مجله دندانپزشکی

---

یکی از مشکلات بیماران دندانپزشکی تغییر رنگهای دندانی بخصوص در دندانهای قدامی می باشد. از علل تغییر رنگهای دندانی می توان به نکروز پالپ، خونریزی داخل پالپ، نواقص رشدی-تکاملی و تجویز داروها و بیماریهای سیستمیک اشاره نمود. Bleaching یا سفید کردن دندانها بعنوان راه حلی جهت از بین بردن بعضی از تغییر رنگها مطرح شده است. مقاله حاضر ضمن بررسی انواع Bleaching و عوارض جانبی آن بیان می دارد که در مواردیکه نیاز به سفید کردن دندان داریم بهتر است در انتخاب مورد دقت کافی بعمل آورده و مزایا و معایب روشهای مختلف را در رابطه با این مورد خاص بررسی کرده تا روش درمانی Bleaching یا تکنیکهای دیگر اعم از Veneering و Crowning و یا Bounding هر کدام بجای خود مورد استفاده قرار گیرد.

---

در مطالعه ای که بر روی 1482 کودک 5-3 سال (830 پسر (56%) و 652 دختر (44%)) در مهد کودکهای شهر اصفهان صورت گرفت 1.4 درصد افراد دارای اختلالات تعدادی دندانهای شیری بودند. فقدان مادرزادی دندانها به تنهایی در 0.74 درصد، دندان اضافی در 0.06 درصد و دندان دو گانه در 0.6 درصد افراد مشاهده شد. توزیع جنسی فقدان مادرزادی دندانها 0.72 درصد پسر در مقابل 1.2 درصد دختر و در دندانهای دو گانه 0.12 درصد پسر در مقابل 1.2 درصد دختر (ده برابر بیشتر از پسرها) در کل جمعیت مورد مطالعه برآورد شد. همچنین 0.2 درصد افراد دارای اختلال توام فقدانی دندانی و دندان دو گانه بوده اند. شایعترین دندانهای مبتلا به فقدان مادرزادی، ثنایاهای شیری پایین بود. دندان دو گانه در قریب 80 درصد موارد در ناحیه قدامی فک پایین یافت شد. نیمی از مبتلایان به فقدان مادرزادی دندانها که از آنها رادیوگرافی تهیه شد دچار فقدان دندان دائمی جانشین نیز بودند که تماما فقدان دو طرفه را دارا بودند. تنها مورد دندان اضافی در یک پسر و در ناحیه ثنایای کناری بالا مشاهده شد. در مطالعه عوامل احتمالی پدید آورنده این اختلالات در دو گروه بیمار و شاهد ارتباط معنی داری بین این عوامل و بروز اختلالات دیده نشد.

---

درباره لزوم وجود T.B) Tug Back) در هنگام پر کردن کانال ریشه دندان بین متخصصان رشته اندودنتیکس اتفاق نظر وجود ندارد. بدین منظور 44 دندان تک ریشه مستقیم با آپکس بسته انتخاب شده و همگی تا شماره 50 فایلینگ شدند. دندانها به دو گروه تقسیم شده و یک گروه با وجود T.B و گروه دیگر بدون وجود ‏‏T.B بروش تراکم جانبی پر شدند. میزان نشت آپیکال با استفاده از نفوذ رنگ و زیر میکروسکپ بررسی گردید. نتایج آماری نشان داد که متوسط نفوذ رنگ در گروه واجد T.B بطور معنی داری کمتر از گروه فاقد T.B می باشد. بنابراین بین دو متغیر نفوذ رنگ و وجود T.B همبستگی وجود دارد. البته با بررسیهای آماری میزان این همبستگی بسیار ضعیف نشان داده شد.

---

---

هدف از این مطالعه بررسی تاثیر دستگاه اکسپنشن Y شکل بر قوس دندانی فک بالا و پایین در بیماران دوره Mixed Dentition می باشد. تعداد 8 بیمار (6 دختر و 2 پسر) با دامنه سنی 7 تا 11 سال و تشخیص تنگ فکی بالا، رتروژن دندانهای قدامی بالا و کمبود فضا در ناحیه کانینهای بالا تحت درمان با دستگاه متحرک اکسپنشن Y شکل قرار گرفتند. کست های فک بالا و پایین قبل از درمان و حداقل سه ماه پس از ختم مرحله فعال درمان تهیه شد. در هر بیمار 8 شاخص کست بالا و 7 شاخص کست پایین اندازه گیری شد و میانگین، انحراف معیار و سطح معنی داری محاسبه گردید؛ همچنین میانگین تغییرات گروه مطالعه با میانگین تغییرات رشدی گروه کنترل نیز مقایسه شد. نتایج افزایش معنی داری را در عرض بین کانین فک بالا در معیار کرونالی و سرویکالی، عرض بین مولر فک بالا در هر سه معیار کرونالی، سرویکالی و آلوئولی (P<0.005)، پیرامون و طول قوس فک بالا، عرض بین کانین فک پایین در معیار کرونالی و آلوئولی و عرض بین مولر فک پایین در معیار سرویکالی در گروه مطالعه نشان داد. در مقایسه با گروه کنترل افزایش عرض بین کانین فک بالا و عرض بین مولری فک بالا در هر دو معیار سرویکالی و آلوئولی معنی دار بودند. نتایج کلینیکی حاصله نیز موید تاثیر مثبت این دستگاه در بیماران می باشد.

