26 نتیجه برای نوع مطالعه: مروری
محمد حسین مهرالحسنی، علی اکبر حقدوست، مژگان امامی،
دوره 12، شماره 0 - ( 12-1395 )
چکیده
ارتقای حکمرانی خوب در حوزه سلامت نیازمند سیاستگذاریها و تصمیمگیریهای موثر و منطبق بر شواهد علمی می‌باشد .بهره‌برداری کارآمد و موثر از اطلاعات بسیار حایز اهمیت بوده به نحوی که برنامه‌ریزان بین بسیاری از اعداد و ارقام سردرگم نشده و مساله اصلی در این میان به حاشیه رانده نشود. از این رو، وجود یک زبان مشترک و اجماع بین سیاستگذاران و تصمیم‌گیرندگان در خصوص چرخه (جمع‌آوری و پردازش اطلاعات، تحلیل و قضاوت) و ابزارهای تصمیم‌گیری (معیار، نشانگر، شاخص و متغیرها) گامی ابتدایی و زیربنایی در تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد محسوب میشود. چالش اصلی در ایجاد چنین سیستم اطلاعاتی که مورد استفاده تصمیم‌گیرندگان این بخش باشد نبود وجود زبان مشترکی بین خبرگان علمی و اجرایی می‌باشد. لذا هدف از این نوشته ارایه دیدگاهی پیرامون تعریف تصمیم‌گیری و اجزای اصلی چرخه و ابزارهای آن و همچنین بررسی این مفاهیم در بخش تامین مالی حوزه سلامت می‌باشد.
مهسا سعادتی، آرزو باقری،
دوره 12، شماره 2 - ( 5-1395 )
چکیده
نمونه‌گیری از جوامع پنهان به دلایلی چون عدم وجود چارچوب آماری مناسب همواره چالش برانگیز است. از آن‌جا که اکثر جوامع در معرض بیماریهای خاص، پنهان و با دسترسی سخت هستند، روش‌های نمونه‌گیری که نمونه‌هایی معرف و کارا از این جوامع تولید نمایند، موضوع بسیاری از تحقیقات دهه‌های اخیر در سرتاسر دنیا شده است. به دلیل نامعلوم بودن احتمال انتخاب نمونه‌ها در جوامع پنهان که در روش‌های نمونه‌گیری متداول به آنها نیاز است و همچنین عدم کارایی روش‌های نمونه‌گیری غیراحتمالی به منظور تعمیم نتایج حاصل از نمونه‌ها، لزوم معرفی نمونه‌گیری ارجاع زنجیره‌ای احتمالی چون نمونه‌گیری پاسخگو محور ضروری شد. در این مقاله ضمن معرفی روش نمونه‌گیری پاسخگو محور به برخی از مزایای این روش از جمله کاهش نسبی اریبی برآوردها، امکان تقلیل نرخ بی‌پاسخی با پرداخت مشوق‌ها و تخصیص وزن متناسب با عکس اندازه شبکه اجتماعی پاسخگویان به منظور ارائه برآوردهایی نااریب پرداخته شده است. همچنین به برخی از معایب این روش شامل دست نیافتن به نمونه‌های افتراقی در صورت انتخاب هسته‌هایی همگون، عدم دستیابی به کارایی بیش از روش نمونه‌گیری گلوله برفی در صورت اجرای نادرست آن و عدم رسیدن به تعادل در صورت نبود شبکه‌های اجتماعی ضعیف میان اعضای جامعه مورد مطالعه نیز اشاره شده است. هدف دیگر این مقاله، مقایسه روش‌های نمونه‌گیری از جوامع پنهان با این روش نمونه‌گیری که حاصل از اجرای این روش‌ها در طرح‌های مختلف و شبیه‌سازی‌های موجود است، می‌باشد.
کورش هلاکویی نایینی، محمد علی منصورنیا، محمد حسین پناهی، عادل الدوما، شهرزاد نعمت اللهی،
دوره 12، شماره 3 - ( 7-1395 )
چکیده
مطالعات مورد-شاهدی لانه گزیده و مورد-همگروهی یکی از شایع‌ترین راهکارها برای کاهش هزینه در مطالعات همگروهی آینده‌نگر به شمار می آیند. به دلیل اهمیت و نیاز به این نوع مطالعات در حوزه های پزشکی و بهداشت طی سال های اخیر، در این مطالعه سعی شده است مرور جامعی از اطلاعات به روز در خصوص این دو نوع مطالعه با محوریت تخمین اندازه اثر، نمونه‌گیری، روش‌های تجزیه و تحلیل و ملاحظات آماری و متدولوژیک ارائه شود. بطور خلاصه مزایای طرح مورد- همگروهی ناشی از نمونه‌گیری تصادفی شاهدها می‌باشد. از سوی دیگر مزایای طرح لانه گزیده علاوه بر مقرون به صرفه بودن آن از منظر اقتصادی، ناشی از همسان سازی روی واحد زمان نیز است. در نهایت، قضاوت در خصوص طرح برتر به عواملی نظیر اهداف مطالعه، چگونگی انتخاب اعضای همگروه، چگونگی تعیین موردها و شاهدها از درون همگروه و چگونگی جمع‌آوری اطلاعات متغیرها بستگی دارد. در یک موقعیت خاص عواملی که سبب اولویت بندی نکات مذکور و کارآیی آماری می شوند بستگی به خصوصیات و ماهیت همان مطالعه خواهند داشت.
