مجله تخصصی

---

مقدمه و اهداف: با وجود درمان مؤثر، رخداد عود در بیماران مبتلا به سل یکی از مهم‌ترین چالش‌های درمان است. این مطالعه با هدف بررسی عوامل خطر مرتبط با عود این بیماری طراحی شد.
روش کار: در این مطالعه مورد- شاهدی لانه گزیده، تعداد 202 بیمار با عود سل و 202 شاهد همسان شده  از نظر سن، جنس و محل سکونت، از هم‌گروه بیماران مسلول سال‌های 97-1390 در استان سیستان‌وبلوچستان انتخاب و بررسی شدند. داده‌ها با استفاده از پرونده‌ها و مصاحبه جمع‌آوری شدند. برای تجزیه و تحلیل از آزمون‌های t مستقل، مربع کای و رگرسیون لجستیک چندگانه شرطی استفاده شد.
یافته‌ها: سابقه مصرف مواد (1/6=OR)، سه مثبت بودن درجه اسمیر خلط (03/3 =OR)، نتیجه رادیوگرافی قفسه سینه به نفع سل (9/4=OR)، داشتن مقاومت دارویی (3/7=OR)، وضعیت اقتصادی- اجتماعی پائین (9/3=OR)، داشتن علامت کاهش وزن (1/3=OR)، داشتن درد قفسه سینه (2/3=OR)، داشتن مشکلات گوارشی (1/22=OR)، سابقه استعمال دخانیات (1/6=OR) و داشتن سابقه زندان (7/3= OR) به‌طور معنی‌داری شانس عود سل را افزایش می‌دهد (05/0p<). از طرفی شانس عود سل در بیماران با علامت سرفه (29/0=OR) و بعد پائین خانوار (28/0=OR) به‌طور معنی‌داری کم‌تر بود (05/<0p).
نتیجه‌گیری: مهم‌ترین عوامل مؤثر بر عود سل در جنوب‌شرق ایران استعمال دخانیات،مصرف مواد، شرایط زندگی وشرایط مربوط به بیماری است. به‌طور کلی فاکتورهای اپیدمیولوژیک مرتبط با عود سل در مناطق مختلف متفاوت بوده و ارائه راهکارهای پیشگیری و آموزش بیماران و خانواده‌ها باید با توجه به این عوامل باشد.