مجله تخصصی

---

مقدمه و اهداف: این پژوهش با هدف بررسی ساختار عاملی، پایایی و روایی نسخه‌ی فارسی آزمون تشخیص اختلالات مصرف دارو (DUDIT) در بین افراد مبتلا به سوءمصرف مواد در چند شهر ایران صورت گرفت. هم‌چنین نمرات DUDIT در مورد تعدادی از عوامل جمعیت‌شناختی مورد بررسی قرار گرفت.
روش کار: پرسشنامه DUDIT به زبان فارسی ترجمه، سپس ترجمه به انگلیسی برگردانده شد و مقایسه آن با نسخه اصلی صورت گرفت. پس از اجرای مقدماتی روی 20 آزمودنی، اصلاحات لازم انجام شد. تعداد 281 آزمودنی مبتلا به سوءمصرف مواد از زندان، خوابگاه و کمپ‌ها به پرسشنامه پاسخ دادند. برای جمع‎آوری داده‎ها از پرسشنامه‎ ویژگی‌های جمعیت‌شناختی، آزمون تشخیص اختلالات مصرف دارو (DUDIT)، پرسشنامه شدت اعتیاد (SDS) و پرسشنامه وابستگی لیدز (LDQ) استفاده شد. برای تحلیل داده‎ها از روش‎های تحلیل عاملی تأییدی، ضریب آلفای کرونباخ، ضریب دونیمه کردن گاتمن و روایی هم‌گرا استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‎ها از ساختار تک‌عاملی DUDIT حمایت کرد. آلفای کرونباخ و آزمون دونیمه کردن گاتمن به ترتیب 81/0 و 68/0 به‌دست آمد. بررسی روایی هم‌گرا از طریق محاسبه ضریب هم‌بستگی مقیاس DUDIT با مقیاس‌های LDQ  و SDS به ترتیب 61/0 و 46/0 بود. سابقه‌ی مصرف در خانواده، سکونت در کمپ، مصرف هم‌زمان چند ماده و استفاده از چند روش مصرف به‌طور هم‌زمان بیش‌ترین نمره را در DUDIT حاصل نمودند.
نتیجه‏گیری: نسخه فارسی DUDIT از ویژگی‎های روان‌سنجی مناسبی در بین جمعیت مورد پژوهش مبتلا به سوءمصرف مواد برخوردار است. توجه به عوامل جمعیت‌شناختی مؤثر بر افزایش اختلالات مصرف مواد، در برنامه‎ریزی‎های پیش‌گیری و درمان، لازم است.