59 نتیجه برای سن
محمد مسعود وکیلی، آرزو موذن، سمیرا شریفی، کورش کمالی،
دوره 14، شماره 3 - ( 9-1397 )
چکیده
مقدمه و اهداف: طراحی و اجرای مداخله‌های رفتاری مبتنی بر مدل‌های آموزش بهداشت، برای توصیف عوامل فردی و روان‌شناختی مرتبط با رفتارهای مرتبط با ایدز به کار می‌روند. یافته‌های پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند که برنامه‌های مبتنی بر مدل، در تغییر رفتارهای بهداشتی از کارایی بیشتر برخوردار هستند. هدف این پژوهش، طراحی و ارزیابی روایی ابزار مبتنی بر مدل و فرهنگ ایران، برای مطالعه رفتارهای پیشگیرانه از اچ‌آی‌وی/ایدز در دانش‌آموزان و دانشجویان بود.
روش کار: براساس بررسی متون، 58 گویه مرتبط با رفتارهای پیشگیرانه از ایدز تدوین و روایی صوری و محتوایی ابزار به روش کمی و کیفی، توسط گروه‌های هدف و پانل خبرگان، ارزیابی شد. پایایی ابزار از با محاسبه آلفای کرونباخ و ثبات ابزار به روش آزمون– بازآزمون تأیید شد.
یافته‌ها: ابزار پژوهش اولیه شامل 53 گویه، با مقادیر شاخص تأثیر آیتم بالای 5/1، نسبت روایی محتوای بالای 49/0 و شاخص روایی محتوای بالای 79/0 تأیید شد. با تحلیل عامل اکتشافی 5 عامل، شامل 30 گویه برای دانش‌آموزان و 31 گویه برای دانشجویان و با بار عاملی بیش از 40/0 با عنوان حساسیت، شدت، منافع، موانع و خودکارآمدی درک شده شناسایی شد، که قادر به پیشگویی 58 درصد از تغییرات بود. پایایی ابزار با محاسبه آلفای کرونباخ بالای 80/0 و شاخص ضریب همبستگی بالای 86/0 تأیید شد.
نتیجه‌گیری: یافته‌های مطالعه نشان داد ابزار طراحی شده برای سنجش رفتارهای پیشگیرانه از اچ‌آی‌وی/ ایدز مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی، از روایی و پایایی مناسب برخوردار است و با ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی ایران تناسب دارد.
بهاره طحانی، آرش نجیمی، مینو صلواتی، مهدی فاضل،
دوره 14، شماره 4 - ( 12-1397 )
چکیده
مقدمه و اهداف: هدف از این مطالعه بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه بین‌المللی رضایت بیماران از خدمات دندانپزشکی است.
روش کار: پس از اطمینان از صحت ترجمه فارسی پرسشنامه، تعیین روایی صوری و محتوا با استفاده از 10 نفر از بیماران و 10 نفر از متخصصین به روش سنجش کیفی و کمی انجام شد. روایی سازه در یک مطالعه مقطعی با حضور 300 نفر از بیماران مراجعه‌کننده به کلینیک‌های سطح شهر بررسی شد و حیطه‌های مؤثر بر رضایت استخراج گردید. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل اطلاعات در مطالعه حاضر از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 ، آمار توصیفی و آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل عاملی اکتشافی و برای پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد.
یافته‌ها: پس از انجام تغییراتی در برخی از سؤالات روایی صوری و محتوای پرسشنامه تأیید شد. تحلیل عاملی اکتشافی منجر به کشف 7 حیطه در رضایت سنجی شد که این حیطه‌ها درمجموع 3/61 درصد از واریانس کل را تبیین کرده بود. حیطه‌ها شامل کیفیت کار دندان‌پزشکان، کیفیت خدمت‌رسانی، سهولت و موجود بودن خدمات، کنترل درد، هزینه، همدلی و مسئولیت‌پذیری دندان‌پزشک و دسترسی بود. همبستگی هر حیطه با نمره کل بالای 4/0 و میانگین رضایت کلی1/9 ± 6/60 به دست آمد. آلفای کرونباخ ابزار 74/0 به دست آمد.
نتیجه‌گیری: پرسشنامه مذکور از روایی و پایایی مناسب برخوردار است و برای تعیین میزان رضایت سنجی ابزاری مناسب و کاربردی است. حیطه‌ها به میزان قابل قبولی رضایت کلی بیماران را تبیین می‌نمایند.
فاطمه رنجکش، معصومه نصیری، سید حمید شریف نیا، امیر حسین گودرزیان، سیده زهرا حسینی گل افشانی،
دوره 14، شماره 4 - ( 12-1397 )
چکیده
مقدمه و اهداف: اختلالات خواب یکی از مشکلات شایع دوران بارداری است که در نتیجه تغییرات فیزیولوژیکی، هورمونی و جسمی در بارداری ایجادشده و میتواند زمینه‌ساز بسیاری از اختلالات قبل، حین و پس از زایمان باشد. هدف مطالعه حاضر تعیین ویژگی‌های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه غربالگری اختلالات خواب در زنان باردار است.
روش کار: در مطالعه حاضر 300 نفر از زنان باردار مراجعه‌کننده به مرکز بهداشتی و درمانی کوثر، وابسته به دانشگاه علوم پزشکی قزوین که به روش نمونه‌گیری در دسترس جمعآوری شدند، پرسشنامه غربالگری اختلالات خواب را در سال 1396 تکمیل نمودند. روایی صوری، محتوی و سازه (روایی همگرا و واگرا) و پایایی پرسشنامه مذکور مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی، دو عامل پایدار و مجزا شامل کمیت در کیفیت خواب و پیامد کیفیت پایین خواب استخراج نمود. برازش دوعاملی پرسشنامه اختلالات خواب بر اساس شاخص‌های استاندارد تأیید شد. روایی همگرا و واگرا برای تمامی عوامل، همچنین ثبات درونی و پایایی سازه قابل‌قبول بود.
