مجله دندانپزشکی

---

پنجاه بیمار مبتلا به ضایعات لیکنوئید به منظور ارزیابی شیوع عفونت کاندیدایی در ضایعات آنها مورد معاینه بالینی و هیستوپاتولوژیک قرار گرفتند. معیار بالینی برای انتخاب بیماران عبارت بود از وجود طرح رتیکولر ضایعات لیکنوئید یا وجود هرگونه تغییرات اروزیو، اتروفیک، بولوز یا پلاک مانند همراه با نمای رتیکولر. اطلاعات مربوط به تاریخچه پزشکی، دندانپزشکی، و مصرف دارو در پرسشنامه ای که به همین منظور تدوین شده بود جمع آوری گردید. از کلیه ضایعات بیوپسی اینسیژنال (Incisional) بعمل آمد. و از هر نمونه بیوپسی چهار برش تهیه شد که یکی توسط H&E و سه تا توسط P.A.S رنگ آمیزی گردید که هر کدام با دیگری 25 میکرون فاصله داشت. از برش H&E برای تشخیص پاتولوژیک و از برشهای P.A.S به منظور شناسایی هیفاهای کاذب داخل اپی تلیالی کاندیدا استفاده شد. در این بررسی علاوه بر دستیابی به یک سری یافته در رابطه با ضایعات فوق یک مورد عفونت کاندیدایی مشاهده گردید.

---

ادنتوما، ضایعه ای است که با منشا اپی تلیالی و مزانشیمال و به دو شکل کامپاند و کمپلکس مشاهده می شود؛ سلولهای آن کاملا دیفرانسیه و بافت ایجاد شده توسط آنها (یعنی مینا، عاج، سمان و پالپ) کاملا تمایز یافته می باشد و با توجه به ارگانیزاسیون غیر نرمال از بافتهای بالغ و نرمال این ضایعه به نظر می رسد یک هامارتوم باشد تا یک نئوپلاسم واقعی؛ به دلیل این که این ضایعه رایجترین تومورهای ادنتوژنیک را تشکیل می دهد؛ لذا این مطالعه به منظور بررسی میزان و انواع آن در بایگانی بخش آسیب شناسی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفته است. از 57 مورد ادنتومای بررسی شده 31 مورد (5.42%) از نوع کمپلکس، 12 مورد از نوع کامپاند (21%) و 8 مورد از نوع کیستیک بود. متوسط سنی در این ضایعه 25 سال بود؛ همچنین خانمها در 54.4% به این ضایعه مبتلا شده بودند؛ فک پایین در 53% و در فک بالا 47% موارد درگیر شده بودند؛ در 20 مورد ناحیه خلفی فک پایین و در 13 مورد ناحیه قدامی فک بالا به این ضایعه مبتلا شده بودند. 12 مورد Impaction در اثر این ضایعه ذکر شده بود؛ متوسط سنی در نوع کمپلکس، 27 سال بود و تفاوت قابل ملاحظه ای از لحاظ جنس در این نوع وجود نداشت. این ضایعه بیشتر قسمت خلفی فک پایین را درگیر ساخته بود و همچنین متوسط سنی در نوع کامپاند 19 سال بود و خانمها کمی بیشتر از آقایان مبتلا شده بودند. ناحیه قدامی فک بالا شایعترین محل این نوع بود. این ضایعه همراه 5 مورد Impaction دندانی بود.

