منیره انصاف، معصومه خان‌احمدی، شهلا میرزایی،
دوره 9، شماره 1 - ( سال 1397، دوره 9، شماره 1 1397 )
چکیده
زمینه و هدف: شامپوها اغلب جزء محصولاتی بوده که سبب حذف چربی و گرد و غبار از ساقه‌ی مو و پوست سر می‌گردند. پاک‌سازی و خاصیت شویندگی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک شامپو در پذیرش آن محسوب می‌گردد. برای ایجاد یک کف پایدار در شامپو اغلب از آلکالوئیدها استفاده می‌شود که به‌دلیل تولید نیتروزامین، ترکیباتی سرطان‌زا محسوب می‌شوند. از این‌رو هدف اصلی این مطالعه تولید شامپو با استفاده از گیاهان دارویی می‌باشد.
روش اجرا: در این مطالعه شامپو گیاهی با استفاده از عصاره‌ی آبی و آبی ـ الکلی گیاهان بومادران، سدر، چوبک، شیرین‌بیان به‌عنوان سورفکتانت و کتیرا به‌عنوان قوام‌دهنده تهیه شد و مورد ارزیابی فیزیکی و شیمیایی فرار گرفت.
یافته‌ها: پس از انتخاب عصاره‌ی آبی گیاهان مورد استفاده و تهیه‌ی شامپو بر پایه‌ی گیاهی، تست‌های ارزیابی فیزیکی و شیمیایی فراورده‌ها، نشان داد که فرمولاسیون تولیدی دارای قدرت پاک‌کنندگی، تولید کف، خاصیت ضدباکتریایی و ضدمیکروبی و هم‌چنین ماندگاری بالایی نسبت به نمونه‌ی شاهد (شامپو شیمیایی) و فاقد هرگونه عارضه‌ی جانبی برروی پوست و موی مصرف‌کنندگان بود. هم‌چنین فرمولاسیون گیاهی حاضر با توجه به روش ساخت جهت تولید شامپو در سطح تجاری مناسب می‌باشد.
نتیجه‌گیری: شامپو با پایه‌ی گیاهی دارای خواص کیفی بهتری نسبت به پایه‌ی شیمیایی بوده و هم‌چنین استفاده از عصاره‌ی آبی گیاهان فوق نسبت به عصاره‌ی هیدروالکلی آن‌ها دارای عملکرد بهتر و ازلحاظ اقتصادی نیز مقرون‌به‌صرفه است.
