میزان نیترات 4 گونه سبزی شامل تره ایرانی، ریحان، نعنا، تربچه (غده و برگ) کاشته شده در مزارع سبزیکاری شهرستانهای خرمآباد و پلدختر مورد اندازه گیری قرار گرفت. از مزارع مزبور بصورت تصادفی از هر گونه سبزی سه نمونه kg2 از قسمت مورد مصرف آن جمعآوری و به آزمایشگاه منتقل شد. میزان نیترات مطابق دستورالعمل موسسه آب و خاک ایران اندازه گیری شد. بدین منظور پس از آماده سازی نمونه ها جذب آنها با دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج nm580 اندازه گیری و با توجه به منحنی استاندارد میزان نیترات در سبزیجات مختلف تخمین زده شد.
یافته ها: نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد اثر نوع سبزی ها بر میزان نیترات تجمع یافته در دو منطقه خرم آباد و پلدختر به همراه تیمار شاهد معنی دار بود. مقایسه میانگین داده ها نشان داد، متوسط نیترات در سبزی های مورد مطالعه شهرستان خرم آباد به‌ترتیب شامل غده تربچه (mg/kg 27017)، ریحان (mg/kg 9500)، تره ایرانی (mg/kg 8408)، برگ تربچه (mg/kg 8231) و نعنا (mg/kg 5450) و در شهرستان پلدختر به‌ترتیب شامل غده تربچه (mg/kg 12933)، ریحان (mg/kg 9063)، تره ایرانی (mg/kg 6708)، برگ تربچه (mg/kg 6296) و نعنا (mg/kg 5454) بود که همگی بالاتر از حد مجاز توصیه شده برای مصرف است. متوسط تجمع نیترات سبزی های مزرعه شاهد به‌ترتیب شامل غده تربچه (mg/kg 1586)، ریحان (mg/kg 1134)، تره ایرانی (mg/kg 906)، برگ تربچه (mg/kg 794) و نعنا (mg/kg 662) بود که در محدوده مجاز برای مصرف قرار داشت.
نتیجهگیری: میزان نیترات اندازه گیری شده در g 100 بافت سبزی به‌ترتیب در غده تربچه (7/36)، ریحان (3/37)، تره ایرانی (2/74)، برگ تربچه (2/64) و نعنا (1/98) برابر بیشتر از حد مجاز مصرف روزانه است. با توجه به بالا بودن میزان نیترات در سبزهای مورد مطالعه پیشنهاد میگردد که در مصرف این سبزیجات احتیاط نموده و نیترات سبزیهای تولید شده در استان لرستان در فصول مختلف سال مورد ارزیابی قرار گیرد.
کبری جعفری، ناصر حافظی مقدس، علیرضا مظلومی، اعظم قزی،
دوره 12، شماره 3 - ( 9-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: منابع آب زیرزمینی یکی از با ارزشترین منابع هر کشور محسوب می شود. در دشت اردبیل رونق فعالیت های کشاورزی و استفاده غیرمتعارف از کودهای شیمیایی و آفت کش ها، دفع نادرست فاضلاب های شهری و شهرک های صنعتی می تواند باعث آلودگی آب های زیرزمینی شود. با توجه به اینکه حذف آلودگی از منابع آب های زیرزمینی پرهزینه است یکی از روش های مناسب برای جلوگیری از آلودگی آب زیرزمینی، شناسایی پهنه های آسیبپذیر آبخوان جهت مدیریت زیست محیطی منابع آب و توسعه پایدار است.
