مقدمه و اهداف: سل یکی از بیماریهای عفونی مهم در ایران است که میتواند به صورت ریوی و خارج ریوی تظاهر کند. با توجه به تفاوتهایی که در پراکندگی موارد سل در نواحی مختلف وجود دارد، برآن شدیم تا خصوصیات اپیدمیولوژیک و الگوی جغرافیایی این بیماری را در استان لرستان مورد بررسی قرار دهیم.
روش کار: این مطالعه از نوع اکولوژیک (توصیفی- تحلیلی) و دوره مطالعه سالهای 87-1381 بود. اطلاعات 1481 بیمار مبتلا به سل از معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان استخراج شد. دادهها برمبنای متغیرهای سن، جنس، محل سکونت، نوع بیماری، سال و مکان ثبت به روشهای آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نسخه 2/9 نرم افزار SAS تحلیل شد.
نتایج: از 1481 بیمار ثبت شده، 4/58 درصد را مردان و 6/41 درصد را زنان تشکیل میدادند که74/68 درصد آنها شهری، 98/29 در صد روستایی و 28/1 درصد عشایر بودند. میانگین سن بیماران 87/41 سال بود. بیشترین میزان بروز در خرم آباد (38/19 در صدهزار نفر) و کمترین آن در شهرستان ازنا (04/7 در صدهزار نفر) بود. با براز ش مدل رگرسیون پواسن بر دادهها، اثر ساختار سنی و محل سکونت بر میزان بروز بیماری معنیدار شد.
نتیجه گیری: درصد عشایرنشینی به عنوان مهمترین عامل جمعیت شناختی مؤثر بر بروز سل در لرستان شناسایی شد. تخصیص امکانات مناسبتر به مناطق عشایرنشین و آموزشهای صحیح میتواند در کنترل و پیشگیری از این بیماری مؤثر باشد.