مجله دندانپزشکی

شناخت رنگ امری دشوار و شناسایی آن نه تنها به علم نیازمند بوده که خود یک هنر است، برای تطبیق و هماهنگ نمودن رنگها هم شناخت و تشخیص ابعاد سه گانه رنگ ضروری است. در این حال علاوه بر ابعاد هیو، کروما و والیو بعد چهارمی نیز بنام ماوریک در نظر گرفته می شود. عوامل گوناگونی هم در ادراک رنگها دخالت داشته که از آن جمله اختلاف بین دو چشم، نقش سن و اثر دارو بر ادراک رنگها و بالاخره روانشناسی رنگها می باشد. ترکیب یا کیفیت سطحی Surface Texture هم در هماهنگی رنگ دندانها اهمیت فوق العاده ای دارد بهر حال تظاهر رنگ دندانها از عبور نور تابیده از بین ساختمانهای دندانها و برگشت آن ناشی می شود و در اینحال همواره و با جابجایی و پخش فوتونها به اطراف همراه هست، بنابراین بهتر است برای رسیدن به یک نتیجه دقیق و قابل قبول و هنگام انتخاب رنگ از منابع نوری با میدان نورپاشی گسترده استفاده گردد.

مردم عموما با صداهای مفصل گیجگاهی فکی آشنا و آنرا طبیعی دانسته و کمتر به درمان آن می پردازند و این در حالیست که اکلوژن نامتعادل یکی از مهمترین عوامل ایجاد اختلالات این مفصل می باشد. از عوارض این اختلال هم می توان به صدای گوش، احساس سوزش زبان و گلو، Tinitus و درد ناحیه اشاره کرد، لازم به یادآوری است که مفصل T.M.J با داشتن سطح مفصلی فیبروزه بدون عروق و نیز آرتیکولاسیون دو طرفه با سایر مفاصل بدن متفاوتست، صداهای مفصلی هم ممکنست در یک و یا هر دو مفصل پدید آید که بصورت Clicking و Grinding تظاهر می کند و صدا ممکنست در شروع باز کردن ماندیبول، انتهای باز کردن و ابتدای بستن و بالاخره در اواسط باز کردن و انتهای آن و در شروع بستن بگوش برسد، درمانهای پیشنهادی هم شامل اکلوژن ترابی، روان درمانی، فیزیوتراپی و بالاخره دارو درمانی می باشد.

گیر یک روکش (Crown) به انطباق آن با دندان مربوط بوده و همیشه فاصله ای بین روکش و دندان تراش خورده خواهیم داشت، هر چند که این فضا با سیمان پر می شود اما گیر مکانیکی ناشی از تماس مستقیم دیواره آکزیالی و سطوح داخلی را کاهش می دهد، بنابراین رابطه استفاده از Die spacer و گیر روکش چیست؟ آیا روی گیر Retention اثر دارد و اگر موثر است بهترین ضخامت چه مقدار است؟ دیر زمانی روی بهبود کیفیت انطباق روکشها کار و روشهای گوناگونی توصیه و برگزیده شده است Fusayama نشان داد که با استفاده از Die spacer میتوان ضخامت سیمان زیر روکش را به میزان قابل توجهی کاهش داد دیگران هم به این نتیجه رسیدند که بهترین روش برای بهبود نشست روکشها استفاده از Die Spacer است. در مورد میزان و ضخامت Die Spacer هم تحقیقات گوناگونی انجام شده است. در 55% موارد گیر روکشهای با Die Spacer بیشتر شده، در 30% موارد هم کمتر بوده و در 10 تا 15% هم تفاوتی را نشان نداده است. بنابراین به نظر می رسد که استفاده از Die Spacer کلا مفید می باشد و بهترین ضخامت آن که ما هم در این تحقیق به آن رسیدیم کاربرد Die Spacer با ضخامت کنترل شده 2 تا 4 لایه بوده و این ضخامت می تواند تا حدود 41% گیر را بهبود بخشد. .

