مجله تخصصی

---

مقدمه و اهداف: عنصر آهن یکی از مهم‌ترین عناصر ضروری مورد نیاز در طی دوران بارداری می‌باشد که در رشد و تکامل جنین در داخل رحم و زایمان سالم و بی‌خطر نقش اساسی دارد. این مطالعه به هدف بررسی وضعیت کم‌خونی، فقر آهن و کم‌خونی ناشی از آن در زنان باردار ایرانی به جهت اتخاذ استراتژی‌های هدفمند از سوی سیاست‌گذاران حوزه‌ی سلامت طراحی و اجرا شده است.
روش کار: در این مطالعه مقطعی، 4368 زن باردار حاضر در ماه‌های 5 تا 9 حاملگی به روش خوشه‌ای از 11 اقلیم مختلف کشور انتخاب شدند. سطوح هموگلوبین، هماتوکریت، متوسط حجم گلبول قرمز و فریتین سرم اندازه‌گیری شد. و شیوع کم‌خونی، کم‌خونی فقر آهن و فقر آهن در کل کشور و به تفکیک اقلیم‌ها تعیین شد. 5/21% از زنان باردار با سن حاملگی 5 تا 9 ماهه‌ی ایرانی مبتلا به کم‌خونی هستند، ‌7/42% آن‌ها مبتلا به فقر آهن بوده و نسبت ابتلا به کم‌خونی فقر آهن در آنان 4/10‌% برآورد می‌شود. شیوع کم‌خونی در زنان باردار مناطق روستائی کشور به طور معنی‌داری بیش از مناطق شهری است (به ترتیب 8/27%-2/22% در مقایسه با
6/21%-1/17%=CI95%) و بیشترین شیوع کم‌خونی و هماتوکریت پائین در زنان باردار اقلیم 5 (سیستان و بلوچستان، جنوب کرمان و جنوب خراسان) مشاهده شد (به ترتیب2/44% ،5/40%) و کم‌ترین میزان شیوع کم‌خونی در زنان باردار اقلیم 6 (اصفهان، یزد، کهکیلویه و بویراحمد و شمال کرمان) وجود داشت (به ترتیب 0/9% ،8/10%).
نتایج: مصرف مکمل آهن (حتی به صورت نامنظم) نیز در کاهش احتمال ابتلا به کم‌خونی مؤثر بود اما تأثیر آن بر کمبود هماتوکریت فقط در نمونه‌هایی دیده شد که مصرف مکمل آهن را به صورت منظم گزارش نموده بودند.
نتیجه‌گیری: کم‌خونی هم‌چنان یکی از مشکلات بهداشتی زنان باردار کشور به حساب می‌آید و گرچه تداوم برنامه مکمل یاری در آنان باید مد نظر قرار گرفته شود اما رفع پایدار کم‌خونی در زنان باردار کشور نیازمند ارائه مداخلات جامع‌تر به گونه‌ای می‌باشد که تمامی گروه‌های هدف به خصوص زنان سنین باروری را مورد هدف قرار دهد.

---

مقدمه و اهداف: با وجود روند روبه کاهش شیوع بیماری‌های کرونری در کشورهای پیشرفته و پیشرفت‌های چشمگیر در درمان بیماران،میزان کشندگی در پی رخداد سکته قلبی حاد در هر دو جنس بالا باقی مانده است. تعیین عوامل پیشگویی کننده بقای کوتاه مدت از سکته قلبی می‌تواند نقش مهمی در کاهش مرگ و میر در بیماران داشته باشد.
روش کار: در این مطالعه همگروهی، اطلاعات تمامی بیماران مبتلا به انفارکتوس  قلبی حاد که درطی سال‌های1378 تا 1386 به بیمارستان‌های شهر اصفهان مراجعه کرده‌اند، درمرکزتحقیقات قلب و عروق اصفهان گردآوری شده است. با استفاده از روش رگرسیون کاکس، خطر نسبی تک متغیره و چند متغیره تطبیق شده مربوط به متغیرهای مطالعه محاسبه شد.
نتایج: در طی دوره مطالعه 8800 بیمار به مطالعه وارد شدند که 6/73%از آن‌ها مرد بودند. میانگین سنی بیماران 58/12±85/61 و میزان بقای 28 روزه کل بیماران 5/90% بود. خطر نسبی مرگ برای گروه‌های سنی 50 تا 70 سال(1/3-2 CI: 5/2RR=) و گروه سنی بالاتر از 70 سال (3/6-4 CI: 5 RR=) و در زنان (9/1-5/1 CI:7/1RR=) و در گروهی که داروی استرپتوکیناز را دریافت نکرده بودند
(1/1- 8% CI: 9/0RR=) و از نظر نوع انفارکتوس قلبی، خطر نسبی مرگ برای انفارکتوس تحتانی (8/7-2/2 CI: 2/4RR=) و برای انفارکتوس قدامی (3/13-4 CI: 2/7RR=) بود.
نتیجه‌گیری: بامشخص شدن شاخص‌های پیشگویی کننده بقای کوتاه مدت بیماران مبتلا به انفارکتوس قلبی باید در اقدامات درمانی و مراقبتی گروه‌های با خطر بیشتر )بیماران با سن بالاتر، زنان و انفارکتوس قدامی( دقت بیشتری مبذول گردد.

