مجله تخصصی

---

مقدمه و اهداف: بررسی روند تغییرات میزان‌های مشاهده شده، اطلاعات ارزشمندی را جهت نیازسنجی، طرح، بازنگری برنامه‌ها و شاخص‌های توسعه هرکشور فراهم می‌سازد. هدف از مطالعه حاضر، به کار بردن مدل رگرسیون قطعه‌ای در تعیین روند تغییرات میزان بروز سل در ایران بوده است.
روش کار: در این مطالعه روند تغییرات الگوی میزان بروز سل در ایران طی 44 سال گذشته (87-1343) با استفاده مدل رگرسیون قطعه‌ای خطی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. برای برآورد پارامتر‌های رگرسیونی از روش‌های کمترین مربعات و آزمون جایگشت و از معیار اطلاع بیز (BIC) نیز برای تصمیم‌گیری در انتخاب بهترین مدل از بین دو مدل رگرسیون پواسون و قطعه‌ای، استفاده گردید. تحلیل داده‌ها در نرم‌افزارهای آماری SAS و Joinpoint3.4 صورت گرفت.
نتایج:
با توجه به مقدار p به دست آمده از آزمون جایگشت، فرض وجود دو نقطه تغییر طی سال‌های 1372 و 1356 پذیرفته شد (0108/0p=). میزان بروز بیماری سل طی 11 سال اول بررسی سیر نزولی با 1/10% کاهش سالانه، برای قطعه دوم طی سال‌های72-1356 سیر صعودی با 3/4 درصد افزایش در میزان بروز سالانه و برای قطعه سوم سیر نزولی با 5/4 درصد کاهش در میزان بروز سالانه بوده است. همچنین برای حداقل 10 سال آخر به طور میانگین سالانه 5/4 درصد از بروز بیماری سل کاسته شده است.
 نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بدست آمده از مدل رگرسیون قطعه‌ای می‌توان گفت، الگوی میزان بروز بیماری سل از سال 1371 به بعد روند نزولی داشته، که این کاهش از سرعت بالاتری در مقایسه با میانگین جهانی برآورد شده دارد، که نشان دهنده ارتقاء برنامه‌های کنترل بیماری سل و بهبود وضعیت بهداشتی در کشور است.

---

مقدمه و اهداف: وبا به‌عنوان یکی از تهدیدات سلامت عمومی است که با تغییرات اقلیمی و متغیرهای هواشناسی موردتوجه قرارگرفته است. در ابن مطالعه روند بیماری وبا و اپیدمی‌های رخ‌داده در 50 سال اخیر ، بر اساس متغیرهای اقلیمی بارش و دما موردبررسی قرار گرفت.
روش کار: این مطالعه به‌صورت کوهورت گذشته‌نگر با استفاده از نظام ثبت وزارت بهداشت در مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر، کل موارد وبا و اپیدمی‌های بیماری در کشور از سال 1344 تا سال 1394 و همچنین موارد بروز در سال‌های 1384 تا 1393به تفکیک استان‌ها، روند بیماری بررسی شد و داده‌های دما و بارش برای مدت‌زمان مشابه نیز از سایت سازمان هواشناسی برای هر استان به دست آمد. در تحلیل داده‌ها از آزمون‌های ضریب همبستگی و مدل رگرسیون Mixed-effects binomial استفاده شد.
یافته‌ها: همبستگی مثبت معنی‌داری بین موارد وبا با میزان بارش دیده شد (008/0=P و 168/0=r). با افزایش هر یک میلی‌متر بارش نسبت میزان بروز سال بعد 9/10% افزایش‌یافته است. همچنین از سال 1384 تا 1393هرساله نسبت میزان بروز برابر با 7/14% کاهش‌یافته است و این کاهش معنی‌دار بوده است (021/0=P) و بیشترین نسبت میزان بروز به ترتیب مربوط به استان‌های سیستان و بلوچستان، قم، تهران، کرمان و هرمزگان بوده است.
نتیجه‌گیری: در سال‌های اخیر روند کلی بروز وبا در طی ده‌ساله اخیر کاهشی بوده است. رخداد بیماری پیامدی از پارامتر بارش باران در سال قبل است که با افزایش بارش، احتمال رخداد اپیدمی در سال بعد را افزایش می‌دهد اما تغییرات دما، بی تاثیر است.