---

بیان مسأله: عقاید ضد و نقیضی در مورد ارتباط بیماریهای پالپ و بیماریهای پریودنتال وجود دارد.  تأثیر متقابل این دو نسج بر روی هم می‌تواند در طرح درمان دندان مورد نظر, اهمیت بسزایی داشته باشد.

هدف: این تحقیق با هدف بررسی کلینیکی اثر درمان ریشه در بهبود نسوج پریودنتال در دندانهای مبتلا به پریودنتیت مزمن پیشرفته انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه کارآزمایی بالینی کنترل‌شده تصادفی, 32 دندان که بر اساس آزمونهای حیات پالپ دچار نکروز یا پالپیت غیرقابل برگشت بودند، به صورت Split Mouth از 7 بیمار مبتلا به پریودنتیت مزمن پیشرفته بامعیارهای خاصی انتخاب شدند. دندانها به طور تصادفی به دو گروه مورد و شاهد تقسیم شدند و شاخصهایی چون عمق پاکت، سطح چسبندگی کلینیکی، لقی و نوع تحلیل استخوان در هر دو گروه ثبت شد. ریشه دندانهای گروه مورد درمان شدند. هر دو گروه وارد مرحله اول درمان پریودنتال (جرمگیری) شدند. شاخصهای عنوان شده در فواصل یک و سه ماه بعد نیز در هر دو گروه اندازه‌گیری شدند. به منظور مقایسه عوامل مورد بررسی از آزمونهای آماری مناسب هر بخش شامل Paired t, Wilcoxon و Mann-Whitney استفاده شد.

یافته‌ها: در گروه مورد سطح چسبندگی کلینیکی در دوره یک ماهه بر خلاف دوره سه‌ماهه کاهش معنی‌داری را نشان داد؛ در گروه شاهد سطح چسبندگی کلینیکی در دوره یک ماهه کاهش یافت ولی از نظر آماری معنی‌دار نبود؛ افزایش این شاخص در فاصله زمانی یک تا سه ماه در گروه شاهد رخ داد امّا از نظر آماری معنی‌دار نبود. در این زمینه در مقایسه بین دو گروه اختلاف معنی‌داری در دوره سه ماهه و فاصله زمانی یک تا سه ماه ایجاد شد (05/0P<). شاخصهای دیگر اختلاف معنی‌داری را درهر گروه و بین گروهها نشان ندادند.

نتیجه‌گیری: معنی‌دار شدن تغییرات شاخص سطح چسبندگی در مقایسه بین گروهی می‌تواند نشانگر تأثیر احتمالی پاتوژن‌های با منشأ پالپ در پیشرفت بیماری پریودنتال باشد؛ بنابراین در نمونه‌های پیشرفته پریودنتیت بالغین، ارزیابی حیات پالپ و احتمال نیاز به انجام درمان ریشه برای حذف پاتوژن‌های مخرب قبل از درمانهای پریودنتال می‌تواند مؤثر باشد.

---

زمینه و هدف: پریودنتیت مهاجم (Aggressive Periodontitis= AP) شامل گروهی از پریودنتیت‌های نادر، اغلب شدید و با پیشرفت سریع می‌باشد که می‌تواند به دو زیر گروه موضعی (Localized Aggressive Periodontitis = LAP) یا عمومی ‌
(Generalized Aggressive Periodontitis = GAP) تقسیم شود. نوع موضعی بیماری در سنین جوانی در حدود سن بلوغ آغاز و به‌ ‌صورت تحلیل استخوان به خصوص در اطراف دندانهای مولر وانسیزور مشاهده می‌شود. نوع ژنرالیزه این بیماری معمولا" در افراد زیر 30 سال (گاهی در سن بالاتر) مشاهده می‌گردد. از دست رفتن چسبندگی پریودنتال علاوه بر انسیزورها و مولرهای اول دائمی، حداقل در سه دندان دیگر نیز دیده می‌شود (بیش از 14 دندان درگیر می‌باشد). این مطالعه به منظور تعیین شیوع AP در دانش آموزان دختر 15-18 ساله دبیرستانهای مناطق آموزش و پرورش شهر تهران انجام پذیرفت.
روش بررسی: در این بررسی مقطعی، 2870 نفر از دانش آموزان دبیرستانهای شهر تهران در سال 82-83 به صورت تصادفی خوشه‌ای و سیستماتیک انتخاب شدند. در این افراد عمق پاکت در دندانهای مولر اول وانسیزورها با استفاده از پروب ویلیامز بررسی شد. افرادی که دارای عمق پاکت مساوی یا بیش از 4 میلیمتر در بیش از یک دندان (شامل حداقل یک مولر اول) بودند، جهت تهیه رادیوگرافی بایت وینگ از دندانهای مولر اول و رادیوگرافی پری اپیکال از ناحیه انسیزورها در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه شاهد پذیرفته ‌شدند. در بررسی کلیشه‌های رادیوگرافی چنانچه فاصله CEJ تا لبه سپتوم بین دندانی 2 میلیمتر یا بیشتر بود از بیمار رادیوگرافی کامل پری اپیکال همراه با معاینه کامل کلینیکی به عمل ‌آمد.
یافته‌ها: از بین افراد مورد معاینه فقط 4 نفر معیارهای تشخیصی LAP را نشان دادند؛ بنابراین شیوع بیماری در این مطالعه14/0% بود. هیچ بیماری با علایم پریودنتیت مهاجم ژنرالیزه در بین معاینه شدگان مشاهده نشد.
نتیجه‌گیری: اگرچه نتایج به دست آمده در این دامنه سنی تقریبا" با نتایج مطالعات در سایر کشورها مشابه می‌باشد؛ ولی برای تعیین شیوع این بیماری در تهران بررسی مشابه در مدارس پسرانه نیز ضروری می‌باشد.