---

مقدمه و اهداف: وبا یک مشکل جهانی سلامت است و سلامت عموم مردم را تهدید می‌کند. تحقیق حاضر با هدف شناسایی راه‌های انتشار بیماری و عوامل تأثیرگذار بر گسترش طغیان انجام شد.
روش کار: در یک مطالعۀ مورد- شاهدی طغیان وبا در قم در سال 1390، بررسی شد. بر‌ اساس معیار اقامت در استان در 5 روز پیش از بروز علایم بالینی، 100 بیمار واجد شرایط از کل 136 مورد به ‌همراه دو شاهد برای هرمورد، که با بیماران همسان‌سازی جفتی شده بوده‌اند، وارد مطالعه گردیدند. از جدول فراوانی و رگرسیون لجستیک چند متغیره برای انجام تحلیل‌ها استفاده شد.
نتایج: 80% بیماران بین 21 تا 60 سال سن داشتند و 76% آن‌ها خانه‌دار و کارگر بودند. زنان، افراد، روستاییان، ایرانیان و بیماران سرپایی، به ‌ترتیب 51، 13، 91 و 90 درصد بیماران را تشکیل می‌دادند. 43% نمونه‌های گرفته‌شده از سبزیجات درطول فصل شیوع آلودگی به ناگ داشتند و تنها یک مورد مثبت اوگاوا جداسازی شد. مصرف سبزیجات ضدعفونی ‌نشده، سالاد و مسافرت، به‌ ترتیب نسبت شانس (فاصلۀ اطمینان 95%) (7/9-6/2) 04/5، (31/0-07/0) 15/0 و (9/0-01/0)1/0 را داشته‌اند. برخلاف تصور، نوع سالاد مصرفی می‌تواند اثر متفاوتی بر بیماری داشته باشد. بر اساس یافته‌ها مصرف سالاد آبلیمو (شیرازی) اثر محافظتی در برابر وبا داشت
(نسبت شانس (13-6/3) 9/6).
نتیجه‌گیری: مصرف سبزیجات ضدعفونی‌نشده سبب خطر بالای طغیان وبا می‌شود. ازاین‌رو به تلاش بیشتری برای حل این مسئله نیاز است. مصرف سالاد آبلیمو اثر حفاظتی در برابر وبا دارد و می‌تواند به عنوان یک راهکار مطرح باشد. 

Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA

---

مقدمه و هدف: استرپتوکوکوزیس و لاکتوکوکوزیس از بیماری‌های مهم، پرهزینه و زئونوز در صنعت آبزی‌پروری، به‌ویژه برای ماهی قزل‌آلای رنگین کمان به‌شمار می‌آیند، به‌طوری‌که خسارات سالانه ناشی از آن‌ها به ده‌ها میلیون دلار می‌رسد. این مطالعه با هدف بررسی پراکنش این بیماری‌ها در 50 کارگاه قزل‌آلای رنگین کمان در استان‌های چهارمحال و بختیاری (25 کارگاه) و کهکیلویه و بویر احمد (25 کارگاه) و همچنین، تعیین میزان فراوانی نسبی حضور 20 عامل خطرساز و مستعد‌کننده بروز این بیماری‌ها انجام گرفته‌‌ است. 
 روش کار: مطالعه به‌صورت توصیفی و در قالب بازرسی کارگاهی، نمونه‌گیری، کشت باکتریایی و مطالعه‌های مولکولی، برای تشخیص بیماری‌های پیش‌گفته انجام شده‌ است.
نتایج: نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که 56% (13 کارگاه) در استان چهارمحال بختیاری به لاکتوکوکوزیس با عامل لاکتوکوکوس گارویه و تعداد 20% (5 کارگاه) به استرپتوکوکوزیس با عامل استرپتوکوکوس اینیایی مبتلا بودند. در استان کهگیلویه و بویر احمد 64% (16 کارگاه) به لاکتوکوکوزیس و 12% (3 کارگاه) به استرپتوکوکوزیس مبتلا بودند. بررسی میزان فراوانی نسبی حضور عوامل خطرساز در کارگاه‌های هر دو استان، به‌ترتیب برای 10 و 16 عامل مورد مطالعه، بیش از50% و80% بود.
 نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که این بیماری‌ها، به‌ویژه لاکتوکوکوزیس، در هر دو استان دارای پراکنش وسیع و میزان حضور عوامل خطرساز در بروز و تشدید آن‌ها در این مزارع شایان توجه است.

