زمینه و هدف: اندازه‌گیری دقیق متغیرها در مطالعات اپیدمیولوژیک اهمیت به سزایی دارد. طوری که حتی بهترین طراحی آن‌ها نمیتواند مانع اشکالات وارده به دلیل عدم پایایی و روایی اندازه‌گیری در مطالعات شود. هدف از این مطالعه تعیین پایایی روش‌های اندازه‌گیری طول کانال دندان می‌باشد.
روش بررسی: این مطالعه روش شناختی با استفاده از دادههای موجود در پروندههای بیماران مراجعه کننده به درمانگاه دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان با حجم نمونه 58 نفر به صورت تصادفی ساده طی سال 1391 انجام شد. به منظور تعیین پایایی اندازه‌گیری طول کانال دندان و معرفی مناسب‌ترین شاخص اندازه‌گیری از شاخصهای ضریب همبستگی درون رتبهای، نمودار بلاند آلتمن و نمودار پراکنش استفاده شد.
یافته ها: در این مطالعه میانگین و انحراف معیار طول کانالها در دستگاه اپکس یاب Root ZX 28/2 ± 93/21 میلیمتر، در رادیوگرافی PA 38/2 ± 04/22 میلیمتر و اختلاف میان طول کانال ریشه به وسیله اپکسیاب و پرتونگاری در همه دندانها 48/0 ± 1/0 گزارش گردید. ضریب همبستگی درون رتبهای میان اندازه طول کانال ریشه به وسیله اپکس یاب و پرتونگاری در همه دندانها 989/0گزارش شد. نمودار گرافیکی بلاند التمن نمایانگر توافق بالای دو روش اندازه‌گیری بود.
نتیجه گیری: یافتههای این مطالعه علاوه بر اطمینان دادن به متخصصان درمان ریشه که اندازه‌گیری طول کانال دندان با روش رادیوگرافی پری اپیکال آسان‌تر است، اثبات کرد که رویکردهای مختلف سنجش پایایی نیز نتایج مشابهی دارند. با این وجود استفاده از رویکرد ضریب همبستگی درونرتبهای و بلاند آلتمن با در نظر گرفتن توافق به جای ثبات توصیه میگردد.
