35 نتیجه برای Mm
قباد مرادی، ارشد ویسی، خالد رحمانی، حسین عرفانی، امین دوستی ایرانی، محمد ضا شیرزادی، فرانک قراچورلو، محمود نبوی، محمد مهدی گویا،
دوره 15، شماره 1 - ( 3-1398 )
چکیده
مقدمه و اهداف: کنترل لیشمانیازیس در هر کشور به‌ویژه در کشورهایی که این بیماری آندمیک است نیازمند طراحی و اجرای یک نظام مراقبت منسجم ملی است. ایران از قدیم به‌عنوان یکی از کشورهای آندمیک لیشمانیازیس در سطح دنیا مطرح بوده است. هدف از انجام مطالعه حاضر مروری بر نظام مراقبت لیشمانیازیس در ایران است.
روش کار: مطالعه حاضر شامل مرور دادههای نظام مراقبت و گزارش‌ها و مستندات و گایدلاین‌های انتشاریافته مرتبط با مراقبت لیشمانیازیس در ایران، بررسی ساختارهای موجود و دیدگاه‌های مدیران و کارشناسان مرکز مدیریت بیماریهای واگیر کشور در زمینه مراقبت این بیماری در ایران در سال ۱۳۹۷ بودند.
یافتهها: هم‌اکنون نظام مراقبت برای دو بیماری لیشمانیوز جلدی و لیشمانیوز احشایی در کشور اجرا می‌شود. گزارش موارد این بیماری‌ها به‌صورت ماهیانه است. علاوه بر بررسی سوابق اپیدمیولوژیک افراد مبتلا، درمان و پیگیری موارد و همچنین پیگیری اطرافیان مطابق راهنماهای اختصاصی هرکدام از این بیماری‌ها انجام می‌شود.
نتیجه‌گیری: اگرچه در نظام مراقبت کنونی برای لیشمانیوزها در ایران، فرآیند گزارش دهی موارد در طی سالهای اخیر بهبودیافته است، اما کم گزارش‌دهی موارد به‌ویژه در لیشمانیوز جلدی و پیچیدگی‌های اپیدمیولوژیک در زنجیره انتقال بیماری، ضرورت بازنگری و بهبود سیستم مراقبت کنونی را اجتناب‌ناپذیر می‌سازد. دادههای سیستم مراقبت و کم نشدن موارد لیشمانیوز در ایران نشان میدهد که به نوآوری‌هایی برای تقویت کنترل این بیماری نیازمندیم.
سنا عیب پوش، بابک عشرتی،
دوره 15، شماره 1 - ( 3-1398 )
چکیده
مقدمه و اهداف: هدف از مطالعه حاضر ارائه خلاصه‌ای از نظام مراقبت عفونت‌های بیمارستانی در ایران، وضعیت فعلی، دستاوردها و چالش‌های موجود آن است.
روش کار: دادههای نظام مراقبت، گزارش‌ها، مستندات و دستورالعمل‌های کشوری در زمینه مراقبت عفونت‌های بیمارستانی بررسی شد. همچنین مطالعه کیفی جهت بررسی ساختارهای موجود و دیدگاه مدیران و دست‌اندرکاران کشوری نظام مراقبت انجام گرفت.
یافتهها: برنامه در سال 1385 با مشارکت 100 بیمارستان راه اندازی شد. از سال 1395 مشارکت در برنامه اجباری شده و 555 بیمارستان (56%) بالای 100 تختخواب وارد برنامه شدند. مشخصات دموگرافیک، نوع و محل عفونت، عوامل فردی، پیامد بیماری و میکروارگانیسم(های) مسبب عفونت و حساسیت/مقاومت آنتی‌بیوتیکی آن(ها) متغیرهای اصلی در این برنامه هستند. اخیراً اطلاعات تعداد روز-بستری و ابزار تهاجمی مورد استفاده نیز گردآوری می‌شود که محاسبه نرخ بروز خام و منتسب به ابزار تهاجمی را ممکن می‌سازد. تعداد بیمارستان‌ها و بیماریابی روند رو به رشدی داشته است. نتایج مطالعات حاکی از اثر بخشی برنامه بر ارتقای آگاهی، نگرش و عملکرد شرکای آن است.
نتیجه‌گیری: برنامه در بُعد بیماریابی و تعداد بیمارستان‌های تحت پوشش سیر صعودی داشته است. کم‌شماری بیماران کماکان یک چالش است. چالش‌هایی در بعد علمی و اجرایی نیز وجود دارد، نظیر حمایت ناکافی دانشگاه‌ها از بیمارستان‌ها جهت اجرای برنامه، روند کند به‌روزرسانی دستورالعمل‌ها، و عدم هماهنگی بین بخشی. پیشنهاد می‌گردد جهت ترفیع چالش کم‌شماری، از رویکردهایی نظیر ادغام مراقبت فعّال و مراقبت دیده‌ور در نظام مراقبت فعلی، تشویق پزشکان به مشارکت مؤثرتر و انجام مطالعات دوره‌ای شیوع سنجی و مطالعات آینده‌نگر بروز سنجی بهره گرفته شود.
قباد مرادی، ابراهیم قادری، مریم سرگلزایی، حمیرا فلاحی، سنا عیب پوش، کتایون طائری، سمانه اکبرپور، کیانا انتظار مهدی، خالد رحمانی،
دوره 15، شماره 2 - ( 6-1398 )
چکیده
مقدمه و اهداف: ایران یکی از کشورهای حاضر در منطقه خاورمیانه است که از سال‌ها قبل برنامه‌های مراقبت و کنترل HIV/AIDS را اجرا می‌کند. هدف از انجام مطالعه حاضر مروری بر نظام مراقبت HIV/AIDS در ایران بود.
روش کار: مطالعه حاضر به بررسی و مرور ساختارها و فرایندهای برنامه مراقبت ایدز در ایران پرداخته است. منابع اطلاعاتی مورد استفاده در این مطالعه شامل مستندات و دستورالعمل‌های انتشار یافته در زمینه مراقبت HIV/AIDS در ایران، بررسی ساختارهای موجود و نظرات مدیران و دست اندرکاران کشوری نظام مراقبت بود.