---

زمینه و هدف: میکروارگانیسم‌ها به عنوان عامل اصلی بیماریهای پالپ شناخته می‌شوند و تلاشهای زیادی جهت دستیابی به مواد و روشهای ایده‌آل به منظور حذف این میکروارگانیسم‌ها از کانال ریشه انجام شده است. تفاوت اثر ضدمیکروبی داروهای ضدعفونی کننده در محیط آزمایشگاه و در داخل کانال دندان، این تئوری را در ذهن ایجاد می‌نماید که شاید عاج دندانی بر خاصیت ضدباکتریایی محلولهای ضدعفونی کننده اثر مهاری داشته باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی تأثیر اجزاء مختلف عاج دندانی بر خاصیت ضدعفونی کنندگی محلولهای رایج ضدعفونی کننده در درمانهای اندودنتیک انجام شد.

روش‌ بررسی: در تحقیق تجربی- آزمایشگاهی حاضر، تأثیر 4 گروه آزمایشی بر خاصیت ضدعفونی ‌کننده‌ها بررسی شد: گروه 1- عاج دندانی، گروه 2- عاج دمینرالیزه شده با EDTA، گروه 3- ماتریکس عاجی و گروه 4- جزء معدنی عاج. محلولهای ضدعفونی کننده مورد استفاده در این مطالعه عبارت بودند از کلرهگزیدین با غلظتهای 2% و 2/0% و هیپوکلریت سدیم با غلظتهای 5% و 1% و باکتری مورد استفاده انتروکوک فکالیس بود. به مخلوط هر یک از 4 گروه آزمایشی و باکتری، یکی از غلظتهای محلولهای ضدعفونی کننده اضافه شد، سپس از مخلوط حاصل به فواصل صفر، یک ساعت و 24 ساعت نمونه برداری و کشت تهیه شد. پس از آن باکتریهای روی محیط کشت، شمارش شدند. نتایج به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون Tukey تحت بررسی آماری قرار گرفت و 05/0P< به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: براساس نتایج این مطالعه، کلرهگزیدین 2% و 2/0% و همچنین هیپوکلریت سدیم 5% در تمام زمانهای مورد بررسی، باکتری را از محیط کشت حذف نمودند. هیپوکلریت سدیم 1% هم در زمانهای یک ساعت و 24 ساعت باکتری را حذف نموده بود. نتایج فوق از لحاظ آماری نسبت به گروه کنترل تفاوت معنی‌داری داشت (05/0P<). هیپوکلریت سدیم 1% در زمان صفر به طور معنی‌داری باعث کاهش تعداد باکتریها شد، ولی کاملاً باکتری را حذف نکرد.

نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های مطالعه حاضر، محلولهای ضدعفونی کننده مورد بررسی طی مدت یک ساعت باکتری را حذف نمودند، بنابراین اثر مهاری قابل مشاهده‌ای از جانب اجزاء عاجی بر روی آنها اعمال نمی‌شود