رضا پاکزاد، فرشید علاء الدینی،
دوره 12، شماره 4 - ( 11-1395 )
چکیده
مقدمه و اهداف: با وجود محاسبه راحت آلفای کرونباخ که قابلیت اطمینان درونیدرونی ابزار را می‌سنجد، استفاده نادرست و سوء برداشت از آن به صورت گسترده دیده شده است. عدم تفکیک تک‌بعدی و با ثبات بودن ابزار و نیز عدم توجه به تفاوت بین آلفای خام و آلفای استاندارد شده از موارد سوءبرداشت این ضریب است. همچنین نقض پیش‌فرض‌های آلفا میتواند باعث افزایش یا کاهش آلفای محاسبه شده شود. در این مقاله نشان داده شده است که، یک ضریب آلفا بسیار بزرگ اما گمراه کننده میتواند هنگامی که فرضیه تک‌بعدی بودن نقض میشود، به‌دست آید. همچنین استفاده از خطای استاندارد اندازه‌گیری به عنوان یک شاخص قابلیت اطمینان نشان داده شده است. در نهایت بحث تعمیم‌پذیری آلفا به طور مختصر بیان شده است.
وحید یزدی فیض آبادی، محمد حسین مهرالحسنی، مژگان امامی، سجاد خسروی،
دوره 13، شماره 0 - ( 12-1396 )
چکیده
رویکرد انسان ها به سلامت و شناخت عوامل موثر بر آن در طول زمان دچار تغییرات گوناگونی شده است. شناخت این رویکردها در ارتقای سیاست‌گذاری و حکمرانی خوب حوزه سلامت میتواند کمک کننده باشد. رویکردهای زیست‌پزشکی، روانشناختی، ارتقا سلامت، تعیین کننده‌های سلامت، سلامت در همه سیاست‌ها و سلامت واحد، به ترتیب مهمترین رویکردهایی هستند که در سال‌های مختلف ظهور پیدا کرده و مورد توجه قرار گرفته‌اند. هر کدام از این رویکردها دارای چالش‌ها و نقاط قوت و ضعف متعددی می‌باشند. بررسی اسناد و پژوهشهای انجام شده نشان می‌دهد که اگرچه به این رویکردهای سلامت تا حدودی در نظام سلامت ایران به صورت جهت‌گیری‌های مقطعی و غیرمنسجم پرداخته شده است، امّا دکترین مشخص و نظام مندی که هدایت‌کننده سیاست‌های کلان سلامت باشد، تبیین نشده است. لذا، به نظر می‌رسد در عمل، این رویکرد زیست پزشکی به سلامت است که رویکرد غالب در نظام سلامت ایران می‌باشد.
وحید یزدی فیض آبادی، رستم سیف الدینی، مرجان قندی، محمد حسین مهرالحسنی،
دوره 13، شماره 0 - ( 12-1396 )
چکیده
سلامت و حقوق بشر دو جز جدایی‌ناپذیر و مرتبط با هم هستند که تأمین و تضمین آنها فراهم کننده و بهبود دهنده رفاه در هر جامعه‌ای است. تعریف رفاه، حقوق بشر و به دنبال آن سلامت به عنوان یکی از شاخص‌های ایجاد رفاه، مفاهیمی بحث برانگیز هستند که متناسب با رویکردها و گفتمان‌های مختلف تعریف و تبیین می‌شوند. اگر چه در حال حاضر تعریف سازمان جهانی بهداشت تنها تعریف مورد توافق برای سلامت از سوی کشورهای عضو این سازمان محسوب میشود، امّا از شروع پیدایش این تعریف، جامعه بین‌الملل، نقدهایی بر آن وارد کرده است. در کلیات تعریف، مهمترین نقدهای وارده شامل مبهم بودن، ایده آل گرابودن، مانع نبودن، عدم جامعیت، عدم وزن‌دهی به هر یک از ابعاد سلامت، عملیاتی نبودن، تقلیل گرایی و نبود تعریف دقیق از وضعیت طبیعی و بیماری بود. پیامدهای این نقدها میتواند عملکرد نظام های سلامت را با چالش‌هایی نظیر افزایش انتظارات و توقعات مردم، افزایش هزینه‌های سلامت، گسترش بی‌رویه یک نظام فن آور محور، آسیب پذیری بالقوه برای وقوع فساد و کاهش کارآیی و بی‌عدالتی مواجه سازد. شناخت و واکاوی این نقدها میتواند به تصمیم آگاهانه‌تر برای بازتعریف آن متناسب با گفتمان مطلوب نظر و دکترین واحد سلامت آن کشور بیانجامد. در این مطالعه مروری کوتاه، ضمن اشاره مختصر به بافتار این تعریف، به مهمترین نقدهای وارده بر تعریف سلامت اشاره میشود. در نهایت برخی پیشنهادات سیاستی برای بازتعریف سلامت مبتنی بر گفتمان اسلامی- ایرانی ارائه گردیده است.
