بیان مسأله: در برخی درمان‌ها, به عنوان مثال هنگام انتخاب بندهای مولر اول در ارتدنسی, گاهی در می‌یابیم که اندازه دندانها به میزان کمی در طرف چپ و راست تفاوت دارند.
هدف: مطالعه حاضر با هدف اندازه‌گیری پهنای مزیودیستال و بررسی قرینگی تک‌تک دندانها در فک بالا و پایین و نیز مقایسه آنها در طرف چپ و راست فکین با یکدیگردر افراد با اکلوژن نرمال و به تفکیک جنس انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی, 60 دانش‌آموز (30 پسر و 30 دختر) با اکلوژن نرمال که در رده سنی 16 تا 18 سال بودند, انتخاب شدند. میانگین سنی این افراد 3/17 سال بود. این افراد از دبیرستانهای مناطق مختلف آموزش و پرورش شهر مشهد و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. پس از اندازه‌گیری عرض مزیودیستالی 1440 دندان, از مولر اول یک طرف تا دیستال مولر اول طرف دیگر در فک بالا و پایین بر روی قالب مطالعه، بررسیهای آماری انجام گردید. به منظور بررسی آماری دو گروه دختران و پسران به طور جداگانه از آزمون آماری Paired t و برای مقایسه آنها با یکدیگر از آزمون آماریIndependent Sample t استفاده شد.
یافته‌ها: مقایسه دندانهای چپ و راست در کل افراد در فک بالا نشانگر کوچکتر بودن میانگین هر یک از دندانهای راست از میانگین قرینه خود در طرف چپ در همان فک بود؛ به استثنای دندان پرمولر دوم که در طرف راست بزرگتر از طرف چپ بود؛ ولی اختلاف در هیچ یک از دندانها معنی‌دار نبود. در فک پایین میانگین عرض مزیودیستالی دندانهای راست بزرگتر از دندان قرینه خود در طرف چپ بود؛ به استثنای دندانهای کانین و پرمولر دوم که در طرف راست کوچکتر از طرف چپ بودند؛ البته اختلاف در هیچ یک از دندانها معنی‌دار نبود. مقایسه عرض مزیودیستالی تک‌تک دندانهای فک بالا و نیز تک‌تک دندانهای فک پایین نشانگر بزرگتر بودن دندانهای پسران بود؛ در برخی دندانها، بخصوص مولرها و کانین‌ها، تفاوت معنی‌دار بود.
نتیجه‌گیری: طبق نتایج این مطالعه, عرض مزیودیستالی دندانها در طرف چپ و راست دارای تفاوت مختصری در فک بالا و پایین می‌باشد. در فک بالا بیشتر دندانها در طرف راست کوچکتر از طرف چپ و در فک پایین در طرف راست بزرگتر از طرف چپ بودند؛ بنابراین عدم تقارن دندانی در هر دو فک در طرف چپ و راست برعکس یکدیگر بود. در مقایسه بین دختران و پسران پهنای تک‌تک دندانها در پسران بزرگتر از دختران و در بعضی دندانها بخصوص کانین‌ها و اولین مولرها تفاوت بارز بود؛ بنابراین دندانها در طرف راست و چپ تفاوت مختصری دارند که در درمان ارتدنسی می‌بایست مد نظر قرار گیرد.
