نگار صادقی، بلال ایزانلو، حوا فلاحتی، محمدرضا افتخاری،
دوره 9، شماره 4 - ( زمستان 1397، دوره‌ی 9، شماره‌ی 4 1397 )
چکیده
زمینه و هدف: نوجوانی یکی از مراحلی است که طی آن، نوجوانان تغییرات معنادار جسمانی را تجربه می‌کنند. این تغییرات خصوصاً در دختران منجر به تغییراتی در تصویر بدنی می‌شود اما تصویر بدنی، پدیدهای روانشناختی است که عمیقاً تحت تأثیر عوامل فرهنگی ـ اجتماعی قرار میگیرد؛ بنابراین لازم است تصویر بدنی در بافت فرهنگی آن مورد مطالعه قرار بگیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش فشارهای فرهنگی ـ اجتماعی و مکانیسمهای واسطهای آن در شکلدهی به نارضایتی بدنی بین دختران نوجوان ایرانی انجام گرفت.
روش اجرا: یک نمونه‌ی 250 نفری از دانش‌آموزان دختر 15 تا 18 سال از شهر کرج به روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند و به مجموعه مقیاسهای «نگرشهای فرهنگی اجتماعی نسبت به ظاهر»، «مقیاس تجدیدنظرشده‌ی مقایسه‌ی ظاهر بدنی» و «مقیاس رضایت از نواحی بدن» پاسخ دادند. دادههای گردآوری‌شده با استفاده از روش تحلیل مسیر در LISREL8.2 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: نتایج تحلیل مسیر نشان داد مسیرهای فشار همسالان و رسانهها بر درونیسازی استانداردهای زیبایی دارای ضرایب معنادار است اما مسیر فشار والدین بر درونیسازی معنادار نیست. همچنین دو مکانیسم مقایسه و درونی سازی ایده‌آل های ظاهری ارتباط بین فشارهای فرهنگی ـ اجتماعی و نارضایتی بدنی را میانجی‌گری میکند.
نتیجه‌گیری: این یافتهها نشان می‌دهد رویکرد فرهنگی ـ اجتماعی می‌تواند شکلگیری نارضایتی بدنی را برمبنای فشارهای فرهنگی ـ اجتماعی و مکانیسمهای واسطهای آن بین دختران نوجوان ایرانی پیش‌بینی کند.