مریم شکیبا، محمدعلی منصورنیا، حمید سوری،
دوره 13، شماره 1 - ( 3-1396 )
چکیده
روش‌های آنالیز استاندارد در صورت وجود مخدوش‌کننده‌های وابسته به زمان که تحت تأثیر مواجهه قبل از خود قرار دارند برآوردهای اریب از اندازه اثر مواجهه به دست خواهند آورد. در این مقاله با بیان پیش‌فرض‌های موردنیاز برای استنتاج علیتی در مطالعات طولی و ساختار این‌گونه مطالعات از نظر وضعیت‌های مختلف مواجهه و مخدوش‌کنندگی به توصیف انواع تورش‌های ایجادشده در تعیین ارتباط علیتی با استفاده از روش‌های آنالیز استاندارد پرداخته میشود. دو نوع تورش شامل تورش بیش تعدیلی و تورش انتخاب در برآورد اثر مواجهه‌های متغیر زمانی در حضور مخدوش‌کننده‌های وابسته به زمان تحت تأثیر مواجهه قبل با روش‌های آنالیز استاندارد ایجاد میشود. تعدیل مخدوش‌کنندهمخدوش‌کننده‌های وابسته به زمان توسط روش‌های آنالیز استاندارد به‌صورت مناسب انجام نمیشود. درنتیجه اثرات کلی علیتی مواجهه توسط این روش‌ها به‌صورت اریب برآورد میشود.
ندا محمدی، محمدعلی منصورنیا، سید علیرضا سجادی، معصومه علی محمدیان، حسین پوستچی، مهدی یاسری،
دوره 13، شماره 4 - ( 12-1396 )
چکیده
از جمله روش‌های سنتی مورد استفاده در آنالیز داده‌های بقا، روش رگرسیون کاکس است که این روش شاخص نسبت مخاطره شرطی (Conditional Hazard ratio) را محاسبه می‌کند. زمانی که هدف مطالعه، برآورد اثر مواجهه روی پیامد در سطح کلی جامعه
(Total population) باشد، استفاده از این روش‌های شرطی مناسب نیستند. ضمناً شاخص نسبت مخاطره دارای معایبی از جمله non-collapsible بودن، تورش انتخاب ساختاری(Structural selection bias) و متغیر بودن در زمان است. با توجه به این محدودیت‌ها استفاده از نسبت خطر حاشیه‌ای که متوسط اثر علیتی مواجهه را در سطح جامعه محاسبه می‌کند، توصیه میشود.
در این تحقیق به معرفی روش «وزن‌دهی عکس احتمال درمان» به عنوان یکی از روش‌های برآورد اثر حاشیه‌ای علیتی پرداخته میشود و با استفاده از آن نسبت خطر علیتی حاشیه‌ای برآورد می‌گردد. در انتها نیز با استفاده از این روش در داده‌های مطالعه‌ی کوهورت گلستان به برآورد اثر علیتی حاشیه‌ای بین مصرف سیگار و زمان تا مرگ افراد در اثر سرطان دستگاه گوارش فوقانی (مری و معده) پرداخته میشود.
احسان مصطفوی، علی اکبر حقدوست، پروین یاوری، رضا چمن، علیرضا مصداقی نیا، مصطفی عنایت راد،
دوره 13، شماره 4 - ( 12-1396 )
چکیده
در راستای پاس داشت بزرگان علمی که در اعتلای دانش و خدمت بی دریغ به میهن نقش آفرینی نموده اند، لازم است زندگی نامه و شخصیت ایشان به صورت مستند منتشر شود تا در تاریخ کشور ثبت و الگویی جاودان برای نسل های بعد باشند.
استاد دکتر ابوالحسن ندیم، استاد اپیدمیولوژی و پایه گذار اپیدمیولوژی نوین در ایران، با داشتن سه تخصص انگل‌شناسی، اپیدمیولوژی و علوم آزمایشگاهی، فعالیت‌های درخشانی در حوزه بهداشت در سطوح ملی، منطقه‌ای و بینالمللی انجام داده‌اند.
فعالیت‌های ایشان در حوزه‌های مختلف اپیدمیولوژی و بهداشت صورت گرفته و تلاش‌ها و دستاوردهای چشم‌گیر ایشان در جنبه‌های مختلف لیشمانیوز و بررسی گسترش انواع فلبوتوموس‌ها در ایران دارای اهمیت فراوانی است. با بیش از 45 سال سابقه خدمت، بخش عمده‌ی دانش‌آموختگان اپیدمیولوژی در کشور به طور مستقیم یا غیرمستقیم، شاگرد ایشان بوده‌اند.
مروری اجمالی بر زندگی بزرگمرد بهداشت کشور، آقای دکتر ابوالحسن ندیم، که در این مقاله به تحریر در آمده است نشان می دهد که دانش وافر، تلاش مستمر و عشق و علاقه به خدمت صادقانه در زندگی ایشان روشنایی بخش افرادی است که در این وادی گام بر می دارند.