---

تاکنون مطالعه جامعی درباره گرانولوم پری اپیکال و کیست رادیکولر در ایران از نظر علائم کلینیکی (درد، تورم و فیستول)، متغیرهای زمینه ای و محل ضایعه انجام نشده است؛ در این مطالعه موارد فوق از پرونده های موجود در بایگانی بخش آسیب شناسی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران استخراج گردید تا بدین ترتیب اطلاعات نسبتا کاملی از روشهای درمانی به کار برده شده و انتخاب مناسب ترین روش در اختیار قرار دهد. در بررسی 324 مورد از این ضایعات 59.3% کیست رادیکولر و 45.7% گرانولوم بود؛ بیشترین درصد وقوع این ضایعات در گروه سنی میانسال (25-24 سالگی) دیده شد و بیشترین محل وقوع در قست قدام فک بالا گزارش شد. در کل 74 نمونه دارای فیستول بودند که در 47.3% از این موارد قبلا درمان کانال ریشه انجام شده بود و در بقیه نمونه ها، این درمان انجام نشده بود؛ نکته قابل توجه این که تنها در 24% از بیماران، قبل از جراحی، درمان ریشه انجام شده بود. در ضایعات با اندازه های کوچکتر درصد گرانولوم و در ضایعات با اندازه های بزرگتر میزان کیست بیشتر بود. از 324 مورد 232 نمونه یکی از علائم درد، فیستول و یا تورم (درد 16%، تورم 35.8%، فیستول 22.8%) را داشتند و تنها 92 نمونه هیچگونه علامتی نشان ندادند.

---

بیان مسأله: در درمان بیماران بی‌دندان فک پایین با پروتز ثابت متکی بر ایمپلنت مسائلی مانند تعداد ایمپلنت‌های مورد نیاز جهت بازسازی کامل فک، محل مناسب قرارگیری ایمپلنت‌ها، طرح پروتز از نظر نحوه اتصال ایمپلنت‌ها به یکدیگر و طول کانتی‌لور مورد بحث می‌باشد. تغییر شکل فک در اثر حرکات مختلف موجب ایجاد نیروهایی در استخوان اطراف ایمپلنت‌ها می‌گردد؛ اما این مسأله کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

هدف: مطالعه حاضر با هدف تحلیل اجزای محدود، تعیین توزیع تنش استخوان اطراف ایمپلنت‌های فک پایین در طرحهای مختلف پروتز به هنگام تغییر ابعادی فک پایین انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی, مدل کامل فک پایین با استفاده از داده‌های حاصل از CT-Scan جسد با مقاطع 5/0 میلیمتری تهیه شد. مدل ایمپلنت 10×1/4 میلیمتر ITI با استفاده از اندازه‌گیری به روش Profile Projector در نرم‌افزار Solidworks 2003 تهیه گردید. ایمپلنت‌ها در دو طرح مختلف در فک قرار داده شدند و سه طرح مختلف سوپراستراکچر روی ایمپلنت‌ها نهاده شدند. نیروی عضلانی در دو حالت Clench ثنایایی و Clench مولر اول راست به محل اتصالات عضلات اعمال شدند. کندیل‌ها و دندان تحت Clench تکیه‌گاه در نظر گرفته شدند.

یافته‌ها: میزان تنش Von Misses در استخوان اطراف ایمپلنت‌ها تعیین شد و کمترین میزان تنش در سوپراستراکچر سه قطعه‌ای مشاهده شد که کمترین محدودیت را در برابر تغییرات ابعادی فک ایجاد ‌کرد و سه قطعه، مستقل از یکدیگر عمل کردند.

نتیجه‌گیری: این تحقیق بکارگیری تعداد بیشتر ایمپلنت جهت بازسازی کامل فک و تهیه پروتزهای مستقل متکی بر ایمپلنت‌ها به منظور آزادی تغییرات ابعادی فک پایین را توصیه می‌نماید.

---

زمینه و هدف: طرح All-on-4 با ویژگی‌های منحصر بفرد خود برای بازسازی فک پایین بی‌دندان مناسب به نظر می‌رسد. مسلماً بررسی چگونگی توزیع تنش و کرنش این طرح، می‌تواند در کنار مطالعات کلینیکی قدمی در جهت انتخاب طرح درمان مناسب باشد. هدف از این مطالعه تحلیل اجزای محدود، تعیین توزیع تنش و کرنش استخوان اطراف ایمپلنت در طرح All-on-4 در مندبیل بی‌دندان بود.