روش بررسی: در این مطالعه برای تعیین آسیب پذیری آبخوان اردبیل، ابتدا 52 داده اکسلی چاه های پیزومتری، 43 داده اکسلی آزمایش پمپاژ، میانگین بارندگی سالیانه از داده های 8 ایستگاه، 45 داده لاگ حفاری مربوط به چاه های اکتشافی، نقشه کاربری اراضی، نقشه توپوگرافی و نقشه زمین شناسی جمع آوری شدند. سپس تمامی داده ها برای آماده سازی لایه های اطلاعاتی عمق آب زیرزمینی (D)، تغذیه (R)، محیط آبخوان (A)، محیط خاک (S)، توپوگرافی (T)، اثر منطقه غیراشباع (I) و هدایت هیدرولیکی آبخوان (C) در نرم افزار ArcGIS تهیه شدند و مطابق با روش دراستیک همپوشانی انجام گرفت.
یافته ها: نقشه پهنه بندی حاصل از همپوشانی نشان داد که دامنه شاخص دراستیک از 63 تا 195 است. مناطق با امتیاز بالای آسیب پذیری دارای ویژگی هایی مانند عمق کم آب زیرزمینی، بافت درشت خاک، عمق کم خاک و شیب کمتر بودند. صحت سنجی نقشه حاصل از مدل دراستیک با نقشه توزیع غلظت نیترات بیانگر غلظت بالای نیترات در پهنه مستعد به آسیب پذیری است.
نتیجه گیری: مناطق با آسیب پذیری بالا در شمال غرب و قسمت های مرکزی دشت واقع شده اند. نتایج این تحقیق به کاهش اثرات زیست محیطی آلاینده ها بر روی منابع آب زیرزمینی در آینده کمک خواهد کرد.
اکرم فاطمی قمشه، ساره نظامی،
دوره 13، شماره 1 - ( 2-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: بخش عمده ای از نیترات مصرفی توسط انسان از سبزی های مصرف شده در رژیم غذایی روزانه وارد بدن می شود. بالا بودن غلظت نیترات در اندام های قابل مصرف سبزی‌ها باعث انواع مسمومیت ها، تولید بیماری کم خونی در کودکان و تولید ماده سرطان زای نیتروز آمین در بزرگسالان می گردد. به منظور بررسی غلظت این ترکیب در تعدادی از سبزیجات پرمصرف شهر کرمانشاه، از چهار بازار اصلی تره بار این شهر نمونه هایی در تابستان ۱۳۹۸ جمع آوری شد.
روش بررسی: پس از آماده سازی نمونه ها در آزمایشگاه و تهیه عصاره آنها، غلظت نیترات با دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج nm ۴۱۰ تعیین گردید.
یافته ها: براساس نتایج، بین غلظت نیترات در سبزیهای بازارهای مختلف در تعدادی از سبزیجات اختلاف معنی دار آماری در سطح ۵ درصد مشاهده شد. بیشترین غلظت نیترات به‌ترتیب در سبزیجات برگی، غدهای و بوته ای حاصل شد. در بین سبزیجات برگی شاهی با میانگین غلظت mg/kg2052/14، در سبزیجات غدهای سیب زمینی با غلظت mg/kg 127/01 و در سبزیجات بوته ای خیار با غلظت mg/kg 37/20 وزن تر بالاترین غلظت نیترات را داشتند.
نتیجه گیری: براساس حدود مجاز استاندارد ملی ایران، غلظت نیترات کرفس و پیاز قرمز در بازار آزادی، نیترات برگ چغندر و سیبزمینی در بازار توپخانه، و غلظت نیترات شاهی در تمامی بازارها بیش از حد مجاز تعیین شد. پیشنهاد می شود به منظور اطمینان از سالم بودن سبزیجات مصرفی، در فواصل زمانی معین و در فصول مختلف سال غلظت نیترات بررسی و کنترل شود.
رضا نظرپور، معصومه فراستی، ابوالحسن فتح‌آبادی، محمد قلی زاده،
دوره 13، شماره 1 - ( 2-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: تالاب‌های مصنوعی سیستم‌های مهندسی هستند که از گیاهان طبیعی، خاک و ارگانیسم‌ها برای تصفیه آبهای آلوده شهری و حذف نیترات استفاده می‌کنند.