محمد حسین مهرالحسنی، مژگان امامی، سمیرا سادات پورحسینی،
دوره 14، شماره 0 - ( 10-1397 )
چکیده
همزمان با جهانی شدن، تغییراتی در کارکرد دانشگاه‌های کشورهای توسعه یافته، ایجاد شده که آنها را به یک منبع قدرت جهت توسعه اقتصادی مبدل ساخته است. در این مطالعه تغییرات در نسل‌های دانشگاهی در حوزه سلامت ایران بر اساس چارچوب تحلیل لایه‌ای علت ها مورد تحلیل قرار گرفت. پژوهش حاضر نشان داد که جایگاه دانشگاه‌ها در کشور ایران در حال گذار از نسل اول و دوم دانشگاه (آموزشی و پژوهشی) به سوی نسل سوم (تولید ثروت) است. تمرکز زیاد بر رشد کمی شاخص‌هایی چون آموزش نیروی انسانی متخصص و افزایش تعداد مقالات و ارجاعات، منجر به توقف در لایه های لیتانی و ساختاری شده است و پایداری روند کنونی در توسعه علمی را نیز با چالش مواجه کرده است. با توجه به اسناد بالادستی جهت کسب مرجعیت علمی و توسعه فناوری، تحول بنیادین علوم در لایه‌های عمیق همچون جهان بینی، میانی ارزشی و ساختارهای علمی در چارچوب گفتمان جمهوری اسلامی، ضروری است.
وحید یزدی فیض آبادی، راضیه امیری، مهرناز سیدی،
دوره 16، شماره 5 - ( 12-1399 )
چکیده
مقدمه و اهداف: در اواخر سال 2019، ویروس SARS-CoV-2 به عنوان عامل شیوع بیماری حاد تنفسی و همه‌گیری کووید-19 شناسایی شد و شروع به گسترش در کشورهای سراسر جهان کرد. اقدامات پیشگیرانه از موضوعات قابل‌توجه در زمینه جلوگیری از شیوع کووید-19 بوده است. هدف از انجام این مطالعه مروری سریع، تلخیص سیاست‌ها و استراتژی‌های پیشگیرانه کشورهای منتخب در شرق و جنوب شرق آسیا شامل چین، کره جنوبی، ژاپن، ویتنام و سنگاپور در دوران همه‌گیری کووید-19 است.
روش کار: در این مطالعه مروری سریع، پایگاههای داده Scopus، PubMed، Embase و Web of Science مورد بررسی قرار گرفت. کلمات کلیدی primary health care, public health, prevent* و policy, plan, program, initiative, intervention, measure و Covid-19 به همراه نام کشورهای منتخب در استراتژی جستجو بکار برده شد. علاوه بر این، ما وب‌سایت‌های سازمان بهداشت جهانی (WHO) و برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) را جهت بازیابی بیشترین منابع اصلی به‌عنوان ادبیات خاکستری جستجو کردیم. داده‌های مرتبط از مطالعات نهایی استخراج و طبقه‌بندی شد.
یافته‌ها: پس از غربالگری مطالعات، 33 مطالعه دارای معیارهای ورود بودند. اقدامات غالب بکار گرفته‌شده در این کشورها در محورهای ارتباطات و اطلاع‌رسانی، فاصله فیزیکی، قرنطینه، نظارت و آزمایش طبقه‌بندی شد.
نتیجه‌گیری: آموزش و اطلاع‌رسانی، آزمایش و غربالگری گسترده، ردیابی تماس، قرنطینه موارد مبتلا و مشکوک و همچنین رعایت فاصله فیزیکی در کاهش انتقال کووید-19 و مرگ‌ومیر بسیار مؤثر بوده است.
محمد مسکرپورامیری، سید مرتضی حسینی‌شکوه،
دوره 18، شماره 2 - ( 6-1401 )
چکیده
مقدمه و اهداف: عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر سلامت شامل طیف گسترده‌ای از متغیرها میشود که دسته‌بندی ثابت و مشخصی از آن در مطالعه‌ها دیده نمیشود. هدف از این مطالعه، شناسایی و دسته‌بندی متغیرهای اصلی اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر سلامت خانوارها بود.
روش کار: این مطالعه از نوع کاربردی است که با رویکرد کمی و به روش مرور نظام مند در سال 1398 انجام شد. جست‌و‌جو و شناسایی متغیرهای اصلی اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر سلامت خانوار با مرور نظام‌مند مطالعه‌ها و استفاده از راهنمای پریسما در پایگاههای معتبر علمی بینالمللی و ملی انجام شد. معیارهای ورود به مطالعه شامل تمرکز بر متغیرهای اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر سلامت در سطح خانوار، ارایه مدل مشخص برای تأثیرگذاری متغیرهای اقتصادی- اجتماعی بر سلامت، انتشار به زبان انگلیسی یا فارسی و دسترسی به متن کامل مطالعه بود. ارزیابی کیفی مطالعه‌ها و همچنین تطابق آنها با معیارهای ورود و خروج توسط مرور همتا انجام شد. تمامی متغیرهای اقتصادی- اجتماعی با استفاده از فرم پژوهشگر ساخته از مطالعه‌ها استخراج و با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA 2018 دسته‌بندی و به شیوه نقلی سنتز شدند.
