فصلنامه

---

مقدمه‌وهدف: به منظور تعیین  میزان سرانه‌ مصرف‌آب‌ و تخمین تولید سرانه فاضلاب وسرانه‌بارآلی‌و ارتباط کمی آن‌ ها با وضعیت اقتصادی-اجتماعی جامعه وشرایط آب‌وهوائی، بر رسی آب و فاضلاب شهر کرمانشاه دراین مقاله صورت گرفته است‌. رابطه آب مصرفی،فاضلاب تولیدی و سرانه بار آلی  با درآمد ماهیانه خانوارهای جامعه و دما ی محیط برآورد گردیده است.
روش بررسی: دراین مطالعه توصیفی-تحلیلی، متناسب با جمعیت شهر(713000 نفر)، و با توجه به ملاحظات اقتصادی-اجتماعی و در آمد ماهیانه، سه منطقه(کسری، الهیه وتعاون‌) با درآمد خوب ، متوسط و پائین که مناطق کاملا مشخص و تعریف شده ای از نظر شهرداری و عرف اجتماعی بوده و معرف سه سطح مورد نظر باشد به عنوان‌زیرگروه‌های جامعه مورد مطالعه انتخاب گردید.ابزار جمع‌آوری‌داده‌ها‌،برای سنجش وضعیت‌اقتصادی-اجتماعی‌‌ درآمدماهیانه، وبرای‌آب مصرفی از کنتور‌آب، برای ‏فاضلاب تولیدی‌از دبی سنجی‌وبرای سرانه‌ بار‌آلی‌ ازنمونه‌گیری‌24ساعته استفاده‌گردید. اندازه گیری در دوفصل تابستان وزمستان انجام گردید.
یافته‌ها: مصرف‌آب‌ سه منطقه کسری،الهیه وتعاون درتابستان (75 ±398،48 ±291و50±188) ودرزمستان به ترتیب برای سه منطقه (25±200،35 ±188و 41 ±140( ‌تفاوت معنی‌داری‌نشان داد، لیکن بارآلی‌هرسه منطقه‌علیرغم‌تفاوت‌ ظاهری‌ اختلاف‌ معنی‌ داری‌ نشان‌نداد.  سرانه آب مصرفی با وضعیت اقتصادی-اجتماعی رابطه معنی‌داری دارد(r² =   0/977 و< 0/001  p)، اما  میزان سرانه فاضلاب تولیدی مناطق(60±220، 15 ±204و 34 ±170) برای‌شرائط‌گرم‌و (21±170 ، 31 ±158و 29±112 (برای‌شرایط سرد،ازنظر آماری اختلاف معنی داری نشان نمی‌دهند(r² = 0/371 و< 0/001  p)و‌سرانه‌فاضلاب‌تولیدی‌تفاوت چشمگیری در سه منطقه نداشت .
نتیجه‌گیری: این‌مطالعه‌تاثیر دوپارامتر، درآمدو‌تغییرات‌فصلی‌را‌بر میزان‌سرانه مصرف آب و سرانه‌تولید فاضلاب، بار‌آلی قابل‌تجزیه میکربی تأییدمی نماید. مصرف آب‌و تولید سرانه فاضلاب‌در شرائط‌گرم به طور چشمگیری بیشتر‌ از شرایط‌سرد‌می‌باشد. ارتباط‌سرانه مصرف‌آب‌با درآمد اقتصادی چشمگیر، لیکن سرانه‌تولید فاضلاب، تفاوت‌محسوسی‌نشان نمی دهد.همچنین‌این مطالعه‌برآورد‌میزان سرانه‌مصرف آب، وبالتبع‌آن میزان‌ سرانه‌فاضلاب تولیدی‌و‌میزان ماده‌آلی‌قابل‌تجزیه زیستی‌‌رادررابطه با‌درآمد‌اقتصادی‌ ودمای محیط مقدور می‌نماید.