روش بررسی: در این پژوهش، سه سامانه به‌صورت کشت در خاک، سه سامانه به‌صورت کشت گیاه روی صفحات شناور و سه سامانه دیگر بدون گیاه و بستر متخلخل به منزله شاهد در نظر گرفته شد. زمان ماندهای هیدرولیکی انتخاب شده ۱، ۳ و ۵ روز بود و برای هر زمان ماند این آزمایش در سه مرحله، به مدت شش ماه، تکرار شد. غلظت نیترات ورودی به سامانه‌ها و خروجی از آنها اندازه‌گیری شد.
یافتهها: متوسط راندمان حذف نیترات سامانه‌های حاوی گیاه (سامانه کشت در خاک و شناور) و بستر شاهد (بدون گیاه) با زمان ماند ۱ روز به‌ترتیب 14/34، 12/09 و 10/51 درصد و با زمان ماند ۳ روز به‌ترتیب 17/62، 15/76 و 13/54 درصد و با زمان ماند ۵ روز به‌ترتیب 17/75، 17/66 و 16/08 درصد به‌دست آمد. همچنین نتایج نشان داد راندمان حذف نیترات به‌طور معنی‌دار به زمان ماند وابسته بوده و بهترین زمان ماند با بیشترین راندمان حذف 17/66 درصد برای زمان ماند ۵ روز به‌دست آمد.
نتیجهگیری: با توجه به نتایج به‌دست آمده، تالاب سطحی کشت در خاک دارای قابلیت بیشتری در حذف نیترات بوده، همچنین گیاه نخل مرداب دارای توان گیاه پالایی نیترات است.
زهره اکبری جونوش، عباس رضایی، علی غفاری نژاد،
دوره 15، شماره 2 - ( 5-1401 )
چکیده
زمینه و هدف: مطالعه حاضر با هدف ارائه سیستم الکتروکاتالیستی مؤثر بر پایه کاتد Ni-Fe/Fe3O4 جهت کاهش نیترات و گندزدایی آب آلوده به‌طور همزمان انجام شده است.
روش بررسی: در ابتدا الکترود Ni-Fe به‌وسیله فرایند رسوب الکتروشیمیایی سنتز و سپس خصوصیات فیزیکی آن توسط آنالیزهای میکروسکوپ الکترونی روبشی انتشار میدان (FESEM)، پراش اشعه ایکس (XRD)، آنالیز (Brunauer-Emmett-Teller) BET و طیف‌سنجی فوتوالکترون اشعه ایکس (XPS) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش گندزدایی و احیای نیترات به‌صورت همزمان تحت شرایط: mg 15 نانو ذرات Fe3O4، pH برابر با 6/5، NaCl برابر با mM 10، mg/L 50 نیترات، CFU/mL 105 باکتری اشرشیاکلی و دانسیته جریان mA/cm2 4 انجام گرفت.
یافتهها: براساس نتایج بدست آمده در شرایط عدم حضور نیترات، 100 درصد باکتری‌های اشرشیاکلی بعد از min 12 گندزدایی شدند. در حضور نیترات، زمان گندزدایی کامل افزایش یافت و به min120 رسید. در شرایط عدم حضور باکتری، 83 درصد نیترات در min 240 حذف گردید که در حضور باکتری راندمان احیای نیترات اندکی افزایش و به 88 درصد رسید. نیترات احیا شده در حالت اول منجر به تولید مقادیر ناچیز نیتریت با غلظت mg/L 0/22 و mg/L 3/6 آمونیوم شد که در حضور باکتری مقادیر نیتریت و آمونیوم تولیدی به ترتیب به mg/L 0/42 و mg/L 7/3 افزایش یافت.
نتیجهگیری: نتایج نشان‌دهنده توانایی بسیار مناسب الکترود Ni-Fe/Fe3O4 در کاهش الکتروکاتالیستی نیترات و گندزدایی آب آلوده به‌صورت مجزا و همزمان با راندمان بالا و انتخاب پذیری بالا نسبت به نیتروژن است.