یافته‌ها: 21 مدل مفهومی برای تأثیرگذاری عوامل اقتصادی- اجتماعی بر سلامت خانوار شناسایی شد. تمامی مدل‌ها توسط پژوهشگران و سازمان‌های بینالمللی ارایه شده بودند و هیچ مدل بومی در زمینه عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر سلامت خانوار به زبان فارسی مشاهده نشده بود. تحلیل محتوای مطالعه‌ها نشان داد سه متغیر اصلی آموزش، درآمد و اشتغال در تمام مدل‌ها (100 درصد) به عنوان عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر سلامت به‌کار رفته بودند. پس از آن به‌ترتیب رفتارهای بهداشتی خانوار (81%)، سن (71%)، حمایت خانوادگی (71%)، سرانه مساحت مسکن (67%)، محل اقامت (67%)، سرمایه اجتماعی (62%) و جنس (57%) پرکاربردترین متغیرهای اقتصادی-اجتماعی مؤثر بر سلامت خانوار بودند.
نتیجه‌گیری: علاوه بر متغیرهای کلیدی اقتصادی- اجتماعی (آموزش، درآمد و اشتغال)، متغیرهای زمینه‌ای دیگری مانند رفتارهای بهداشتی خانوار، حمایت خانوادگی، سرانه مساحت مسکن و سرمایه اجتماعی باید به‌منظور انجام مداخله‌های سیاستی مورد توجه قرار گیرد. همچنین پیشنهاد میشود مدل بومی عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر سلامت متناسب با شرایط اقتصادی- اجتماعی خانوارهای ایرانی طراحی شود.
کیومرث ناصری،
دوره 18، شماره 2 - ( 6-1401 )
چکیده
همه‌گیرشناسی به‌طور کلی به‌عنوان علم و هنر اساسی پیشگیری از بیماری و ارتقای سلامت تعریف میشود. این رشته علمی که از نظر تاریخی با محاسبه مرگ در اپیدمی‌های بزرگ در قرون وسطی آغاز شد، طی زمان به علم و هنر اساسی برخورد با پدیده‌های انبوه رخداد بیماری و بهداشت عمومی تبدیل شده است. اکنون همه‌گیرشناسی فراتر از بیماری‌ها و سلامت عمومی بوده و جایگاه ویژه‌ای در برخورد با انواع پدیده‌های جمعیتی به‌دست آورده است.
پیش از دهه 1970 که تدریس همه‌گیرشناسی به یک آموزش متمایز در دانشگاه تبدیل شد، بیشتر اپیدمیولوژیست‌ها پزشکان بسیار با تجربه بیماریهای عفونی و انگلی بودند و از تجربه‌های گسترده خود در پیشنهاد مداخله‌ها برای کنترل بیماریهای عفونی استفاده می‌کردند. با برجسته شدن بیماریهای غیر عفونی و مزمن، نیاز به آموزش‌های ویژه با تأکید ویژه بر آمار زیستی آشکار شد و تا به امروز به‌طور گسترده توسعه یافته است. تجربه‌ها و آموزش همه‌گیرشناسی در ایران با تلاش ملی برای مبارزه با منابع اصلی آلودگی مالاریا، تراخم، شیستوزوما، وبا و سایر بیماری‌هایی که کشور را با شیوع بالا و همه‌گیری‌های منظم تحت تأثیر قرار داده، آغاز شد. این مقاله مختصر به تشریح توسعه آموزش اپیدمیولوژی در ایران با جزئیات بیشتری می‌پردازد.
*توضیح سردبیر: در این متن واژه همه‌گیرشناسی مترادف با اپیدمیولوژی و انواع کاربرد آن مانند همه‌گیرشناس و همه‌گیرشناختی به عنوان جایگزین اپیدمیولوژیست و اپیدمیولوژیک بکار گرفته شده است .این دو واژه هم به لحاظ ساختار زبان شناسی کاملا همسان هستند و بوسیله فرهنگستان زبان و ادب فارسی همسنگ قبول شده‌اند. در موارد نامگذاری اختصاصی سازمانی و گروهی همان صورت اپیدمیولوژی بیان شده است.
سعید قوی، رفعت عصارزاده، سمیه درخشان، سیمین پورسامان، فرشته سهرابی وفا،
دوره 18، شماره 4 - ( 12-1401 )
چکیده
مقدمه و اهداف: در دسامبر سال 2019 نوع جدیدی از ویروس کرونا در شهر ووهان چین شناسایی شد. انتشار بسیار سریع کووید-19، پیدایش سویه‌های مختلف، نابرابری در واکسیناسیون جوامع و نیز درصد بالای مرگ و میر تمام کشورهای جهان را در معرض چالش عظیم بهداشتی قرار داده است. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت سلامت روان در زنان شاغل در زمان همه‌گیری کووید-19 بوده است.
روش کار: مطالعه به روش مرور نظام‌مند با جستجوی کلیدواژههای Covid-19, Covid-19 Virus Infection, Covid-19 Pandemic, Coronavirus, Alphacoronavirus, Bat Coronavirus Mental health, Psychological, Working women, Working woman, Employee women در پایگاههای اطلاعاتی PubMed، Science Direct، Scopus و همچنین Google Scholarانجام شد. مقالات در بازه زمانی سال‌های 2019 تا 2021 جمع‌آوری گردید. تعداد 11 مقاله براساس معیارهای ورود جهت استخراج داده‌ها ارزیابی و تحلیل شد.
یافته‌ها: مهمترین پیامدهای روانشناختی در مطالعات مورد بررسی شامل اضطراب (در 82 درصد از مقالات)، استرس (در 73 درصد از مقالات) و افسردگی (در 64 درصد از مقالات) بوده است. در زمان همه گیری کووید-19 اثرات روانشناختی منفی در زنان شاغل، از جمله زنان شاغل در بیمارستانها و زنان با مشاغل از راه دور افزایش یافته است.