---

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین خصوصیات کیفی در مورد استفاده مجدد پساب، کیفیت میکروبی آن است. هدف از این مطالعه  تعیین کارایی تصفیه خانه فاضلاب کرمانشاه (سیستم لجن فعال متعارف) و گیلانغرب (سیستم برکه تثبیت)  در حذف کیست تک یاخته و تخم انگل بوده است. 
روش بررسی: در این تحقیق به  مدت 5 ماه و هر پنج روز یک بار از ورودی و خروجی تصفیه خانه نمونه برداری شد. آنالیز انگلی جهت شناسایی کیست و تخم انگل ها مطابق روش جدید بیلنجر با لام شمارش مک مستر(با حجم حفره ای3/0 میلی لیتر)  انجام گرفت.
یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین کل تعداد تخم انگل ها و کیست تک یاخته ها در  پساب خروجی از تصفیه خانه کرمانشاه به ترتیب برابر با 42/0±99/0 و 25/0±9/0عدد در هر لیتر  بوده و راندمان زدایش تخم انگل و کیست انگل به ترتیب 3±3/98% و 5/4±5/97% حاصل شد. در حالی که هیچ کیست و تخم انگلی در پساب خروجی تصفیه خانه گیلانغرب مشاهده نشد و راندمان حذف این دو پارامتر، 100% برآورد گردید. بیشترین تعداد تخم انگل در فاضلاب ورودی و پساب خروجی  هر دو  تصفیه خانه مربوط به تخم آسکاریس لمبریکوئیدس بود.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج می توان گفت که کارایی هر دو تصفیه خانه از لحاظ حذف کیست و تخم انگل ها مطلوب بوده و کیفیت پساب خروجی هر دو تصفیه خانه از نظر میزان تخم نماتودها با شاخص انگلبرگ (تعداد تخم نماتود: 1≥ عدد در لیتر) مطابقت دارد.

---

زمینه و هدف: ریزگرد آثار نامطلوبی بر سلامت افراد جامعه بر جا می­‌گذارد. با توجه به افزایش غلظت ریزگرد در سال ‌های اخیر در استان کرمانشاه، هدف این مطالعه سنجش ضریب حساسیت بین غلظت ریزگرد و میزان بستری و مرگ و میر بیماران قلبی و تنفسی است.
 روش بررسی: در این مطالعه توصیفی ضریب حساسیت میزان بستری و مرگ و میر بیماران قلبی و تنفسی نسبت به تغییرات غلظت ریزگرد مورد بررسی قرار گرفته است. دوره زمانی تحقیق شش ماهه اول سال ‌های 1389 و 1390 بوده است. داده‌ های مربوط به میزان ریزگرد از سازمان حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه به دست آمده است. موارد بستری و مرگ و میر بیماران قلبی و تنفسی از سه بیمارستان دولتی امام علی، امام رضا و امام خمینی شهر کرمانشاه اخذ شد.
 یافته‌ ها: با افزایش 1% آلودگی هوای ناشی از پدیده ریزگرد، حدود 5/0% بستری بیماران تنفسی، حدود 1% بستری بیماران قلبی و حدود 3/0% مرگ بیماران قلبی افزایش خواهد یافت. اثر پدیده ریزگرد بر مرگ بیماران تنفسی باعلامت مثبت ولی از نظر آماری بی‌معنی تشخیص داده می­‌شود.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که متغیرهای بستری در اثر بیماری‌های تنفسی و قلبی دارای حساسیت بالایی نسبت به ریزگرد هستند. این حساسیت از سال 1389 تا 1390 افزایش داشته است. همچنین این حساسیت برای مردان بزرگتر از زنان بوده است. حداقل در نیمه اول سال 1390 به ازای هر 100% افزایش در میزان غلظت ریزگرد، 29% مرگ و میر قلبی افزایش داشته است.

