مقدمه و اهداف: این مطالعه با هدف مقایسه تیپ‌های شخصیتی و نارسایی هیجانی در افراد وابسته به مواد اپیوییدی با و بدون مصرف شیشه (متامفتامین) مراجعه کننده به مراکز درمان سوء مصرف مواد در شهر کرمان و افراد سالم در سال 99 انجام شد.
روش کار: در این مطالعه مقطعی - تحلیلی سه گروه 130 نفره از افراد مراجعه کننده به مراکز درمان سوء مصرف مواد شهر کرمان در سال 1399 به روش در دسترس، انتخاب شدند. گروه اول: افرادی که تنها مصرف کننده مواد اپیوئیدی بودند.گروه دوم: افرادی که متآمفتامین و اپیوئید به صورت همزمان مصرف می‌کردند و گروه سوم: افراد غیرمصرف کننده مواد که از بین همراهان بیماران انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های اطلاعات دموگرافیک، تیپ‌های شخصیتی A و B فریدمن و روزنمن و نارسایی هیجانی تورنتو، جمع‌آوری شدند. مقایسه متغیرهای مورد بررسی در سه گروه مورد مطالعه با استفاده از رگرسیون لجستیک مولتی نومیال چند متغیره سنجیده شد.
یافته‌ها: شانس داشتن تیپ شخصیتی A در گروه مصرف کننده همزمان متآمفتامین و اپیوئید (نسبت شانس تعدیل شده :1/97؛ محدوده اطمینان 95%: 1/06، 3/64) بیشتر از گروه کنترل بود. همچنین شانس ابتلا به نارسایی هیجانی شدید در گروه‌های مصرف کننده اپیوئید (نسبت شانس تعدیل شده : 1/86؛ محدوده اطمینان 95%: 1/06، 3/27) و مصرف کننده همزمان متآمفتامین و اپیوئید (نسبت شانس تعدیل شده: 2/71؛ محدوده اطمینان 95%: 1/51، 4/83) از گروه کنترل بیشتر بود. شانس مرد بودن (نسبت شانس تعدیل شده :3/1؛ محدوده اطمینان 95%: 1/53، 6/25)، مجرد بودن (نسبت شانس تعدیل شده: 2/6؛ محدوده اطمینان 95%: 1/43، 4/72) و نداشتن شغل (نسبت شانس تعدیل شده: 4/01؛ محدوده اطمینان 95%: 1/77، 9/09) در افراد مصرف‌کننده همزمان متآمفتامین و اپیوئید بیشتر از گروه کنترل بود. شانس داشتن تحصیلات زیر دیپلم در افراد مصرف کننده اپیوئید (نسبت شانس تعدیل شده: 4/14؛ محدوده اطمینان 95%: 2/22، 7/71) و مصرف کنندگان همزمان متآمفتامین و اپیوئید (نسبت شانس تعدیل شده: 1/95؛ محدوده اطمینان 95%: 1/03، 3/69) بیشتر از گروه کنترل بود.
نتیجه‌گیری: با توجه به ارتباط بین تیپ شخصیتی A و نارسایی هیجانی با مصرف مواد اپیوییدی و متآمفتامین نیاز است تا با غربالگری به موقع، مراقبت مستمر و آموزشهای لازم از ایجاد وابستگی به مواد در افراد در معرض خطر به خصوص در سنین پایین پیشگیری نمود.