نتیجه گیری: طیف گسترده‌ای از عوامل ایجاد استرس کووید-19 برای زنان شامل نابرابری‌های بهداشتی، جایگاه حرفه‌ای پایین‌تر، نگرانی‌ها درمورد سلامت شخصی، سلامت خانواده و جامعه، تهدیدات مالی، مراقبت از کودک و کاهش ارتباطات اجتماعی وجود دارد. بدین ترتیب اختلالات ناشی از استرس شامل اضطراب، افسردگی، اختلالات خواب و بی‌خوابی و فرسودگی شغلی در زنان شاغل شدیدتر از همتایان مرد آنها می‌باشد.
فاطمه ارشادی نیا، الهام رحیمی، بشرا زارعی، هادی پاشاپور، منوچهر کرمی،
دوره 19، شماره 2 - ( 6-1402 )
چکیده
مقدمه و اهداف: نظام مراقبت از بیماری، اطلاعات مهمی از قبیل جمعیت در معرض خطر و الگوی انتشار بیماری را در دسترس قرار می دهد. این مطالعه مرور ساختارمند، در راستای ارائه تجارب کشورهای جهان در راه اندازی نظام‌های مراقبت کووید-19 مبتنی بر مدارس انجام شده است.
روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه مرور ساختارمند است. چهار پایگاه داده در بازه زمانی ژانویه 2019 الی دسامبر2022 با استفاده از کلمات کلیدی مرتبط جستجو شدند. مطالعات توسط دو نفر با توجه به معیارهای ورود و خروج غربالگری شدند. استخراج داده ها با استفاده از فرم استاندارد انجام شد. یافته ها متناسب با اهداف مطالعه برحسب توزیع جغرافیایی، روند زمانی و ویژگی های نظام های مراقبت گزارش شدند.
یافته ها: اطلاعات 12 مطالعه با توجه به فرم استاندارد استخراج شد. تمام مطالعات مرتبط با نظام مراقبت کووید-۱۹ مبتنی بر مدرسه بودند. بیشترین تعداد مطالعات مربوط به ایالات متحده آمریکا و انگلیس بوده است. گزارشات، منطبق با استاندارد نبودند. تعداد مدارس تحت پوشش در نظام های مراقبت اجرا شده از 2 مدرسه تا بیش از 6000 مدرسه متغیر بوده است. گروه سنی در این مطالعات 0 تا 19 سال بوده است. داده ها از مدارس به صورت روزانه و یا هفتگی جمع آوری شده اند.
نتیجه گیری: نظام های مراقبت مبتنی بر مدارس غالبا در کشورهای اروپایی و آمریکا اجرا شده است. نتایج نظام های مراقبت کووید-۱۹ در مدارس باید طبق استانداردهای گزارش نظام مراقبت صورت گیرد. این مهم به منظور پایش و ارزیابی نظام مراقبت یک ضرورت به شمار می رود. همچنین امکان اشتراک و استفاده سایر کشورها و محققین را جهت تبادل داده ها فراهم می کند. علاوه بر این، گزارش سنجه هایی از جمله حساسیت، به هنگام بودن، ارزش اخباری مثبت در نظام های مراقبت راه اندازی شده صورت نگرفته بود.
مریم قهرمانی، نوشین پیمان، منور افضل آقایی،
دوره 19، شماره 2 - ( 6-1402 )
چکیده
مقدمه و اهداف: در سال های اخیر تحولات جمعیت شناختی چشمگیری در دنیا رخ داده است. یکی از مهمترین این تغییرات،کاهش نرخ باروری در بسیاری از کشورها از جمله ایران بوده است. برخی جامعه شناسان تغییر نگرش به فرزندآوری را مهمترین علت کاهش باروری و کوچک شدن بعد خانوار در دهه های اخیر می دانند. با توجه به نقش مهم مردان در فرزندآوری مساله این است که آیا پژوهش های داخلی در موضوع نگرش به فرزندآوری در مردان از بلوغ کافی برخوردار است ؟ و روند پژوهشی این موضوع در کشور با چه خلاء هایی روبرو است؟
روش کار: مطالعه حاضر با استفاده از مقالات پژوهشی ایرانی چاپ شده در مجلات داخلی و خارجی انجام شد. برای دستیابی به مقالات مرتبط از بانک های اطلاعاتی داخلی (magiran، SID) و بین المللی (Web of Science، Scopus ،PubMed ) و همچنین موتور جستجوگرGoogle Scholar از ابتدا تا مه سال 2022 و با کلید واژه های نگرش (attitude)، انگیزه (motivation)، قصد (intention)، فرزندآوری و باروری (childbearing, childbirth, fertility,، reproduction) استفاده شد.
یافته‌ها: 18 مقاله مرتبط با هدف پژوهش، وارد مطالعه شدند. الگوی دو فرزندی الگوی مسلط فرزندخواهی در بین مردان بود. نسبت زیادی از مردان نگرش مثبتی به فرزندآوری داشتند. از جمله متغیرهای مرتبط با نگرش مردان به فرزندآوری تحصیلات، طبقه اجتماعی- اقتصادی، احساس تنهایی، محل سکونت و میزان اسـتفاده از اینترنـت بود.