یافتهها: در ایران تمام موارد اچ آی وی/ایدز شناسایی‌شده و همچنین موارد دارای رفتارهای پرخطر جهت انجام مراقبت‌های درمانی و پیشگیری به مراکز یا پایگاه‌های مشاوره بیماریهای رفتاری هدایت می‌شوند. فعالیتهای کاهش آسیب در گروه‌های پرخطر در قالب مراکز مشاوره، مراکز گذری معتادان و مراکز مشاوره زنان با همکاری سازمان‌های دولتی و غیردولتی، توجه بیشتر به نسل دوم مراقبت ایدز به‌ویژه انجام مطالعات رفتاری از دیگر اجزای نظام مراقبت HIV/AIDS در ایران هستند.
نتیجه‌گیری: اگرچه نظام مراقبت کشوری HIV/AIDS در ایران با یک ساختار وسیع موفقیت‌های زیادی در کاهش موارد جدید
اچ آی وی به‌ویژه در برخی گروه‌های پرخطر همچون معتادین تزریقی و همچنین کاهش انتقال موارد بیماری از مادران آلوده به نوزادان داشته است، اما تقویت نظام مراقبت این بیماری به‌ویژه در گروه‌های پرخطر جنسی به‌عنوان یک راهکار اصلی برای کنترل ایدز در کشور ضروری به نظر میرسد.
قباد مرادی، خالد رحمانی، پیمان همتی، حسین اکبری، فرشید رضایی، محمد نصر دادرس، بهزاد امیری، حسین عرفانی، محمود سروش، سونیا درویشی، جعفر سلطانی، طلعت مختاری آزاد، محمد مهدی گویا،
دوره 15، شماره 2 - ( 6-1398 )
چکیده
مقدمه و اهداف: ایران همچون بیشتر کشورهای جهان همواره در معرض تهدید اپیدمی‌ها و پاندمی های جهانی آنفلوانزا است. هدف از انجام مطالعه حاضر، مروری بر نظام مراقبت آنفلوانزا در ایران بود.
روش کار: داده های این مطالعه از نظام مراقبت مرکز مدیریت بیماریهای واگیر، بررسی اسناد، مدارک، کتاب ها و مقالات منتشر شده و مصاحبه با صاحبان فرایند و صاحب نظران نظام مراقبت آنفلوآنزا در سال های ۹۸-۱۳۹۶ هجری شمسی اخذ شد.
یافتهها: مراقبت بیماری آنفلوانزا در ایران در حال حاضر، ترکیبی از روش های مراقبتی شامل مراقبت دیده ور، مراقبت آزمایشگاهی، مراقبت بیمارستانی، مراقبت اپیدمیهای تنفسی و مراقبت مرزی می باشد. گزارش دهی موارد ناشی از طغیان های آنفلوآنزای انسانی و همچنین موارد مشکوک به آنفلوآنزای پرندگان به صورت تلفنی می باشد. برای هر مورد مشکوک علاوه بر تهیه و ارسال نمونه جهت تشخیص ابتلا و همچنین تشخیص زیر گونه های ویروس، بلافاصله اقدامات درمانی شروع و پیگیری و ردگیری تماس های احتمالی انجام خواهد می شود
نتیجه‌گیری: اگر چه در حال حاضر انسجام خوبی در مراقبت آنفلوآنزا در ایران دیده می شود اما بر اساس نگرانی های موجود از بروز پاندمی های بیماری در آینده و با توجه به تغییرات ژنتیکی احتمالی ویروس های آنفلوآنزا، ردیابی وضعیت گردش این ویروس ها در کشور به همراه به روز نمودن نظام مراقبت بیماری به ویژه با تاکید بر روش ها و فرمول های شناسایی سریع طغیان های ناشی از بیماری و همچنین تدارک خدمات درمانی بهتر ضروری است.
الهام عبدالمالکی، ژاله عبدی، مهشاد گوهری مهر، رضوانه الوندی، سهند ریاضی، الهام احمدنژاد،
دوره 15، شماره 3 - ( 8-1398 )
چکیده
مقدمه و اهداف: بر اساس مدل بین‌المللی نظام مراقبت سلامت دانش‌آموزان، ایران همانند بقیه کشورها مجموعه پیمایش‌هایی را با عنوان کاسپین اجرا کرده است. هدف از این پژوهش، مقایسه پیمایش‌های کاسپین اجرا شده و سپس پیشنهاد‌هایی برای اجرا در دوره‌های آتی است.
روش کار: مطالعه مرور نظاممند که در آن جمـع‌آوری اطلاعات از مستندات مربوط بــه سازمان جهانی بهداشــت (WHO) و از راه جـست‌وجو در پایگاه‌های اطلاعاتی بین‌المللی شامل Pubmed، EMBASE، Scopus، GoogleScholar، ScienceDirect و پایگاه اطلاعات کشوری شامل Magiran، SID، Irandoc، Iran medex به دو زبان انگلیسی و فارسی (در فاصله زمانی 18-2003) انجام شد. زمان و مکان اجرا، گروه هدف، پرسشنامه‌های مورد استفاده، حجم نمونه و روش نمونه‌گیری در دوره‌های اجرا شده مقایسه شده است.
یافتهها: مطالعه کاسپین تاکنون 5 بار در ایران ( 2015-2003) به اجرا درآمده است. این مطالعه دو پرسشنامه دانش‌آموزان و والدین دارد. در هر 5 دوره، روش‌های نمونه‌گیری و پرسشنامه‌ها در هسته اصلی مشابه هستند و در برخی جزییات که به‌صورت انتخابی به آن اضافه می‌شود، با هم تفاوت دارند. پرسشنامه‌ها بر اساس برنامه نظام مراقبت سلامت دانش‌آموزان (GSHS) و برنامه رویکـرد گام‌به‌گام سازمان جهانی بهداشت برای مراقبـت عوامـل خطـر بیماری‌هـای غیر واگیر، طراحی شده‌اند.
