بیان مسأله: پالپوتومی یکی از شایعترین درمانها در دندانهای شیری می‌باشد؛ بنابراین یافتن مادهای مناسب و ایمن برای این درمان ضروری است. مطالعات نشان دادهاند که سولفات آهن میتواند به عنوان ماده درمانی در پالپوتومی مطرح شود.
هدف: مطالعه حاضر با هدف مقایسه تغییرات بالینی و پرتونگاری پالپوتومی سولفات آهن و فرموکرزول در مولرهای شیری کودکان 8-3 ساله انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه کارآزمایی بالینی (Clinical Trial), 15 کودک 8-3 ساله از بین مراجعهکنندگان به بخش کودکان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، که بیماری سیستمیک و یا منع تجویز درمان پالپوتومی نداشتند و دارای حداقل دو دندان خلفی مناسب از لحاظ بالینی و پرتونگاری برای پالپوتومی بودند، انتخاب شدند. در مجموع 43 دندان مورد مطالعه قرار گرفت و در هر بیمار از هر دو روش پالپوتومی با سولفات آهن و فرموکرزول استفاده شد. پس از آن، بیماران در دورههای فراخوانی 3, 6, 9 و 12 ماه پس از درمان، از نظر بالینی و پرتونگاری مورد بررسی قرار گرفتند. در معاینات پیگیری برای بررسی مقایسه‌ای بیشتر, دندانهای دارای موارد شکست از مطالعه خارج نگردید و در پیگیریهای بعدی نیز از لحاظ بالینی و پرتونگاری بررسی شدند. به منظور تحلیل داده‌ها از آزمون Chi-square و آزمون دقیق Fisher استفاده شد و موفقیت کلی درمان بر اساس یافتههای بالینی و پرتونگاری به طور توأم تعیین شد.
یافته‌ها: در تمام زمانهای فراخوانی (3, 6, 9, و 12ماه پس ازدرمان) پالپوتومی با فرموکرزول میزان موفقیت بیشتری را (7/73%) نسبت به پالپوتومی سولفات آهن (8/70%) نشان داد. این اختلاف از لحاظ آماری معنیدار نبود (05/0P>). آزمونهای آماری اختلاف معنی‌داری را از نظر بروز درد، تحلیل داخلی، تحلیل خارجی، متامورفوز کلسیفیک، آبسه، تحلیل انتهای ریشه، رادیولوسنسی در ناحیه انتهای ریشه و رادیولوسنسی در ناحیه بین ریشهها بین دو درمان نشان ندادند.
نتیجه‌گیری: اگرچه سولفات آهن به دلیل سمّیت کمتر ممکن است جانشین مناسبی برای فرموکروزول در پالپوتومی مولرهای شیری باشد ولی برای بررسی اثرات دراز مدت آن به مطالعات بیشتر با دوره پیگیری طولانی‌تر و منظور کردن تعداد نمونه بیشتر در مطالعه نیاز می‌باشد.
