زمینه و هدف: استخوان هایوئید برخلاف سایر استخوانهای ناحیه سر و گردن مفصل استخوانی نداشته و به وسیله عضلات و لیگامان‌ها به مندیبل، کرانیوم و حلق متصل می‌شود. در طول درمان با دستگاه فانکشنال در بیماران با مال اکلوژن class II div 1، مندیبل در موقعیت پائینتر و جلوتر قرار می‌گیرد و با توجه به ارتباطی که بین مندیبل با استخوان هایوئید وجود دارد، تغییر موقعیت استخوان هایوئید نیز می‌تواند یکی از اثرات درمانی دستگاه فانکشنال باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی تغییرات موقعیت استخوان هایوئید، متعاقب درمان با دستگاه فانکشنال فرمند در بیماران با مال اکلوژن class II div 1 انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه کارآزمائی بالینی قبل و بعد، 28 بیمار دارای مال اکلوژن class II div 1 مورد بررسی قرار گرفتند و به طور میانگین 11 ماه تحت درمان با دستگاه فانکشنال بودند. سفالومتری بیماران براساس شاخصهای الگوی رشدی به سه دسته افقی، عمودی و نرمال تقسیم شد. پس از بررسی سفالومتری، با استفاده از آزمون Paired t اختلاف میانگینهای قبل و بعد از درمان مورد ارزیابی قرار گرفت و برای مقایسه سه گروه رشدی از آزمون واریانس استفاده شد. 05/0P< به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: استخوان هایوئید در بعد افقی به صورت معنی‌دار به سمت قدام (01/0P<) و در بعد عمودی به مقدار ناچیز به بالا جابه‌جا شده بود. بین سه گروه رشدی صورت در رابطه با تغییرات استخوان هایوئید، در بعد افقی اختلاف معنی‌دار دیده نشد، ولی در بعد عمودی بین گروه رشدی افقی با گروه رشدی عمودی اختلاف معنی‌دار بود (05/0P<). بین کاهش زاویه ANB با حرکت رو به قدام استخوان هایوئید همبستگی معنی‌داری مشاهده شد (043/0P=).
نتیجه‌گیری: براساس نتایج مطالعه حاضر، درمان با دستگاه فانکشنال فرمند (Fa II) باعث تغییرات معنی‌دار در موقعیت استخوان هایوئید و جا‌به‌جایی قدامی آن می‌شود.