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد پرسشنامه غربالگری اختلالات خواب، در میان زنان باردار از اعتبار و اعتماد کافی برخوردار است، بر این اساس به نظر می‌رسد می‌توان از این ابزار جهت غربالگری اختلالات خواب زنان در دوره بارداری استفاده نمود.
سمانه ابراهیمی کبریا، سید سعید هاشمی نظری، یدالله محرابی، بشیر نازپرور، احمد شجاعی، سید داود میرترابی،
دوره 15، شماره 1 - ( 3-1398 )
چکیده
مقدمه و اهداف: خودکشی در استان لرستان به علت ساختار فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی خاص آن یکی از معضلات روانی- اجتماعی است. هدف از این پژوهش، بررسی نقش الگوی اثر گروه‌های سنی، دوره‌های زمانی و هم‌گروه‌های تولد بر بروز خودکشی در استان لرستان طی سال‌های 94-1385 است.
روش کار: این پژوهش برای غلبه بر مشکل شناسایی‌پذیری در مدل سن، زمان، هم‌گروه تولد از رویکرد کارستنسن و ویژگی هم‌وارسازهای درجه سوم طبیعی استفاده شده است. اثر هم‌گروه به‌صورت نسبت میزان خطر هر هم‌گروه نسبت به هم‌گروه سال 1363در مردان و 1366در زنان محاسبه شد. اثر زمان محدود به داشتن شیب و جمع ضرایب اثر صفر در هر دو جنس شد. بهترین مدل سن، زمان و هم‌گروه تولد برای هر دو جنس با پارامتر"AC-P"، تعداد 7 گره و مدل اسپلاین درجه سوم طبیعی برای مردان و مدل اسپلاین بتا برای زنان انتخاب شد. تمام تحلیل‌ها در پکیج Epi، نرم‌افزارR انجام شده است.
یافته‌ها: اثر سن به‌دست آمده بیشترین میزان بروز خودکشی را در سالمندان نشان می‌دهد. دو اثر قوی هم‌گروه تولد که یکی افزایشی و در سال 1359 و دیگر کاهشی و در سال 1370 بود، دیده شد. مهمترین اثر زمان دیده شده در مردان و در سال 1390 بود.
نتیجه‌گیری: اثر هم‌گروه تولد سال 1370 و 1359به ترتیب میتواند پیامد حاصل از آسیب‌های جنگ تحمیلی باشد. سه پدیده اقتصادی تحول قیمت نفت، افزایش نرخ طلاق و افزایش نرخ بیکاری می‌توانند در پدیدار شدن اثر زمان در سال 1390 موثر باشند.
زهرا برادران سید، لیلا پیشرفت ثابت، محمد حسین فلاح مهرآبادی،
دوره 15، شماره 1 - ( 3-1398 )
چکیده
مقدمه و اهداف: ویروس‌های آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان (HPAI) علاوه بر نگرانی بهداشت عمومی به سبب پیامدهای اقتصادی هنگفت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. در سال‌های اخیر، به علت شدت اپیدمی‌ها و عدم موفقیت در کنترل و ریشه‌کنی HPAI، واکسیناسیون در برنامه ملی پیشگیری و کنترل برخی از کشورها از جمله ایران وارد شده است. در این مقاله، نقش واکسیناسیون در کنترل HPAI، ویژگی و محدودیت‌های مربوط به واکسن، انواع واکسن‌های تجاری موجود و تجربه‌های پیشین بحث شده است.
روش کار: جست‌وجوی پایگاه‌های داده‌های علمی برای جمعآوری شواهد ضروری درباره نقش واکسیناسیون در کنترل HPAI در انواع طیور و پرندگان، بدون محدودیت زمان انتشار یا زبان انجام شد. مقاله‌های مرتبط با کارآیی و اثربخشی واکسن‌های تجاری در سطح کشورها یا مطالعه‌های جمعیتی در تعدادی از مزرعه‌های پرورشی وارد این مطالعه شدند.
یافته‌ها: به علت ماهیت تغییرپذیر و بیماری‌زایی بالای ویروس آنفلوانزا، و همچنین نقص برخی از واکسن‌های تجاری در ممانعت از انتقال ویروس، نیاز واقعی برای واکسیناسیون تنها در صورتی که تمام روشهای دیگر بی‌نتیجه باشند، باید مورد توجه قرار گیرد. پیامد استفاده از بذر واکسن غیر هم‌خوان با سویه‌های در گردش مکرر گزارش شده است.
نتیجه‌گیری: سیاست‌گذاری مطلع از شواهد در برنامه کشوری واکسیناسیون، نیازمند واکسن‌شناسی مبتنی بر شواهد است تا با آگاهی از محدودیت‌های واکسن‌های تجاری و انتظار واقع‌بینانه از امکانات لجستیک، منابع مالی و نیروی انسانی، ارتقای زیرساخت ملی را تسهیل کند.
مهرداد افتخار اردبیلی، مژگان تابان، مریم حاتمی زاده، هادی رنجبر،
دوره 15، شماره 2 - ( 6-1398 )
چکیده
مقدمه و اهداف: پرسشنامه استفاده مشکل‌ساز از اینترنت که برای ارزیابی عوارض استفاده زیاد از اینترنت طراحی شده است، قبلا به زبان فارسی برگردانده شده است. در بررسی روایی این ابزار فاکتورهای درونی ابزار با نسخه اصلی انگلیسی متفاوت به دست آمدند. هدف از این پژوهش تعیین ساختار عاملی نسخه فارسی پرسشنامه استفاده مشکل‌ساز از اینترنت بود.