زیبایی یکی از مهمترین مسائلی است که همیشه مورد توجه بیماران بوده و هنگام تهیه پروتزهای پارسیل ثابت و متحرک یکی از وسایلی که تامین کننده این مهم است، اتچمنت ها می باشد. این وسیله انواع گوناگون داخل تاجی و خارج تاجی داشته که با توجه به ارتفاع دندان پایه، محل بی دندانی و گیر مورد نیاز انتخاب و تهیه می شوند. اتچمنتها از دو قسمت Male و Female تشکیل شده که به پروتز ثابت و متحرک بیمار متصل می شود و موارد تجویر آنها حمایت پروتز توسط دندانها، داشتن ریج مناسب و بالاخره مناسب بودن وضعیت پریودنشیم دندانهای پایه می باشد و در مواردی که دندانهای پایه از نظر پریودنشیم نامناسب و یا کم بوده و یا این که ریج تحلیل شدید دارد، تجویز نمی شود. انواع خارجی تاجی آنها نظیر اتچمنت Stud و BAR A. و نوع داخلی تاجی آن نظیر Inter-Lock می باشد. اتچمنت ها بهترین مورد استفاده را در بی دندانیهای کلاس 3 کندی دارند و بهداشت خوب بیمار پشتوانه طول عمر و کارایی آن خواهد بود.

با توجه به اولویت امر پیشگیری در دندانپزشکی و با توجه به اثرات موثر فلوراید در این مورد و نیاز جامعه به استفاده از محصولات تولید داخل، این تحقیق طراحی و برای اولین بار در ایران انجام شد. هدف از این بررسی ارزیابی میزان برداشت فلوراید (Fluoride Uptake) به وسیله مینای سالم پس از کاربرد دو نوع دهان شویه سدیم فلوراید 0.2% و یک نوع ژل APF 1.23% تجاری تولید شده در داخل و مقایسه آنها با انواع مشابه استاندارد خارجی می باشد. در این مطالعه 60 دندان پرمولر کشیده شده (به منظور درمان ارتودنتیک) مورد استفاده قرار گرفتند. هر دندان به دو نیمه باکالی و لینگوالی تقسیم شد. یک نیمه در گروه آزمایش و نیمه دیگر در گروه کنترل قرار گرفت. با کاربرد روش Enamel Biopsy دو مرحله ای اچینگ با اسیدپرکلریک، غلظت کلسیم و فلوراید هر نمونه تعیین شد. جهت مقایسه اطلاعات و تخمین میزان فلوراید، عمقهای به دست آمده با استفاده از آنالیز رگرسیون خطی به دو عمق 50 و 25 میکرومتر استاندارد شدند. نتایج نشان داد که در محلول شماره 1 (ایرانی) در هر دو لایه اول و دوم در دو گروه کنترل و آزمایش رابطه خطی معنی داری بین غلظت فلوراید بر پایه عمق مینا وجود دارد؛ در حالی که در سایر گروهها این رابطه تنها در لایه اول (لایه سطحی مینا) مشاهده شد. بیشترین جذب فلوراید در بین سه محلول سدیم فلوراید در محلول شماره 2 ایرانی و کمترین در محلول شماره 3 خارجی دیده شد. در دو گروه ژل 1 و 2 بیشترین جذب در ژل شماره 1 (ایرانی) مشاهده گردید. نتیجه این مطالعه نشان داد که هر سه ماده به کار رفته ایرانی باعث افزایش محتوای فلوراید در مینا می شود؛ در ضمن میزان جذب فلوراید با کاربرد محصولات ایرانی در مقایسه با انواع خارجی افزایش بیشتری را نشان داد.

