مجله تخصصی

---

مقدمه و اهداف: اختلالات عصبی ادراکی و روانی در سالمندان شایع است. در این مطالعه ارتباط مقادیر سرمی کوبالامین، فولات، هموسیستئین با شاخص‌های عصبی ادراکی و روانی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
روش‌کار: 280 سالمند در بیمارستان امام رضا (ع) شهر مشهد پذیرش شدند. معاینات فیزیکی و آزمون‌های لازم توسط پزشک بعمل آمد. اسیدفولیک و کوبالامین سرم به روش RIA اندازه‌گیری شد. برای 78 سالمند که دارای کوبالامین pg/ml 450- 120 و فولات ng/ml 13-5/1 بودند، هموسیستئن سرم به روش الایزا اندازه‌گیری شد. نتایج با spss تحلیل گردید.
نتایج: بر اساس هموسیستئین mol/lµ 15>، نقطه برش برای کمبود کوبالامین و فولات سرم بترتیبpg/ml 330> و ng/ml5/6> بود. بین کوبالامین و فولات، ارتباط معنی داری وجود داشت (001/0p<). هموسیستئن ارتباط عکس با کوبالامین (001/0p<) و فولات (‌044/0(p= داشت. مطالعه ما نشان داد که کوبالامین وفولات و هموسیستئن سرم با شاخص‌های ادراکی عصبی و روانی ارتباط معنی‌دار ندارد به جز در مورد هموسیستئن با رفلکس‌های تاندونی عمقی (045/0 (p=. در سالمندان دچار دمانس، هموسیستئین سرم بالا بود.
نتیجه‌گیری: با نتایج این مطالعه و نتایج ضد و نقیض در سایر مطالعات، بنظر می‌رسد که باید در روش‌های ارزیابی اختلالات عصبی ادراکی و روانی تجدید نظر گردد. چنانچه بین شاخص‌های آزمایشگاهی و اختلالات عصبی ادراکی روانی ارتباط معنی‌دار بدست آید، می‌توان با غربالگری دوره‌ای سالمند از نظر هموسیستئین یا کوبالامین و اسید فولیک از بروز این اختلالات پیشگیری نمود.

---

مقدمه و اهداف: سلامت مادران به عنوان یکی از گروه‌های آسیب پذیر از اهمیت زیادی در حوزه مراقبت‌های بهداشتی و درمان برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر رتبه‌بندی و شناسایی استان‌های همگن از نظر وضعیت بهداشت و سلامت مادران روستایی است.
روش کار: با بررسی شاخص‌های موجود در زیج حیاتی سال 85 گزارش شده توسط وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، 15 شاخص مرتبط با سلامت مادران انتخاب گردیده است. با استفاده از روش تحلیل عاملی این شاخص‌ها به تعداد محدود عوامل معنادار کاهش یافته‌، عاملی که می‌تواند معرف شاخص وضعیت بهداشت و سلامت مادران روستایی باشد انتخاب و رتبه‌بندی استان‌ها بر اساس آن انجام شده است. برای شناسایی استان‌های همگن از روش خوشه‌ای سلسله مراتبی بر مبنای یک ماتریس فاصله بدست آمده از همان 15 شاخص ابتدایی استفاده شده است.
نتایج: با استفاده از تحلیل عاملی با تلخیص شاخص‌های متنوع مدلی پیشنهاد گردید که 89٪ از پراکندگی اطلاعات را در خود دارد. در این مدل عامل اول به عنوان عاملی که معرف مناسبی از سطح سلامت مادران در استان‌های مختلف بدست آمد و استان های کشور براساس آن رتبه‌بندی گردید. بر اساس این رتبه بندی استان‌های گیلان، مازندران و تهران از وضعیت مناسبی و استان‌های خوزستان، کهکیلویه و بویر احمد و هرمزگان از وضعیت نامناسبی در حوزه سلامت مادران برخوردارند، در ضمن استان سیستان و بلوچستان در وضعیت وخیمی از این نظر قرار دارند. در تکمیل نتایج بدست آمده از تحلیل عاملی با استفاده از تحلیل خوشه‌ای استان‌های همگن نیز شناسایی شده است.
نتیجه‌گیری: روش‌های تحلیل چند متغیره ابزاری مؤثر در رده‌بندی و شناسایی استان‌های همگن به لحاظ شاخص‌های سلامت مادران است. نتایج حاصل از این تحقیق در برنامه‌ریزی در خصوص نحوه اجرا و تخصیص خدمات بهداشتی به مادران روستایی، برای دست اندرکاران امور بهداشتی و درمانی کشور مفید خواهد بود.

---

---

مقدمه و اهداف: اولویت‌بندی فهرست پژوهش‌های موردنیاز با در نظر گرفتن نیازها و مشکلات واقعی بخش سلامت، زمینه تلاش برای برقراری عدالت، تقویت ارتباط بین پژوهش، عمل و سیاست‌گذاری و توجه به نیازهای گروه‌های آسیب‌پذیر را فراهم می‌آورد. مطالعه حاضر در راستای تدوین اولویت‌های پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی همدان، با استفاده از نظرات صاحب‌نظران انجام شد تا گام مثبتی درزمینه‌ی تخصیص مناسب منابع پژوهشی دانشگاه در جهت حل مسئله باشد.
روش کار: طی این مطالعه برای نخستین بار، اولویت‌های تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی همدان در 13 حیطه با استفاده از مدل پیشنهادی کارگروه "کمیسیون پژوهش حوزه سلامت برای توسعه تحت عنوان "راهبرد پژوهش در ضرورت‌های بهداشت ملی" در سال 1396 تعیین شد. همچنین با استفاده از 10 معیار استاندارد موضوعات پژوهشی امتیازبندی شدند.
یافته‌ها: در این مطالعه 40 نفر از ذینفعان اعم از درون دانشگاهی و برون دانشگاهی شرکت نمودند و طی جلساتی با استفاده از تکنیک‌های تمرین گروهی  (بارش افکار) به بررسی موضوعات پیشنهادی پرداختند و درمجموع 122 موضوع پژوهشی در 13 حیطه تعیین شد. در هرکدام از حیطه‌های مذکور، 10 موضوع پژوهشی دارای بالاترین امتیاز به‌عنوان اولویت‌های پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی همدان تعیین گردید.
نتیجه‌گیری: تعیین اولویت‌های پژوهشی با رویکرد پژوهش در ضرورت‌های بهداشت ملی در سطح استانی برای اولین بار در دانشگاه علوم پزشکی همدان با مشارکت تمام ذینفعان حوزه سلامت در استان همدان صورت گرفت. نتایج این مطالعه با هدایت پروژه‌های تحقیقاتی در راستای اولویت‌های تعیین‌شده در استفاده بهینه از منابع حوزه پژوهش و فناوری دانشگاه علوم پزشکی همدان نقش مهمی خواهد داشت.