---

زمینه و هدف: در درمان ریشه دندان باید میکروارگانیسم‌های داخل کانال تا حد زیادی حذف ‌شوند. به این منظور استفاده از داروهای داخل کانال به عنوان یکی از مهمترین مراحل قبل از پرکردن کانال مورد توجه می‌باشد. خمیر هیدروکسید کلسیم به علت خاصیت آنتی‌باکتریال و حلالیت بافتی یکی از متداول‌ترین داروهایی است که امروزه استفاده می‌شود. این پودر با مواد مختلفی ترکیب می‌گردد تا به خمیری قابل استفاده در داخل کانال ریشه تبدیل شود. زمانی که این ترکیب در مجاورت عاج دیواره کانال قرار می‌گیرد، تغییرات سطحی در عاج ریشه ایجاد می‌کند. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی تغییرات میکروهاردنس عاج در مجاورت ترکیب هیدروکسید کلسیم با گلیسیرین، نرمال سالین و آب مقطر در مدت زمان 7 و 14 روز انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی، 15 دندان تازه کشیده شده سانترال و کانین ماگزیلا انتخاب شدند. بعد از قطع تاج و پاکسازی کانال ریشه دندانها، نمونه‌های دندانی به صورت عرضی و از 3/1 میانی برش داده شد و در پایان 30 نمونه جهت انجام مطالعه فراهم گردید. نمونه‌های مورد مطالعه به صورت تصادفی به 3 گروه 10 تایی تقسیم و سپس در مجاورت ترکیب هیدروکسید کلسیم با سه حامل گلیسیرین، نرمال سالین و آب مقطر برای مدت زمان 7 و 14 روز قرار داده شدند. میکروهاردنس نمونه‌های مورد مطالعه با شرایط کاملاً یکسان و در مدت زمان 7 و 14 روز با استفاده از دستگاه ویکرز و با وارد ساختن نیروی 200 گرم به مدت 15 ثانیه اندازه‌گیری شد. داده‌ها توسط آنالیز واریانس داده‌های مکرر، T زوج، آنالیز واریانس یک طرفه و LSD بررسی و 05/0p< به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: آنالیز آماری نشان داد که هر سه ترکیب باعث کاهش میکروهاردنس عاج می‌شوند. در مدت زمان 7 روز، میزان کاهش میکروهاردنس عاج متعاقب استفاده از ترکیب هیدروکسید کلسیم و گلیسیرین بیشتر از دو ترکیب دیگر بود، ولی در 14 روز میزان کاهش در میکروهاردنس عاج متعاقب استفاده از ترکیب هیدروکسید کلسیم و آب مقطر به طور قابل ملاحظه‌ای بیشتر بود.

نتیجه‌گیری: استفاده از ترکیبات هیدروکسید کلسیم به عنوان داروی داخل کانال باعث نرم شدن عاج دیواره کانال می‌شود. براساس نتایج مطالعه حاضر، استفاده از ترکیب هیدروکسید کلسیم با گلیسیرین در مدت زمان 7 روز و همچنین ترکیب هیدروکسید کلسیم با آب مقطر در مدت زمان 14 روز بیشترین تأثیر را در کاهش میکروهاردنس عاج نشان می‌دهد.

---

  زمینه و هدف: استفاده از وارنیش و عوامل باندینگ عاجی در زیر ترمیم‌های آمالگام، در کاهش ریزنشت موثر هستند. ریباندینگ هم ممکن است در ریزنشت و عوارض حاصل از آن نقش داشته باشد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر لاینر/ ادهزیو بر ریزنشت ترمیم‌های آمالگام کلاس پنج، با و بدون ریباندینگ، بود.

  روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی برروی پره مولرهای ماگزیلاری سالم انسانی شصت حفره کلاس پنج 1 میلی‌متر زیر CEJ تراشیده شد. دندان‌ها به شش گروه ده‌تایی تقسیم گردیدند. حفرات تهیه شده در گروه‌های اول و دوم به ترتیب با Copalite و Scotchbond Multi-Purpose پوشش یافتند. در گروه سوم (کنترل) هیچگونه لاینری بکار نرفت. نمونه‌ها در گروه‌های چهار، پنج و شش به ترتیب با روش‌های مذکور آماده‌سازی شدند. همه دندان‌ها با آمالگام اسفریکال ترمیم شدند. سپس در گروه‌های 4 تا 6 مارجین ترمیم و دندان با اسید فسفریک 37% اچ شده، شستشو داده و خشک شد. رزین ادهزیو Scotchbond Multi-Purpose برروی لبه‌های دندان و آمالگام بکار رفت و پلی مریزه گردید (ریباندینگ). نمونه‌ها ترموسایکل، رنگ آمیزی و برش داده شدند. ریزنشت با استرئومیکروسکوپ در بزرگنمایی 40 X ارزیابی گردید. داده‌ها با آزمون‌های آماری کروسکال والیس، من ویتنی و زوجی ویلکاکسون با05/0 p< بعنوان سطح معنی‌داری آنالیز شدند.

  یافته‌ها: گروه‌های دارای ادهزیو Scotchbond Multi-Purpose به طور معنی‌داری حداقل ریزنشت و گروه‌های بدون لاینر بیشترین ریزنشت را نشان دادند (001/0 p= ). تفاوت معنی‌داری در میانگین رتبه‌ای ریزنشت در لبه‌های مینایی و عاجی مشاهده شد (048/0 p= ). در گروه‌های رزین ریباندینگ میزان ریزنشت کمتری وجود داشت، اما تفاوت معنی‌دار نبود ) 05/0 .(p>

  نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر سیستم ادهزیو توتال اچ تأثیر بسزایی در جلوگیری از ریزنشت لبه‌ای ترمیم‌های آمالگام کلاس پنج بخصوص در مارجین سرویکالی داشت. ریباندینگ تاثیر معنی‌داری بر ریزنشت ایجاد نکرد.