---

زمینه و هدف: رودخانه‌ها مهم‌ترین منابع تأمین آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعت به شمار مـی‌آینـد و به‌علـت اینکه از بسترها و مناطق مختلفی می‌گذرند و در ارتباط مستقیم با محیط پیرامون خود هـستند نوسـانات کیفـی زیادی دارند. از این‌رو بررسی و تخمین تغییرات پارامترهای کیفی آب در طول یک رودخانه بایستی مـورد توجـه قرار گیرد. در این تحقیق از یک مدل تلفیقی موجکی و شبکه عصبی مصنوعی، جهت تخمین برخی از پارامترهای کیفی آب (کل جامدات محلول، هدایت الکتریکی و نسبت جذبی سدیم) رودخانه‌های جاجرود تهران و قره‌سو کرمانشاه طی یک دوره آماری 24 ساله استفاده شده است. روش بررسی: در تحقیق حاضر، با استفاده از توان بالای موجک در شناسایی سیگنال‌ها و جداسازی سیگنال‌های خطا در ترکیب با شبکه عصبی برای تخمین پارامترهای کیفی آب رودخانه‌های مذکور مدل شبکه عصبی موجکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با مدل شبکه عصبی مصنوعی مقایسه گردید. ارزیابی این دو مدل توسط معیارهای آماری ضریب همبستگی (r)، ضریب کارایی نش- ساتکلیف (NS)، ریشه مربع میانگین خطا (RMSE) و میانگین قدر مطلق خطا (MAE) انجام پذیرفت. یافته‌ها: نتایج برآمده از تحقیق نشان داد که مدل بهینه شبکه عصبی موجکی با ضریب همبستگی بالای 9/0 قابلیت بالایی در تخمین پارامتر SAR در ایستگاه‌های مورد مطالعه دارد. همچنین در مورد پارامترهای EC و TDS دقت بالا و میزان خطای پایین مدل توسعه یافته عصبی موجک نسبت به مدل شبکه عصبی مصنوعی مشهود بود. نتیجه‌گیری: با توجه به کارایی بالای شبکه عصبی موجکی در پیش‌بینی پارامترهای کیفی آب رودخانه‌ها می‌توان از این مدل جهت اتخاذ تصمیمات مدیریتی و همچنین برای حصول اطمینان از نتایج پایش و کاهش هزینه پایش استفاده کرد.

---

زمینه و هدف: پول ابزاری است که به طور معمول در محیط ها و همچنین بین افراد مختلف مبادله می­ گردد که می­ تواند منبعی از آلودگی میکروبی و شیمیایی باشد، که با انتقال این عوامل باعث ایجاد بیماری­ های خطرناک شود. هدف این پژوهش تعیین میزان و نوع آلودگی باکتریایی سکه و اسکناس­ های جمع­آوری شده در شهر کرمانشاه است.

روش­ بررسی: در این پژوهش 160 قطعه اسکناس و 96 عدد سکه به روش تصادفی از مشاغل و نقاط مختلف شهر انتخاب و بر روی آنها آزمایش شمارش بار کلی میکروبی انجام گردید. باکتری­ های موجود با روش­ های استاندارد جداسازی و شناسایی گردیدند.

یافته­ ها: میانگین بار کلی میکروبی در اسکناس ­های 1000، 2000، 5000، 10000 و 20000 ریالی به ترتیب 147/6،  147/8،  148/5، 96/3 و 87/9 و در سکه­ های 500، 1000 و 2000 ریالی به ترتیب 104/66، 77/66 و  (Cfu/cm²) 96/56 بود. بارکلی میکروبی در اسکناس­ ها بیشتر از سکه ­ها بود (P<0/05). بیشترین آلودگی در اسکناس­ ها مربوط به باکتری اشریشیاکلی با 21/8 درصد و کمترین میزان آلودگی مربوط به گونه های پسودوموناس و انتروباکتر با 3/1 درصد بود. همچنین بیشترین میزان آلودگی در سکه­ ها مربوط به اشریشیاکلی با 15 درصد و کمترین میزان مربوط به گونه­ های کلبسیلا با 2 درصد بود. در طی این پژوهش مشخص شد که اسکناس ­های جمع ­آوری شده از قصابی­ ها و سکه­ های جمع­آوری شده از اغذیه فروشی ­ها دارای بیشترین میزان آلودگی با E.coli   بودند.

نتیجه ­گیری: با توجه به پاتوژن بودن مهم­ترین میکروارگانیسم­ های جدا شده (اشریشیاکلی و استافیلوکوکوس اورئوس) از نمونه‌های مورد بررسی و توانایی این باکتری­ ها در ایجاد عفونت­ های روده­ ای و مسمومیت­ های غذایی، جلوگیری از آلودگی متقاطع پول و غذا ضروری است. 

---