یکی از خصوصیات مهم بیس پروتز، انتقال حرارتی آن است که نقش مهمی در ترشح غدد بزاقی و آنزیمهای آن، مزه غذا و هضم آن دارد. پلیمر متیل متاکریلات مورد استفاده در بیس، یک عایق نسبی است. به منظور رفع این مشکل تاکنون از مواد مختلفی از جمله فیلرهای فلزی و سرامیکی استفاده شده که هریک دارای مزایا و معایبی است. این تحقیق با هدف بررسی اثر Al2o3 بر انتقال حرارتی رزین آکریلی گرماپخت انجام شد؛ بدین منظور از ذرات اکسید آلومینیوم (Al2o3) در دو نسبت وزنی متفاوت (15% و 20%) در تلفیق با پودر رزین آکریلیک گرماپخت استفاده شد. تعداد 18 نمونه استوانه ای شکل از این پودر درابعاد 9×9 میلیمتر که در مرکز حاوی سیم ترموکوپل بود، ساخته شد. نمونه ها پس از پخت در یک محدوده زمانی 10 دقیقه ای در محیط آبی 1±70 درجه سانتیگراد قرار گرفتند و میزان انتقال حرارتی در گروههای مختلف شامل گروه شاهد (رزین خالص)، گروه اول (رزین آکریلی به اضافه 15% وزنی ذرات اکسید آلومینیوم) و گروه دوم (رزین آکریلی به اضافه 20% وزنی ذرات اکسید آلومینیوم)، اندازه گیری و مقایسه شد. نتایج حاصل از آنالیز واریانس و آزمون دانکن اختلاف معنی داری را بین انتقال حرارتی سه گروه در تمام فواصل زمانی (5 ثانیه ابتدایی و 10 ثانیه های بعدی) نشان داد؛ همچنین نتایج نشان داد که میزان انتقال حرارتی در گروههای اول و دوم بخصوص در ثانیه های ابتدایی از گروه شاهد بالاتر است. با دستیابی به این نتیجه می توان از این ماده، جهت افزایش کیفیت حرارتی رزینهای آکریلی استفاده کرد؛ البته سایر خواص ضروری رزین حاصل نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.

بیان مساله: ساخت مواد دندانپزشکی در داخل کشور، در حال توسعه و پیشرفت می باشد. رزین های آکریلی سرماسخت از جمله این موارد می باشند که در مراحل ساخت پروتزهای متحرک از آنها استفاده می شود. هدف: این مطالعه با هدف بررسی تغییرات ابعادی آکریل سرماسخت ساخت داخل و مقایسه آن با یک نمونه خارجی (ملیودنت) انجام شد.

روش بررسی: تعداد 40 نمونه دیسک آکریلی با قطر 13.7 میلیمتر از آکریل ملیودنت و آکروپارس ساخته شد (هر گروه 20 نمونه)؛ سپس هر گروه به طور تصادفی به دو قسمت تقسیم شدند؛ گروه اول در محیط معمولی قرار گرفت و نمونه های گروه دوم به مدت 5 دقیقه در آب جوشانده شد. تغییرات ابعادی نمونه ها در فواصل زمانی مختلف تا 7 روز پس از سخت شدن توسط میکروسکوپ نوری اندازه گیری و ثبت گردید. برای تحلیل نتایج از آنالیز واریانس استفاده شد.

یافته ها: آکریل آکروپارس نسبت به آکریل ملیودنت دارای تغییرات ابعادی قابل توجه و از نظر آماری دارای اختلاف معنی داری بود. جوشاندن این آکریل در آب جوش به مدت 5 دقیقه باعث کاهش قابل توجه تغییرات ابعادی آن شد. با گذشت 24 ساعت از زمان سخت شدن این آکریل حداکثر انقباض آن رخ داد.

نتیجه گیری: توصیه می شود در صورت استفاده از تری ساخته شده از آکریل آکروپارس پس از گذشت 24 ساعت از زمان سخت شدن آن، قالبگیری انجام شود.

هدف مطالعه حاضر با هدف مشخص‌نمودن روشی که طی آن آکریل‌های سرماسخت ایرانی کمترین انقباض را از نظر تغییرات ابعادی به دست آورند و در نتیجه بهترین تطابق بیس موقت را با کست حاصل نمایند, انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی و آزمایشگاهی، 40 رکورد بیس بر روی 40 کست استونی حاصل از یک مدل، ساخته شد و در چهار گروه ده تایی قرار گرفت. هر گروه با یک روش پلیمریزاسیون، پلیمریزه شد تا میزان انقباض آنها در سه نقطه مشخص شود. برای پلیمریزاسیون از روشهای زیر استفاده گردید:

1- پلیمریزه شدن در محیط آزمایشگاه 2- پلیمریزه شدن در زیر یک لایه وازلین 3- پلیمریزه شدن در محیط اشباع از مونومر
4- پلیمریزه شدن در محیط آبیºC 100 (آب جوش)

پس از سخت شدن کامل بیس‌های رزینی، فاصله سه نقطه در لبه خلفی بیس (دو نقطه روی قله ریج و یک نقطه میدپالات ) با کست به وسیله میکروسکوپ نوری مدرج اندازه گیری شد. اطلاعات به دست آمده با آنالیز واریانس و آزمون Post-Hoc از نوع دانکن تحلیل شد.