---

  زمینه و هدف: از میان روش‌های مختلف درمانی برای بیماران Cl III اسکلتال با نقص ماگزیلا، جلو کشیدن ارتوپدیک ماگزیلا به همراه Maxillary Expansion Rap id ، روش موثری برای کودکان زیر سنین بلوغ معرفی شده است. مطالع ه حاضر با هدف بررسی تغییرات سفالومتریک، متعاقب درمان Face mask به همراه Maxillary expansion Slow ، در بیماران Cl III در دوره Mixed dentition انجام گردید.

  روش بررسی: در این مطالعه که به صورت before-after انجام شده است، 10 بیمار Cl III که توسط آنالیز مک نامارا و استاینر دارای نقص رشدی ماگزیلا بودند انتخاب شدند و از آنها رادیوگرافی لترال سفالومتری تهیه شد. برای کلیه بیماران، درمان Face mask به همراه Maxillary expansion Slow بکار برده شد. در پایان درمان مجدداً ازکلیه افراد رادیوگرافی سفالومتری تهیه گردید. شاخص‌های سفالومتری اندازه‌گیری و آنالیز انجام گرفت. تغییرات اندازه و موقعیت ماگزیلا و مندیبل و تغییرات دندانی در طول دوره درمانی با استفاده از Paired sample T Test مورد بررسی گرفت.

  یافته‌ها: افزایش اورجت به میزان 7/1میلی‌متر، افزایش 6/5میلی‌متری فاصله Co.ANS و افزایش فاصله Ptm.ANS به میزان 3میلی‌متر و در نتیجه افزایش ابعاد قدامی خلفی ماگزیلا و همچنین افزایش 5/1میلی‌متری فاصله Gf.S از نتایج درمان بود که بصورت قابل ملاحظه‌ای معنی‌دار بود ( 05/0 p< ).

  نتیجه‌گیری: نتایج توجیه‌کننده تاثیر مثبت استفاده از فیس ماسک همراه با کاربرد Maxillary expansion Slow ، در بهبود وضعیت قدامی خلفی ماگزیلا در بیماران Cl III در دوره Mixed dentition می‌باشد.

---

زمینه و هدف: میزان گیر پست‌های داخل ریشه اهمیت زیادی در موفقیت درمان‌های اندودنتیک دارند و مسلم است که نوع ماده پرکننده کانال بر آن موثر است. هدف از این تحقیق مقایسه تاثیر نوع ماده پرکننده ریشه (گوتاپرکا با رزیلون) بر گیر پست‌های کوارتز با دیواره‌های کانال ریشه در شرایط آزمایشگاهی
in vitro بود.

روش بررسی: در این تحقیق تجربی (Experimental)، ٤٤ دندان سانترال سالم فک بالا به وسیله دیسک فلزی از ناحیه CEJ قطع و آماده‌سازی اندودنتیک کانال توسط سیستم روتاری Protaper در تمام نمونه‌ها انجام شد. سپس نمونه‌ها به طور تصادفی به دو گروه ۲۲ تایی تقسیم شدند. نمونه‌ها در یک گروه توسط رزیلون و در گروه دیگر توسط گوتاپرکا پر شدند. فضای پست به طول ۱۰ میلی‌متر از نقطه مرجع در جهت کرونو اپیکالی، به طور عرضی، به قطعاتی به ضخامت 3/2 میلی‌متر برش داده شدند. نمونه‌های حاصل از برش، زیر دستگاه Universal testing machine تحت نیروی فشاری (Push-out) قرار گرفتند. نیرو
(با سرعت mm/min ۱) به تدریج افزایش می‌یافت تا زمانی که پست از دیواره کانال جدا شود. برای آنالیز داده‌ها از تست U Mann-Whitney استفاده شد.

یافته‌ها: میانگین استرس منجر به جداشدگی پست از دیواره کانال ریشه در گروه مورد (رزیلون): MPa ۱/۵±۰۸/٧ و در گروه شاهد (گوتاپرکا)
MPa ۳/۳±۰۸/٤ بود که این اختلاف معنی‌دار بود (۰٤/۰=P).

نتیجه‌گیری: گیر پست‌های کوارتز فایبر در دندان‌های پر شده با رزیلون به طور معنی‌داری بیشتر از گوتاپرکا بود.