روش کار: این پژوهش، یک مطالعه روش‌شناختی بود. نمونه‌گیری از بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف انجام شد. 428 دانشجو پرسشنامه پژوهش را تکمیل کردند. ابزار پژوهش، پرسشنامه استفاده مشکل‌ساز از اینترنت بود. تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 و با استفاده از نرم‌افزار AMOS نسخه 16 انجام شد. پایایی ابزار به روش محاسبه آلفای کرونباخ تأیید شد (α=0.89).
یافته‌ها: تحلیل عاملی اکتشافی، 4 عامل را نشان داد که شامل اشتغال ذهنی آن‌لاین، عوارض استفاده زیاد، تعاملات اجتماعی و استفاده بیش از حد بودند. میانگین ± انحراف معیار نمره بعد اشتغال ذهنی 81/0±12/2، عوارض استفاده زیاد 86/0±01/2، تعاملات اجتماعی 85/0±18/2 و استفاده بیش از حد 97/0±39/2 به دست آمد.
نتیجه‌گیری: تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی نشان دادند که ساختار عاملی نسخه فارسی پرسشنامه استفاده مشکل‌ساز با نسخه انگلیسی تشابه نسبی دارد. یکی از ابعاد پرسشنامه به دو بعد جدید تبدیل شد. این پرسشنامه میتواند ابزاری مناسب برای اندازه‌گیری رفتارهای مشکل‌ساز در زمینه استفاده زیاد از اینترنت باشد.
حسینعلی نیکبخت، هاله قائم، حمیدرضا طباطبایی، علیرضا میراحمدی زاده، سهیل حسنی پور، ثریا زحمت کش، عبدالرسول همتی، فریبا مرادی، اعظم عباسی،
دوره 15، شماره 3 - ( 8-1398 )
چکیده
مقدمه و اهداف: شاخص‌های آنتروپومتریک بخصوص وزن اطلاعات مفیدی را برای مراقبت از نوزادان فراهم کرده و منجر به شناسایی نوزادان در معرض خطر می‌شود لذا هدف مطالعه حاضر، تعیین میانگین وزن، قد و دور سر بدو تولد نوزادان و برخی عوامل مرتبط با آن بود.
روش کار: در این مطالعه مقطعی، شاخص‌های آنتروپومتریک (وزن، قد و دور سر) تعداد 1484 نوزاد تازه متولدشده، اطلاعات دموگرافیک و اطلاعات مربوط به زایمان مادران به‌صورت نمونه‌گیری چندمرحله‌ای در استان فارس در سال 1395جمعآوری گردید. همچنین پیش‌بینی کننده‌های شاخص‌ها با استفاده از مدل رگرسیون خطی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: از کل نمونه‌های موردپژوهش در این مطالعه، میانگین وزن، قد و دور سر نوزادان تازه متولدشده به ترتیب 465±3185 گرم، 92/2±92/49 و 29/2±58/34 سانتی‌متر بود. 7% نوزادان نیز دارای وزن کم هنگام تولد بودند. در اختلاف بین میانگین وزن نوزادان در زمان تولد با جنسیت، نوزادان پسر به‌طور متوسط 29/57 گرم وزن بیشتری نسبت به نوزادان دختر در زمان تولد دارند (05/0 >p ) همچنین قد و دور سر نوزادان پسر اگرچه به ترتیب 15/0 و 10/0 سانتی‌متر نسبت به نوزادان دختر بیشتر بود اما این رابطه‌ها معنی‌دار نبودند. در تحلیل چند متغیره علاوه بر جنسیت؛ سن بارداری در هنگام زایمان (هفته) و نوع زایمان با هر سه شاخص آنتروپومتریک رابطه داشت.
نتیجه‌گیری: با شناخت و کنترل عوامل خطرزا که عمدتاً قابل تعدیل هستند می‌توان از بروز نوزادان دارای مشکلات شاخص‌های تن‌سنجی بخصوص کم‌وزنی جلوگیری کرد.
سعیده رحمانی، منوچهر کرمی، پگاه آمری، مریم آدابی، امین دوستی ایرانی،
دوره 16، شماره 1 - ( 3-1399 )
چکیده
مقدمه و اهداف: پس از معرفی واکسن نوموکوک افزایش بیماری به علت سروتایپ‌های غیر اختصاصی واکسن در کشورهای دریافت‌کننده واکسن مشاهده شده است. هدف از این مطالعه تعیین توزیع مکانی پوشش واکسن سروتایپ‌های شایع استرپتوکوکوس پنومونیه پس از معرفی واکسن در کشورهای دریافت‌کننده واکسن بود.
روش کار: پایگاه‌های معتبر بین‌المللی شامل Scopus، Medline و Web of science تا نوامبر سال 2018 جست‌وجو شد. مطالعه‌هایی که شیوع سروتایپ‌های استرپتوکوک پنومونیه در افراد حامل، بیمار، جایگزینی سروتایپ‌ها و شیوع سروتایپ‌های شایع استرپتوکوکوس را بررسی کرده بودند؛ وارد مطالعه شدند. توزیع مکانی کشورهای دریافت‌کننده واکسن با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS نسخه 1. 6 .10 تعیین شد.
یافته‌ها: از مجموع 6989 مقاله در نهایت 324 مقاله وارد مطالعه شدند. بیشترین سهم کشورهای دریافت‌کننده واکسن به ترتیب در مناطق آفریقا، اروپا و غرب اقیانوس آرام بود. پوشش واکسیناسیون در کشورهای دریافت‌کننده واکسن تا سال 2017 رو به افزایش بود. سروتایپ‌های شایع پس از معرفی واکسن شامل 19A, 5, 3, 14, 19F, 7F, 23F, 6B و سروتایپ‌های غیر اختصاصی واکسن 12F, 8, 15A/B, 11A بودند.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد که با وجود افزایش پوشش واکسیناسیون پنوموکوک در کشورهای دریافت‌کننده واکسن، در بسیاری از کشورهای جهان، واکسن پنوموکوک در برنامه ایمن‌سازی آن‌ها نیست. علاوه بر این پس از معرفی واکسن سروتایپ‌های 19A, 5, 3, 14, 19F, 7F, 23F, 6B هم‌چنان از سروتایپ‌های شایع در کشورهای دریافت‌کننده واکسن هستند. بنابراین سیاست‌گذاران سلامت در کشورهای مختلف باید بر اساس سروتایپ‌های شایع پنوموکوک برای ایمن‌سازی اقدام کنند.
