مقدمه و اهداف: از آن‌جایی که مخزن و میزبان لیشمانیوز پوستی نوع شهری انسان است، بنابراین، تشخیص سریع و درمان مناسب دارویی، اقدامی اساسی برای کنترل بیماری می‌باشد. این مطالعه با هدف تأثیر بیماریابی فعال و درمان به موقع در کنترل لیشمانیوز پوستی نوع شهری در شهرستان بم انجام شد.
روش کار: این مطالعه نوعی کوهورت گذشته‌نگر با مداخله طبیعی است که در مرکز اختصاصی درمان لیشمانیوز پوستی از سال 86 طی مداخله‌ای با برنامه بیماریابی فعال و ارجاع افراد مظنون در شهر بم ، اجرا شد. برای مقایسه مرکز مشابهی در شهر کرمان که به صورت غیرفعال مدیریت می‌شد؛ به عنوان شاهد انتخاب گردید. داده‌های ثبت شده بیماران مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. سطح معنی‌داری P≤0.05 در نظر گرفته شد.
نتایج: میزان بروز بیماری طی سال‌های 86-1382 به طور مستمر تا 3 درصد افزایش نشان داد. پس از مداخله، موارد بیماری به تدریج تا کم‌تر از 1 درصد کاهش یافت، در حالی‌که در منطقه شاهد موارد بیماری هم‌چنان رو به افزایش بود. میزان بهبودی و شکست در درمان تفاوت معنی‌داری را در قبل و پس از مداخله و هم‌چنین با مرکز شاهد نشان نداد. میزان اثربخشی این مداخله در حدود 85 درصد محاسبه گردید.
نتیجه‌گیری: بیماریابی فعال و درمان به هنگام لیشمانیوز پوستی نوع شهری روشی مؤثر در کنترل بیماری بویژه در هنگام طغیان می باشد. تجربیات زلزله بممی‌تواند الگوی مناسبی برای مناطق اندمیک لیشمانیوز پوستی نوع شهری در سطح ملی و جهانی باشد.