روش بررسی: مدل سه بعدی فک پایین با استفاده از داده‌های حاصل از CT-Scan تهیه شد. ایمپلنت 5/13×4 میلی‌متر Nobel Biocare نیز مدل‌ سازی شد. ایمپلنت‌های خلفی با زاویه 45 درجه و قدامی‌ها به صورت عمودی و موازی در فک پایین بی‌دندان جایگذاری شدند. ایمپلنت‌ها با بارتیتانیومی و آکریل اسپلینت شدند. نیرو در دو حالت N 178 در قدام و N 300 در اولین مولر سمت چپ اعمال گردید. پس از مش‌بندی، تعریف خصوصیات مواد و شرایط مرزی، تحلیل توسط نرم‌افزار ABAQUS انجام گرفت.

یافته‌ها: میزان تنش Von-Mises و کرنش در استخوان اطراف ایمپلنت‌ها تعیین شد. به هنگام بارگذاری قدامی، حداکثر تنش (MPa 9/38) در اطراف ایمپلنت‌های قدامی و به هنگام بارگذاری خلفی، حداکثر تنش (MPa 3/77) در اطراف ایمپلنت‌های خلفی نزدیک به محل اعمال نیرو متمرکز بود. حداکثر کرنش در بارگذاری خلفی، اطراف ایمپلنت نزدیک محل اعمال نیرو و هنگام بارگذاری قدامی اطراف ایمپلنت‌های خلفی دیده شد.

نتیجه‌گیری: در هنگام بارگذاری خلفی، مقدار قابل توجه کرنش در استخوان اطراف ایمپلنت‌های خلفی زاویه‌دار مشاهده شد. در نتیجه در این ناحیه احتمال تحلیل استخوان وجود دارد. این در حالی است که به هنگام بارگذاری قدامی، مقادیر تنش و کرنش بدست آمده مطلوب بود.

---

زمینه و هدف: انتخاب یک طرح درمان مناسب یکی از قسمت‌های بحرانی درمان دندانپزشکی است. هدف این مطالعه مقایسه سیستم چند رسانه‌ایی و روش گفتاری در انتخاب طرح درمان پروتز توسط بیمار و زمان صرف شده بود.
روش بررسی: 90 نفر به صورت تصادفی به 3 گروه 30 نفری تقسیم شدند. در گروه A بیماران یکبار با روش معمول و یک بار با روش چند رسانه‌ایی با شیوه‌های درمانی آشنا شدند و زمان تصمیم‌گیری بیماران در انتخاب نوع درمان در دو روش بر حسب ثانیه اندازه‌گیری شد. سپس بیماران در مورد رضایت از روش ارائه شده مورد بررسی قرار گرفتند. در آزمون دیگر گروه B فقط به شیوه معمول و گروه C فقط به روش چند رسانه‌ای مشاوره شدند. نتایج با استفاده از آزمون Paired-T-test در گروه A و در گروه B و C از T-test و Mann-Whitney آنالیز شدند.
یافته‌ها: زمان صرف شده در گروه A و نیز در بین گروه‌های B و C اختلاف معنی‌داری را بین دو روش معمول و روش چند رسانه‌ایی نشان داد (001/0P<).
در گروه A و در بین گروه B و C رضایت بیمار از روش چند رسانه‌ایی بهتر بود ولی در مقایسه بین گروه B و C آموزش با روش چند رسانه‌ایی اختلاف معنی‌داری در انتخاب درمان ایجاد نکرد (08/0P=).
نتیجه‌گیری: استفاده از روش چند رسانه‌ایی با توجه به برطرف ساختن بسیاری از ابهامات و شبهات بیمار و ایجاد محیطی جذاب برای وی توصیه می‌گردد.

---

زمینه و هدف: در پاسخ به نیاز‌‌‌های زیبایی بیماران، استفاده از اباتمنت‌‌‌های سرامیکی گسترش یافته است. علی‌رغم زیبایی این اباتمنت‌‌‌ها، دقت ماشین کاری و تطابق آن‌‌ها همواره مورد سوال بوده است. هرگونه عدم تطابق در محل اتصال بین اباتمنت و ایمپلنت، درنهایت منجر به از دست دادن گشتاور و شل شدن پیچ اباتمنت می‌گردد. هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه میزان از دست دادن گشتاور اولیه در اباتمنت‌‌‌های زیرکونیایی
manually aided design/manually aided manufacture (MAD/MAM) و پیش‌ساخته تیتانیومی بود.

