مجله دندانپزشکی

---

زمینه و هدف: تغذیه ناصحیح یکی از مهم‌ترین فاکتورهای اتیولوژیک در پوسیدگی‌های زودرس دوران کودکی (ECC) است. در بعضی مطالعات کلینیکی تغذیه شیر مادر (BF) از جمله فاکتورهای موثر در ECC ذکر شده است. نتایج و توصیه‌ها در این زمینه متفاوت و گاه متناقض است. با توجه به اینکه رویکرد مشترک بین اعضای مختلف شاغل در حرفه سلامتی در ارایه توصیه‌های عمومی ضرورت دارد، این مطالعه با هدف بررسی مروری مطالعات قبلی در رابطه تغذیه از مادر و پوسیدگی‌های زودرس دوران کودکی انجام شد.

روش بررسی: با انتخاب لغات کلیدی، مقالات، بیانیه‌ها، سایت‌های Pubmed، SID، Scirus،Elsevier ، انجمن دندانپزشکی کودکان آمریکا (AAPD)، انجمن پزشکی کودکان آمریکا (AAPD)، انجمن دندانپزشکی آمریکا (AAPD) و کتاب‌های مرتبط با موضوع از سال 1990 جستجو شدند. در مقالات، BF، سایر فاکتورها، تعریف پوسیدگی در کنار نوع مطالعه، حجم نمونه و محل انجام مطالعه بررسی و ثبت شدند.

یافته‌ها: اختلاف فراوان در متدولوژی کار و عدم تعریف ثابت در ECC و BF، نتیجه‌گیری نهایی را مشکل ساخت. نتایج مطالعات درباره رابطه BF طولانی مدت و ECC غیرقطعی بود. مطالعات رابطه‌ای مثبت را بین BF شبانه و ECC نشان داد. سابقه BF تاثیری در بروز پوسیدگی نداشت.

نتیجه‌گیری: با توجه به نقش فراوان شیر مادر در تغذیه و رشد کودک و اهمیت پیشگیری از پوسیدگی در دوران کودکی، باید والدین را در زمینه احتمال پوسیدگی دندان‌های کودک در اثر تغذیه شبانه از شیر مادر آگاه کرد.

---

زمینه و هدف: پالپ دندان‌های شیری اکسفولیه شده، حاوی سلول‌های بنیادی با قابلیت تکثیر و کلونی‌زایی بالا می‌باشد. این سلول‌ها توانایی تمایز به رده‌های مختلف سلولی نظیر استئوبلاست، آدیپوسیت، کندروسیت و سلول‌های عصبی را دارند. این مطالعه با هدف ارزیابی تمایز سلول‌های بنیادی مزانشیمال جدا شده از پالپ دندان شیری به استئوبلاست و بررسی تاثیر گلوکزآمین در فرم Chitosan بر این تمایز، انجام شد.

روش بررسی: پالپ دندان‌های شیری لق، که سالم و عاری از پوسیدگی بودند، بلافاصله پس از کشیدن دندان، خارج شده و در محلول هضم آنزیمی ‌حاوی کلاژناز نوع 1 و دیسپاز غوطه‌ور شد. سپس در محیط کشت α Modified Eagle Medium (α MEM) محتوی 10 درصد Fetal Bovine Serum (FBS) کشت داده شدند. پس از سه هفته تشکیل کلونی توسط سلول‌ها ارزیابی شد. بررسی فلوسیتومتریک برای شناسایی مارکرهای سطحی سلول‌های بنیادی در روز 21 انجام گرفت. سلول‌های سومین پاساژ سلولی، جهت تمایز استئوژنیک در محیط کشت روتین و محیط کشت حاوی 10 میکروگرم در لیتر Chitosan، کشت داده شدند. ارزیابی تمایز استئوژنیک در روز 21 با اندازه‌گیری فعالیت آلکالین فسفاتاز و تعیین میزان تشکیل ندول‌های مینرالیزه با رنگ‌آمیزی Alizarin red انجام شد. نتایج حاصل به روش T-test آنالیز شد. برای بررسی نرمال بودن توزیع داده‌ها از آزمون غیر پارامتری Kolmogrov- Smirnov استفاده شد.

یافته‌ها: کلونی‌زایی بیش از 80% در سلول‌های مورد بررسی دیده شد. آنالیز نتایج فلوسیتومتری نشان داد که در سلول‌های جدا شده از پالپ دندان شیری مارکرهای مزانشیمال CD90, CD105, CD146 مثبت بودند. درحالیکه مارکرهای هماتوپوئتیک CD45, CD34 و مارکرسلول‌های اندوتلیال CD31 در آن‌ها یافت نشد. تشکیل ندول مینرالیزه و فعالیت آلکالین فسفاتاز در حضور گلوکزآمین به طور معنی‌داری بیشتر بود )001/0(P<.

نتیجه‌گیری: سلول‌های بنیادی از پالپ دندان شیری اکسفولیه شده استخراج و کشت داده شد. این سلول‌ها توانایی تمایز استئوژنیک دارند و افزودن گلوکزآمین (Chitosan) به میزان 10 میکروگرم در لیتر تاثیر مثبتی در این تمایز دارد.

---

  زمینه و هدف: هدف از این مطالعه، مروری بر تحقیقات انجام یافته در زمینه وضعیت اکسیدان/ آنتی اکسیدانی در سرم و بزاق بیماران مبتلا به آفت راجعه دهانی (RAS) بود.