یافته‌ها: کمترین میزان انقباض در روش پلیمریزاسیون در محیط اشباع از مونومر و بیشترین انقباض در تکنیک آب جوش مشاهده شد ولی بین گروه محیط اشباع از مونومر و دو گروه دیگر تفاوت معنی‌داری وجود نداشت؛ همچنین بین سه روش دیگر تفاوت معنی‌داری مشاهده نگردید.

نتیجه‌گیری: در این مطالعه، تغییرات ابعادی اکریل‌های سرماسخت آکروپارس در محیط اشباع از مونومر با شرایط محیط آزمایشگاه و پوشش وازلین تفاوت آماری شاخصی نشان نداد ولی به لحاظ عددی نتایج بهتری حاصل گردید و تطابق بیس و کست بیشتر بود؛ بنابراین شاید بتوان به عنوان راهی برای ساخت بیس‌های موقت با تطابق بیشتر آن را پیشنهاد نمود.

بیان مسأله: هپاتیت C عفونت نسبتاً شایعی است که یکی از راههای انتقال آن ورود اتفاقی سوزن آلوده می‌باشد و دندانپزشکان از این نظر پیوسته در معرض خطر می‌باشند.
هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع هپاتیت C و سنجش آگاهی دندانپزشکان شهر یزد در مورد انتقال و پیشگیری از بیماری هپاتیت انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی که به صورت مقطعی (1381) انجام شد، از تمامی دندانپزشکان شاغل در شهر یزد نمونه خون (104 مورد) گرفته شد و در آزمایشگاه سازمان انتقال خون شهر یزد، ابتدا به روش ELISA نسل اول از نظر Anti HCV و در صورت مثبت بودن آزمایش Riba برای تأیید انجام شد؛ در این بررسی همچنین پرسشنامه‌ای توسط هر دندانپزشک تکمیل گردید که به وسیله آن میزان آگاهی وی نسبت به بیماری هپاتیت سنجیده شد. پس از استخراج نتایج، نمرات آگاهی در سطو ح متغیرهای مستقل و با استفاده از آزمونهای آنالیز واریانس و t مقایسه شدند.
یافته‌ها: هیچ یک از 104 نمونه گرفته‌شده از نظر Anti HCV مثبت نبودند؛ میانگین کلی آگاهی دندانپزشکان در مورد هپاتیت 08/14 در مقیاس 20 بود؛ آگاهی 1/92% از این افراد، در حد متوسط و بالا بود بین آگاهی افراد مورد مطالعه با متغیرهای سن، جنس و سابقه کار از نظر آماری اختلاف معنی‌داری وجود نداشت.
نتیجه‌گیری: طبق یافته‌های مطالعه حاضر، نبودن آلودگی به هپاتیت C در دندانپزشکان شهر یزد ناشی از شیوع کم این هپاتیت در جامعه شهری یزد و نیز نشانگر آگاهی و عملکرد مطلوب در مورد راههای جلوگیری از عفونتهای قابل انتقال از طریق خون و دهان می‌باشد.