یحیی سلیمی، تکتم پیکانی، سینا احمدی، مرضیه شیرازی خواه، علی الماسی، اکبر بیگلریان، نادر رجبی گیلان، زهرا جرجران شوشتری،
دوره 16، شماره 5 - ( 12-1399 )
چکیده
مقدمه و اهداف: عدم تمایل به پذیرش واکسن میتواند تلاش‌های جهانی برای کنترل پاندمی کووید-19 را به‌طورجدی تحت تأثیر قرار دهد. هدف این مطالعه برآورد تمایل به پذیرش واکسن‌های تأییدشده کووید-19 و عوامل مرتبط با آن در دو شهر تهران و کرمانشاه است.
روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی مبتنی بر جمعیت است. داده‌ها از طریق پیمایش تلفنی با استفاده از روش استاندارد شماره‌گیری ارقام تصادفی بر روی 850 نفر از افراد در دو شهر تهران و کرمانشاه جمع‌آوری‌شده است. از رگرسیون لجستیک چندگانه برای برآورد نسبت شانس‌های تطبیق شده عوامل مرتبط با تمایل به پذیرش واکسن استفاده شد.
یافته‌ها: فراوانی تمایل به پذیرش واکسن کووید-19 در افراد شرکت‌کننده در مطالعه 47/66 % (با فاصله اطمینان95%:57/69 %-21/%63) بود. از بین این افراد، 02/86 درصد گزارش کردند که هر نوع واکسن تأییدشده از طرف وزارت بهداشت (ایرانی/خارجی) و 98/13 درصد اظهار داشتند که فقط واکسن خارجی که خودشان ترجیح دهند را (در صورت در دسترس بودن) استفاده خواهند کرد. متغیرهای سن، تقدیرگرایی و وضعیت اقتصادی-اجتماعی رابطه معناداری با تمایل به پذیرش واکسن داشتند.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر تمایل به پذیرش واکسن کووید-19 در افراد موردمطالعه در حد متوسط بود. به نظر می‌رسد برای سریع‌تر رسیدن به هدف ایمنی گروهی با واکسیناسیون در جامعه می‌توان راهبرد اولویت‌بندی دریافت واکسن را بر اساس متغیرهای تأثیرگذاری مانند اعتقادات مذهبی و تقدیرگرایی، گروه‌های سنی جوان‌تر و افراد با وضعیت اقتصادی-اجتماعی بالاتر بر تمایل به پذیرش واکسن نیز برنامه‌ریزی کرد.
فاطمه عادلی نژاد، امین فرجی، فردین علیپور،
دوره 16، شماره 5 - ( 12-1399 )
چکیده
مقدمه و اهداف: هدف از این پژوهش اعتبار سنجی پرسشنامه اثرات اجتماعی کووید- 19 (SISQ ) در دانشجویان ایرانی است.
روش کار: مطالعه حاضر مطالعه‌ای توصیفی- تحلیلی از نوع اعتبارسنجی است و جامعه آماری آن شامل دانشجویان دانشگاه‌های تهران در سال تحصیلی 99- 400 بودند که 300 نفر از آن‌ها به‌صورت داوطلب در این پژوهش شرکت کردند. پس از بررسی روایی محتوا، جهت بررسی روایی سازه از تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی و برای بررسی پایایی از ضریب آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی درون خوشه‌ای استفاده شد؛ برای بررسی بیشتر متغیرهای اصلی پژوهش آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون و تی مستقل استفاده گردید؛ تحلیل‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS25 و AMOS26 انجام شد.
یافته‌ها: در بررسی روایی پرسشنامه گویه هفتم، طبق نظر اساتید، فاقد روایی محتوایی (16/0cvr=) بود؛ چهار مؤلفه فاصله اجتماعی، مطلوبیت اجتماعی، اطلاعات اجتماعی و اضطراب اجتماعی در تحلیل عامل اکتشافی استخراج شدند که با هم 99/57 درصد واریانس پرسشنامه را تبیین می‌کردند؛ نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی مدل 4 عاملی را، بعد از فرآیندهای آرایشی و پیرایشی، تأیید کرد (26/85=χ2 09/0=p؛ 93/0=IFI، 93/0=CFI، 05/0=RMSEA)، ضریب آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی درون خوشهٔ (ICC=intraclass correlation coefficient ) برای پرسشنامه نهایی برابر 80/0 شدند؛ همبستگی همه گویه‌ها با نمره کل پرسشنامه مثبت و معنی‌دار بود و مقادیر از 49/0 تا 65/0 متغیر بودند. میانگین (انحراف معیار) سن افراد موردمطالعه 07/24(27/6) سال است.
نتیجه‌گیری: پرسشنامه 14 گویه ای اثرات اجتماعی کووید- 19 در دانشجویان از روایی و پایایی قابل‌قبولی برخوردار است. مطالعات بیشتر در سایر جمعیت‌ها پیشنهاد می‌شود.
محمد علی سلیمانی، نرگس دالوند، سیمین زرآبادی‌پور، زینب علیمرادی، ازکان گورگولو، نسیم بهرامی،
دوره 17، شماره 1 - ( 3-1400 )
چکیده
مقدمه و اهداف: ارزیابی دقیق افسردگی مرگ بیماران، مستلزم ابزاری اختصاصی و متناسب با فرهنگ هر جامعه است. این مطالعه با هدف ارزیابی ویژگی‌های روانسنجی مقیاس افسردگی مرگ در زنان مبتلا به سرطان پستان انجام شد.