نتیجه‌گیری: با توجه به تغییرات اندک در هر دوره و انطباق آن با مدل جهانی، پیشنهاد می‌شود پیمایش دوره بعدی کاسپین با تبعیت از دوره‌های قبلی و مطابق استانداردهای ارائه‌شده در مدل جهانی در طی سالهای اخیر به فاصله منطقی از پیمایش سال 2015 اجرا شود.
خالد رحمانی، قباد مرادی، محمد باقر خادم عرفان، لیلا فرجی، قاسم زمینی، بهارک محمدیان، محمد کریمی، فارس بهرامی، احمد رئیسی،
دوره 15، شماره 4 - ( 10-1398 )
چکیده
مقدمه و اهداف: ایران از سالیان پیش برنامه‌های حذف مالاریا را شروع کرده است. هدف از این پژوهش، مروری بر نظام مراقبت مالاریا در ایران بود.
روش کار: دادههای این مطالعه از نظام مراقبت مرکز مدیریت بیماریهای واگیر، بررسی اسناد، مدارک، کتاب‌ها و مقاله‌های منتشر شده و مصاحبه با صاحبان فرایند و صاحب‌نظران نظام مراقبت مالاریا در سالهای ۹۸-۱۳۹۶ هجری شمسی اخذ شد.
یافتهها: نظام مراقبت مالاریا در ایران یک ساختار منسجم دارد که در آن همه موارد شناسایی شده بیماری از سطوح محیطی تا مرکز به صورت فوری و تلفنی گزارش، بررسی و پیگیری می‌شوند. با توجه به این که اهداف اصلی برنامه مالاریا شامل حذف آن میسر شده است، مراقبت این بیماری در ایران هم اکنون با هدف استحکام مرحله حذف فعالیت می‌کند و در این مرحله همه موارد جدید علاوه بر بررسی، درمان و پیگیری، از نظر اپیدمیولوژیک هم با عنوان‌های عود، انتقال محلی، انتقال از وارده و یا مالاریای ناشی از تلقیح خون طبقه‌بندی می‌شود.
نتیجه‌گیری: اجرای موفق مراقبت مالاریا در طی زمان باعث شده که اکنون موارد بومی بیماری تنها محدود به سه استان جنوب‌شرقی کشور باشد و موارد جدید به زیر ۳۰۰ مورد در سال برسد. با وجود موفقیت‌ها، از آن‌جا که اکنون هدف از مراقبت مالاریا در ایران حذف بیماری است، نظارت مستمر بر اجرای صحیح همه فرایندها و ارزیابی راهکارهای مورد استفاده ضروری است.
ابراهیم قادری، قباد مرادی، سعید شرفی، خالد رحمانی، شهناز احمدی، بهزاد محسن پور، مهشید ناصحی،
دوره 15، شماره 4 - ( 10-1398 )
چکیده
مقدمه و اهداف: در طی دهه‌های قبل، برنامه مبارزه با سل در کشور بسیار ساختارمند شده و موفقیت‌های زیادی حاصل شده است. هدف این مقاله، توصیف مشخصات برنامه مراقبت سل و اجزای آن در کشور جمهوری اسلامی ایران است.
روش کار: دادههای این مطالعه از نظام مراقبت مرکز مدیریت بیماریهای واگیر، بررسی اسناد، مدارک، کتاب‌ها و مقاله‌های منتشر شده و مصاحبه با صاحبان فرایند و صاحب‌نظران نظام مراقبت سل در سالهای ۹۸-۱۳۹۶ هجری شمسی اخذ شد.
یافتهها: در نظام مراقبت سل، شناسایی و درمان و پیگیری اطرافیان بیماران انجام می‌شود. اجرای راهکار DOTS یا به عبارتی درمان کوتاه مدت تحت نظارت مستقیم یک جزء اصلی برنامه محسوب می‌شود. ثبت بیماران در نرم‌افزار آنلاین انجام می‌شود و امکان گزارش‌گیری شاخصهای مهم برنامه در این نرم‌افزار وجود دارد. در این نظام مراقبت، حساسیت ویژه‌ای روی درمان بیماران وجود دارد، بنابراین بروز سل مقاوم به درمان در کشور به نسبت همسایگان کمتر است. وجود آزمایشگاه‌های منطقه‌ای که به صورت گسترده‌ای همه مناطق کشور را پوشش می‌دهند، از نقاط قوت دیگر برنامه مبارزه با سل است.
نتیجه‌گیری: برنامه مبارزه با سل در ایران با وجود مشکلات بودجه‌ای، موفقیت‌های زیادی را به همراه داشته است. هرچند این برنامه نیازمند درنظر گرفتن راهکارهای جدید برای کاهش هرچه بیشتر میزان بروز سل است.
مقدمه و اهداف: در طی دهه‌های قبل، برنامه مبارزه با سل در کشور بسیار ساختارمند شده و موفقیت‌های زیادی حاصل شده است. هدف این مقاله، توصیف مشخصات برنامه مراقبت سل و اجزای آن در کشور جمهوری اسلامی ایران است.
روش کار: دادههای این مطالعه از نظام مراقبت مرکز مدیریت بیماریهای واگیر، بررسی اسناد، مدارک، کتاب‌ها و مقاله‌های منتشر شده و مصاحبه با صاحبان فرایند و صاحب‌نظران نظام مراقبت سل در سالهای ۹۸-۱۳۹۶ هجری شمسی اخذ شد.
یافتهها: در نظام مراقبت سل، شناسایی و درمان و پیگیری اطرافیان بیماران انجام می‌شود. اجرای راهکار DOTS یا به عبارتی درمان کوتاه مدت تحت نظارت مستقیم یک جزء اصلی برنامه محسوب می‌شود. ثبت بیماران در نرم‌افزار آنلاین انجام می‌شود و امکان گزارش‌گیری شاخصهای مهم برنامه در این نرم‌افزار وجود دارد. در این نظام مراقبت، حساسیت ویژه‌ای روی درمان بیماران وجود دارد، بنابراین بروز سل مقاوم به درمان در کشور به نسبت همسایگان کمتر است. وجود آزمایشگاه‌های منطقه‌ای که به صورت گسترده‌ای همه مناطق کشور را پوشش می‌دهند، از نقاط قوت دیگر برنامه مبارزه با سل است.