زمینه و هدف: از آنجا که رابطه علت و معلولی آشکاری بین مصرف سیگار و ایجاد سرطان دهان وجود دارد؛ اخیرا سیتولوژی دهانی به عنوان روشی در غربالگری افراد high risk برای تشخیص زودرس تغییرات سلولی در مخاط دهان مطرح شده است و رنگ‌آمیزی نقره (تکنیک AgNOR) می‌تواند به عنوان روشی ارزشمند جهت کشف تغییرات اولیه سلولی محسوب گردد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی و مقایسه میانگین شمارش AgNORs در سلول‌های اسمیرهای تهیه شده از مخاط نرمال دهانی افراد سیگاری و غیر سیگاری انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، اسمیرهای سیتولوژی از مخاط نرمال 19 فرد سیگاری و 19 فرد غیرسیگاری، از سه ناحیه آناتومیک زبان، گونه و کف دهان گرفته شد و با استفاده از روش AgNORs رنگ‌آمیزی گردید. شمارش AgNORs در هر اسمیر بر روی 100 سلول انجام شد و اختلاف شمارش AgNORs در هر دو گروه توسط آزمون‌های آماری Levens، Paired t، Student t و Factorial مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. 05/0P< به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: AgNORs در هر دو گروه به صورت نقاطی گرد و با طرح تجمعی (خوشه‌ای) دیده شد. اختلاف شمارش AgNORs در گروه سیگاری در مقایسه با گروه غیرسیگاری از نظر آماری معنی‌دار بود (05/0P<)؛ همچنین تفاوت معنی‌داری بین شمارش AgNORs در کف دهان و دو ناحیه دیگر از نظر آماری وجود داشت. در این مطالعه، ارتباطی بین جنس و شمارش AgNORs یافت نشد.
نتیجه‌گیری: بررسی AgNORs در این مطالعه نشان داد که ممکن است رابطه‌ای بین مصرف سیگار و افزایش میزان پرولیفراسیون سلولی در سلول‌های مخاط دهان وجود داشته باشد.

  زمینه و هدف : مطالعات مختلف نشان داده است که دستیابی به باند قابل اعتماد در حد فاصله‌های ریشه– پست– کور برای موفقیت کلینیکی ترمیم‌هایی که گیر آنها از طریق پست تامین می‌شود، بسیار مهم است. در مجموعه پست– ریشه، تمرکز شدید استرس در حد فاصل پست– سیمان احتمال جدا شدن پست از ریشه را افزایش می‌دهد. جهت افزایش استحکام باند سیمان رزینی در این حدفاصل و ایجاد مجموعه‌ای واحد، چند روش آماده‌سازی پیشنهاد شده‌اند. هدف از این مطالعه بررسی اثر روش‌های مختلف آماده‌سازی سطحی پست‌های همرنگ در استحکام باند سیمان رزینی بود.

  روش بررسی: در این مطالعه مداخله‌ای، 144 عدد پست همرنگ فایبرکوارتز (Matchpost) ، فایبرگلاس (Glassix) و زیرکونیا سرامیک (Cosmopost) در 18 گروه بکار برده شد (8 نمونه در هر گروه). سیمان رزینی مورد استفاده پاناویا F 2.0 بود. پست‌ها تحت روش‌های آماده‌سازی سطحی زیر قرار گرفتند: گروه1– بدون آماده‌سازی سطحی (گروه کنترل)، گروه2– اچینگ با HF به همراه سایلن، گروه3– سندبلاست با پودر Cojet ، گروه4– سندبلاست با پودر Cojet به همراه سایلن، گروه5– سندبلاست با ذرات آلومینا، گروه6– سندبلاست با ذرات آلومینا به همراه سایلن. سپس پست‌ها با سیمان رزینی پاناویا F 2.0 در مولدهای آکریلیک سیمان شدند. نمونه‌ها به مدت 2 روز در آب نگهداری شدند و تحت تست pull-out قرار گرفتند. آنالیز آماری با استفاده از ANOVA و به دنبال آن مقایسه چندگانه گروه‌ها با Tamhane و Tukey HSD انجام شد. الگوی شکست نمونه‌ها در استریومیکروسکوپ ×) 10) مشاهده شد. 05/0 p< به عنوان سطح معنی‌دار درنظر گرفته شد.

  یافته‌ها: بیشتر روش‌های آماده‌سازی سطحی (سندبلاست بااستفاده از پودر Cojet و آلومینا، با و بدون سایلن) سبب بهبود استحکام باند سیمان رزینی به پست‌های فایبرگلاس (Glassix) و سرامیکی (Cosmopost) شد (05/0 P< )، اما در پست‌های فایبرکوارتز( Matchpost ) هیچ یک از روش‌های آماده‌سازی سطحی مؤثر نبود. به طور کلی، استحکام باند بالاتر سبب درصد بالاتری از شکست cohesive در داخل سیمان شد.