روش کار: در این مطالعه روش‌شناختی،246 نفر از بیماران مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به بیمارستان ولایت شهر قزوین، مقیاس 17 گویه‌ای افسردگی مرگ تمپلر را تکمیل کردند. ویژگی‌های روانسنجی این مقیاس با روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، امگا و پایایی مرکب بررسی شد.
یافته‌ها: تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که 6 گویه در نسخه فارسی بار عاملی لازم را کسب نکردند و حذف شدند. یازده گویه باقی‌مانده به‌صورت تک‌عاملی 91/66 درصد از واریانس این مفهوم را تبیین می‌کرد. در تحلیل عامل تأییدی، 11 گویه دارای شاخص‌های برازش مناسبی بودند(χ2 = 97.664, p < .001, χ2/df = 2.504, GFI = .932, CFI = .972, IFI = .973, TLI = .961, SRMR = .030, and RMSEA = .079) ضریب آلفای کرونباخ 95/0، ضریب امگای 95/0 و ضریب پایایی مرکب 96/0 نشان دهنده پایایی قابل قبول نسخه 11 گویه‌ای بود.
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد مقیاس افسردگی مرگ با 11 گویه از روایی و پایایی مناسبی در بین مبتلایان به سرطان پستان ایرانی برخوردار بود. با توجه به پارامترهای مناسب روانسنجی، این ابزار میتواند در مطالعه‌های بعدی به‌منظور ارزیابی افسردگی مرگ به‌کار گرفته شود.
محمد زارع، زهرا تقربی، خدیجه شریفی، زهرا سوکی، جواد ابوالحسنی،
دوره 17، شماره 2 - ( 6-1400 )
چکیده
مقدمه و اهداف: وجود ابزار روا، پایا، کوتاه و درعین‌حال حساس و دقیق، جهت تشخیص درد در مبتلایان به دمانس ضروری است. مطالعه حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روانسنجی و ارزش تشخیصی فرم کوتاه نسخه فارسی Doloplus-2 (P-Doloshort) در ارزیابی درد در سالمندان مبتلا به دمانس انجام شد.
روش کار: در این مطالعه مقطعی، 100 سالمند تحت پوشش کلینیک‌های خصوصی و مراکز نگهداری سالمندان در کاشان (سال 98-1397) به‌روش دردسترس انتخاب شدند. روایی سازه به‌روش تحلیل عاملی اکتشافی، مقایسه گروه‌های شناخته‌شده و روایی همگرا، و پایایی به‌روش همسانی درونی، هم‌ارزی و ثبات تعیین شد. اثر سقف و کف نیز ارزیابی گردید. P-Doloplus-2 به‌عنوان آزمون طلایی و
P-Doloshort به‌عنوان آزمون تشخیصی منظور شد. داده‌ها توسط SPSS-v16 با آزمون تی-مستقل، رگرسیون خطی، ضرایب همبستگی درون‌خوشه‌ای (ICC ) و پیرسون، آلفای کرونباخ، منحنی راک و پارامترهای ارزش تشخیصی تحلیل شدند.
یافته‌ها: تحلیل عاملی، ابزار را تک‌عاملی شناسایی نمود؛ این عامل قادر به تبیین 851/65% از واریانس کل بود. P-Doloshort قادر به تفکیک دو گروه مبتلا و غیرمبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای دردناک از یکدیگر بود (0001/0>P). بین نمرات P-Doloshort با P-Doloplus-2 (975/0=r،0001/0>P) و PACSLAC-II-IR (902/0=r،0001/0>P)، همبستگی معنی‌دار مثبت وجود داشت. آلفای کرونباخ، ICC و خطای استاندارد اندازه‌گیری به ترتیب 898/0، 891/0 و 183/1± بود. فراوانی نسبی حداقل و حداکثر نمره ممکن، کمتر از 15% بود. در نقطه برش 5/2، سطح زیر منحنی راک، حساسیت، ویژگی و دقت تشخیصی کلی به ترتیب 985/0، 956/0، 000/1 و 970/0 برآورد شد.
نتیجه‌گیری: P-Doloshort به‌عنوان ابزاری روا، پایا، حساس و دقیق جهت ارزیابی درد سالمندان مبتلا به دمانس قابل‌استفاده است.
علی اکبر حقدوست، علیرضا علیخانی، مصطفی حسینی گلکار، رضا دهنویه، سمیرا سیفی،
دوره 18، شماره 2 - ( 6-1401 )
چکیده
مقدمه و اهداف: همه‌گیری کووید-19 و اثرات پیرو آن از جنبه‌های سلامت و مسایل اقتصادی به یک چالش اساسی در جهان تبدیل شده است. ایران افزون بر تأثیرپذیری از این بحران، با مشکلات فراوان دیگری نیز مانند تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی مواجه است و بیم آن می‌رود که عواقب جدی‌تری را متحمل شود.
روش کار: سناریونگاری یکی از روشهای شناخت تغییرات آینده و عدم قطعیت‌های محیطی است. در این مطالعه با روش موسوم به شبکه جهانی کسب‌وکار (GBN) که روش ماتریس سناریوها نیز شناخته می‌شود استفاده شده است. این روش بر مبنای دو عدم قطعیت کلیدی هست و طی 6 مرحله به بررسی متغیرهای مرتبط با سلامت و عوامل اقتصادی_اجتماعی و استفاده از نظرات خبرگان مرتبط پرداخته شده است.
یافته‌ها: انتظار می‌رود نظام سلامت کشور در مواجهه با شرایط مختلف با شدت و ضعف قادر به مدیریت همه‌گیری خواهد بود و تنها در سناریوی بدبینانه با پیش‌فرض ادامه تحریم‌ها و گسترش همه‌گیری، انتظار می‌رود شرایطی همچون محدودیت‌های جهانی، افت ذخایر ارزی، افت عملکرد یا فروپاشی نظام سلامت، افزایش میزان مرگ‌ومیر بیماری و کاهش ملموس کیفیت زندگی را در پی داشته باشد.
