مجله دندانپزشکی

  پوسیدگی دندان شایع‌ترین عفونت انسان و از بیماری‌های مهم چند عاملی است که سالانه میلیون‌ها دلار صرف کنترل و درمان آن می‌شود. تاکنون روش‌های مختلفی برای کنترل آن ارایه شده است. از مهم‌ترین روش‌های کنترل آن در حال حاضر می‌توان به رعایت بهداشت دهان و دندان، تغذیه مناسب، فلوراید تراپی و استفاده از شیرین کننده‌های غیرپوسیدگی زا اشاره کرد. همچنین از کاربرد پروبیوتیک‌ها، نانو مواد، باکتریوفاژها، پپتیدهای ضدمیکروبی و واکسن‌های ضدپوسیدگی می‌توان به عنوان چشم اندازهای نوین بشر در عرصه کنترل پوسیدگی دندان نام برد. علاوه بر این اخیرا استفاده از طب مکمل به ویژه گیاه درمانی نیز مورد توجه قرارگرفته است. با اثبات اثربخشی طب مکمل در مقابله با پوسیدگی دندان و کاربرد آن همراه با طب رایج و یا روش‌های جدید در دست تحقیق می‌توان به کاهش فزاینده پوسیدگی دندان در آینده امیدوارتر بود .

زمینه و هدف: پوسیدگی دندان از رایج‌ترین بیماری‌‌‌های عفونی است. در میان باکتری‌‌‌های دهانی استرپتوکوکوس موتانس و استرپتوکوکوس سوبرینوس به عنوان عوامل اصلی پوسیدگی دندان در نظر گرفته شده‌اند. هدف از این تحقیق تولید آغوز (کلستروم) فوق ایمن حاوی آنتی ‌بادی‌‌‌های اختصاصی ضد باکتری‌‌‌های عامل پوسیدگی دندان در گاو و بررسی اثرات ضد میکروبی آن بر رشد و چسبندگی باکتری‌‌‌های دهانی در شرایط آزمایشگاه بود.

روش بررسی: در این تحقیق آزمایشگاهی، سه گاو باردار با آنتی‌ژن‌‌‌های کشته شده سویه‌‌‌های استرپتوکوکوس موتانس و استرپتوکوکوس سوبرینوس به تنهایی و استرپتوکوکوس موتانس توام با استرپتوکوکوس سوبرینوس، از طریق عضلانی ایمن شدند. پس از زایمان، کلستروم جمع‌آوری و تغییر مقدار آنتی ‌بادی اختصاصی در سرم وکلستروم با روش آگلوتیناسیون بررسی شد. همچنین اثر ضد میکروبی آن روی رشد و چسبندگی باکتری‌‌‌های دهانی به روش میکروتیترپلیت بررسی شد. اطلاعات به دست آمده توسط آزمون One-Wey ANOVA در نرم‌افزار SPSS تحلیل شد.

یافته‌‌‌ها: در سرم گاوهای ایمن، آنتی ‌بادی‌های ضد باکتری‌های تزریق شده بسته به مورد در رقت های 1000/1 تا 3000/1 و در آب آغوز (whey) در رقت‌های 320/1 تا 1280/1 تشخیص داده شد. آغوز گاوهای ایمن سبب کاهش قدرت اتصال استرپتوکوکوس موتانس و استرپتوکوکوس سوبرینوس به ترتیب در روش اول به میزان 69 و 43 درصد در روش دوم به ترتیب 38 و 18 درصد شد که در روش اول در استرپتوکوکوس موتانس به طور معنی‌دار کاهش اتصال بیشتر از روش دوم است (001/0P<) و همچنین باعث کاهش رشد دو سویه از استرپتوکوکوس موتانس شدند (05/0P<).

نتیجه‌گیری: با توجه به تأثیر ضد باکتریایی کلستروم ایمن شده بر روی دو سویه از مهم‌ترین باکتری‌‌‌های عامل پوسیدگی دندان در شرایط آزمایشگاهی، به نظر می‌رسد این ماده بتواند در پیشگیری و کنترل پوسیدگی دندان مفید باشد.

زمینه و هدف: پوسیدگی دندان از بیماری‌هایی است که شیوع بالا در جهان دارد. استفاده از مواد گیاهی برای پیشگیری و درمان این بیماری به دلایل مختلف از جمله افزایش مقاومت باکتری‌ها به آنتی بیوتیک‌ها، هزینه بالا و اثرات نامطلوب بعضی از مواد شیمیایی استفاده شده در دندانپزشکی مورد توجه قرار گرفته است. این مطالعه با هدف بررسی تعیین اثر ضد میکروبی عصاره الکلی فلفل دلمه‌ای قرمز، پوست و کلاهک بادمجان بر استرپتوکوک‌های پوسیدگی‌زا انجام گرفت.

روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی، اثر ضد میکروبی عصاره اتانولی فلفل دلمه‌ای قرمز، پوست و کلاهک بادمجان بر روی مهم‌ترین استرپتوکوک‌های عامل پوسیدگی دندان شامل استرپتوکوکوس موتانس، استرپتوکوکوس سوبرینوس و استرپتوکوکوس سنگوئیس به روش میکروتیتر پلیت برای تعیین MIC (Minimum Inhibitory Concentration) (حداقل غلظت ممانعت از رشد) انجام گرفت. نتایج توسط آزمون واریانس یک طرفه در نرم‌افزار  Prism 5 Graph Pad تجزیه و تحلیل شد (05/0P<).

یافته‌ها: میزان MIC در مورد فلفل دلمه‌ای و پوست بادمجان برای استرپتوکوکوس موتانس (052/0SD=) mg/ml 250 و برای استرپتوکوکوس سوبرینوس و استرپتوکوکوس سنگوئیس (027/0SD=) mg/ml 125 و در مورد کلاهک بادمجان برای استرپتوکوکوس موتانس و استرپتوکوکوس سوبرینوس (0SD=) mg/ml 500 و استرپتوکوکوس سنگوئیس (159/0SD=) mg/ml 125 به دست آمد.

نتیجه‌گیری: این پژوهش نشان داد عصاره‌های گیاهی فلفل دلمه‌ای و پوست و کلاهک بادمجان اثرات ضد میکروبی مطلوبی بر روی هر سه سویه استرپتوکوک عامل پوسیدگی دندان دارند.