نتیجه‌گیری: افزایش سیاست های تشویق، آگاهی بخشی در راستای اهمیت فرزندآوری، فراهم کردن اشتغال برای مردان، مسکن مناسب و اجرای برنامه های آموزشی جامع به منظور تقویت دیدگاه مثبت مردان نسبت به فرزندآوری ضروری است.
مصطفی طالبی، ساره شاکریان،
دوره 19، شماره 3 - ( 9-1402 )
چکیده
مقدمه و اهداف: لیشمانیوز جلدی (سالک) یکی از مهم ترین بیماریهای بومی در ایران است. که میتواند سبب ایجاد ضایعات پوستی، اسکارهای مادام العمر و در نهایت انگ جدی در افراد مبتلا شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیرعوامل اقلیمی و اکولوژیک بر اپیدمیولوژی بیماری سالک در ایران طراحی و اجرا گردید.
روش کار: مطالعه حاضر به شیوه مرور روایتی انجام شد. جستجو با استفاده از کلیدواژههای اصلی "لیشمانیوز پوستی"، "سالک "، "عوامل اقلیمی"، "عوامل محیطی" در پایگاههای ملی و بینالمللی بدون محدودیت زمانی انجام گردید. تمامی پژوهشهای انجام شده در زمینه ارتباط بین عوامل اقلیمی و محیطی با پراکندگی بیماری سالک در کشور بدون محدودیت مکانی، زمانی، و روش شناسی پژوهش، مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها: نتایج جستجو در ابتدا شامل 823625 مقاله بود. با ویژه کردن کلیدواژهای جستجو و طی مراحل غربالگری اولیه و نیز حذف مقالات تکراری تعداد 184 مطالعه باقی ماند و در ادامه با حذف مواردی به دلیل عدم احراز شرایط لازم 30 مقاله و در نهایت با ورود 6 مورد پایـان نامـه کارشناسـی ارشـد، تعداد 36 مطالعه جهت انجام بررسی نهایی انتخاب گردیدند. بررسی مطالعات نشان داد همراهی موثری بین بر خی عوامل اقلیمی نظیر دما، رطوبت، ساعات آفتابی و بارش در اکثر مناطق جغرافیایی کشور با میزان بروز و شیوع سالک وجود دارد. ارتباط بین عواملی مانند پوشش گیاهی، وزش باد با تعداد موارد بیماری در نقاط مختلف کشور دارای نتایج متفاوتی بود.
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر تاثیر عوامل اقلیمی و محیطی را بر میزانهای سالک در کشور نشان می دهد. با توجه به اینکه تاثیر عوامل مذکور در همه نقاط کشور یکسان نیست، لازم است اقدامات پیشگیرانه موثری به منظور کاهش باربیماری متناسب با نیاز های هر نقطه جغرافیایی اجرا گردد.
فائزه جغتایی، پیام روشنفکر، مروئه وامقی، زهرا جرجران شوشتری، ندا سلیمان وندی آذر، پیمانه شیرین بیان، غلامرضا قائد‌امینی هارونی،
دوره 19، شماره 4 - ( 12-1402 )
چکیده
مقدمه و اهداف: ارزیابی سریع و پاسخ (RAR) رویکردی است که از 1990 در پژوهش های حوزه سلامت به کار گرفته و برای آن راهنماهای متعددی طراحی شده است. این مطالعه به بررسی و مقایسه راهنماهای پرکاربرد و مرجع در این حوزه پرداخته است.
روش کار: مطالعه مروری حاضر روی راهنماهایی که در پایگاه های اطلاعاتی Pubmed و Scopus منتشر شده اند انجام شد. پس از بررسی اولیه، ابعاد اصلی و مشترکی که ساختار این راهنماها را تشکیل می داد، استخراج شده و در قالب جدول مقایسه ای به تفکیک تعریف، موضوع و گروه هدف، روش های به کار گرفته شده، گام های انجام تحقیق و زمان مورد نظر ارائه شدند.
یافته‌ها: در شش راهنمای پرکاربرد مرور شده به لحاظ "تعریف" این رویکرد را در راستای بررسی جامع و سریع یک مشکل مرتبط با سلامت در نظر گرفته اند. به لحاظ تعداد "گام های" ارزیابی سریع و پاسخ تفاوت هایی دیده می شود و به لحاظ "زمان انجام مطالعه" بازه زمانی 12 الی 16 هفته در نظر گرفته شده است. از جمله روش های به کارگرفته شده در راهنماهای مورد بررسی می توان به این موارد اشاره کرد: بررسی اطلاعات موجود، مصاحبه (باز، ساختارمند، نیمه ساختاریافته)، بحث گروهی متمرکز، و سایر روش ها مثل مشاهده، پیمایش، روش های روایتی و نقشه کشی.
نتیجه‌گیری: رویکرد ارزیابی سریع و پاسخ (RAR)، با انعطاف پذیری بالا و لحاظ کردن ملاحظات علمی و عملی، میتواند به عنوان یک روش با قابلیـت اجـرای سریع برای ارزیابی مشکلات سلامت و رفتارهای پر خطر مرتبط با آن در گروه های سخت دسترس مورد استفاده قرار گیرد.