نتیجه‌گیری: با عنایت به همه‌گیری کووید-19 و عوامل زمینه‌ای موجود، سناریوهایی از وضع سلامت و شرایط اقتصادی کشور روایت شد. انتظار می‌رود با توجه به توانمندی سناریوها برای درک پیچیدگی و کمک به تصمیم‌گیری‌ها، سیاست‌گذاران با نگاهی وسیع‌تر، همه‌جانبه و معقول به یک جمع‌بندی درست که منجر به حفظ و تداوم سلامت جامعه و آثار متعارف اقتصادی در این همه‌گیری شود، دست یابند.
زهرا حمیدی، مهدی رنجبران، فاطمه قطبی نیا، اکرم باحجب، حمید کاریاب،
دوره 18، شماره 3 - ( 9-1401 )
چکیده
مقدمه و اهداف: کروم فلزی سنگین است که غلظت جزئی آن هم برای انسان سمی بوده و حضور آن در آب خطر ابتلا به سرطان را به همراه دارد. بر این اساس، مطالعه حاضر برای نخستین بار در کشور در مناطق روستایی استان قزوین و با هدف برآورد خطر سرطانی مواجهه با کروم درآب شرب انجام شد.
روش کاز: نمونه برداری آب شرب مطابق با دستورالعمل‌های استاندارد انجام و آنالیز کروم با دستگاه ICP-OES انجام شد. فاکتورهای مواجهه با استفاده از یک پرسشنامه که روایی آن سنجیده شده است، تعیین شدند. تخمین خطر نقطه‌ای مواجهه خوراکی و پوستی با کروم با استفاده از روش فنی ارزیابی خطر انجام و جهت تعیین عدم‌قطعیت ناشی از برآورد خطر نقطه‌ای، از شبیه‌سازی مونت‌کارلو استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین غلظت کروم در آب شرب در دوره زمانی 10 ساله 5/04±2/8 میکروگرم در لیتر بود. مجموع خطر سرطان اضافی در کل عمر در جمعیت مورد مطالعه در برآورد نقطه‌ای 4/83 و در شبیه‌سازی مونت‌کارلو 30/8 مورد در هر 100 هزار نفر جمعیت در معرض مواجهه برآورد گردید.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج حاصله می‌توان نتیجه‌گیری نمود که اگرچه غلظت کروم از حداکثر مجاز اعلام‌شده در استاندارد ملی کشور ایران (0/05 میلی‌گرم در لیتر) کمتر بود ولی خطر سرطان‌زایی حاصل از مواجهه با آن بیشتر از سطح خطر قابل‌پذیرش WHO برآورد شد. همچنین استفاده از نتایج حاصل از روش شبیه‌سازی مونت‌کارلو بجای برآورد نقطه‌ای، اطمینان بالاتری در تصمیم‌گیری‌های مدیریت خطر را حاصل می‌نماید.
عبدالاحد نبی اللهی، نجمه خمری، ناصر کیخا،
دوره 19، شماره 1 - ( 3-1402 )
چکیده
مقدمه و اهداف: موکورمایکوزیس یک عفونت قارچی تهاجمی با مرگ و میر بالا در بیماران نقص ایمنی می باشد و بیماران کووید-19 نیز مستعد ابتلا به این عفونت قارچی هستند. با توجه به شیوع گسترده این بیماری هدف از پژوهش حاضر تحلیل مقالات برتر حوزه موکورمایکوزیس در بیماران کووید-۱۹ بود.
روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه‌ی تحلیل استنادی بوده که با استفاده از رویکرد تحلیل کتابسنجی انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه مقالات حوزه موکورمایکوزیس و بیماران کووید-۱۹ می باشد که در بازه زمانی 19۴۵ تا 20۲۳ میلادی در پایگاه اطلاعاتی Web of Science نمایه شده و بیشترین میزان استنادات را دریافت کرده اند. جهت ترسیم خوشه های علمی و هم رخدادی واژگان از نرم افزارهای Histcite و VOS viewer استفاده شد.
یافته‌ها: تحلیل مقالات پراستناد نشان داد که از بین ۱۰۸۲ مدرک منتشر شده ۱۰۰ اثر برتر درحوزه های موضوعی موکورمایکوزیس و کووید-۱۹، یافته های آسیب شناسی بافتی و عفونت های همزمان قارچی بیشترین میزان استناد را دریافت کرده بودند. بعلاوه مقاله Singh بالاترین میزان استناد را داشت و مجله Mycoses با انتشار ۱۰ مقاله دارای بیشترین استناد جزوه مجلات اثرگذار حوزه کووید-۱۹ و موکورمایکوزیس شناخته شد. تحلیل هم رخدادی واژگان نشان از وجود چهار خوشه موضوعی کلیدی در ارتباط با کووید-۱۹ و موکورمایکوزیس و انواع دیگر عفونتهای قارچی بود. تحلیل صد مقاله برتر حوزه بیماری های کووید-۱۹ و موکورمایکوزیس نشان داد که خوشه های موکورمایکوزس و کووید-۱۹ در محوریت اصلی دارای بیشترین بسامد بوده و در بردارنده حوزههای موضوعی آسیب شناسی بافتی و عفونت های همزمان قارچی است.
نتیجه‌گیری: نقشه هم رخدادی واژگان، موضوعات نوظهورعفونتهای قارچی موکورمایکوزیس و کووید-۱۹ میتواند در شناخت ماهیت بیماری و روشهای درمانی و موضوعات روزآمد مرتبط، توسط پژوهشگران حوزه تحقیقات آزمایشگاهی مورد استفاده واقع شود و آینده روشنی نسبت به نویسندگان، مجلات و محققان فراهم نموده و پژوهشگران را در انتخاب اولویتهای پژوهشی یاری نماید.