---

زمینه و هدف: اخیراً نگرانی‌هایی درمورد اثر ذرات آزاد شونده از کامپوزیت‌ها بر روی سیستم تولید مثل مطرح شده است. هدف این مطالعه تعیین اثر توکسیک یک کامپوزیت دندانی هیبرید بر سیستم تولید مثل موش‌های نر بود.
روش بررسی: در این مطالعه حیوانی، 20 موش نر سوری در 2 گروه تقسیم شدند. در گروه تست، ذرات آزاد شده از نمونه‌های ساخته شده از کامپوزیت Filtek Z250 به درون محلول اتانول 75% به صورت روزانه به مدت 28 روز به موش‌های نر تجویز شدند. در گروه کنترل، از اتانول 75% بدون قرار دادن نمونه‌های کامپوزیتی استفاده شد. سپس شاخص‌های تغییرات وزن بدن، وزن بیضه‌ها، تغییرات وزن بیضه‌ها به وزن بدن، حجم بیضه، میزان اسپرم‌های متحرک، میزان اسپرم‌های زنده، میزان ذخیره اپیدیدیمی اسپرم و تولید روزانه اسپرم در موش‌ها بررسی شدند. 4 موش نر در هر گروه در تست آمیزش با موش‌های ماده شرکت کردند. سپس تعداد موش‌های حامله، تعداد کل بچه‌ها، تعداد بچه‌های زنده و مرده ثبت شدند. داده‌ها توسط تست‌های آماری Repeated Measure ANOVA، آزمون T و  Chi-square Tests آنالیز شدند.
یافته‌ها: میزان اسپرم‌های متحرک و میزان اسپرم‌های زنده در گروه تست به طرز معنی‌داری در مقایسه با گروه کنترل کاهش پیدا کردند (001/0P=). اختلاف معنی‌داری در سایر شاخص‌ها در بین دو گروه مشاهده نشد (05/0
نتیجه‌گیری: ذرات آزاد شده از کامپوزیت مورد استفاده در این مطالعه نمی‌توانند سبب ناباروری موش نر شوند ولی این ذرات به صورت بالقوه می‌توانند سبب ایجاد اختلالاتی در سیستم تولید مثل شوند.

---

  زمینه و هدف: با توجه به تفاوت شیوع کمر درد در دندانپزشکان کشور‌های مختلف و عدم وجود گروه شاهد در اکثر مطالعات گذشته، هدف از این مطالعه مقایسه کمر درد و عوامل مؤثر بر آن در دندانپزشکان با داروسازان مرد، برای تعیین میزان ارتباط شغل دندانپزشکی و ایجاد کمر درد بود.

  روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، با استفاده از پرشسنامه نوردیک، 261 دندانپزشک مرد با 193 داروساز مرد که حداقل یک سال به حرفه دندانپزشکی عمومی یا داروسازی اشتغال داشته و سابقه بیماری‌های مزمن بافت همبند یا ترومای منجر به شکستگی در ستون فقرات نداشتند، با استفاده از آزمون‌های آماری Chi- square ، T-test و رگرسیون لجستیک مورد مقایسه قرار گرفتند.

  یافته‌‌ها: ابتلا به کمر درد در 12 ماه گذشته در دندانپزشکان مرد %8/54 و در داروسازان مرد %3/36 بود (001/0> P ). در آزمون آماری رگرسیون لجستیک، پس از تعدیل (adjustment) برای متغیر‌های شغل، سن، نمایه توده بدنی، مصرف سیگار، سال‌های اشتغال به کار و میانگین ساعات کاری هفته، بین شغل دندانپزشکی و ابتلا به کمر درد، با نسبت شانس برابر با 54/2 ارتباط آماری معنی‌داری مشاهده شد (001/0> P ).

  نتیجه‌گیری: اشتغال به حرفه دندانپزشکی در جنس مذکر، مستقل از سن، نمایه توده بدنی، مصرف سیگار، سال‌های اشتغال به کار و میانگین ساعات کاری هفته، مرتبط با ابتلا به کمر درد می‌باشد.

---

  زمینه و هدف: سلامت دهان شامل سلامتی دهان و بافت‌های مربوطه است که امکان فعالیت‌های روزانه و روابط اجتماعی مطلوب را بدون ناراحتی فراهم می‌آورد. این مطالعه توافق بین والدین و کودکان 14-11 ساله در گزارش کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان کودک در شهر اصفهان را مورد بررسی قرار داد.

  روش بررسی: این مطالعه توصیفی- تحلیلی و از نوع مقطعی است. به منظور انجام این پژوهش 128 جفت والد-کودک 14-11 ساله از مدارس ابتدایی و راهنمایی شهر اصفهان به صورت تصادفی انتخاب گردید و از آنها خواسته شد تا به پرسشنامه کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان (Child Perception Questionnaire) PPQ (Parent Perception Questionnaire), CPQ پاسخ دهند. پرسشنامه‌ها کیفیت زندگی را در 4 حیطه علایم دهانی، نقص عملکردی، سلامت احساسی و اجتماعی مورد بررسی قرار دادند. جهت بررسی توافق بین والد-کودک از ضریب توافق داخلی ( ICC یا Intra correlation Coefficient )، ضریب همبستگی پیرسون، اسپیرمن و ضریب ثبات داخلی استفاده شد (05/0= α ).

  یافته‌ها: میزان توافق بین نمره کل شاخص‌های _14-11 PPQ و _{14 -11} CPQ و حیطه‌های آنها 81/0 و 67/0- به دست آمد. بیشترین توافق در حیطه سلامت احساسی و به صورت بسیار عالی (83/0 ICC= )، سپس در حیطه‌های نقص عملکردی (80/0 ICC= )، سلامت اجتماعی (69/0 ICC= ) و علایم دهانی (64/0 ICC= ) گزارش شد. مطابق آزمون پیرسون بین _14-11 CPQ و _14-11 PPQ (81/0= r )، ارتباط معنی‌دار وجود داشت (01/0> P ).