علی‌اصغر فخری دمشقیه، حمیده حسن‌نژاد، علیرضا باهنر،
دوره 20، شماره 1 - ( 3-1403 )
چکیده
مقدمه و اهداف: حضور باقیمانده‌های آنتی‌بیوتیکی در مواد غذایی از جمله تخم‌مرغ خطر بالقوه‌ای علیه سلامت عمومی محسوب میشود. هدف از مرور نظام‌مند حاضر ارزیابی فراوانی نسبی باقیمانده‌های آنتی‌بیوتیک‌ها در تخم‌مرغ‌های عرضه شده در ایران بود.
روش کار: پایگاههای داده پابمد، اسکوپوس، وب آف ساینس، گوگل اسکالر، مگیران، پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، و ایرانداک مورد جستجو قرار گرفت. عنوان و چکیده نتایج به دست آمده از نظر معیارهای ورود و خروج، توسط دو مرورگر به صورت مستقل از هم غربالگری‌شد. معیارهای ورود شامل مقالاتی بود که به زبان‌های انگلیسی یا فارسی بوده و فراوانی نسبی باقیمانده‌های آنتی‌بیوتیکی را در تخم‌مرغ‌ها در ایران برآورد کرده‌اند، و معیار خروج شامل پژوهش‌هایی بود که متن کامل آنها در دسترس نبود. داده‌های شیوع، سال انتشار، نوع آزمون تشخیصی، و مکان نمونه‌گیری از مقالات مرتبط استخراج شد.
یافته‌ها: از 217 نتیجه به دست آمده، 11 مقاله وارد مرور نظام‌مند شد. آزمون تشخیصی الایزا (6 مقاله) فراوان‌ترین آزمونه تشخیصی مورد استفاده بود. از نظر پراکندگی جغرافیایی مکان نمونه‌گیری، بیشترین تعداد بررسی‌ها در استان آذربایجان شرقی (4 بررسی) و از نظر باقیمانده‌های آنتی‌بیوتیک‌ها، شیوع حضور باقیمانده‌های 7 خانواده آنتی‌بیوتیک و 12 نوع آنتی‌بیوتیک بررسی شده بود و تتراسایکلین‌ها (5 مقاله، 6 ارزیابی) دارای بیشترین تعداد بررسی بود. همچنین، بیشترین فراوانی نسبی گزارش‌شده مربوط به باقیمانده تتراسایکلین (100 درصد) در شهرستان اصفهان و کلرامفنیکل (75 درصد) در شهرستان تبریز بود.
نتیجه‌گیری: باقیمانده‌های تتراسایکلین و کلرامفنیکل دارای بیشترین فراوانی نسبی در تخم‌مرغ‌ها در ایران بودند.
پروانه اصفهانی، محمد سارانی، سمیه سامانی، عالیه بزی، سیده معصومه حسینی زارع، احمد سیر صدر، مریم سادات حسینی، سیده محبوبه حسینی زارع،
دوره 20، شماره 2 - ( 6-1403 )
چکیده
مقدمه و اهداف: افسردگی از شایع ترین اختلالات روحی- روانی در دانشجویان است که منجربه افت شدید عملکرد تحصیلی و اجتماعی میشود. بنابراین، این مطالعه مرور ساختارمند و متاآنالیز با هدف تعیین شیوع افسردگی در دانشجویان پرستاری در ایران انجام شد.
روش کار: این مطالعه به صورت مرور ساختارمند و متاآنالیز انجام شد. کلیه مقالات علمی منتشر شده تعیین شیوع افسردگی در دانشجویان پرستاری در 5 پایگاه داده (Web of Science، Scopus ، PubMed، SID، Magiran) و موتور جستجوگر Google Scholar جستجو و ارزشیابی کیفیتی شدند. ناهمگنی مطالعات با استفاده از شاخص I2 و مدل متارگرسیون برای ارزیابی متغیرهای مظنون به ناهمگونی انجام شد. در نهایت، تعداد 9 مقاله شرایط ورود به این مطالعه را داشت که با استفاده از نرم افزار Comprehensive Meta-Analysis تحلیل شدند.
یافته‌ها: بر مبنای مدل تصادفی، شیوع کلی افسردگی در دانشجویان پرستار ایرانی برابر با3/2 درصد (4/5 ـ 2/1؛ حدود اطمینان %۹۵) به دست آمد. بیشترین شیوع افسردگی در دانشجویان پرستاری در استان سیستان و بلوچستان در سال 1383برابر 6/2 درصد (7/1- 5/3؛ حدود اطمینان %۹۵) و کمترین شیوع افسردگی در دانشجویان پرستاری در استان قم و اصفهان در سال 1395 برابر 0/8درصد (1/2- 0/5؛ حدود اطمینان %۹۵) به دست آمد. همچنین بین سال، حجم نمونه، میانگین سنی و شیوع افسردگی در دانشجویان پرستاری ایرانی رابطه معناداری وجود داشت (0/05>P).
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که شیوع افسردگی در دانشجویان پرستاری برابر با 3/2 درصد بود و با افزایش سال و میانگین سنی این میزان شیوع کاهش مییابد. با این وجود، ضروری است سیاستگذاران و مدیران اقداماتی به منظور کاهش افسردگی به کار گیرند.
