مجله دندانپزشکی

در سالهای اخیر دانش پزشکی شاهد پیشرفتهای قابل ملاحظه ای در درمان بیماریهای بدخیم بوده است. ظهور روشهای نوین درمانی نظیر، شیمی درمانی، اشعه درمانی و ایمنی درمانی در بیماران مبتلا به انواع نئوپلاسم علاوه بر آنکه در مواردی بهبودی کامل بیماران را باعث شده و یا بر طول عمر آنها افزوده است مشکلات عدیده ای را نیز برای بیماران و پزشکان ایجاد کرده است عفونتهای ویروسی حفره دهان در بیمارانی که تحت شیمی درمانی قرار می گیرند در اکثر موارد مورد توجه قرار نمی گیرد. لذا بر آن شدیم که به بررسی عفونتهای ویروسی در بیماران بستری و تحت شیمی درمانی در بخشهای خون بیمارستانهای امیراعلم و امام خمینی تهران بپردازیم و در این راستا 84 بیمار مبتلا به انواع لوسمی (AML و ALL و CML و CLL) و لنفوم (هوچکین و غیرهوچکین) را در فاز Immunosuppresion بعد از شیمی درمانی بمدت سه ماه مورد بررسی قرار دادیم که در این بیماران میزان ابتلا به عفونتهای ویروسی HSV درصد پایین تری را نسبت به مطالعات مشابه در دیگر کشورها نشان می داد.

مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده است که پوسیدگی یا "تخریب عفونی بافتهای سخت دندان" یکی از شایعترین عفونتها در انسان می باشد. چند مطالعه در ایران به بررسی این معضل بهداشتی پرداخته ولی هنوز به نتایج عملی مشخصی نرسیده است. در این تحقیق وضعیت دندانهای مولر اول فک بالا و پایین (که خود شامل چهار متغیر فرعی می باشد) مورد بررسی قرار گرفته است؛ به این منظور تعداد 1000 پرونده به روش انتخاب سیستماتیک از بین پرونده های بیماران سال 1376 در یک مطالعه توصیفی، تحلیلی و از نوع مقطعی گذشته نگر مورد بررسی قرار گرفت و اطلاعات مورد نظر در فرمهای از پیش طراحی شده وارد گردید و سپس با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میانگین DMFT برای دندانهای مولر اول 0.50±3.47 ( 0.86=MT=1.23 ،FT=1.38 ،DT) به دست آمد؛ بطور کلی تعداد دندانهای کشیده شده فک پایین بیشتر از فک بالا و تعداد دندانهای پوسیده درمان نشده، در فک بالا بیشتر از فک پایین بود (P<0.001). نسبت DMFT دندانهای مولر اول به DMFT دندانها در حدود 29% بود؛ این امر نشانگر آن است که پوسیدگی و عوارض آن در دندانهای مولر اول بخش عمده ای از DMFT کل دهان را به خود اختصاص داده است؛ به همین دلیل آموزش بهداشت و سایر روشهای پیشگیری و حل مشکل اقتصادی در خدمات دندانپزشکی لازم به نظر می رسد و پیشنهاد می شود آموزشهای ویژه ای در مورد نحوه رعایت بهداشت دهان به هنگام رویش مولرهای اول در سنین 6 تا 7 سالگی در اختیار افراد جامعه قرار گیرد.

بیان مساله: یائسگی می تواند اثرات گسترده ای از نظر جسمانی و روانی بر خانم هایی که به این مرحله می رسند، داشته باشد؛ از جمله می توان به عوارض دهانی شامل خشکی دهان، احساس سوزش در زبان و دهان و غلیظ شدن بزاق اشاره کرد؛ گرچه هنوز این موضوع، مساله ای قابل بحث تلقی می گردد. هدف: این مطالعه با هدف بررسی میزان بزاق تحریکی در 158 خانم که در مرحله یائسگی و پس از یائسگی بودند، انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی توصیفی که به روش مقطعی انجام شد، تعداد 158 خانم که در مرحله یائسگی و پس از یائسگی بودند (گروه مورد) و نیز تعداد 83 نفر از آقایان هم سن که فاقد بیماری سیستمیک و مصرف دارو بودند، انتخاب شدند (گروه شاهد). دامنه سنی در هر دو گروه 69-50 سال بود؛ همچنین وضعیت روانی دو گروه با استفاده از آزمون HADS) Hospital Anxiety Depression Scale) مقایسه شد و بروز سمپتوم های دهانی نیز در دو گروه ارزیابی و مقایسه گردید. برای تحلیل نتایج از آزمونهای t و Mann-Whitney استفاده شد.

یافته ها: نتایج این بررسی اختلاف معنی داری را از نظر کمیت بزاق تحریکی و نیز وضعیت روانی بین دو گروه نشان نداد؛ اما بروز سمپتوم های دهانی در گروه مورد به شکل معنی داری بیش از گروه شاهد بود (P=0.002).

نتیجه گیری: گرچه در مطالعه حاضر بروز سمپتوم های دهانی، ارتباط معنی داری با یائسگی داشت، اما علت این امر تغییر در کمیت بزاق یا تغییر وضعیت روانی نمی باشد و احتمالا باید علت آن را در تغییرات کیفی بزاق و یا سایر عوامل جستجو کرد.