فصلنامه

---

زمینه و هدف: درمان سالک خصوصاً با عامل Leishmania tropica یکی از چالش‌های مهم بهداشتی است. ترکیبات آنتی‌موان به‌عنوان تنها درمان استاندارد نیاز به تزریق مکرر دارد. در این مطالعه میزان اثر‌بخشی تزریق داخل ضایعه‌ای گلوکانتیم هفته‌ای یک‌بار با تزریق هفته‌ای دو بار در بیماران مبتلا به سالک نوع شهری، مقایسه شده است.
روش اجرا: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی است که در سال‌های 1385 و 1386 در شهر بم انجام شد. تعداد 224 بیمار مشکوک به سالک موردمعاینه قرار گرفتند و تعداد 96 بیمار با ضایعه‌ی سالک با عامل لیشمانیا تروپیکا بعد از اخذ رضایت داوطلبانه وارد مطالعه شدند. بیماران بر‌اساس توالی اعداد تصادفی تهیه‌شده‌ی رایانه به‌طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند و یک گروه تحت درمان تزریق داخل ضایعه‌ای گلوکانتیم هفته‌ای یک‌بار و گروه دیگر تحت درمان تزریق داخل ضایعه‌ای گلوکانتیم هفته‌ای دو بار قرار گرفتند. در بدو ورود به مطالعه و هر هفته مشخصات ضایعات در هر بیمار بررسی و اندازه‌ی زخم و سفتی پوست (Induration) ثبت شد. بهبودی به‌صورت راپیتلیازاسیون کامل و از‌بین‌‌رفتن سفتی مد‌نظر قرار گرفت و در دو گروه مورد مقایسه قرار گرفت. برای تحلیل داده‌ها از آزمون‌های t، Chi² و برای مقایسه‌ی طول زمان بهبودی از تحلیل بقا و آزمون Log-Rank استفاده شد. ارزش احتمالی کمتر از 0.05 معنی‌دار درنظر گرفته شد.
یافته‌ها: 48 بیمار با 58 ضایعه مطالعه را کامل کردند. در هفته‌ی دوازدهم مطالعه، بهبودی کامل در 24 ضایعه از 27 ضایعه‌ (89%) که تحت درمان تزریق هفته‌ای یک‌بار قرار گرفته بودند، دیده شد. متوسط زمان بهبودی در این گروه 10±70 روز بود. بهبودی کامل در گروهی که با تزریق هفته‌ای دو بار درمان شده بودند در 24 ضایعه از 31 ضایعه‌ (77%) مشاهده شد و متوسط زمان بهبودی در این گروه 5±58 روز بود. میزان بهبودی و زمان بهبودی اختلاف معنی‌داری بین دو گروه نشان نداد.
نتیجه‌گیری: اثربخشی تزریق داخل ضایعه‌ای گلوکانتیم هفته‌ای یک‌بار با تزریق هفته‌ای دو بار برای درمان سالک با عامل لیشمانیا تروپیکا یکسان می‌باشد.

---

---

زمینه و هدف: هدف از انجام این مطالعه بررسی پیامد مختلف درمان مبتلایان به بیماری سالک در سطح کشور ایران در سال 1393 می‌باشد. روش اجرا: مطالعه‌ی حاضر، مطالعه‌ای مقطعی است که در آن اطلاعات مربوط به 3684 نفر از مبتلایان به سالک که در نیمه‌ی اول سال 1393 به مرکز مدیریت بیماری‌های وزرات بهداشت گزارش شده‌ را مورد بررسی قرار داده است. یافته‌ها: از 3684 بیمار واردشده به مطالعه (1/55%) مرد و میانگین سنی بیماران 1827 سال بود. بیش از 34% بیماران با استفاده از تزریق داخل ضایعه‌ی مگلومین آنتی‌مونات و حدود 25% بیماران با تزریق داخل عضله‌ی این دارو تحت درمان قرار گرفتند. بین اندازه‌، تعداد و هم‌چنین شکل ضایعه با انتخاب رژیم درمانی، رابطه‌ای معنادار مشاهده شد (001/0P). قریب 35% از بیماران بین 7 تا 10 روز تحت درمان با تزریق عضلانی بوده‌ و 3/43% از بیماران بین 5 تا 8 هفته به تزریق داخل ضایعه درمان شدند. نتیجه‌گیری: بیش از 99% بیماران به‌طور کامل و بدون عارضه یا شکستِ درمان، بهبود یافتند. به‌نظر می‌رسد بیماران ایرانی کمتر به ضایعات وخیم دچار می‌شوند.

---

زمینه و هدف: کمبود اطلاعات مادران در زمینه‌ی راه‌های پیشگیری از سالک در ابتلا به این بیماری نقش مهمی دارد، لذا اقدامات پیش‌گیرانه زمانی مؤثر خواهد بود که مادران آگاهی لازم و نگرش مثبت درخصوص بیماری و نحوه‌ی پیش‌گیری از آن‌را داشته باشند. مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی تأثیر مداخله‌ی آموزش بر آگاهی و نگرش مادران این منطقه در زمینه‌ی سالک و راه‌های پیشگیری از آن انجام گرفت.