نتیجه‌گیری: برنامه مبارزه با سل در ایران با وجود مشکلات بودجه‌ای، موفقیت‌های زیادی را به همراه داشته است. هرچند این برنامه نیازمند درنظر گرفتن راهکارهای جدید برای کاهش هرچه بیشتر میزان بروز سل است.
منوچهر کرمی، خالد رحمانی، قباد مرادی، محمدمهدی گویا، اعظم صبوری، کیانا انتظار مهدی، غزال کمالی، سید محسن زهرایی،
دوره 16، شماره 1 - ( 3-1399 )
چکیده
مقدمه و اهداف: حذف و ریشه‌کنی سرخک نیازمند طراحی و اجرای یک نظام مراقبت منسجم در هر کدام از کشورهای مختلف جهان است. هدف از انجام این مطالعه مروری بر نظام مراقبت سرخک در ایران است.
روش کار: دادههای این مطالعه از نظام مراقبت مرکز مدیریت بیماریهای واگیر، بررسی اسناد، مدارک، کتاب‌ها و مقاله‌های منتشر شده و مصاحبه با صاحبان فرایند و صاحب‌نظران نظام مراقبت سرخک در سالهای ۹۸-۱۳۹۶ اخذ شد.
یافتهها: نظام مراقبت سرخک بر اساس راهبرد جهانی حذف سرخک، طراحی شده است و برای تمام موارد تب و بثورات ماکولوپاپولار شناسایی شده اقدام‌هایی مانند گزارش تلفنی ظرف 24 ساعت بر اساس تعریف‌های استاندارد، تهیه نمونه از فرد و ارسال برای آزمایشگاه، انجام بررسی بالینی و اپیدمیولوژیک مورد و ثبت مورد در قالب فرم بررسی انفرادی انجام می‌شود.
نتیجه‌گیری: اجرای مراقبت کامل موارد مشکوک به سرخک و پوشش گسترده واکسیناسیون در کودکان زیر 2 سال در یک نظام مراقبت منسجم و پاسخ سریع به طغیان منجر به تحقق برنامه حذف سرخک و حذف انتقال بومی در ایران شده است. اگرچه وضعیت موجود نظام مراقبت سرخک در ایران مطلوب به نظر میرسد، اما از آن‌جا که ایران در مرحله حذف بیماری قرار دارد، افزایش حساسیت در نظام گزارش‌دهی موارد تب و بثورات ماکولوپاپولار و حفظ وضع موجود در پوشش واکسیناسیون برای تداوم وضعیت حذف ضروری است.
محمد مهدی گویا، سید محسن زهرایی، قباد مرادی، منوچهر کرمی، سوسن محمودی، شهره شاه محمودی، ابراهیم قادری، فرزاد کاوه، عباس نوروزی نژاد، کتایون حاج باقری، خالد رحمانی،
دوره 16، شماره 2 - ( 6-1399 )
چکیده
مقدمه و اهداف: براساس راهبرد جهانی ریشه‌کنی فلج اطفال، مراقبت هدفمند این بیماری یکی از وظایف اصلی نظام بهداشتی است. هدف از انجام این مطالعه، مرور کلی وضعیت نظام مراقبت فلج اطفال/فلج شل حاد در ایران بود.
روش کار: مطالعه حاضر مروری بر ساختارها و فرایندهای برنامه مراقبت فلج اطفال در ایران در سالهای ۹۸-۱۳۹۶ حورشیدی است. دادههای این مطالعه از نظام مراقبت مرکز مدیریت بیماریهای واگیر، بررسی اسناد، مدارک، کتاب‌ها و مقاله‌های منتشر شده و مصاحبه با صاحبان فرایند و صاحب‌نظران اخذ شد.
یافتهها: برنامه عملیاتی ریشه‌کنی فلج اطفال در ایران بر اساس برنامه عملیاتی سازمان جهانی بهداشت است که در سال 1367 خورشیدی معرفی شد. در حال حاضر نظام مراقبت فلج شل حاد در سه سطح کشوری، دانشگاهی و شهرستان فعال است. تعداد موارد بیماری در کشور از 50 مورد در سال 1364 به صفر مورد در سال 1380 رسید و ایران از سال 1380 به عنوان کشور عاری از پولیو شناخته شد. گزارش نهایی ریشه‌کنی فلج اطفال در ایران در آوریل سال 2006 توسط کمیسیون منطقه‌ای ریشه‌کنی فلج اطفال به تصویب رسید.
نتیجه‌گیری: نظام مراقبت فلج شل حاد اثر بخشی مناسبی را در سطح کشور داشته است. حفظ وضعیت موجود در کشور مستلزم حساسیت بالای نظام مراقبت این بیماری، پایش منظم پوشش واکسیناسیون، اجرای دقیق مقررات بهداشت بین‌الملل به‌ویژه در مرزهای شرقی کشور و همچنین کمک‌های فنی به کشورهای همسایه است
معین هادیان، مریم تاجور، میرسعید یکانی نژاد، محمد عرب،
دوره 16، شماره 2 - ( 6-1399 )
چکیده
مقدمه و اهداف: هدف اصلی این مطالعه، بررسی توان پیشبینی کنندگی شاخص توسعه انسانی تعدیل‌یافته براساس نابرابری(IHDI) در مقایسه با شاخص توسعه انسانی (HDI)، در خصوص سهم مرگ‌های ناشی از بیماریهای غیرواگیر(NCD) در بین تمامی مرگ‌ها، در جهان و ایران است.
روش کار: دادههای این مطالعه اکولوژیک، از گزارش‌های برنامه توسعه انسانی سازمان ملل متحد و سازمان جهانی بهداشت استخراج شده و مربوط به سال 2015 هستند. برای بررسی هم‌بستگی بین HDI و IHDI با سهم مرگ‌های ناشی از NCDها، از آزمون هم‌بستگی پیرسون و برای تعیین تاثیر آنها بر متغیر وابسته، از مدل‌های رگرسیون خطی استفاده شد.
