هدف: هیرسوتیسم به‌معنای افزایش موهای انتهایی (terminal) با الگوی مردانه در نواحی از بدن خانم‌ها شامل لب بالا، گونه‌ها، چانه، قسمت مرکزی سینه، پستان‌ها، قسمت پایین شکم و ران می‌باشد. هـدف از ایـن مطالعـه بررسـی سبب‌شناختی هیرسوتیسم و یافته‌های بالینی همراه آن در خانم‌های غیریائسه می‌باشد.
روش اجرا: در این مطالعه که به روش مقطعی انجام شد، 180 خانم مبتلا بـه هیرسوتیـسم که در سال‌های 1393 و 1394 به درمانگاه پوست شهرستان ساری مراجعه کـرده بودنـد، مورد بررسی قرار گرفتند. پس از اخذ شرح‌حال دقیق و معاینه‌ی فیزیکـی، سـونوگرافی لگنـی برای بررسی تخمدان‌ها و بررسی‌های آزمایـشگاهی شـامل اندازه‌گیری تـستوسترون تام (total) و آزاد خـون، پرولاکتیـن، دی‌هیـدرواپـی‌آندروسـترون‌سـولفات، FSH، LH و 17ـ هیدروکسـی پروژسترون صبحگاهی در همه‌ی بیماران انجام شد.
یافته‌ها: علل ایجاد هیرسوتیسم شامل ایدیوپاتیک (51/1% موارد)، سـندرم تخمـدان پلـی‌کیـستیک (37/7% موارد)، هیپرپرولاکتینمی (4/4%)، هیپرپلازی آدرنال (3/8%) و مصرف دارو (2/8%) بودند. هیرسوتیسم در 93 بیمار خفیف (51/6%)، 78 بیمار متوسط (43/3%) و در 9 بیمار شدید بود. سابقه‌ی خانوادگی هیرسوتیسم در 100 بیمار وجود داشت. یافته‌های بالینی همراه با هیرسوتیسم شامل آکنه (%58/3)، چاقی (55/5%)، اختلال در عادت ماهانه (38/8%)، آلوپسی آندروژنیک (17/7%) و آکانتوزیس نیگریکانس (8/4%) بود.
نتیجه‌گیری: هیرسوتیسم ایدیوپاتیک و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک شایع‌ترین علل هیرسوتیسم در زنان بودند. هم‌چنین چاقی نقش مؤثری در بروز هیرسوتیسم داشت.