  نتیجه‌گیری: والدین به خصوص والد مادر می‌تواند گزارشگر مکمل کیفیت زندگی و حیطه‌های آن باشد. هرچند برای آنکه اطلاعات سلامت دهان و دندان به صورت کامل برای نیازسنجی فراهم گردد نظر کودک و والد هر دو مورد نیاز می‌باشد.

---

  زمینه و هدف: موفقیت در درمان کانال ریشه نیازمند دانش کامل از آناتومی دندان و مورفولوژی کانال ریشه است. برای دندان‌های پرمولر دایمی مندیبل تنوع زیادی در تعداد و شکل کانال‌ها در هر ریشه، تعداد ریشه‌ها و بروز فیوژن ریشه در منابع گزارش شده است. روش‌های مختلفی برای بررسی آناتومی و مورفولوژی سیستم دندانی استفاده شده است یکی از این روش‌ها استفاده از (CBCT) Cone Beam Computed Tomography است که از محدودیت‌های رادیوگرافی دو بعدی کاسته و اشعه کمتری نسبت به سایر تصویربرداری‌های سه بعدی دارد. هدف از این مطالعه بررسی آناتومی و مورفولوژی دندان‌های پرمولر اول و دوم مندیبل بیماران با استفاده از تصاویر تهیه شده با (CBCT) در یک جمعیت ایرانی بود.

  روش بررسی: در این طرح برای بررسی آناتومی و مورفولوژی دندان‌های پرمولر مندیبل از 400 (CBCT) (افراد 20-60 سال) که به دلایل مختلف تهیه شده است، استفاده گردید و دندان‌های موجود در این تصاویر (CBCT) در سه بعد Axial, Coronal, Sagital مورد بررسی قرار گرفتند. طول دندان‌ها، تعداد ریشه‌ها، تعداد کانال‌ها، تایپ کانال‌ها، جهت و میزان انحراف ریشه دندان‌ها و تأثیر جنسیت در هر کدام از موارد مذکور بررسی شدند. برای بررسی تحلیلی از آزمون T داده‌های مستقل استفاده گردید .

  یافته‌ها: میانگین طول پرمولر اول و دوم مندیبل به ترتیب 7/22 و 8/22 میلی‌متر به دست آمد. تعداد ریشه‌ها و کانال‌ها در دندان پرمولر اول و دوم مندیبل به ترتیب 4/98% و 2/98% تک ریشه و 3/87% و 1/93% تک کانال بودند. در دندان پرمولر اول و دوم مندیبل میزان بروز تعداد کانال‌ها براساس تقسیم‌بندی ورتوچی به ترتیب تایپ 1 :7/90% و 8/90%، تایپ 2:0/2% و 8/2%، تایپ 3:4/3% و 1/3%، تایپ 4:6/1% و 1/2% و تایپ 5:3/2% و 5/1% بود. در هیچ‌یک از موارد بالا تفاوت آماری معنی‌داری بین دو جنس زن و مرد دیده نشد (001/0> P ).

  نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این مطالعه تاکید دارد که دندانپزشک ‌‌می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درمورد آناتومی و مورفولوژی کانال‌ها با استفاده از CBCT به دست آورد.

---

  زمینه و هدف: مقاومت به شکست ریشه دندان‌های اندو شده، به مقدار زیادی به گونه پست مورد استفاده بستگی دارد . بررسی‌های انجام شده بر وجود تناقض‌هایی در میزان مقاومت به شکست ریشه در استفاده از انواع پست‌های غیرفلزی دلالت دارد. هدف از انجام این بررسی مقایسه اثر 2 گونه پست غیرفلزی باند شونده با ضریب الاستیسیتی متفاوت بر مقاومت به شکست دندان‌های اندو شده در برابر نیروهای فشاری بود.

  روش بررسی: این بررسی به روش تجربی و در شرایط آزمایشگاهی بر روی 20 دندان پره‌مولر فک پایین که تاج آن‌ها قطع شده و تحت درمان ریشه قرار گرفتند انجام شد. دندان‌ها به صورت تصادفی به 2 گروه 10 تایی تقسیم شدند . پس از تهیه فضای پست پستهای فایبر RTD و پست‌های FRC با پوشش زیرکونیا ICE LIGHT در کانال دندان‌ها سمان شدند. تاج دندان‌ها با کامپوزیت بازسازی گردید، نمونه‌ها پس از بازسازی لیگامان پریودنتال و مانت در رزین آکریلی در دستگاه آزمون استحکام تحت نیروی فشاری با زاویه 90 درجه نسبت به محور طولی دندان با سرعت 1mm/min قرار گرفتند. بعد از مشخص شدن نرمال بودن توزیع داده‌ها جهت قضاوت آماری از آنالیز آماری One-way ANOVA و T-test استفاده شد.

  یافته‌ها: میانگین مقاومت به شکست در گروه ICE LIGHT (N) 24/106 ± 18/865 و در گروه گلاس‌فایبر (N) RTD 74/156 ± 11/1083 بود. بالاترین میانگین مقاومت به شکست در گروه گلاس‌فایبر RTD مشاهده گردید و اختلاف معنی‌داری ازنظر آماری بین دو گروه مشاهده گردید (0001/0> P ).