  نتیجه‌گیری: سندبلاست بااستفاده از ذرات Cojet و آلومینا سبب افزایش استحکام باند در پست‌های فایبرگلاس (Glassix) و سرامیک زیرکونیا (Cosmopost) می‌شود. به طور کلی استحکام باند سیمان رزینی به پست‌ها تحت تاثیر جنس پست و روش آماده‌سازی سطحی است.

روش بررسی: گروه آزمایش شامل 10 بیمار با میانگین سنی 5/2±8/15 سال و Open bite متوسطی معادل 07/0±05/3 میلی‌متر بود. هیچ یک از بیماران تمایلی به انجام جراحی ارتوگناتیک نداشتند. روند درمان شامل خارج کردن پره مولرهای دوم هر دو فک و به دنبال آن Band و Bond کردن، Level کردن Curve of spee و بستنن فضای خلفی (از طریق جلو آوردن دندان‌های خلفی) بود. پس از طی این مراحل، Open bite به 17/1±04/2 میلی‌متر کاهش یافت. سپس بیماران دستگاه LAHP را 18 ساعت در روز برای مدت 2±8 ماه استفاده کردند. دستگاه LAHP، از یک High Pull Headgear و دو قلاب (Hook) که بر روی کمان داخلی آن لحیم شده، تشکیل شده بود. دو الاستیک (1.8, Light, Dentaurum) قلاب‌های بالایی را (بر روی کمان داخلی) به قلاب‌های پایینی (بر روی دندان‌های کانین فک پایین)، به صورت عمودی متصل می‌کرد. الاستیک‌ها هنگام بسته بودن دهان 10 گرم و هنگام باز شدن دهان 60 گرم نیرو تولید می‌کردند. مقدار Open bite قبل و بعد توسط آزمون Paired T-test ارزیابی گردید.

یافته‌ها: ارزیابی‌های سفالومتری قبل و بعد از درمان، نشان‌دهنده کاهش Open bite بیماران به مقدار 7/1±5/1 در نتیجه استفاده از روش LAHP بود (001/0P<).

نتیجه‌گیری: از این روش می‌توان به عنوان روشی قابل قبولی جهت بستن Open bite بیماران با مال اکلوژن کلاس I استفاده نمود.

زمینه و هدف: کامپوزیت‌های قابل تراکم ویسکوزیته بالایی دارند و ممکن است با سطوح داخلی و نواحی سرویکالی به خوبی تطابق نیابند. در مطالعه حاضر ریزنشت روش‌های مختلف ترمیم کامپوزیت خلفی کلاس II بررسی شد.
روش بررسی: 90 حفره پروگزیمالی در 45 دندان پرمولر سالم کشیده شده بدین ترتیب ترمیم شدند: گروه 1- کامپوزیت متراکم شونده به تنهایی (Filtek P60)؛ گروه 2- کامپوزیت هیبرید (Z250)+کامپوزیت P60؛ گروه 3: لاینر گلاس یونومر اصلاح شده بارزین (Vitremer)+کامپوزیت P60. بعد از غوطه‌وری در محلول فوشین 5/0%، نمونه‌ها برش داده شده و ریزنشت در کف جینجیوال درجه‌بندی گردید. یافته‌های حاصله با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS و به کمک آزمون‌های آنالیز واریانس و آزمون Paried T-test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: در حفرات دیستالی، تفاوتی معنی‌دار بین گروه‌های 1 و 3 (01/0=P) و همچنین بین گروه‌های 2 و 3 مشاهده شد (03/0=P). تفاوت ریزنشت حفرات مزیال و دیستال در گروه‌های 1 (003/0) و 2 (005/0) نیز معنی‌دار بود.
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که کاربرد کامپوزیت Z250 تاثیری در کاهش ریزنشت ترمیم‌های خلفی کلاس II ندارد. درحالیکه استفاده از Vitremer در مارجین‌های جینجیوالی عاجی موجب کاهش ریزنشت می‌گردد.