یافتهها: در سطح معناداری 01/0P<، متغیر وابسته، هم‌بستگی مثبت و بسیار قوی‌ای با هر یک از شاخصهای 892/0=HDI و 899/0=IHDI نشان دادند. رگرسیون خطی ساده نشان داد که HDI به تنهایی، متغیر وابسته را به‌خوبی پیشبینی می‌کند (794/0Adj. R2= و 001/0P<)، اما در مدل رگرسیونی خطی چند متغیره، هنگامی‌که IHDI به همراه HDI وارد مدل شدند، IHDI توانست متغیر وابسته را به‌خوبی پیشبینی نماید (809/0Adj. R2= و 001/0=P)، درحالی‌که رابطه HDI و متغیر وابسته دیگر معنی‌دار نبود.
نتیجه‌گیری: با وجودی که HDI، پیش‌گویی‌کننده مهمی از وضعیت NCDها است، اما در حضور IHDI تأثیر خود را از دست میدهد. بنابراین IHDI که تأثیر نابرابری‌ها بر توسعه انسانی را در دل خود دارد، علاوه بر HDI، می‌تواند اطلاعات‌دهنده بسیار خوبی در خصوص وضعیت مرگ‌های ناشی از NCDها باشد.
زهرا نقیبی فر، سودابه اسکندری، منصور سجادی پور، امیر کاوسی، کورش اعتماد،
دوره 16، شماره 4 - ( 12-1399 )
چکیده
مقدمه و اهداف: در طول بیماری نقص سیستم ایمنی که توسط رتروویروس HIV ایجاد می‌شود عفونت‌های فرصت‌طلب همچون عفونت سل، هپاتیت B و هپاتیتC با آن همراه می‌شوند. با توجه به اینکه روش انتقال این عفونت‌ها (هپاتیت B و هپاتیت C) با HIV مشابه است امکان هم ابتلایی این عفونت‌ها باهم بالاست.هدف از این مطالعه بررسی میزان شیوع عفونت‌های همراه HIV و عوامل خطر مرتبط با آن در افراد HIV بود.
روش کار: این مطالعه توصیفی- تحلیلی بر روی 3047 فرد مبتلا به HIV در مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری امام خمینی‌شهر تهران که در سالهای 97-83 پذیرش‌شده بودند، انجام شد.اطلاعات مورد نیاز از پرونده‌ی بیماران استخراج و وارد نرم‌افزار Excel شد و برای آنالیز دادهها از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 21 استفاده شد.
یافتهها: میانگین سن بیماران 46/ 9± 24/44 و 3/77 % آنها مرد بودند. در بین این افراد 98 نفر(2/3 %) به هپاتیت B، 961 نفر
(5/31 %) به هپاتیت C، 415 نفر(6/13 %) به سل آلوده بودند. در تجزیه و تحلیل انجام‌شده رابطه‌ی ابتلا به هپاتیت B و هپاتیت C با متغیرهای سن، وضعیت تأهل، جنسیت، تحصیلات، سابقه‌ی زندان، سابقه‌ی تزریق، سابقه‌ی اعتیاد و استفاده از سوزن مشترک معنادار نشان داده شد.
نتیجه‌گیری: با توجه به روش‌های انتقال مشترک بین HIV و عفونت‌های همراه ( هپاتیت B و هپاتیت C) ، امکان هم ابتلایی این عفونت‌ها باهم وجود دارد. متغیرهای دموگرافیک و متغیرهای رفتارهای پرخطر از عوامل موثر و خطرساز در ابتلا شدن به عفونت‌های همراه می‌باشند.
حمید توکلی قوچانی، افشین دلشاد، حمیدرضا شرکا، حسین لشکردوست، علیرضا افشاری صفوی، جمیله رحیمی،
دوره 16، شماره 5 - ( 12-1399 )
چکیده
مقدمه و اهداف: پاندمی بیماری کووید-19 تبدیل به یک مشکل سلامتی و اقتصادی-اجتماعی بزرگی شده است. مطالعه حاضر باهدف ویژگی‌های بالینی و رفتارهای بهداشتی مرتبط با ابتلا به بیماری کروناویروس جدید (COVID-19) در مراجعه‌کنندگان مراکز منتخب کووید-19 تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی انجام‌شده است.
روش کار: مطالعه مقطعی حاضر از ابتدای شهریورماه تا نیمه اول مهرماه سال 99 در 350 نفر از افراد مراجعه‌کننده به 8 مرکز خدمات جامع سلامت منتخب کووید-19 استان خراسان شمالی به روش طبقه‌ای تصادفی سیستماتیک انجام‌شده است. مشخصات جمعیت شناختی، بالینی و اطلاعات مرتبط با ابتلا به بیماری کووید-19 از طریق چک‌لیست محقق ساخته جمع‌آوری و در نرم‌افزار SPSS 24 با استفاده از آزمون کای دو و رگرسیون لجستیک تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافتهها: از مجموع 350 نفر، 200 نفر (1/57%) مرد و بقیه زن بودند. نتیجه آزمایش PCR حدود 72% از افراد مثبت بود. بیشترین درصد ابتلا در افراد دارای مشاغل آزاد و راننده، افراد در سنین 30 تا 50 سال و مردان بود. بیشترین رعایت ماسک زدن، شستشوی دست و فاصله اجتماعی مربوط به کارکنان کادر بهداشت و درمان و کمترین رعایت مربوط به افراد دارای شغل آزاد، رانندگان و نظامی بود. شانس مثبت شدن آزمایش در مراجعینی که سابقه حضور در پمپ‌بنزین را داشتند 3/2 (فاصله اطمینان 95%: 79/4- 13/1) برابر بیشتر بود.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج سن، جنسیت، شغل و سابقه حضور در مکان‌های پرتردد از عوامل تعیین‌کننده مهم در ابتلا و رعایت پروتکل‌ها می‌باشند.