روش بررسی: هفت عدد اباتمنت تیتانیومی (Branemark RP, Easy abutment) تهیه گردید. برای ساخت اباتمنت‌‌‌های سرامیکی، از تکنیک copy milling (MAD/MAM) استفاده شد و با دوپلیکیت کردن اباتمنت‌‌‌های تیتانیومی هفت عدد اباتمنت زیرکونیایی (ZirkonZahn, Sand in Taufers, Italy) تهیه شد. اباتمنت‌‌‌های هر دو گروه، ابتدا با گشتاور 35 Ncm بر روی مدل ایمپلنت محکم شدند و پس از 10 دقیقه مجدداً گشتاور با همان مقدار اولیه، اعمال گردید. سپس اباتمنت‌‌‌ها با Torque controller باز شده و مقادیر عددی detorque را در هر نمونه توسط تورک متر دیجیتالی به صورت درصدی از گشتاور ابتدایی ثبت گردید. آنالیز آماری توسط t-test صورت گرفت.

یافته‌‌‌ها: میانگین از دست دادن گشتاور در اباتمنت‌‌‌های از پیش‌ساخته 71/12 Ncm با انحراف معیار 70/1 و برای اباتمنت‌‌‌های سرامیکی MAD-MAM، 50/15 Ncm با انحراف معیار 67/4 بود که از لحاظ آماری تفاوت معنی‌داری بین دو گروه وجود نداشت (23/0P=).

نتیجه‌گیری: باتوجه به محدودیت‌‌‌های این مطالعه، می‌توان نتیجه گرفت که بین میزان detorque در اباتمنت‌‌‌های سرامیکی از نوع MAD/MAM و تیتانیومی تفاوتی وجود ندارد.

---

  زمینه و هدف: محیط دندانپزشکی یکی از مکان‌های استرس‌آور برای کودکان به شمار می‌آید که در بسیاری موارد والدین ترس و نگرانی خود را در اولین ملاقات دندانپزشکی به کودک خود منتقل می‌کنند. مادران به عنوان نزدیک‌ترین فرد به کودک احتمالاً نقش مهمی بر همکاری کودک در درمان دندانپزشکی دارند. هدف از این مطالعه بررسی اثر بخشی پمفلت آموزشی برای مادران بر رفتار و همکاری کودکان 7-3 سال در اولین ملاقات دندانپزشکی بود.

  روش بررسی: اثر بخشی پمفلت آموزشی برای مادران، بر روی 238 مادر از میان مراجعه‌کنندگان به بخش کودکان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران که کودک 7-3 سال داشتند و کودک خود را برای اولین بار به مرکز دندانپزشکی می‌بردند، بررسی شد . شرکت کنندگان در مطالعه بطور تصادفی به دو گروه مداخله و شاهد تقسیم شدند. همکاری کودکان از طریق پرسشنامه‌ای که بر اساس مقیاس 4 درجه‌ای فرانکل تهیه شده بود سنجیده شد. این پرسشنامه حاوی 5 قسمت بود: جدایی کودک از مادر، ورود به اتاق و قرارگیری روی صندلی دندانپزشکی، باز کردن دهان، ارتباط با دندانپزشک وگرفتن جایزه. داده‌های مطالعه با آزمون Chi-square ارزیابی گردید.

  یافته‌ها: نتایج نشان داد پمفلت فقط در مرحله جدایی کودک از مادر تأثیرگذار است بطوری که در گروه مداخله رفتار و همکاری کودکان بهتر از گروه شاهد بود (006/0= P ). در گروه مداخله 2/96% کودکان دارای رفتار خوب و خیلی خوب بودند و در گروه شاهد 8/90% کودکان دارای رفتار خوب و خیلی خوب بودند که این تفاوت معنی‌داری نبود (11/0= P ).

  نتیجه‌گیری: اگرچه پمفلت در مرحله جدایی کودک از مادر تأثیرگذار بود، اما میزان همکاری در دو گروه مقایسه و مداخله در اولین جلسه دندانپزشکی تفاوت معنی‌داری نداشت.