فاطمه حاجی ولی زاده، مهناز سنجری، نوشین فهیم فر، کاظم خلجی، محمد جواد منصورزاده، الهه حصاری، باقر لاریجانی، حدیث قجری، محبوبه درمان، افشین استوار،
دوره 19، شماره 2 - ( 6-1402 )
چکیده
مقدمه و اهداف: در ایران بسیاری از بیماران در معرض خطر پوکی استخوان، به خدمات تشخیصی پوکی استخوان دسترسی ندارند و این نشان دهنده شکاف بزرگ تشخیص و نهایتا درمان پوکی استخوان است. بنابراین، این مطالعه با هدف بررسی توزیع دستگاه های سنجش تراکم استخوان در ایران انجام شد.
روش کار: دستگاه های سنجش تراکم استخوان موجود در کشور در سال 1398 بر اساس سرشماری مورد ارزیابی قرار گرفتند. اطلاعات دستگاه به تفکیک محل استقرار، دولتی یا خصوصی بودن، استاندارد بودن و مدت زمان استفاده جمع آوری شد. به منظور محاسبه شاخص نابرابری در توزیع دستگاه ها بین شهرستان های استان، فراوانی دستگاه های مستقر در مرکز استان با خارج از مرکز استان مقایسه گردید. به منظور بررسی نابرابری توزیع دستگاه ها در بین استان های کشور از منحنی لورنز و شاخص تمرکز(Concentration index) استفاده شد. تمامی میزان ها به ازای یک میلیون نفر جمعیت بالای 50 سال محاسبه شد.
یافته‌ها: در مجموع، از تعداد 492 دستگاه سنجش تراکم استخوان موجود در کشور، 399 دستگاه (81/0%) در مراکز استان مستقر بودند. از این تعداد، 103 (20/9%) دستگاه در مراکز دولتی و 389 (79/0%) دستگاه در مراکز خصوصی بودند. به ازای یک میلیون جمعیت بالای 50 سال تعداد کل دستگاه ها، دستگاه های استاندارد، دستگاه های استاندارد با کارکرد کمتر از 10 سال و دستگاه ها در مراکز دولتی به ترتیب 33/4، 20/3، 9/9 و 7 محاسبه شد. شاخص نابرابری در توزیع دستگاه ها در شهرستان ها برابر 4/7 بود. همچنین شاخص نابرابری در توزیع دستگاه ها بین استان‌ها، 0/13 (0/25- 0/005 ,95/0 CI:) برآورد شد (0/05= P value).
نتیجه‌گیری: توزیع دستگاه های سنجش تراکم استخوان در کشور نابرابری قابل توجهی میان استان ها و شهرستان های استان دارد.
محمدرضا بلوچ حسنخانی، علی اکبر حق دوست، یونس جهانی،
دوره 19، شماره 2 - ( 6-1402 )
چکیده
مقدمه و اهداف: تجزیه و تحلیل روند زمانی عواملی مانند میزان بیماری و مرگ از مولفه های مهم در برنامه ریزی های مربوط به سلامت هر جامعه است. تحلیل روند زمانی، این امکان را فراهم می کند تا تغییرات در طول زمان با دقت بیشتری تفسیر شوند. این مطالعه با هدف بررسی عملکرد رگرسیون Joinpoint جهت تحلیل روند انجام شد.
روش کار: در این مطالعه سعی شده است ابتدا با زبانی ساده، مفهوم مدل رگرسیون Joinpoint ارائه شود و سپس با اجرای این مدل بر روی داده های میزان مرگ و میر ناشی از سرطان کبد به دلیل مصرف الکل طی 30 سال در ایران کاربرد آن ارائه گردد.
یافته ها: نتایج تحلیل روند نشان داد، میزان مرگ و میر استاندارد شده سنی ناشی از سرطان کبد به دلیل مصرف الکل طی 30 سال در ایران (1990 تا 2019) به طور میانگین هر سال 0/8 درصد کاهش یافته است و پیش بینی نیز نشان داد این روند کاهشی ادامه دارد.
نتیجه گیری: به طور کلی مهمترین مزیت رگرسیون Joinpoint نسبت به سایر مدل ها، شناسایی زمان‌هایی است که تغییرات قابل توجهی در روندها رخ داده است. بنابر نتایج حاصل، میزان مرگ و میر ناشی از سرطان کبد به دلیل مصرف الکل طی 30 سال در ایران را می توان به پنج دوره با میزان تغییرات متفاوت تقسیم کرد.
علی جعفری خونیق، مرتضی حقیقی، علیرضا رزاقی، شهرام حبیب زاده، سید تقی حیدری، رسول انتظارمهدی، علیرضا انصاری مقدم، حمید شریفی، مصطفی فرحبخش، مهدی رضائی، مینا گلستانی، احسان سربازی، ناصر نصیری، همایون صادقی بازرگانی،
دوره 19، شماره 3 - ( 9-1402 )
چکیده
مقدمه و اهداف: استفاده از ماسک نقش موثری در پیشگیری و کنترل اپیدمیهای ویروسی با انتقال اصلی هوابرد دارد. مطالعه حاضر با هدف طراحی و ساخت ابزار سنجش نگرش و رفتار افراد برای استفاده از ماسک در اپیدمیهای ویروسی با سرایت بالا انجام شده است.
روش کار: در این مطالعه روانسنجی، بعد از ایجاد پرسشنامه اولیه، ابتدا روایی صوری و سپس روایی محتوای پرسشنامه توسط 17 متخصص و سه فرد آگاه مورد بررسی قرار گرفت. برای پایایی پرسشنامه، ثبات درونی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی آزمون باز آزمون با روش ضریب همبستگی درون طبقه ای (ICC) محاسبه گردید. برای روایی سازه از تحلیل عاملی اکتشافی به روش مولفه اصلی با چرخش واریماکس استفاده شد.