محمدحسن ربیعی، حسام الدین اکبرین، سعید بکایی، محمدحسین فلاح مهرآبادی، اوستا صدرزاده، فرشاد طهرانی،
دوره 17، شماره 1 - ( 3-1400 )
چکیده
مقدمه و اهداف: پرورش مرغ تخم‌گذار تجاری یکی از زیربخش‌های مهم صنعت پرورش طیور است. در این مطالعه وضعیت امنیت زیستی مزارع پرورش‌دهنده مرغ تخم‌گذار تجاری در 9 استان پرتراکم پرورشی ایران مورد ارزیابی قرار گرفت.
روش کار: در این مطالعه مقطعی، 202 مزرعه پرورش مرغ تخم‌گذار تجاری با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای از 9 استان در سال 1398 انتخاب شدند. دادههای مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه و با مراجعه حضوری به واحدها جمع‌آوری شدند. یافتهها با میانگین، انحراف معیار، مجموع و شاخص درصد پذیرش توصیف شدند.
یافتهها: درصد پذیرش مجموع کل اقدامات امنیت زیستی در مزارع پرورش مرغ تخم‌گذار تجاری ایران برابر با 18/68 درصد و به تفکیک امنیت زیستی محیطی، ساختاری و عملیاتی به‌ترتیب برابر با 11/72، 75 و 82/60 درصد بود. در بین اقدامات مربوط به امنیت زیستی محیطی پایین‌ترین درصد پذیرش در مورد فاصله تا نزدیک‌ترین باغ میوه و کشتزارهای آبی با 20/29 درصد، در بین اقدامات مربوط به امنیت زیستی ساختاری پایین‌ترین درصد پذیرش در مورد وجود جایگاه ضدعفونی دست پیش از ورودی سالن‌ها با 96/28 درصد و در بین اقدامات امنیت زیستی عملیاتی پایین‌ترین درصد پذیرش به‌ترتیب در مورد تصفیه کردن آب مصرفی و آزمایش کردن آب مصرفی با 18/31 و 91/33 درصد بود.
نتیجه‌گیری: این مطالعه وضعیت امنیت زیستی مزارع پرورش مرغ تخم‌گذار تجاری 9 استان پرتراکم پرورشی ایران را نشان داد و و برخی نقاط ضعف در اجرای این قوانین در سطوح محیطی، ساختاری و عملیاتی را آشکار کرد.
محسن مهدی نیا، سید حسن عادلی، حمیدرضا حیدری، ابوالفضل محمدبیگی، محمدرضا خاکسار، احمد سلطان زاده،
دوره 17، شماره 2 - ( 6-1400 )
چکیده
مقدمه و اهداف: پیامدهای ریوی مواجهه با غلظت‌های کم آمونیاک کمتر موردمطالعه قرارگرفته است. این مطالعه با هدف مدل‌سازی پیامدهای ریوی مواجهه با غلظت‌های کم آمونیاک طراحی‌شده است.
روش کار: این مطالعه هم‌گروهی گذشته‌نگر در صنایع کودسازی و در سال 1398 انجام‌شده است. افراد موردمطالعه شامل دو گروه مواجهه‌یافته (98 نفر) و بدون مواجهه (105 نفر) بود. اندازه‌گیری میزان مواجهه و ارزیابی علائم و پارامترهای عملکرد ریوی با استفاده از NIOSH 6016 و پروتکل انجمن متخصصین ریه آمریکا و اروپا انجام‌شده است. تحلیل دادهها با استفاده از نرم‌افزار IBM SPSS نسخه 0/22 و آزمون‌های مدل‌سازی رگرسیون خطی و لجستیک چندمتغیره انجام شد.
یافتهها: میزان مواجهه با آمونیاک در گروه مواجهه‌یافته 54/1±80/4 پی‌پی‌ام بود. دو گروه بر اساس اکثر متغیرهای فردی دارای اختلاف معنی‌دار نبودند (05/0<P). فراوانی همه علائم ریوی در گروه مواجهه‌یافته به‌طور معنی‌داری بیشتر از گروه بدون مواجهه بود (001/0>P). بیشترین میزان شیوع علائم ریوی در گروه مواجهه‌یافته شامل سرفه (51/%25)، خس‌خس سینه (39/%19) و تنگی نفس (37/%18) بود. همه پارامترهای عملکرد ریه در افراد مواجهه‌یافته به‌طور معنی‌داری کمتر از گروه مواجهه نیافته بود (05/0P<). مقادیر پارامترهای عملکرد ریه در گروه مواجهه‌یافته شامل FVC، FEV1 و FEV1/FVC به ترتیب 0/86%، 47/82% و 97/81% بود. نتایج مدل‌سازی رگرسیونی نشان داد مواجهه با آمونیاک باعث تغییرات مخرب معنی‌داری در عملکرد ریه و شیوع علائم ریوی شده است (05/0P<).
نتیجه‌گیری: یافته‌های مطالعه بیانگر این بود که مواجهه با غلظت‌های کم آمونیاک بایستی به‌عنوان عامل خطر مهم در شیوع علائم ریوی و کاهش پارامترهای عملکرد ریوی موردتوجه قرار گیرد.
لیدا شمس، غلامرضا برنجکار، طه نصیری، محمد مسکرپور امیری،
دوره 17، شماره 4 - ( 12-1400 )
چکیده
مقدمه و اهداف: هدف از مطالعه حاضر بررسی ارتباط وضعیت اقتصادی– اجتماعی با عوامل خطر رفتاری بیماریهای غیرواگیر در یکی از شهرهای شمال ایران بود.
روش کار: پژوهش حاضر یک پژوهش توصیفی- تحلیلی و مقطعی بود که در سال 1398 در شهرستان لنگرود انجام شد. در این مطالعه 906 نفر از خانوارهای روستایی و شهری با استفاده از روش نمونه‌گیری ترکیبی موردبررسی قرار گرفتند. ابزار جمع‌آوری دادهها پرسشنامه استاندارد «نظام مراقبت بیماریهای غیرواگیر» بود. مواجهه خانوارها با عوامل خطر رفتاری بیماریهای غیرواگیر (شامل تغذیه ناسالم، کم‌تحرکی و مصرف دخانیات) در گروه‌های مختلف اقتصادی-اجتماعی با استفاده از مدل‌های رگرسیون لجستیک در نرم‌افزار Stata موردبررسی و مقایسه قرار گرفت.