  نتیجه‌گیری: پست‌های FRC با پوشش زیرکونیا به علت ایجاد شکستگی‌های نامطلوب در دندان باید با احتیاط استفاده شوند بنابراین استفاده از پست‌های گلاس‌فایبر برتری دارد.

---

  زمینه و هدف: ویروس هپاتیت B ، از عوامل عفونی در مطب‌های دندانپزشکی می‌باشد. بنابراین، تلاش می‌گردد به کمک مواد ضدعفونی‌کننده مختلف از انتقال آن جلوگیری شود. محصولات شیمیایی مختلفی برای حذف آلودگی‌های ویروسی از سطوح دندانپزشکی ابداع شده و ادعاهایی درباره برتری آن‌ها مطرح است که همگی نیازمند بررسی‌های علمی هستند. هدف تحقیق حاضر تعیین اثرات ضدویروسی مواد ضدعفونی کننده مختلف ( FD366 ، ISORAPID و هیپوکلریت سدیم 100/2 از محلول5%) بر سطوح کار دندانپزشکی آلوده به ویروس هپاتیت بود.

  روش بررسی: در این تحقیق تجربی- آزمایشگاهی، در آزمایشگاه ویرولوژی انستیتو پاستور ایران، سرم 10 بیمار مبتلا به HBV در درون میکروتیوب‌ها ریخته و مواد ضدعفونی‌کننده FD366 ، ISORAPID و هیپوکلریت سدیم 100/2 از محلول 5% با نسبت یک به یک به آن‌ها اضافه شدند. برای تشخیص ژنوم ویروس از کیت‌های تشخیص ویروسی با روش PCR استفاده شد. آب به عنوان کنترل منفی و هیپوکلریت سدیم 5% هم به عنوان کنترل مثبت استفاده شد. ابتدا میزان تیتر ویروس (Viral load) سرم بیماران با کیت تجاری Real time PCR محاسبه شد و بعد از انکوباسیون با مواد مذکور، میزان تیتر ویروس‌ها مجدداً محاسبه گردید. میزان کاهش روی داده‌ در غلظت ویروس هپاتیت با آزمون‌های Kruskal-Wallis و Mann-Whitney U مقایسه گردید.

  یافته‌ها: اثرات ضدویروسی مشخصی توسط عوامل ضدعفونی‌کننده FD366 و ISORAPID دیده نشد (07/0 P= ) . اما، هیپوکلریت سدیم از نظر کارآیی بر ویروس هپاتیت B ، بیشترین اثرات را داشت و تفاوت‌های آماری معنی‌داری بین آن‌ها مشاهده گردید (0001/0 P< ).

  نتیجه‌گیری: مواد ضدعفونی‌کننده FD366 و ISORAPID کارآیی آشکاری بر نمونه‌های ویروس هپاتیت نداشتند.

---

زمینه و هدف: ارزیابی طول کانال برای دستیابی به درمان اندودنتیک مناسب، ضروری می‌باشد. هرگونه خطا و محاسبه نادرست در ارزیابی طول کارکرد به خصوص در کانال‌های انحناء‌دار منجر به عوارض حین و بعد از درمان ریشه می‌گردد. ظهور رادیوگرافی دیجیتال امکان اندازه‌گیری دیجیتال طول کانال‌های انحناء‌دار را برای ما فراهم ساخته است. هدف از این مطالعه بررسی ابزار کالیبراسیون سیستم دیجیتالComplementary Metal Oxide Semiconductor (CMOS)  در ارزیابی طول کارکرد کانال بود.

روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی، ابتدا 80 دندان مولر کشیده شده مندیبل انتخاب شدند، سپس براساس زاویه انحناء کانال و رادیوس 45 دندان در سه گروه درنظر گرفته شدند. سیم ارتودنسی به طول 5 میلی‌متر در سطح لترال ریشه قرار داده شد. پس از قرار دادن فایل اندودنتیک در یک سوم اپیکال، از دندان‌های رادیوگرافی با فیلم معمولی تهیه شد. رادیوگرافی‌ها اسکن و به نرم‌افزار سیستم دیجیتال CMOS وارد شدند. طول فایل توسط دو مشاهده‌گر با و بدون ابزار کالیبراسیون نرم‌افزار اندازه‌گیری دیجیتال ارزیابی شد. ابتدا هم‌بستگی مشاهده‌گرها ارزیابی شد. سپس داده‌ها توسط Paired t- test آنالیز آماری شدند.

یافته‌ها: توافق بین مشاهده‌گرها مطلوب بود. بین میانگین مقادیر اندازه‌گیری شده کالیبره شده و طول واقعی فایل براساس انحنا کانال اختلاف معنی‌دار وجود نداشت (0.001<P). اما بین میانگین مقادیر اندازه‌گیری کالیبره نشده و طول واقعی فایل براساس انحناء کانال اختلاف معنی‌دار یافت شد (0.001>P).

نتیجه‌گیری: اندازه‌گیری‌های کالیبره شده طول فایل نسبت به اندازه‌گیری‌های غیرکالیبره شده از دقت بالاتری برخوردار بودند.

---