یافته‌ها: بعد از بررسی مطالعات پیشین پرسشنامه اولیه 27 سوالی تهیه شد. در روایی صوری دو سوال حذف شد. با محاسبه نسبت روایی محتوا و شاخص روایی محتوا بهترتیب سه و یک سوال حـذف شـدند. میانگین شاخص روایی محتوا برای پرسشنامه برابر 0/95 بدست آمد. مقدار ضریب آلفای کرونباخ برای سوالات نگرش 0/76 و برای سوالات رفتار 0/66 و مقدار ICC برابر 0/873 به دست آمد. در تحلیل عاملی اکتشافی، دو عامل شناسایی گردید کـه در مجموع 63/98 درصد از واریانس کل را تبیین نمودند.
نتیجه‌گیری: این پرسشنامه جهت ارزیابی نگرش و رفتار استفاده از ماسک در اپیدمیهای ویروسی با سرایت‌پذیری بالا، دارای پایایی و روایی مناسب در زبان فارسی است که میتواند به عنوان یک ابزار معتبر در ایران و سایر کشورها مورد استفاده قرار گیرد.
فاطمه باپیری، ساره شاکریان،
دوره 19، شماره 4 - ( 12-1402 )
چکیده
مقدمه و اهداف: شواهد نشان می دهند یکی از رفتارهایی که ممکن است تحت تاثیر قرنطینه ناشی از کرونا قرار گیرد، رابطه جنسی است. در همین راستا مطالعه حاضر طراحی و انجام گردید.
روش کار: مطالعه حاضر به صورت توصیفی – تحلیلی با اندازه گیری قبل-بعد )در دوران کرونا و پسا کرونا( و با استفاده از پرسشنامه استاندارد شاخص عملکرد جنسی بر روی 250 زن در سطح دانشگاه علوم پزشکی ایلام در سال 1400 و 1401 انجام شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمارهای استنباطی آزمون t زوجی، آزمون همبستگی وکای اسکوار از نرم افزار آماری SPSS استفاده گردید.
یافته‌ها: نتایج تحلیل نشان داد که شیوع بیماری کووید 19 بر روی هر 6 مؤلفه عملکرد جنسی شامل میل جنسی، تحریک جنسی، رطوبت جنسی، لذت جنسی، رضایت جنسی و درد بر روی زنان در سنین باروری تأثیر دارد. با توجه به نتایج به دست آمده میانگین عملکرد جنسی در کل در دوران کرونا (1/25±2/01) و میانگین عملکرد جنسی در پساکرونا (1/2±2/94) کمتر از نقطه برش(3/8) است که نشانگر عملکرد ضعیف در کل مقیاس عملکرد جنسی است. نتایج نشان داد بین سن، مدت ازدواج و تعداد بارداری با شاخص عملکرد جنسی و زیر مقیاس های آن یک رابطه معکوس و معنی داری (0/05>P)وجود دارد.
نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد، جامعه پژوهش در دوران کرونا عملکرد جنسی ضعیف تری در مقایسه با پسا کرونا داشتند. نتایج نمایانگر تأثیرات بار روانی و جسمی اپیدمی کرونا بر عملکرد جنسی میباشد.
فریبا زمردی زارع، فاطمه خسروی شادمانی، رویا صفری فرامانی، فاطمه ترکمان اسدی، یزدان رضایی، فرید نجفی،
دوره 20، شماره 1 - ( 3-1403 )
چکیده
مقدمه و اهداف: در پاندمی کووید-19 واکسیناسیون، نقش موثری در پیشگیری از همه‌گیری کووید داشت و جان میلیون‌ها نفر را نجات داد. کشورهایی که برنامه واکسیناسیون کووید -19را اجرا کردند، کاهش قابل‌توجهی در تعداد موارد ابتلا، بستری شدن در بخش مراقبت های ویژه و مرگ‌ومیر را گزارش کردند. این مطالعه به بررسی اثربخشی واکسن کووید-19 در کاهش بستری شدن و پیامدهای شدید در استان همدان می‌پردازد.
روش کار: این مطالعه به روش مورد – شاهدی تست منفی (TND) در بیماران بالاتر از 12 سال که با علائم بیماری های حاد تنفسی در بیمارستان‌های استان همدان بستری بودند، انجام شد. داده‌ها از پایگاه‌های اطلاعاتی بیمارستان و نظام سلامت استخراج شد. تجزیه و تحلیل رگرسیون لجستیک چندگانه برای تخمین اثربخشی واکسن برای دوز اول، دوز دوم، دوز یادآور، در پیشگیری از بستری شدن در بیمارستان و پیامدهای شدید (بستری در ICU یا مرگ) انجام شد.
یافته‌ها: این مطالعه شامل 3702 بیمار بود. حداکثر اثربخشی واکسن ها در برابر بستری شدن در بیمارستان برای بیمارانی که دوز یادآور تزریق کرده بودند50% برآورد شد. اثر بخشی دوز اول واکسن بر پیامدهای شدید (بستری در ICU و یا مرگ) برابر با 42% تخمین زده شد، اما اثر بخشی واکسن ها در دوز دوم و دوز یادآور معنی دار نبود.
نتیجه‌گیری: علیرغم استفاده غالب از واکسن‌های ویروس غیرفعال و شروع با تاخیر فراوان در ایران، این مطالعه تأثیر واکسیناسیون بر کاهش بستری شدن در بیمارستان و بهبود پیامدهای کووید-19 را نشان می‌دهد. استفاده از واکسن های موثرتر و در زمان مناسب تر نقش مهمی در کاهش بار خدمات بهداشتی و پیشگیری از انتقال بیشتر در اپیدمی های آتی دارد.