یافتهها: احتمال مصرف دخانیات در افراد بی‌سواد، زیردیپلم و دیپلم به ترتیب 1/5، 5/7 و 2/4 برابر بیشتر از افراد دارای تحصیلات دانشگاهی بود (05/0 P<؛2/4،5/7،1/5OR=) . احتمال رژیم غذاهای ناسالم در افراد چارک اوّل و دوّم درآمدی (درآمد خیلی پایین و پایین) به‌طور معنی‌داری به ترتیب 4/3 و 6/2 برابر بیشتر از افراد چارک چهارم درآمدی (درآمد زیاد) بود (05/0 P<؛6/2،4/3OR=). همچنین احتمال تحرک فیزیکی ناکافی در افراد بازنشسته به ترتیب 7/2و 8/3 برابر بیشتر از شاغلین و افراد بیکار بود
(05/0 P<؛8/3،7/2OR=).
نتیجه‌گیری: نابرابری‌های اقتصادی-اجتماعی در سطح خرد (درون شهرستان) ارتباط معناداری با مواجهه خانوارها با عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر دارد. کاهش نابرابری‌های اقتصادی-اجتماعی در سطوح خرد باید به‌عنوان یک ابزار مناسب جهت کاهش نابرابری سلامت در سطوح کلان موردتوجه قرار گیرد.
الهه امیری، علی احمد رفیعی راد، نسرین رفیعی صدر، حمید شریفی،
دوره 18، شماره 1 - ( 3-1401 )
چکیده
مقدمه و اهداف: گرچه اتخاذ سبک زندگی سلامت محور لازمه تداوم مطلوب زندگی برای همه افراد است ولی چنین رویه‌ای برای افراد دارای بیماریهای مزمن مانند اچ‌آی‌وی/ایدز به دلیل شکنندگی وضعیت آنها ضرورت بیشتری دارد. وابسته به چنین فهمی مطالعه حاضر به بررسی سبک زندگی زنان مبتلا به اچ‌آی‌وی/ایدز در شهر کرمان پرداخته است.
روش کار: روش کار مطالعه حاضر به صورت پیمایش پرسشنامه‌ای با استفاده از پرسشنامه استاندارد شده سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت انجام گرفت. پرسشنامه مذکور مشتمل بر شش بعد مسئولیت پذیری، رشد معنوی، ورزش، تغذیه، روابط بین فردی و مدیریت استرس میباشد. جامعه آماری پژوهش زنان مبتلا به اچ‌آی‌وی/ایدز باشگاه مثبت شهر کرمان در سال ۱۳۹۸ به تعداد 69 نفر بوده است و ۳۵ نفر آنها که شرایط مصاحبه را داشته به این مطالعه وارد شدند.
یافتهها: از میان نمونه مورد مطالعه، 37/14 درصد سبک زندگی سلامت مثبت و 62/86 درصد سبک زندگی سلامت منفی بوده‌اند. مبتنی بر نتایج به دست آمده، تفاوت میانگین نمرات سبک زندگی زنان مورد مطالعه تنها بر حسب دو متغیر میزان درآمد خانوار و وضعیت اشتغال (با میانگین بیشتر در سبک زندگی سلامت مثبت) از لحاظ آماری معنی‌دار بوده است. تفاوت آنها بر حسب سایر متغیرها (وضعیت تاهل، گروه سنی، تحصیلات و سالهای ابتلا به اچ‌آی‌وی) معنی‌دار نبوده است.
نتیجه‌گیری: با توجه به تفاوت میانگین نمرات سبک زندگی بر اساس متغیرهای شغل و درآمد، تقویت وضعیت اقتصادی مبتلایان از طریق خوداشتغالی و یا حمایت مالی می‌تواند آنها را به سوی سبک زندگی سلامت مثبت سوق دهد. ارتقاء سبک زندگی این افراد می‌تواند به زندگی بهتر این افراد کمک شایان توجهی نماید.
بتول ربانی، اردشیر خسروی، مهین سادات عظیمی، جعفر صادق تبریزی، عزیزالله عاطفی، امین عطایی، حسین کاظمینی، الهام رشیدیان،
دوره 18، شماره 4 - ( 12-1401 )
چکیده
مقدمه و اهداف: به طور کلی چهار گروه از بیماریهای غیرواگیر (بیماریهای قلبی و عروقی، سرطان، دیابت و بیماریهای مزمن تنفسی) بیش از 80% از علل مرگ زودرس را در سال به خود اختصاص می‌دهند و بیش از 85% آنها در کشورهای با درآمد کم و متوسط رخ میدهد. این مطالعه با هدف برآورد احتمال مرگ زودرس ناشی از این بیماری‌ها در استان‌های ایران انجام شد.
روش کار: دادههای علل مرگ برای سالهای 1395 تا 1398 از سامانه نظام ثبت و طبقه‌بندی علل مرگ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی استخراج گردید. پس از اصلاح کم شماری مرگ (با استفاده از روش پیشنهادی Adair و Lopez) احتمال مرگ‌های زودرس ناشی از بیماریهای غیرواگیر محاسبه گردید.
یافتهها: بیماریهای غیرواگیر (چهار بیماری اصلی) در سالهای 1395 تا 1398 به ترتیب 68/98، 69/44، 69/17 و 67/94 درصد از کل موارد مرگ کشور را تشکیل می‌دادند. احتمال مرگ زودرس کشوری ناشی از بیماریهای اصلی غیرواگیر در سالهای 1395 تا 1398 به ترتیب 14/95، 15/15، 15/25 و 16/63 درصد بود و بیشترین درصد احتمال مرگ زودرس در استان گلستان بود.
نتیجه گیری: درصد احتمال مرگ بیماریهای غیر واگیر یکی از شاخص های مهم برای پیشگیری و کنترل بیماری های غیر واگیر در سطح ملی و بین المللی می باشد که باید مورد پایش مستمر قرار گیرد. با توجه به اختلاف عوامل اجتماعی-اقتصادی و شرایط اپیدمیولوژیک بین استان های مختلف کشور، لازم است مطالعات جامعی به منظور شناسایی عوامل اجتماعی-اقتصادی، همه گیر شناسی و سایر عوامل خطر بیماری در هر استان طراحی و اجرا گردد.