  روش بررسی: با استفاده از واژه‌های کلیدی استوماتیت آفتی راجعه، آنتی اکسیدان، بزاق، هماتینیک و هماتینیک اسید، مقالات 10 سال گذشته و به طور عمده 3 سال اخیر (2010 تا 2013) استخراج شدند. از مجموع 37 مطالعه کلینیکی مورد بررسی، 18 مقاله موردی شاهدی بر روی بیماران مبتلا به RAS که حداقل 3 بار در سال دچار حملات آفتی می‌شدند، انتخاب گردیدند. مقالات مربوط به بیماری‌های سیستمیک و پریودنتال، کم خونی فقر آهن، مصرف داروها و استعمال دخانیات از مطالعه خارج گردیدند.

  بحث و نتیجه‌گیری: تقریباً در تمامی تحقیقاتی که پراکسیداسیون چربی‌ها را بررسی نموده‌اند، غلظت‌های سرولوژیکی و بزاقی MDA در بیماران آفتی نسبت به افراد سالم، افزایش مشهودی داشته و نقش ROS در اتیولوژی بیماری را نشان می‌دهند. از بین عناصر کمیاب خون، کاهش عناصر روی و سلنیوم و افزایش عنصر مس در بیماران در مقایسه با موارد کنترل مشاهده شده است. تحقیقات همگی حاکی از کاهش میزان SOD در سرم و افزایش این شاخص در بزاق بیماران مبتلا به RAS بوده است. تغییرات میزان کاتالاز و اسید اوریک در بیماران متناقض بوده، شاخص‌های آنتی اکسیدانی پاراکسوناز، آریل استراز و نیز ویتامین‌های A, E, C در سرم بیماران RAS نسبت به موارد کنترل پایین‌تر بوده است.

---

زمینه و هدف: اروژن دندانی، از دست‌رفتن یا سایش شیمیایی ساختار دندان بدون دخالت عامل باکتریایی است که شیوع روزافزونی دارد و با توجه به مشکلات درمانی آن نیازمند توجه و پیگیری دقیق است. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان شیوع اروژن و عوامل ایجاد‌کننده آن در مراجعین به دانشکده دندانپزشکی یزد در سال 92-1391 انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، 400 بیمار مراجعه‌کننده به دانشکده دندانپزشکی یزد در سال‌ 1392، به صورت تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. تمام دندان‌‌‌‌های آن‌ها در سه سطح باکال، لینگوال و اکلوزال مورد بررسی قرار گرفتند. ‌برای درجه‌بندی وسعت ضایعات، از شاخص ‌BEWE‌(Basic Erosive Wear Examination)  استفاده شد. همچنین پرسشنامه‌ای در اختیار بیماران قرار گرفت که شامل اطلاعات دموگرافیک بیمار و سوالاتی جهت بررسی علل اروژن بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری ‌‌SPSS17 و آزمون‌های Mann-Whiney test، Fisher Exact test و Chi-Square test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: در این مطالعه 138‌مرد و 261 زن با‌ میانگین سنی‌82/10±26/33 شرکت داشتند. در مجموع 84 نفر از بیماران ‌(1/21%) دارای اروژن و‌ 315 بیمار ‌(9/78%) فاقد اروژن بودند.بین ابتلا به اروژن دندانی و سن بیماران ارتباط ‌آماری مستقیم و معنی‌داری وجود داشت (001/0>P)، همچنین رابطه‌ مستقیمی بین اروژن دندانی با ترش کردن معده، مصرف لیموترش و ترشی، نوشابه، دلستر و آبمیوه دیده شد (001/0>P).

نتیجه‌گیری: مصرف موادی مثل لیموترش و ترشی، نوشابه، دلستر و آبمیوه احتمال اروژن را افزایش می‌دهند. بنابراین با توجه به شیوع حدود 21 درصد اروژن در بیماران مورد بررسی لازم است توجه بیشتری به آموزش علل اروژن و راهکارهای کاهش آن معطوف گردد.

---

زمینه و هدف: فیبروم ادونتوژنیک مرکزی یک نئوپلاسم نادر برخواسته از اکتومزانشیم ادونتوژنیک می‌باشد. اغلب موارد آن در فک پایین و بین سنین 11 تا 39 سالگی رخ می‌دهد. تمایل قطعی به بروز در زنان با نسبت 2/2 به 1 وجود دارد و میزان عود آن بسیار کم است. هدف از این مقاله گزارش یک مورد از این ضایعه نادر بود که به صورت اتفاقی یافت شده بود.

گزارش مورد: دختری 11 ساله در طی درمان ارتودنسی و بدون هیچگونه شکایت و علایم بالینی، جهت بررسی جوانه دندان‌های دایمی، رادیوگرافی پانورامیک تهیه کرد. در کلیشه پانورامیک یک ضایعه رادیولوسنت تک حجره ای با حدود مشخص و Corticated در ناحیه سمت راست تنه فک پایین مشاهده شد. ضایعه به روش جراحی خارج شد. در نمای میکروسکوپیک، مشخصات هیستوپاتولوژیک Central Odontogenic Fibroma از نوع Simple مشاهده شد.

نتیجه گیری: اگرچه فیبرومای ادونتوژنیک مرکزی یک نئوپلاسم خوش خیم نادر است ولی از آنجاییکه ممکن است بیمار بدون علایم بالینی مانند تورم، درد و پاراستزی باشد، ارزیابی دقیق تصاویر رادیوگرافی برای تشخیص زود هنگام ضایعات دارای اهمیت است.

---

---