---

از جمله روش‌های سنتی مورد استفاده در آنالیز داده‌های بقا، روش رگرسیون کاکس است که این روش شاخص نسبت مخاطره شرطی (Conditional Hazard ratio)  را محاسبه می‌کند. زمانی که هدف مطالعه، برآورد اثر مواجهه روی پیامد در سطح کلی جامعه
 (Total population)  ‌باشد، استفاده از این روش‌های شرطی مناسب نیستند. ضمناً شاخص نسبت مخاطره دارای معایبی از جمله non-collapsible بودن، تورش انتخاب ساختاری(Structural selection bias) و متغیر بودن در زمان است. با توجه به این محدودیت‌ها استفاده از نسبت خطر حاشیه‌ای که متوسط اثر علیتی مواجهه را در سطح جامعه محاسبه می‌کند، توصیه می‌شود.
در این تحقیق به معرفی روش «وزن‌دهی عکس احتمال درمان» به عنوان یکی از روش‌های برآورد اثر حاشیه‌ای علیتی پرداخته می‌شود و با استفاده از آن نسبت خطر علیتی حاشیه‌ای برآورد می‌گردد. در انتها نیز با استفاده از این روش در داده‌های مطالعه‌ی کوهورت گلستان به برآورد اثر علیتی حاشیه‌ای بین مصرف سیگار و زمان تا مرگ افراد در اثر سرطان دستگاه گوارش فوقانی (مری و معده)  پرداخته می‌شود.

---

مقدمه و اهداف: ایران از سالیان پیش برنامه‌های حذف مالاریا را شروع کرده است. هدف از این پژوهش، مروری بر نظام مراقبت مالاریا در ایران بود.
روش کار: داده‌های این مطالعه از نظام مراقبت مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر، بررسی اسناد، مدارک، کتاب‌ها و مقاله‌های منتشر شده و مصاحبه با صاحبان فرایند و صاحب‌نظران نظام مراقبت مالاریا در سال‌های ۹۸-۱۳۹۶ هجری شمسی اخذ شد.
یافته‌ها: نظام مراقبت مالاریا در ایران یک ساختار منسجم دارد که در آن همه موارد شناسایی شده بیماری از سطوح محیطی تا مرکز به صورت فوری و تلفنی گزارش، بررسی و پیگیری می‌شوند. با توجه به این که اهداف اصلی برنامه مالاریا شامل حذف آن میسر شده است، مراقبت این بیماری در ایران هم اکنون با هدف استحکام مرحله حذف فعالیت می‌کند و در این مرحله همه موارد جدید علاوه بر بررسی، درمان و پیگیری، از نظر اپیدمیولوژیک هم با عنوان‌های عود، انتقال محلی، انتقال از وارده و یا مالاریای ناشی از تلقیح خون طبقه‌بندی می‌شود.
نتیجه‌گیری: اجرای موفق مراقبت مالاریا در طی زمان باعث شده که اکنون موارد بومی بیماری تنها محدود به سه استان جنوب‌شرقی کشور باشد و موارد جدید به زیر ۳۰۰ مورد در سال برسد. با وجود موفقیت‌ها، از آن‌جا که اکنون هدف از مراقبت مالاریا در ایران حذف بیماری است، نظارت مستمر بر اجرای صحیح همه فرایندها و ارزیابی راه‌کارهای مورد استفاده ضروری است.