شوبو رحمتی، زهرا عبدالهی نیا، سکینه ناروئی، ناصر نصیری، رضا گوجانی، علی اکبر حقدوست،
دوره 19، شماره 4 - ( 12-1402 )
چکیده
مقدمه و اهداف: با توجه به مهاجرت گسترده افراد تحصیل کرده از جمله در بین اپیدمیولوژیست های کشور، بررسی علل آن بسیار ضروری است. در این راستا، در این مقاله نتایج تحقیق عمیقی با بررسی نقطه نظرات خبرگان این رشته ارائه شده است.
روش کار: مطالعه حاضر به صورت کیفی با روش تحلیل محتوا انجام شده است. دادهها در تابستان و پاییز سال 1402 از طریق مصاحبه نیمه ساختار‌یافته با 32 نفر از اپیدمیولوژیست‌های کشور جمع‌آوری گردید. داده ها باتوجه به مراحل پیشنهادی Lundman و Graneheim پس از کدبندی با استفاده از نرم‌افزار مکس‌کیودا (MAXQDA) تجزیه و تحلیل شد.
یافتهها: چالش‌های اصلی رشته اپیدمیولوژی در ایران به شش طبقه اصلی تقسیم‌بندی شد. در زمینه دانش‌آموختگان مشکلات در جذب و استخدام به دلیل نبود ردیف شغلی مناسب، مشکلات زیربنایی و ساختاری سیستم، مشکلات پژوهشی و آشنایی ناکافی در مورد عملکرد این رشته به عنوان مهمترین چالش ها مطرح میباشد و در حیطه دانشجویان مشکلات آموزش، مشکلات ساختاری و زیربنایی گزارش گردید. هم چنین علل اصلی مهاجرت اپیدمیولوژیست‌ها عدم شایسته‌سالاری و تخصص‌گرایی، امتیازات نابجا از جمله اعمال سهمیه جذب نامتعارف، نبود بازار کار و جایگاه برای دانش‌آموختگان و عدم دریافت حقوق و مزایای کافی بود.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این مطالعه به نظر میرسد موضوع مهاجرت اپیدمیولوژیست‌ها به عنوان سرمایه ارزشمند نیروی انسانی، به خارج از کشور یک دغدغه و مشکل جدی است. عدم وجود جایگاه مناسب شغلی و ابهام در مسیر تعالی شغلی به دلیل عدم پایبندی سیستم به‌نظام شایسته سالارانه و مهارت پرور، انگیزه مهاجرت را در این گروه بالا برده است.
طاهره تیموری، مرجان عجمی، ساره شاکریان، مرتضی عبدالهی،
دوره 20، شماره 2 - ( 6-1403 )
چکیده
مقدمه و اهداف: شواهد نشان میدهد ابتلا به اختلالات چربی خون در افراد تحت تاثیر پیروی آنان از رژیم غذایی ناسالم میباشد. این مطالعه با هدف بررسی الگوی غذایی افراد مبتلا به اختلالات چربی خون و نیز وضعیت ابتلا به بیماریهای غیرواگیر در جمعیت مورد بررسی انجام گردید.
روش کار: مطالعه مقطعی روی 300 بیمار مبتلا به اختلالات چربی خون انجام شد. شرکت کنندگان از بین افراد دارای چربی خون مراجعه کننده به مراکز خدمات جامع سلامت شهر الوند به شیوه نمونه گیری چند مرحلهای انتخاب شدند. دادهها با استفاده از پرسشنامه نیمه کمی بسامد خوراک FFQ جمع آوری گردید. یافتهها توسط نرم افزارSPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: سه الگوی غذایی شامل الگوی غذایی سالم، ناسالم و میانه یا معمولی در مشارکت کنندگان پژوهش شناسایی شد. بیشتر افراد (66/3 درصد) از الگوی غذایی میانه یا معمولی پیروی می کردند. همچنین 85 درصد افراد دارای اضافه وزن و یا چاق بودند. نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک نشان داد، الگوی غذایی از ناسالم در مقایسه با الگوی غذایی سالم احتمال ابتلا به بیماری شخص را 2/27 برابر بیشتر می کند. همچنین نشان داد با افزایش سن احتمال ابتلا به بیماری شخص 1/093 بیشتر می شود. همچنین بین الگوی غذایی و سطح تحصیلات ارتباط معنی دار (0/05>P) بود و افراد دارای سطح تحصیلات بالاتر الگوی غذایی سالم تری داشتند. در این بررسی ارتباط معنی داری بین سن، وضعیت تأهل افراد و الگوی غذایی آنان ( 0/05< P) مشاهده نگردید.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد افرادی که از الگوی غذایی ناسالم پیروی می کنند بیماری های غیرواگیر بیشتری دارند. بنابراین به نظر می رسد اصلاح الگوی غذایی از طریق آموزش تغذیه مناسب بوده و می تواند در پیشگیری از ابتلا به سایر بیماری های غیر واگیر در آینده موثر باشد.
علی اکبر حقدوست، سمیرا عمادی، اعظم بذرافشان،
دوره 20، شماره 2 - ( 6-1403 )
چکیده
مهاجرت نخبگان در همه کشورها تبدیل به یک چالش بزرگ شده است. ما در ایران در سالهای اخیر شاهد رشد چشمگیری از مهاجرت هستیم. معمولا مهاجرت به شکلهای مختلفی صورت می گیرد: مهاجرت های تحصیلی درون مرزهایهای جغرافیایی، مهاجرت رشته ای، دور شدن متخصصین از فعالیتهای حرفهای، مهاجرت به صورت اجباری و یا نیمه اجباری. با توجه به اینکه هریک از اشکال مهاجرت مشکلات عدیدهای را به دنبال خواهد داشت، توجه به چگونگی و عوارض هریک از انواع مهاجرتها در بحث مدیریت منابع انسانی بسیار مهم می باشد.
