مجله دندانپزشکی

زمینه و هدف:  لیکن پلان بیماری مزمن پوستی مخاطی با تظاهرات کلینیکی متفاوت می‌باشد. نمای هیستوپاتولوژیک ضایعه اختصاصی نبوده و می‌تواند در سایر بیماریها مشاهده شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین برخی خصوصیات کلینیکی و پاتولوژیک موارد لیکن پلان‌ دهانی پس از بازنگری در بایگانی بخش پاتولوژی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد.
روش‌ بررسی: در این بررسی case series، بایگانی گروه آموزشی پاتولوژی در فاصله سالهای 1347 تا پایان سال 1381 مورد بررسی قرار گرفت و نمونه‌های واجد تشخیص لیکن پلان و ضایعات وابسته، مجزا شد. پس از بازنگری اسلایدهای میکروسکوپی و تأیید تشخیص، با مراجعه به پرونده بیماران، اطلاعات بالینی شامل سن و جنس بیمار، محل ضایعه، تشخیص بالینی و افتراقی، سابقه پزشکی بیمار و خصوصیات هیستوپاتولوژیک با بررسی اسلایدهای میکروسکوپی استخراج شد. اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای آماری T، ANOVA، Chi-square و Post Hoc Tukey با سطح معنی‌داری 05/0 p< مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: از مجموع 402 مورد استخراج شده با تشخیص هیستوپاتولوژیک لیکن پلان و ضایعات وابسته در نهایت 251 مورد با تشخیص قطعی لیکن پلان دهانی مورد بررسی قرار گرفت. میانگین سنی بروز ضایعه 42 سال با طیف سنی 5-83 سال بود. 4/50% بیماران مرد و 6/49% زن بودند. شایعترین شکل بالینی ضایعه فرم زخمی و متوسط زمان حضور ضایعه 4/18 ماه بود. شایعترین محل درگیری، مخاط باکال و پس از آن زبان و لثه گزارش شده بود. لکه سفید، خطوط ویکهام و اریتم مخاطی شایعترین نمای بالینی ضایعه بودند. در بین یافته‌های میکروسکوپی پاراکراتوز در 1/65% موارد، اورتوکراتوز در 1/31% موارد و باند ائوزینوفیلیک در 2/60% نمونه‌ها مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: این مطالعه بار دیگر لزوم ارتباط یافته‌های کلینیکی و هیستوپاتولوژیک در تشخیص صحیح لیکن ‌پلان دهانی را خاطر نشان می‌سازد.