روش اجرا: مطالعه‌ی حاضر مطالعه‌ای نیمه‌تجربی بود. 120 نفر زن متأهل بالای 15 سال که در سال 1388 به مرکز بهداشتی ـ درمانی آب و برق شهر مشهد مراجعه کرده بودند در سه گروه سخنرانی، بحث گروهی و شاهد، مورد پژوهش قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه‌ی تدوین‌شده توسط پژوهشگر بود. ارزیابی اثر مداخله‌ی آموزشی در زمان‌های قبل، بلافاصله بعد و یک ماه بعد از آموزش انجام گرفت.

یافته‌ها: میانگین امتیاز آگاهی قبل از آموزش در بین سه گروه مورد مطالعه تفاوت معنی‌دار نداشت (71_/0=P) ولی بلافاصله و یک ماه بعد از مداخله‌ی آموزشی اختلاف معنی‌داری میان سه گروه در میانگین امتیاز آگاهی وجود داشت (001_/0=P). هم‌چنین، تفاوت معنی‌داری در امتیاز نمره‌ی نگرش بین دو گروه سخنرانی و بحث وجود داشته و اختلاف معنی‌داری در میانگین امتیاز نگرش بعد از مداخله نسبت به قبل از مداخله مشاهده شد (001_/0=P).

نتیجه‌گیری: به‌طور کلی یافته‌های حاصل از این مطالعه نشان داد که آموزش فردی و گروهی برای مادران بر دانش و نگرش آن‌ها مؤثر است؛ از این‌رو ارائه‌ی برنامه‌ی آموزش بهداشت هم‌چون بحث گروهی و سخنرانی توصیه می‌گردد. با توجه به افزایش بازده‌ی آموزشی در روش بحث گروهی، این روش جهت ماندگاری بیشتر اثرات آموزش بر آگاهی و نگرش مادران توصیه می‌گردد.

---

زمینه و هدف: به‌منظور بهبود انتقال داروها از پوست فناوری‌های متنوعی ابداع شده‌اند تا راهکار مناسبی برای انتقال دارو به بدن و جایگزینی برای انتقال خوراکی و سیستمیک دارو باشند. انتقال داروها ازطریق آرایه‌ی میکروسوزن به‌عنوان روشی سهل و غیرتهاجمی در سال‌های اخیر مورد توجه محققان قرار گرفته است. در این مطالعه نیز آرایه‌ی میکروسوزن‌های پلیمری حاوی داروی آمفوتریسین ـ بی به‌منظور معرفی این سامانه و استفاده از آن در درمان ضایعات پوستی ناشی از تلقیح انگل لیشمانیا ماژور به‌عنوان الگو در عفونت‌های قارچی پوستی ساخته شده است.
 
روش اجرا: در این مطالعه ساخت میکروسوزن‌ها با روش قالب‌گیری در سه مرحله‌ی ساخت قالب، ساخت ترکیب ماتریکس پلیمری از جنس پلی‌وینیل پیرولیدین و متاکریلیک اسید و درنهایت ریخته‌گری انجام شده است.
 
یافته‌ها: جهت بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی دارو در سامانه‌ی میکروسوزن از سیستم‌های اسپکتروسکوپی چون UV-Visible و فلورسانس استفاده شده است. هم‌چنین قدرت مکانیکی میکروسوزن‌ها که مؤید میزان توانایی آن‌ها جهت نفوذ به پوست است، توسط دستگاه ترنسدیوسر بررسی شده است.
 
نتیجه‌گیری: با بهره‌گیری از خصوصیات زیست سازگاری و زیست‌تخریب‌پذیری سوزن‌های طراحی‌شده و بارگذاری داروی آمفوتریسین ـ بی در آن‌ها برای به‌کارگیری در درمان سالک و عفونت‌های قارچی پوستی معرفی شده است.

---

لیشمانیازیس توسط تک‌یاخته‌ای از جنس لیشمانیا ایجاد می‌شود و به‌وسیله پشه خاکی منتقل می‌شود. ایران یکی از کشورهای آندمیک این بیماری می‌باشد و نوع پوستی آن مشکل بهداشتی کشور است. هدف از این مطالعه بررسی عوامل اپیدمیولوژیک سالک مراجعه‌کننده به مرکز تحقیقات پوست و جذام از سال 1400-1399 می‌باشد.
بررسی حاضر یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی می‌باشد که برای این منظور کلیه افراد مبتلا به سالک در سال‌های 1400-1399 مراجعه‌کننده به مرکز تحقیقات پوست و جذام، مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، درصد بیشتری از مبتلایان به سالک را گروه سنی بین 10 تا 19 سال تشکیل داده‌اند. از بین مشاغل نامبرده بین مبتلایان، درصد بیشتری به خانه‌داران در بین خانم‌های مبتلا و کارگران در بین آقایان مبتلا اختصاص داشت. فصل پاییز نیز طبق نتایج به‌دست‌آمده، بیشترین فصل برای شیوع سالک می‌باشد. مدت زمان بروز تا تشخیص سالک به‌طور میانگین 3-5/1 ماه بوده و بیشتر بیماران سابقه سفر به مناطق روستایی را داشتند. درصد ضایعات مرطوب بیشتر از ضایعات خشک بوده است و بیشترین عضو درگیر دست بیماران بود. بیشترین موارد مراجعه از استان اصفهان گزارش شد.